شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
مدیرگروه فقه پزشکی مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با بیان اینکه فتوای مقام معظم رهبری درباره حرمت تولید سلاح هستهای ابدی است و از روی تقیه هم نیست، بیان کرد: حوزه علمیه رسالت دارد تا علاوه بر وجود دروس خارج در بحث فقه هستهای، مبانی این فتوا را در مجامع علمی بین‌المللی تبیین کند.
به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی قاسمی، مدیرگروه فقه پزشکی مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)، گفت: برای فهم بحث باید تعریف دقیقی از سلاح‌های هستهای داشته باشیم وگرنه راه را به خطا رفته‌ایم زیرا مراد از این نوع سلاح‌ها کشتار جمعی است.
وی افزود: عموم سلاح‌های هستهای در کنترل کسانی که از آن استفاده می‌کنند، نیست و باعث کشته شدن عده زیای از انسان‌ها، حیوانات و تخریب محیط زیست خواهد شد و طبیعت را از بین می‌برد آن هم نه فقط برای نسل حاضر بلکه آثار تخریبی آن نسل‌های آینده را هم در بر می‌گیرد.
قاسمی با طرح این سؤال که آیا تولید چنین سلاحی با منطق عقلانی و انسانی سازگار است؟ اظهار کرد: مقام معظم رهبری می‌فرمایند ما نیازی به بازدارندگی هستهای نداریم؛ در دکترین ایشان خودساختگی ملت و به خصوص جوانان، ایمان و توکل به خدا و تمرکز بر پیشرفت‌های علمی و صنعتی، نظامی و دفاعی بالاترین قدرت بازدارندگی را دارد.
عضو هیئت علمی مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) ابراز کرد: با این فرض که حتی اگر حرمتی هم برای تولید آن قائل نباشیم بخواهیم به تولید سلاح هستهای اقدام کنیم، باید بخش زیادی از بودجه بیت‌المال صرف این کار شود و چون قرار است استفاده هم نشود از مصادیق اسراف خواهد بود.
هزینه و خطر زیاد
قاسمی با بیان اینکه صرف هزینه هنگفت بری تولید و نگهداری آن هم با این انگیزه که استفاده نشود هیچ بازدارندگی ندارد، تصریح کرد: علاوه بر این مسئله، نگهداری این نوع سلاح‌ها مخاطرات زیادی هم دارد.
استاد حوزه علمیه با بیان اینکه بیشترین بازدارندگی برای ایران، ایستادگی ملت و مسئولان بر روی آرمان‌ها و مقاومت است، اظهار کرد: یکی دیگر از دلایلی که می‌تواند پشتوانه فتوای مقام معظم رهبری در بحث حرمت تولید و انباشت سلاح هستهای باشد، متهم شدن نظام اسلامی به تولید بمب اتمی و خشونت‌گرایی و ترساندن بی‌وجه کشورهای همسایه و اسلامی است.
قاسمی با اشاره به ادله روایی در این باره، تأکید کرد: ادله فراوانی وجود دارد که مؤید این مسئله است از جمله روایات فراوانی در نهی و رد و بدی ظلم وجود دارد ضمن اینکه ظلم به دیگران قبح عقلانی و ذاتی هم دارد و چون سلاح هستهای در صورت استفاده، از کنترل کشور استفاده‌کننده خارج است قطعاً ظلم به افراد بی‌گناه زیادی انجام می‌شود؛ ظلم به حیوانات و موجودات و طبیعت هم مضاف بر آن است.
این پژوهشگر مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) بیان کرد: از پیامبر روایات فراوانی وجود دارد که قبل از جنگ‌ها و سریه‌ها دستور مؤکد داشتند که رفتار اخلاقی، انسانی و اسلامی با اسرا، افراد غیر نظامی و حتی اشجار و حیوانات و … داشته باشند از جمله اینکه درختان را آتش نزنید، با پیرمردان و پیرزنان و کودکان و زنان کاری نداشته باشید.
وی با پرداختن به اینکه نتایج به‌کارگیری این نوع سلاح‌ها، با مبانی گفته شده در دین سازگار نیست، تصریح کرد: در ژاپن هنوز هم نوزادانی متولد می‌شوند که دچار نقص هستند، یعنی نسل‌های بی‌گناه هم تاوان گذشته را می‌دهند و چه چیزی بارزتر از این مسئله برای یافتن مصداق یهْلِکَ الْحَرْثَ وَالنَّسْلَ است.
