نرم‌افزار «جامع احادیث شیعه و اهل سنت (۲)» رونمایی شد + تصاویر

متن کامل ۳۳۰ عنوان کتاب و رساله در ۹۰۴ جلد از مهم‌ترین مصادر روایی اهل‌سنّت و شیعه به تفکیک مذاهب امامیه، زیدیه و اسماعیلیه تا پایان قرن پنجم، در نرم‌افزار «جامع احادیث شیعه و اهل سنت (۲)» ارائه شده است.

به گزارش خبرنگار اجتهاد، مراسم رونمایی از نرم‌افزار «جامع احادیث شیعه و اهل سنت(۲)» با حضور استاد علیرضا اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه، استاد محسن فقیهی، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، استاد کاظم قاضی‌زاده، رئیس موسسه پژوهشی فهیم، حجت‌الاسلام والمسلمین حمید شهریاری، دبیرکل مجمع تقریب مذاهب اسلامی، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین بهرامی، رئیس مرکز تحقیقات کامپیوتر علوم اسلامی و جمعی از فرهیختگان حوزوی و طلاب، عصر پنجشنبه‌گذشته در سالن جلسات مرکز نور برگزار شد. آنچه می‌خوانید گزارشی از این مراسم است.

استاد اعرافی: حوزه علمیه قم در طی یک قرنی که از بازتأسیس آن می‌گذرد، همواره مؤثر بوده است. در تاریخ حوزه‌ها هجرت مقوله به‌هم‌پیوسته تاریخی بوده که در این میان هجرت‌های تاریخ‌ساز، دگرگون بخش و تمدن‌ساز در دوره‌های مختلف قابل‌توجه است.

شهر قم در حرکت به سمت حوزه بالنده و قله حوزه شیعه از نقطه هجرت‌ها آغاز شده و این هجرت‌ها گاهی مقطعی، گاهی جریانی و همچنین خانوادگی بوده است. قم به‌وسیله این هجرت‌ها به قطب اندیشه دینی و شیعی تبدیل شد هرچند که در یک مقطعی در دوران میرزای قمی حوزه علمیه دچار افول شد؛ اما با حضور آیت‌الله حائری در فروردین سال ۱۳۰۱ خورشید تازه‌ای در این سرزمین درخشید و گرد این خورشید افرادی از جمله امام راحل(ره) و مراجع عالی‌قدر جمع شدند و به نهضت و انقلاب اسلامی رسید که امواج غم عالم‌تاب شد.

به جرات می‌توان گفت که مرکز تحقیقاتی کامپیوتری علوم اسلامی نور یکی از محورهای مهم در تحولات قم بوده است. این مرکز کانون محوری است و ورود این مجموعه در استخدام علوم کامپیوتری برای علوم اسلامی یک پدیده مبارک است.

باید به این مهم هم اشاره کنم که در حوزه ترویج، تبلیغ، فرهنگ و گفتمان‌سازی معارف اسلامی اقدامات بسیار خوبی انجام شده است. البته هنوز در میانه راه هستیم، طلاب و محققان جوان باید مسیر آینده را در حوزه‌های پژوهشی و علوم اسلامی طی کنند. با اقداماتی که در حوزه هوش مصنوعی انجام می‌شود این حرکت زیرساختی برای تحرکات و پروازهای جدید در توسعه مرزهای فهم کتاب و سنت و ترویج و گفتمان‌سازی علوم اسلامی فراهم می‌کند.

باید تلاش کنیم کتب و منابع حوزوی قدیمی را به‌صورت نرم‌افزار تبدیل کرده و در دسترس قرار بگیرد. همچنین باید جشنواره سالانه فناوری‌های نوین در قلمرو علوم و معارف اسلامی برگزار شود و جای این جشنواره خالی است.

در مباحث کلامی و فقهی نیازمند وسائل الشیعه‌های جدید هستیم. ۱۵ سال گذشته در صحبتی که با مرحوم آیت‌الله ری شهری داشتم بر این موضوع تاکید می‌شد که پرچمدار معارف اهل بیت(ع) هستیم و همه روایات باید در یک جایی جمع شود و این اقدام قابل توجه است.

