شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
مجموعه مقالات «حکومت اسلامی» به کوشش حسینعلی بای، عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق پژوهشکده نظام‌های اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شد.
به گزارش شبکه اجتهاد، این مجموعه ارزشمند شامل مقالاتی چون: حکومت و مشروعیت از محمدتقی مصباح یزدی، مشروعیت حکومت ولایی از عبدالحسین خسروپناه، مبانی فلسفی و کلامی حکومت دینی از محمد محمدرضایی، اصول و مبانی حکومت اسلامی از حسین نوری همدانی، اهداف و آرمان‌های حکومت از محمدسروش محلاتی، حکومت اسلامی از مهدی‌هادوی تهرانی، ولایت فقیه از محمدهادی معرفت، ولایت فقیه و خبرگان منتخب ملت از کاظم قاضی‌زاده، پیشینه تاریخی نظریه ولایت فقیه از احمد جهان بزرگی، گستره حکم حکومتی از دیدگاه امام خمینی(ره) از اسماعیل نعمت‌اللهی، نظریه زمامدار گماری توده‌ای و منطق استنباط از علی‌اکبر رشاد، انتخابات، حق یا تکلیف!؟ از محسن قنبریان، ماهیت نمایندگی با تکیه بر مفاهیم اسلامی – فقهی از سید احمد حبیب نژاد.
در قسمتی از مقدمه نویسنده می‌خوانیم: نیاز بشر و جوامع انسانی به حکومت، آن چنان واضح و روشن است که تصور درست آن، موجب تصدیق آن خواهد شد. حفظ نظام اجتماعی جوامع، پیشرفت و آبادانی بلاد، ایجاد نظم و آرامش در اجتماعات که خود مقدمه هر نوع رفاه و آسایشی است، جلوگیری از هرج و مرج و تعدی افراد جامعه به حقوق یکدیگر و… همگی در سایه سار تشکیل حکومت میسر خواهد شد.
وجود نیازهای گوناگون عاطفی، اقتصادی، فرهنگی و… انسان را که مدنی بالطبع است به سمت تشکیل حکومت سوق می‌دهد، ازاین رو گذری در تاریخ بشری، روشن می‌سازد که جوامع، در طول تاریخ همواره از نوعی حکومت (از حکومتهای ساده و بسیط قومی قبیله ای تا حکومتهای مدرن امروزی) برخوردار بوده است.
در ادیان الهی از جمله دین مبین اسلام، علاوه بر نیازها و عوامل عامی که تشکیل حکومت را ضرورتی اجتناب ناپذیر می‌نماید، اهداف متعالی دیگری، نظیر: اجرای قوانین و مقررات اسلامی، گسترش تعالیم دینی؛ ایجاد بستری مساعد برای رشد فضایل اخلاقی و مکارم انسانی، لزوم مبارزه با مظاهر فساد و تباهی، رفع تبعیضات ناروا و اجرای عدالت و مساوات در جامعه، حفظ و حراست از آیین الهی و اهل ایمان در برابر هجمۀ استعمارگران و مفسدان، توسعه و تحکیم روح برادری و اخوت در جامعه اسلامی و دهها نیاز خاص جوامع اسلامی، ضرورت تشکیل حکومتی بر معیارهای دینی و تحت زعامت رهبری عالم، آگاه و متقی را دوچندان می‌سازد.
احکام و مقررات اسلام دارای ابعاد و زوایای مختلف اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، نظامی و… که تمامی شئون فردی و اجتماعی افراد من المهد الی اللحد را در بر می‌گیرد. اجرای این برنامه‌‌های همه جانبه و دقیق، جز با تشکیل حکومتی مقتدر، عدالت و معنویت گستر، میسر نخواهد بود. چه اینکه روشن است، قانون، هر قدر پیشرفته و کامل که باشد، مادام که مجریان کارآزموده، تشکیلات لازم و سازوکارهای مناسب اجرایی را نداشته باشد، هرگز از ایده به عمل گذر نکرده و هرگز نخواهد توانست سعادت بشر را تأمین نماید. چگونه می‌توان تصور نمود که وظیفه و رسالت، هدایت انسان‌‌ها به سوی خداوند و زدودن زنگارهای غفلت، آبادانی سرزمین‌ها، تأمین رفاه و آسایش مردم، دفع تعدی متجاوزین، اشاعه و نشر کلمهًْ الله، مبارزه با فساد و تباهی، اجرای مقررات حکومتی و کیفری متنوع و دهها و صدها برنامه و آموزه دینی، بدون ایجاد بسترهای مناسب و مدیریت واحد و مقتدری، ممکن و متصور باشد.
مشروعیت و بلکه لزوم ولایت و حاکمیت فقیه در عصر غیبت، مانند لزوم اصل حکومت، از امور روشن عقلی است که تصور آن موجب تصدیق است. از آنجا که برای پیاده سازی احکام و مقررات اسلامی و تحقق آرمان‌های دینی، شناخت دین و احکام و معارف آن، لازم و ضروری است و از سوی دیگر فقهای خدا ترس و امنای رسولان هستند که واجد این ویژگی و خصیصه اند، ازاین رو تصدی حکومت اسلامی در عصر غیبت، تنها زیبنده اینان است و این جامه در قامت دیگران ناراست و گشاده است. فقها که خوشه‌‌های دانش دینی را چیده اند، هوای نفس را مهار کرده و لجام بسته اند، شجاع و عادل اند، مطیع اوامر الهی و شبیه ترین و نزدیک ترین افراد به انبیا و اولیای الهی اند، شایسته بر دوش‌کشیدن مسئولیت خطیر اداره جامعه اسلامی هستند و ازاین روست که قبول حکم ولایت ایشان، قبول ولایت حاکمان منصوب از سوی خداوند است و رد ولایت ایشان و تمرد از گردن نهادن در مقابل حکومت اینان، گردنکشی در برابر حکم و حکومت معصومین و خروج از سلطنت و حکومت الهی است. جامعه اسلامی را در دوران غیبت خورشید هدایت الهی و حجت هدایتگر و تابنده خداوند، راهبری باید که خود از زلال حق چشیده و جان و دل از زمزم محبت الهی، مالامال ساخته باشد. صلاح دین و دنیای مردم را بشناسد، بیانگر و مجری حلال و حرام الهی، دادرس مظلومان و مددکار مستمندان و محرومان باشد، درون از پلشتی و کژی پیراسته و خود ساخته و وارسته باشد، چراغ هدایتی در ظلمت راه و تنگناهای مسیر سیر الی الله باشد و پاسبان امانت الهی، چنین شخصی نیست مگر فقیه جامعِ شرایط فتوی و ولایت.
مجموعه مقالات «حکومت اسلامی» به کوشش حسینعلی بای با قیمت ۳۵۰۰۰ تومان در اختیار مخاطبان قرار گرفته است. علاقمندان جهت کسب اطلاعات تکمیلی و تهیه کتاب میتوانند به نشانی www.poiict.ir مراجعه کنند.
