شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی، به‌تازگی متن ۳۴ پرسش و پاسخ را در قالب «احکام ورزش» منتشر کرده است.
به گزارش شبکه اجتهاد، متن سؤال و جواب این ۳۴ استفتاء به نقل از دفتر مقام معظم رهبری به شرح زیر است:
شرط بندی در بازی با غیر آلات قمار
س۱. آیا شرط بندی با پول یا غیر آن در بازی با غیر آلات قمار جایز است؟
ج. شرط بندی در بازی جایز نیست؛ هرچند بازی با غیر آلات قمار باشد.
س۲. آیا شرط بندی سر مسابقه اشکالی دارد؟ در چه شرایطی شرط بندی اشکالی ندارد؟
ج. اگر به صورتی نباشد که از بازنده چیزی بگیرند که به برنده بدهند مانعی ندارد؛ و إلاّ صورت شرعی ندارد، و حرام است.
جایزه پیش بینی نتیجه مسابقات
س۳. پیش بینی نتیجه مسابقات و قرعه کشی بین کسانی که درست پیش بینی کرده اند، و جایزه دادن به برندگان قرعه چه حکمی دارد؟
ج. شرکت در پیش بینی برد و باخت تیم‌ها اشکال ندارد ـ هر چند احتیاط در ترک آن است ـ اما بنابر احتیاط واجب مالک مبلغی که با شرط بندی به او می‌دهند نمی‌شود؛ بله اگر صاحب آن مبلغ بعداً با یکی از عقود شرعی مانند هبه یا صلح آن را تملیک کند، اشکال ندارد.
جایزه مسابقه پیامکی
س۴. حکم دریافت جوایزی که به ازای مسابقات پیامکی داده می‌شود چیست؟
ج. اگر در قبال شرکت در قرعه کشی چیزی دریافت نشود و کسر نمودن پول در قبال هزینه پیامک باشد فی نفسه اشکال ندارد؛ ولی اگر مبلغی به جهت شرکت در قرعه کشی کسر می‌شود به نحوی که با پول شرکت کنندگان جایزه تهیه و به برنده می‌دهند، صورت شرعی ندارد و همان شرط بندی حرام می‌باشد.
شرط بندی در بازی رایانه‌ای
س۵. دو گروه در کلوپ، بازی رایانه ای انجام می‌دهند و شرط می‌کنند که هر گروهی که باخت، هزینه این بازی را به صاحب رایانه بپردازد، حکمش چیست؟
ج. حرام است.
مکمّل‌های دارویی و ورزشی
س۶. حکم خرید وفروش مکمّل‌های دارویی و ورزشی چیست؟
ج. در صورتی که اطمینان به وجود چیزی در آن که خوردنش حرام است ندارد، فی نفسه اشکال ندارد.
بازی با ورق و حضور در مجالس آن
س۷. آیا اگر افراد بدون شرط بندی و قصد قمار و بُرد و باخت و کسب درآمد بلکه فقط برای سرگرمی و مشغول بودن، مبادرت به بازی با ورق کنند، آن افراد مرتکب حرام شده اند؟ حضور در مجالس بازی با ورق برای تفریح چه حکمی دارد؟
ج. بازی با ورقی که عرفاً از آلات قمار محسوب می‌شود، به‌طور مطلق حرام است و جایز نیست انسان با اختیار در مجلس قمار یا بازی با آلات قمار شرکت کند.
صدمه زدن در ورزشهای رزمی
س۸. نظر معظم له در باره ورزش بوکس و کاراته و دیگر ورزشهای رزمی چیست و در صورت وارد شدن جراحات و کبودی در بدن حریف، دیه واجب می‌شود؟
ج. شرکت در این گونه ورزشها اگر ضرر قابل توجهی نداشته باشد اشکال ندارد، ولی صدمه زدن به دیگران جایز نیست مگر این که ضرر قابل توجهی نداشته باشد و طرف مقابل رضایت داشته باشد؛ در هر صورت اگر جراحت یا کبودی در بدن حریف وارد شود پرداخت دیه واجب است مگر این که از طرفِ مقابل، برائت از ضمان بگیرد.
