شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
تاریخ‌گذاری روایات هم در شناخت جوانب روایات غیر معتبر سودمند است و هم در شناخت عمیق‌تر روایات معتبر؛ در روایات ضعیف، تعیین خاستگاه تاریخی و جغرافیایی روایت، برای شناخت جنبههای گوناگون جامعه، مکان و زمانی روایات ساختگی مفید است.
به گزارش خبرنگار اجتهاد، برخی اسلام پژوهان غربی بر مبنای تردید و تشکیک در وثاقت اسانید و نقل‌ها، روایات و احادیث اسلامی را معتبر نمی‌دانند. از اینرو، تاریخ‌گذاری روایات، اهمیت ویژهای در مطالعات خاورشناسان داشته است. این اهمیت باعث پیدایش، اصلاح و تکمیل روش‌های مختلف تاریخ‌گذاری از سوی افرادی چون گلدزیهر، شاخت، ینبل و موتسکی، شده است.
کتاب «رویکردهای خاورشناسان به تاریخ‌گذاری حدیث» با هدف نقد و بررسی روش‌های مختلف غربیان در تاریخ‌گذاری روایات اسلامی توسط نصرت نیل‌ساز و مرجان شیری محمد‌آبادی تدوین و در فصل سامان یافته و از سوی المرکز الاسلامی للدراسات الاستراتیجیه وابسته به العتبه العباسیه المقدسه روانه بازار نشر شده است.
اثر حاضر در فصل نخست، آرای خاورشناسان دربارۀ وثاقت احادیث بیان کرده و دیدگاه‌های گلدزیهر و شاخت تبیین و نقد شده است. روش‌های مختلف تاریخ‌گذاری روایات و قواعد هر یک، با ذکر نمونههایی از پژوهشهای حدیث‌پژوهان برجستۀ غربی، در فصل دوم و سوم آمده است.
فصل دوم به معرفی و نقد دو روش «تاریخ‌گذاری براساس متن» و «تاریخ‌گذاری براساس یافتن روایت در کهنترین منبع» و ذکر نمونهها اختصاص دارد.
در فصل سوم، دو روش دیگر یعنی «تاریخ‌گذاری براساس تحلیل اسانید» و «تاریخ‌گذاری براساس تحلیل اسناد – متن» تبیین و نمونهها آورده شده است.
آخرین فصل، یعنی فصل چهارم، نمونهای عملی از کاربست قواعد معتبر روش‌های مختلف تاریخ‌گذاری برای تعیین خاستگاه زمانی و مکانی روایت نبوی «من کذب علیَّ …» است. همچنین اطلاعات مهمی دربارۀ چگونگی نشر این روایت، عرصههای جغرافیایی نشر، سیر تطور متن و سند آن را به دست میدهد.
تاریخ‌گذاری روایات هم در شناخت جوانب روایات غیر معتبر سودمند است و هم در شناخت عمیق‌تر روایات معتبر؛ در روایات ضعیف، تعیین خاستگاه تاریخی و جغرافیایی روایت، برای شناخت جنبههای گوناگون جامعه، مکان و زمانی روایات ساختگی مفید است. همچنین، تاریخ‌گذاری روایاتی که اعتبار آن‌ها با توجه به معیارهای محدثان مسلمان ثابت شده است، میتواند اطلاعات مهمی را دربارۀ چگونگی نشر روایت، عرصههای جغرافیایی نشر، سیر تطور متن و سند روایت، در اختیار پژوهشگران قرار دهد.
یادآوری می‌شود، چاپ اول کتاب «رویکردهای خاورشناسان به تاریخ‌گذاری حدیث؛ تحلیل و نقد» اثر نصرت نیل‌ساز و مرجان شیری محمد‌آبادی در ۲۹۶ صفحه تدوین شده است و با قیمت ۹۵ هزار تومان توسط عتبه عباسی در دسترس حدیث‌پژوهان قرار گرفته است.
علاقه‌مندان برای تهیه کتاب می‌توانند به آدرس قم، خیابان معلم غربی، مجتمع فرهنگی حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها مراجعه نمایند.
