شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
هرگونه نوشتار یا فیلم و یا سخنرانی که أهل عرف و عموم مخاطبان از آن اهانت و تحقیر و توهین به روحانیت معظّم و معزّز شیعه بنصره تلقّی و برداشت کنند، عمل حرام می‌باشد و ممانعت از پخش این‌گونه فیلم‌ها از جانب مسئولین محترم قضائی و نیز متولیان فرهنگی و نظارتی امر لازم، بلکه واجب شرعی است.
به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله علی‌اکبر سیفی مازندرانی از اساتید باسابقه حوزه علمیه قم به استفتائی درباره مسائل فرهنگی پاسخ داد که متن آن بدین شرح است؛
بسمه تعالی؛ سلام علیکم: همان‌گونه که مستحضرید چند سالی است برخی از فیلم‌سازان با ساخت فیلم‌هایی به استهزای روحانیت می‌پردازند. این اقدامات معمولاً در قالب‌های طنز و به جهت درآمدزایی بیشتر صورت می‌گیرد. در این فیلم‌ها با تصویرسازی‌های وهن‌آمیز، چهره‌ای زننده و مشمئزکننده از روحانیون ارائه می‌گردد و به مرور سبب تضعیف جایگاه مقدس علما و روحانیت در جامعه می‌شود.
از حضرتعالی تقاضا داریم حکم شرعی این عمل و جایگاه روحانیت را به صورت مستدل بیان کنید. همچنین وظیفه دستگاه‌های نظارتی و متولیان فرهنگی جامعه و نیز دستگاه‌های حوزوی ـ که متولی حفظ شؤون روحانیت هستند ـ را بیان فرمایید. پاسخ:
بسم الله الرحمن الرحیم
روحانیت شیعه که مصادیق علمای ربّانی و فقهای أهل‌البیت(علیهم‌السلام) هستند، در طول تاریخ حاملان حقیقی شریعت خالص محمدی(ص) و مبلّغان واقعی رسالت خاتم الانبیاء و المرسلین و مروّجان مذهب حقه جعفری و منادیان راستین تشیّع علوی بوده‌اند و بی تردید مصداق بارز و قطعی شعائر الله هستند کما این‌که فقهای بزرگ شیعه به این مطلب تصریح کرده‌اند و آنان را داخل درگستره مفاد آیه شریفه: وَ مَن یُعَظِّمْ شَعَائِرَ اللَّهِ فَإِنَّهَا مِن تَقْوَى الْقُلُوبِ(الحج/۳۲) دانسته‌اند؛ لذا احترام به علما و روحانیت را از مصادیق تعظیم شعائر الله برشمرده‌اند.
لازم به ذکر است که ما در جلد اول کتاب مبانی الفقه الفعّال دو قاعده: تعظیم الشعائر و حرمه إهانه محترمات الدین را به تفصیل مورد تحقیق و بحث قرار داده‌ایم. ادلّه و مجاری این قاعده و اقوال و آراء فقهای شیعه را مورد بررسی اجتهادی دقیق قرار داده و نمونه‌هایی از تطبیقات فقهیه و موارد استشهاد فقهای بزرگ به این دو قاعده را ذکر نموده‌ایم.
حاصل این‌که: علما و روحانیت معظّم شیعه به اتفاق اصحاب امامیه مصداق بارز شعائر الله و محترمات دین دانسته شده‌اند.
اما تعظیم شعائر الله فی نفسه و حد ذاته از مهمترین و با فضیلت‌ترین مندوبات و مستحبات شرع می‌باشد و آیه مزبور برای اثبات این استحباب دلیل واضح و روشن است و نیز از آیاتی که دلالت بر این استحباب دارد آیه شریفه وَ مَن یُعَظِّمْ حُرُمَاتِ اللَّهِ فَهُوَ خَیْرٌ لَّهُ عِندَ رَبِّهِ(الحج/)۳۰؛ زیرا مقصود از حرمات الله مطلق محترمات دین است.
ولی در صورتی که ترک تعظیم شعائر و محترمات دین موجب اهانت و بی احترامی به شعائر در نظر أهل عرف محسوب شود، تعظیم شعائر بالعرض واجب شرعی می‌باشد؛ چون اهانت به محترمات دین حرام است. این به دلیل آیه لَا تُحِلُّوا شَعَائِرَ اللَّهِ(المائده/۲) است؛ یعنی اهانت به شعائر و محترمات دین خدا را اجازه ندهید و مباح نشمارید و این حکم نیز مورد إجماع و اتفاق اصحاب امامیه است.
بنابراین هرگونه نوشتار یا فیلم و یا سخنرانی که أهل عرف و عموم مخاطبان از آن اهانت و تحقیر و توهین به روحانیت معظّم و معزّز شیعه أیّدهم الله تعالی بنصره تلقّی و برداشت کنند، عمل حرام می‌باشد و ممانعت از پخش این‌گونه فیلم‌ها از جانب مسئولین محترم قضائی و نیز متولیان فرهنگی و نظارتی امر لازم، بلکه واجب شرعی است و نیز بیان جایگاه رفیع روحانیت شیعه با ساختن فیلم‌های سرگذشت فقهای بزرگ ـ همچون سید مرتضی، سید رضی، شیخ مفید، طوسی، سید بن طاووس، علامه حلّی، مقدس اردبیلی، شهید اول و ثانی، صاحب مدارک و ریاض، حدائق، جواهر، شیخ انصاری، سید بحرالعلوم، امام خمینی، شهید صدر و… ـ بر متولیان فرهنگی ضرورت داشته و ادای رسالت مهم الهی می‌باشد؛ زیرا این حرکت مقدس مصداق شاخص تعظیم شعائر الله می‌باشد.
همه امت انقلابی و مؤمن بدانند که امروز روحانیت(اعم از طلاب و فضلا و اساتید) شاغل به تعلّم و تعلیم علوم دینی در حوزه‌های علمیه از جهت حقوق مالی محروم‌ترین و مظلوم‌ترین قشر جامعه می‌باشند.
و السلام علی عبادالله الصالحین
۲۷ ذی القعده الحرام ۱۴۴۰
حوزه علمیه قم
علی اکبر سیفی مازندرانی