دوچرخه سواری بانوان
س۹. حکم دوچرخه سواری برای بانوان چیست؟
ج. دوچرخه سواری زنان در مجامع عمومی و نیز در جایی که در معرض دید نامحرم است، جایز نیست.
بازی با شطرنج
س۱۰. با توجه به این‌که در بیشتر مدارس بازی با شطرنج رواج دارد آیا بازی با آن و برگزاری دوره‌های آموزشی آن جایز است؟
ج. اگر به نظر مکلّف، شطرنج در حال حاضر از آلات قمار محسوب نشود در این صورت بازی با آن بدون شرط‌بندی اشکال ندارد.
شرط بندی در تیر اندازی
س۱۱. آیا شرط بندی در تیر اندازی با تفنگ بادی جایز است؟
ج. شرط بندی بین مسابقه دهندگان با هر وسیله ای که موجب تقویت بنیه دفاعی و نظامی است ـ اگرچه تفنگ بادی باشد ـ، اشکال ندارد.
دیدن مسابقات ورزشی آقایان توسط بانوان
س۱۲. دیدن مسابقات ورزشی از قبیل فوتبال و والیبال و کشتی و امثال اینها به طور زنده و غیر زنده‌‌ی آقایان، برای بانوان چه حکمی دارد؟
ج. اگر مشاهده‌‌ی آن به قصد لذت و ریبه بوده و یا در آن خوف ارتکاب گناه و فساد وجود داشته باشد، جایز نیست؛ و اگر به صورت زنده و مستقیم از تلویزیون ببینند، بنابر احتیاط، جایز نیست؛ و در غیر صُوَر مذکور، اشکال ندارد.
حرکات نمایشی بدنساز
س۱۳. یکی از ورزشهای مرسوم در رشته بدنسازی فیگور می‌باشد، که در آن ورزشکار عضلات بدنش را به طور نمایشی در انظار تماشاگران قرار می‌دهد، آیا این مسابقه ورزشی اشکال دارد؟
ج. اگر مستلزم مفسده نباشد، اشکال ندارد.
پوشیدن لباس ورزشی برای بانوان
س۱۴. آیا پوشیدن لباس ورزشی برای ورزشکاران خواهر در سالن‌های سرپوشیده و اختصاصی، اشکال دارد؟
ج. فی نفسه اشکال ندارد.
شطرنج
س۱۵. حکم شطرنج چیست؟
ج. اگر به نظر مکلف، شطرنج در حال حاضر عرفاً از آلات قمار محسوب نشود، در این صورت بازی با آن بدون شرط بندی اشکال ندارد.
ورزشهای رزمی و دفاعی و دیهی صدمات
س۱۶. نظر معظم له در باره ورزش بوکس و کاراته و دیگر ورزشهای رزمی چیست؟ و در صورت وارد شدن جراحات و کبودی در بدنِ حریف، دیه واجب می‌باشد؟
ج. شرکت در این گونه ورزشها اگر ضرر قابل توجهی نداشته باشد اشکال ندارد، ولی صدمه زدن به دیگران جایز نیست، مگر این که ضرر قابل توجهی نداشته باشد؛ و طرف مقابل رضایت داشته باشد؛ در هر صورت اگر جراحت یا کبودی در بدن حریف، وارد شود، پرداخت دیه واجب است، مگر این که از طرف مقابل، برائت از ضمان بگیرد.
دیهی صدمات
س۱۷. در بعضی ورزشها گاه ضربه‌هایی به همدیگر وارد می‌شود و یکدیگر را مجروح می‌کنند، این چه حکمی دارد؟
ج. باید رضایت طرف را بگیرند.