حجت‌الاسلام‌ بهرامی: سال ۱۴۰۱ برای مرکز تحقیقات کامپیوتر اسلامی نور سال با برکتی بود و در زمینه احادیث و رجال اقداماتی بسیار خوبی انجام شد. البته پژوهش‌‌‌های دیجیتال نیاز به توجه و بهادادن هستند و در عصر کنونی نیازمند گسترش آن هستیم.

امسال گسترش جدی در طیف مخاطبان مرکز شاهد بودیم. در زمینه مخاطبان نرم‌افزارهای ویندوزی و برون‌خط بیش از ۳۳ الی ۳۵ درصد افزایش استفاده را نسبت به سال‌های گذشته داشتیم.

۹۵ هزار جلد کتاب در کتابخانه دیجیتال نور در اختیار علاقه‌مندان قرار دارد، جنس مخاطب پژوهشی همچنان علاقه‌مند به نرم افزاهای روی میزی است و در نرم‌افزارهای برخط خودمان یک رشد قابل‌توجهی را ملاحظه می‌کنیم، کتابخانه دیجیتال نور امسال رکوردهای جدیدی را جابه‌جا کرد و به حدود ۹۵ هزار جلد رسیده‌ایم و این کتابخانه قابل جستجو است.

در زمینه تلفن همراه نیز اقدامات خوبی صورت‌گرفته است. به‌زودی نرم‌افزارهای جدیدی در دسترس مخاطبان قرار خواهیم داد ونرم افزار نور الجنان تا قبل از ماه رمضان عرضه خواهد شد و سه‌گانه قاموس که نسخه موبایلی و سایت آن به‌صورت هم‌زمان تا پایان فروردین در اختیار مخاطبان قرار می‌دهیم.

اینکه مجموعه‌ای از احادیث شیعه و اهل‌سنت در یک‌لحظه در کنار یکدیگر قرار بگیرد اقدام قابل‌توجهی است و با کارهای قبلی قابل‌مقایسه نیست، ۲۰۱ عنوان کتاب از مجموعه حدیثی اهل‌سنت و ۲۷ عنوان از کتب حدیثی زیدیه است. در مجموعه کتابخانه جامع احادیث شیعه و اهل‌سنت حدود ۵۴۰ هزار حدیث اهل‌سنت را گردآوری کردیم و حدود ۲۳ هزار حدیث از ۱۳ معصوم در روایات اهل‌سنت داریم که از این احادیث ۱۹ هزار حدیث درباره امیرالمؤمنین و ۴ هزار حدیث نیز از دیگر معصومین است.

این نرم‌افزار مانند یک کتابخانه به پژوهشگران خدمات می‌دهد و با برخودار بودن از سه‌ زبان، رابط کاربری به زبان‌های فارسی، عربی و انگلیسی است. همچنین ارائه کارتابل حدیث پژوهی و مشاهده تمامی روایات موجود با قابلیت‌های مختلف نمایشی و پژوهشی به همراه امکان نمایش احادیث مشابه و احادیث پیامبر و هر یک از ائمه (ع) به تفکیک کتاب و ارائه کارتابل آیات در کتب به منظور یافتن سریع آیه دلخواه از ویژگی‌های نرم افزار نسخه جدید جامع احادیث شیعه و اهل سنت است.

حجت‌الاسلام حجت باشتنی: لزوم پرداختن به حدیث به عنوان یکی از منابع و مبادی معارف اسلامی، لزوم پرداختن به مطالعات تطبیقی حدیث، فقدان یک جامع حدیثی شیعه و اهل سنت در یک بستر واحد، به کارگیری فناوری دیجیتال برای بهره‌وری بیشتر و تسریع در مطالعات حدیث پژوهی و لزوم به کارگیری ابزار و امکانات پژوهشی نوین در کنار فناوری دیجیتال ما را بر آن داشت که نرم افزار احادیث فریقین را ارتقا دهیم.

