شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
استاد ابوالقاسم علیدوست بر ضرورت استفاده فقیه از نظرات کارشناسان امین تاکید کرد و گفت: فقیه نمی‌‌تواند در حوزه‌هایی که تخصص و تمحض ندارد، نظر بدهد در اینجا باید از کارشناسان استفاده کند. چندسالی است که پدیده‌ای به نام درس سه ضلعی را تعریف کردم به این معناکه در کنار فقیه، یک کارشناس متخصص صاحبنظر باشد که بتواند دقیق موضوع را تبیین کند یعنی فقیه احکام بورس را بیان کند و تعریف بورس را برعهده کارشناس بگذارد.
به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست، جداکردن ظرفیت فقه از گزاره‌های موجود را مورد توجه قرار داد و اظهار داشت: اگر این ظرفیت‌ها را در نظر بگیریم هم به فقه امام صادق (ع) و شریعت مطهر نزدیک می‌شویم و هم در برابر شبهات پاسخگو خواهیم بود.
این استاد خارج فقه حوزه علمیه قم اظهار داشت: اگر ما فقه موجود را با توجه به ظرفیت آن از لحاظ احکام مقرر و راهکارهایی که دارد، در نظر بگیریم، نمی‌توان گفت فاصله دارد بلکه باید این ظرفیت‌ها مورد بحث و گفتگو قرار گیرد، مثلا وقتی گفته می‌شود که یکی از ادلّه چهارگانه عقل است و باید به این ظرفیت توجه شود به فقه امامین صادقین (ع) نزدیک می‌شویم اما اگر فارغ از ظرفیت حساب کنیم که آن وقت یک فقه هم نداریم؛ ممکن است هر فقیهی اختلافاتی با دیگران داشته باشد که در این صورت، به گمان من فاصله وجود دارد که باید این فاصله برداشته شود.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم درباره پاسخ به نیازهای فقهی روز اجتماع گفت: فقیه باید توجه به واقعیت‌های موجود داشته باشد، اسناد فقهی را ببیند.
او با اشاره به سه کتاب «فقه عقل»، «فقه و عرف» و «فقه و مصلحت» نوشته خود بیان کرد: تالیف این سه کتاب برای این بوده است که از نهادی به نام عقل، نهادی به نام عرف و سیره عقلا و نهادی به نام مصلحت در جای خود استفاده کند و این ضرورت فقه امروز است.
علیدوست بر ضرورت استفاده فقیه از نظرات کارشناسان امین تاکید کرد و افزود: فقیه نمی‌‌تواند در حوزه‌هایی که تخصص و تمحض ندارد، نظر بدهد در اینجا باید از کارشناسان استفاده کند.
او تصریح کرد: چندسالی است که پدیده‌ای به نام درس سه ضلعی را تعریف کردم به این معناکه در کنار فقیه، یک کارشناس متخصص صاحبنظر باشد که بتواند دقیق موضوع را تبیین کند یعنی فقیه احکام بورس را بیان کند و تعریف بورس را برعهده کارشناس بگذارد.
استاد درس خارج فقه حوزه علمیه قم با بیان اینکه در دوران قبل از کرونا در درس فقه بورس خود از کارشناسان بورس بهره می‌گرفت، گفت: این تفکر باید کم کم نهادینه شود و رسانه‌ها باید آن را مطرح کنند.
او عنوان کرد: برای رسیدن به این هدف، یکسری کارهای محتوایی لازم است که باید اساتید حوزه و دانشگاه تبیین کنند تا آرام آرام جای خود را باز کند. به عنوان نمونه، امروز نسبت به ۲۰ تا ۳۰ سال قبل، قدمهای خوبی برداشته شده است، و فلسفه فقه یا فلسفه اصول فقه یا فقه پویا بحث شده است.
استاد علیدوست ادامه داد: گام دومی که باید برداشت، کار تبلیغاتی است و خبرگزاری‌ها و رسانه‌های دینی و حوزوی مانند اجتهاد و شفقنا نیاز است در این زمینه همکاری کنند.
بسیاری از شبهاتی که پاسخ متناسب دارد و بیان شده، به جهت ناکارآمدی، سوء مدیریت‌ها و ندانم‌کاری‌ها در جامعه رواج دارد
او در مورد پاسخ به شبهات با تکیه بر فقه امام صادق(ع) گفت: در گام اول، شبهات باید طبقه بندی و سنخ شناسی شود؛ برخی شبهات جدید نیست و صدها سال است که وجود دارد و افراد اطلاعی ندارند. همینطور خیلی از شبهات پاسخ داده شده است. دسته دیگر شبهاتی اند که جدید هستند و باید مبتنی بر فقه امام صادق (ع) پاسخ داده شوند.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به این نکته توجه داد که: یک مساله، بحث قوت شبهه و قوت پاسخ به شبهه است و یک مساله، بحث زمینه‌های شبهه است که اگر ما هزار و یک جواب هم می‌دهیم، شبهه سریع پخش می‌شود و این ربطی به پاسخ به شبهه ندارد. الان در فضای کشور ما که فضای شبهه پراکنی است، باید دید که اینها به خاطر قوت شبهه است یا ندانم کاری‌ها و سوء مدیریت‌ها و خلاف گویی‌هایی است که مجال به این شبهات می‌دهد؟! این دیگر ربطی به حوزه و دانشگاه و خبرگزاری‌ها دارد.
وی درباره کاهش فاصله فقه ما با فقه امام صادق (ع) گفت: یک بخش، مباحث تئوریک است که باید افرادی به ظرفیت فقه توجه کنند و این حوزه را تکان دهند. اما بخش دیگر به حامیت و کارگزاران نظام برمی گردد و اگر مدعی حکومت اسلامی هستیم باید به لوازم آن پایبند بود و الا فقه امام صادق دیده نمی شود و همه فکر می‌کنند مشکل از فقه است درحالیکه مشکل از جای دیگر است.
استاد علیدوست آینده فقه شیعه را مثبت ارزیابی کرد و به «شفقنا» گفت: این بدین معنا نیست که آن را ایده آل می‌بینم، بلکه گمان می‌کنم از نظر تئوریک و نظری حرکتمان رو به جلوست.