استفاده‌‌ی مالی از مسابقات علمی
س۱۸. آیا می‌توان از برگزاری مسابقه ای علمی پول درآورد؟
ج. اگر برگزارکننده‌‌ی مسابقه، مبلغی را از شرکت کنندگان به عنوان حق الزحمه و شرط شرکت در مسابقه برای خودش دریافت کند، و منع قانونی در میان نباشد، فی نفسه مانعی ندارد.
حل جدول به قصد جایزه
س۱۹. حل کردن جدول به قصد گرفتن جایزه چه حکمی دارد؟
ج. اشکال ندارد.
شرط بندی
س۲۰. دو گروه در کلوپ، بازی کامپیوتری انجام می‌دهند، و شرط می‌کنند که هر گروهی که باخت، هزینه‌‌ی این بازی را به صاحب کامپیوتر بپردازد، حکمش چیست؟
ج. حرام است.
مسابقات پیامکی و جایزه
س۲۱. حکم دریافت جوایزی که به إزای مسابقات پیامکی داده می‌شود چیست؟
ج. اگر در قبال شرکت در قرعه کشی چیزی دریافت نشود، و کسر نمودن پول در قبال هزینه پیامک باشد، فی نفسه اشکال ندارد؛ ولی اگر مبلغی به جهت شرکت در قرعه کشی کسر می‌شود به نحوی که با پول شرکت کنندگان، جایزه تهیه و به برنده می‌دهند، صورت شرعی ندارد، و همان شرط بندی حرام می‌باشد.
پیش‌بینی نتیجه‌‌ی مسابقات و قرعه کشی
س۲۲. پیش بینی نتیجه‌‌ی مسابقات و قرعه کشی بین کسانی که درست پیش بینی کرده اند، و جایزه دادن به برندگان قرعه چه حکمی دارد؟
ج. شرکت در پیش بینی برد و باخت تیم‌ها اشکال ندارد – هر چند احتیاط در ترک آن است – اما بنابر احتیاط واجب مالک مبلغی که با شرط بندی به او می‌دهند نمی‌شود، بله اگر صاحب آن مبلغ بعداً با یکی از عقود شرعی مانند هبه یا صلح آن را تملیک کند، اشکال ندارد.
شرط بندی در اسب سواری و تیر اندازی
س۲۳. شرط بندی در اسب سواری و تیر اندازی چه حکمی دارد؟
ج. در صورتی که شرط بندی بین خود اسب سواران و تیر اندازان باشد، جایز است وگرنه جایز نیست.
دارت و سنگ اندازی
س۲۴. آیا بازی‌هایی مانند دارت و سنگ اندازی، تیراندازی به حساب می‌آید؟ و می‌شود در آنها شرط بندی کرد؟
ج. شرط بندی بین مسابقه‌دهندگان در هر وسیله‌ای که موجب تقویت بنیه دفاعی و نظامی باشد، اشکال ندارد.
شرط بندی و ایجاد جنگ بین حیوانات
س۲۵. پرورش خروس‌های لاری که اصولاً جهت زد و خورد تن به تن، بین دو خروس و با حضور جمعیتی زیاد و شرط بندی کلان صورت می‌گیرد، آیا صحیح است؟
ج. صِرف پرورش آنها فی نفسه اشکال ندارد؛ ولی شرط بندیِ مذکور، جایز نمی‌باشد.
مسابقات ورزشی و دریافت پول
س۲۶. شرکت در مسابقه ای که از خود بازیکنان پول جمع کرده و از آن پول به برنده جایزه می‌دهند اشکالی دارد؟
ج. اگر از بازنده چیزی بگیرند که به برنده بدهند، همان شرط بندی حرام است؛ لکن اگر برگزارکننده‌‌ی مسابقه، مبلغی را از شرکت کنندگان به عنوان حق الزحمه و شرط شرکت در مسابقه برای خودش دریافت کند، و بعد از مالکیت، با مال خود جایزه بخرد، مانعی ندارد.