نرم‌افزار جامع احادیث شیعه و اهل‌سنت دارای قابلیت‌های فراوانی است که کار را برای پژوهشگران و کاربران راحت‌تر کرده است. در این نرم‌افزار منابع بر اساس نوع و موضوع نگارش شامل حدیث، تفسیر، کلام، تاریخ، علوم حدیث و علوم قرآن دسته‌بندی شده است. این نرم‌افزار به‌مانند یک کتابخانه به پژوهشگران خدمات می‌دهد و علاوه بر این در قالب جدید سه‌زبانه رابط کاربری به زبان‌های فارسی، عربی و انگلیسی است که کار را راحت‌تر کرده است.

نسخه اول کتابخانه جامع احادیث سال ۱۳۹۵ با ۲۰ عنوان کتاب در ۱۳۷ جلد ارائه شده بود که کارپوشه کتابخانه در نسخه دوم شامل ۳۳۰ عنوان در ۹۰۴ جلد کتاب و رساله از منابع شیعه از فرق‌های امامیه، زیدیه، اسماعیلیه و اهل‌سنت است که تا قرن پنجم را شامل می‌شود.

دسته‌بندی منابع حدیثی، منابع حدیث تفسیری، دسته بندی ادعیه و زیارات، فضائل، کلام، تاریخ و تراجم، علوم حدیث و علوم قرآن از جمله این دسته بندی‌ها است.

نسخه اول این نرم‌افزار در سال ۹۵ رونمایی شد که به‌عنوان نخستین کتابخانه دارای ۲۰ عنوان در ۱۳۷ جلد کتاب بود که اهم احادیث امامیه شامل کتب اربعه از منابع اهل‌سنت را شامل می‌شد. در کارپوشه حدیث‌پژوهی که از ویژگی‌های نسخه جدید است تمامی روایات موجود در منابع کتابخانه در بستر واحد ارائه و ۶۷۲ هزار حدیث در این کارپوشه فهرست شده است که از طریق کتابخانه و یا مستقیم از طریق کارپوشه حدیث می‌توان به این احادیث دسترسی پیدا کرد.

در نرم‌افزار جامع احادیث دو می‌توان احادیث را به احادیثی که درباره پیامبر(ص) و هر یک از اهل‌بیت (ع) است را محدود کرد و علاوه بر این احادیث را بر اساس کتاب، قرن و مذهب خاص محدود کرد. همچنین کاربر می‌تواند با انتخاب گزینه احادیث مشابه میان دو مجموعه مستقل حدیثی به انتخاب خود که شامل موضوعات‌ مختلف، منابع، نویسندگان و کتاب می‌شود به بررسی تطبیقی و احادیث مشابه دسترسی پیدا کند.

یادآوری می‌شود، متن کامل ۳۳۰ عنوان کتاب و رساله در ۹۰۴ جلد از مهم‌ترین مصادر روایی اهل‌سنّت و شیعه به تفکیک مذاهب امامیه، زیدیه و اسماعیلیه تا پایان قرن پنجم، در نرم‌افزار «جامع احادیث شیعه و اهل سنت (۲)» ارائه شده است.

همچنین، استفاده از منابع روایت‌محور با رویکردهای مختلف نگارش شامل: جامع‌نگاری، صحاح، سنن، مسانید، مستدرکات، معاجم، اجزاء و فواید حدیثی، اَمالی، فضایل‌نگاری، تفاسیر روایی، اعتقادات، ادعیه، طبقات صحابه، محدثان و تواریخ روایی و نیز ارائه کارتابل «حدیث پژوهی» و مشاهده تمامی روایات موجود در برنامه در بستر واحد با قابلیت‌های مختلف نمایشی و پژوهشی، به همراه امکان نمایش احادیث مشابه و احادیث پیامبر و هریک از ائمه(علیهم السلام) به تفکیک کتاب و همچنین ارائه کارتابل «آیات در کتب» به منظور یافتن سریع آیه دلخواه در هر کتاب و مطالعه مطالب ذیل آن از ویژگی‌های این نسخه می‌باشد.

علاقه‌مندان جهت کسب اطلاعات بیشتر و تهیه یا اجرای برخط نرم‌افزار «جامع احادیث شیعه و اهل سنت۲»، می‌توانند اینجا کلیک نمایند.