نابودی نسل و کشاورزی
وی با بیان اینکه این نوع سلاح‌ها، خلاف عدالت و عدالت‌خواهی است، گفت: وجوب حفظ محیط زیست برای نسل حاضر و آینده و حفظ زمین از دیگر ادله‌هایی است که پشتوانه دینی هم دارد به عنوان مثال قرآن کریم در آیه ۲۰۵ سوره مبارکه بقره فرموده است که «وَإِذَا تَوَلَّى سَعَى فِی الْأَرْضِ لِیفْسِدَ فِیهَا وَ یهْلِکَ الْحَرْثَ وَالنَّسْلَ وَاللَّهُ لَا یحِبُّ الْفَسَادَ؛ و چون برگردد [یا ریاستى یابد] کوشش مى کند که در زمین فساد نماید و کشت و نسل را نابود سازد و خداوند تباهکارى را دوست ندارد».
قاسمی در پاسخ به این سؤال که ممکن است گفته شود موشک‌هایی وجود دارند که خسارات زیاد به بار می‌آورند آیا استفاده از اینها جایز است؟ ادامه داد: موشک‌هایی که امروزه تولید می‌شود اگر قابل کنترل نباشند باز هم مشمول این حرمت خواهند بود ولی اگر کنترل‌پذیر باشند می‌توان آن را به عنوان قدرت بازدارندگی در نظر گرفت که نظام اسلامی ما امروز براین منوال حرکت می‌کند؛ مثلاً برخی موشک‌های نقطه زن که در برابر داعش استفاده شد از این مدل بود.
فتوایی ماندگار
عضو هیئت علمی مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با تأکید مجدد بر اینکه تفاوت در موشک و سلاح هستهای در فراگیری و غیرقابل کنترل بودن آن است، اظهار کرد: فتوای مقام معظم رهبری مبتنی بر اصول اساسی دینی، ادله روایی، سیره پیامبر و ائمه(ع) است لذا موضع‌گیری ایشان صرفاً به خاطر مسائل زمانه، اوضاع جهانی و سیاست خارجی ایران نیست بلکه تصمیمی همیشگی و ماندگار است.
قاسمی با بیان اینکه برخی می‌گویند فتوای حرمت، ثانوی است، افزود: چون اصل عدل و ظلم و خوبی عدل و قبح ظلم ذاتی و اولی است لذا حرمت استفاده از این نوع اسلحه‌ها حرمت ابدی دارد همان طور که در دوره‌های صدر اسلام هم سلاح‌هایی که کشتار فراگیر داشته و بی‌گناهان را دربرمی‌گرفته است(مانند سموم) منع ابدی داشته و خواهد داشت.
این محقق و پژوهشگر فقهی با توجه به نقش و رسالت حوزه علمیه در قبال چنین فتاوایی، تصریح کرد: حوزه علمیه از چند سال قبل به دنبال صدور این فتوا از سوی مقام معظم رهبری به تبیین ابعاد مختلف آن در قالب جلسات و همایش‌ها پرداخت و مباحث فقه هستهای مطرح و حتی منجر به چاپ آثاری در این زمینه شد.
وظیفه حوزه در تبیین فقه هستهای
وی افزود: با توجه به اینکه بحث هستهای از سوی دشمنان رها نشده و به عنوان حربه علیه نظام اسلامی به کار گرفته می‌شود و از طرفی مقام معظم رهبری گاهی در سخنانشان به حرمت آن اشاره دارند حوزه علمیه هم باید متناسب با زمان‌های مختلف به طرح این مباحث بپردازد تا مسئله دچار فراموشی نشود یعنی بحث برهانی و استدلالی آن به صورت مباحث زنده علمی هرچند وقت یکبار در جامعه مطرح شود.
قاسمی تصریح کرد: یکی دیگر از اقدامات لازم حوزه و نهادهای مؤثر در عرصه بین‌المللی اطلاع‌رسانی لازم و علمی در مورد فتوای مقام معظم رهبری به مجامع بین‌المللی و مراکز علمی جهانی است تا مبنای فقهی این مسئله را بدانند و تصور نکنند که سیاست مقطعی و تاکتیکی است.
این محقق و پژوهشگر فقهی در پایان گفت: برخی تصور می‌کنند این فتوا از روی تقیه بیان می‌شود و این وظیفه حوزه را سنگین‌تر می‌کند زیرا قطعاً فتوای مقام معظم رهبری از روی تقیه هم نیست. لذا پرداختن به بحث فقه هستهای در حوزه علمیه در قالب دروس خارج و عالی جزء ضروریات است و نباید غفلت کرد. / ایکنا