برنده و بازنده‌‌ی بازی
س۲۷. اگر در راستای یک بازی ورزشی (فوتبال،فوتبال دستی،شطرنج و ….) هر یک از شرکت کنندگان در بازی به مقدار مشخصی (برابر) پول بگذارد، تا برنده به جایزه برسد، آیا جایزه‌‌ی آن مسابقه حلال است؟
ج. در فرض سؤال، قمار و حرام است.
تخته نرد
س۲۸. حکم بازی با تخته نرد چیست؟
ج. اگر نرد عرفاً از آلات قمار محسوب شود، بازی با آن مطلقاً حتی بدون شرط بندی حرام است.
جایزه به مشتری
س۲۹. بعضی از شرکت‌ها برای جلب مشتری در بین خریداران خود قرعه کشی کرده و هدایای بعضاً گران قیمت اهدا می‌کنند، از لحاظ شرعی چه حالتی دارد؟
ج. جایزه دادن به خریداران با قرعه مانع ندارد.
خرید وفروش مکمّل‌های دارویی
س۳۰. حکم خرید وفروش مکمّل‌های دارویی و ورزشی چیست؟
ج. اگر منع قانونی نداشته باشد، در صورتی که اطمینان به وجود چیزی در آن که خوردنش حرام است ندارد، فی نفسه اشکال ندارد.
عرفی بودن آلت قمار
س۳۱. اگر بعضی از وسیله‌های بازی در شهری از آلات قمار محسوب شوند، ولی در شهر دیگری از آلات قمار محسوب نشوند، آیا بازی با آنها جایز است؟
ج. باید عرف هر دو مکان رعایت شود، به این معنی که اگر آن وسیله‌ها در یکی از دو شهر از آلات قمار محسوب شوند، و در گذشته هم در هر دو مکان از آلات قمار بوده اند، در حال حاضر هم بازی با آنها حرام است.
صرف زیاد وقت برای ورزش
س۳۲. بعضی از جوانان ساعات بسیاری از وقت خود را اختصاص به ورزش می‌دهند، آیا این عمل جایز است؟
ج. ورزش فی نفسه مانعی ندارد، بلکه در مواردی دارای رجحان نیز می‌باشد. ولی بر جوانان لازم است که از وقت خود حداکثر استفاده را بکنند، و ورزش و امثال آن مانع از تحصیل علم و فراگیری معارف نگردد، به ویژه معارف دینی که بر هر مسلمانی لازم است.
بخت آزمایی و قرعه کشی
س۳۳. آیا برگزاری مراسم بخت آزمایی و قرعه کشی و اعطاء بخشی از درآمد حاصله به عنوان جایزه به نفر برنده به منظور تشویق عموم مردم برای شرکت در قرعه کشی و صرف ما بقی درآمد حاصله به امور خیریه و ایجاد طرح‌های تولیدی و حمایت از کارآفرینان جوان جایز است یا خیر؟
ج. اگر به این نحو باشد که برای شرکت مردم در کار خیر، قبض‌هایی صادر کنند، و در قبال دریافت مبلغی، رسید آن را به مردم بدهند، و برای تشویق آنها قرعه‌کشی کنند، و جایزه ای بدهند، اشکالی ندارد.
پرداخت هزینه‌‌ی سالن ورزشی توسط تیم بازنده
س۳۴. در شهر ما بازی‌های فوتبال داخل سالن ورزشی به گونه ای هست که” تیم بازنده” باید هزینه‌‌ی وقت بازی (هزینه ای که بابت وقت گرفته شده باید به مسئول سالن پرداخت شود ) را پرداخت کند. آیا این کار مشکلی ندارد ؟
ج. اگر بازنده، از جهت باخت، هزینه‌‌ی بازی را می‌پردازد، جایز نیست.
