شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
شبکه اجتهاد: آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی در نوشتاری به مناسبت عید غدیر خُم آورده است: امیرالمؤمنین علی علیه السلام، قهرمان عظمت‌های بی شمار است. علی علیه السلام همان است که پیامبر گرامی اسلام درباره فضایل و عظمت‌های او فرمود: «إِنَّ اللهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى جَعَلَ لِأَخِی عَلِیِّ بْنِ أَبِی‌طَالِبٍ فَضَائِلَ لَا یُحْصِی عَدَدَهَا غَیْرُه»(۱) یعنی خداوند متعال برای برادرم علی بن ابی‌طالب فضائلی قرار داده است که آنها را غیر از خداوند کسی قادر نیست حساب و احصا کند.
فضایل بی شمار علوی
نواحی متعدّد عظمت‌های علی علیه السلام، تجسّم بندگی و عبودیت خالص خدا، و بخش‌های گوناگون و بلکه متضادّ مناقب، فضایل و مواقف آن حضرت، همه در کتاب‌ها مضبوط و محفوظ است؛ عَلِیّ وَ مَا أنْزِلَ فیهِ مِنَ القُرْآنِ، عَلِیّ و مَا ثَبَتَ لَهُ مِنَ الشُّئُونِ وَ المَقَامَاتِ بِالسُّنَّهِ، عَلِیّ وَ مَا صَدَرَ مِنْهُ مِنَ المُعْجِزاتِ، عَلِیّ وَ مَواقِفُهُ وَ بُطُولاتِهِ فِی الغَزَواتِ، عَلِیّ وَ تَضْحِیاتُهُ فِی سَبیلِ إعْلاءِ کَلِمَهِ الإسْلامِ، علی و اخبار از مغیبات، گذشته و آینده زمان، علی و علم به عوالم غیب، علی و علم به شرایع و احکام اسلام، علی و زهد و پارسایی و پرهیزگاری، علی و علوم عالی الهیات، علی امیر فصاحت، بلاغت و کلام، علی و عبادت و خوف از خدا و شبزندهداری، علی و عدالت و دادستانی و دادگستری، علی و حکومت و زمامداری، علی و فروتنی و بردباری، علی در خدمت و نصرت دین خدا و رسول خدا، علی امام المتقین و زوج سیده نساء العالمین، علی ابوالأرامل و الایتام و المساکین، علی و علی و علی و … اینها و بیشتر و بسیارتر از اینها، همه نواحی عظمت وجود علی علیه السلام است.
حرفی است از هزاران ….
علی، اعظم آیات الهی و اظهر معجزات حضرت رسالت‌پناهی صلّیالله علیه و آله است که در کتاب‌ها بازگو شده و علمای توانا، نویسندگان بزرگ، فرزانگان برجسته و نبغاء عالم علم پیرامون آنها قلمفرسایی کرده و با این همه که گفتند و نوشتند، باب ابراز بلاغت، تألیف، تصنیف و ایراد خطابه و سخنرانی در فضایل و مناقب آن حضرت، همچنان بر روی دانشمندان و فضلای دوران باز است و هر کسی در این باغ پهناور وارد میشود، به میوهای تازه دست مییابد؛ (کَشَجَرَهٍ طَیِّبَهٍ أَصْلُها ثابِتٌ وَ فَرْعُها فِی السَّماءِ تُؤْتِی أُکُلَها کُلَّ حِینٍ بِإِذْنِ رَبِّها)(۲)
اعتراف بیگانگان به فضایل علوی
رشته تألیف و تصنیف، درباره شئون و عظمت‌های علی علیه‌السّلام، نه فقط سرتاسر عالم اسلامی را از شرق تا غرب و از سنّی و شیعه گرفته، بلکه قلوب بیگانگان را به این شخصیت ممتاز متوجه نموده و نویسندگان و مؤلّفان آن را به مدح، ستایش و تألیف کتاب‌ها برانگیخته است.
آری! آنان نیز به این که شناختی از علی دارند و مثل آن دانشمند مسیحی، کتاب «الامام علی صوت العداله الانسانیه»(۳) مینویسند، افتخار و مباهات دارند.
اعتراف بزرگان اهل سنّت به فضائل علوی
علما و محدّثان بزرگ اهل سنّت نیز علاوه بر کتاب‌هایی که در آن فضایل متعدّد آن حضرت را بر میشمارند، تا همین عصر، این رشته را ادامه دادهاند، مانند شرقاوی که کتاب «علی إمام المتّقین» را در دو جلد مینگارد.
آری! علاوه بر اینها در خصوص برخی از فضایل آن حضرت، مثل حدیث طیر مشوی، حدیث ردّ شمس، حدیث «أنَا مَدینهُ العِلْمِ»، حدیث منزلت و حدیث ولایت (حدیث غدیر) کتاب ویژه نوشتهاند و جالب این است که برخی از این کتاب‌ها در مجلّدات متعدّد، تألیف شده است.
به طور نمونه وقتی از خلیل بن احمد پرسیدند: «مَا تَقُولُ فِی شَأنِ الإمامِ عَلِیّ بنِ ابی‌طالب» در توصیف موقعیت‌های تاریخی و مبارزه بین حق و باطل و پیروزی حق بر باطل علی علیه السلام چنین می‌گوید: «مَا أقُولُ فى حَقِّ إمْرِءٍ کَتَمَت فَضَائلَهُ اولیائُهُ خَوْفاً وَ کَتَمَتْ مَنَاقِبَهُ أعْداؤُهُ حَسَداً ثُمَّ ظَهَرَ مِنْ بَیْنِ الْکَتمَیْنِ مَا مَلَأَ الخَافقَیْنِ(۴)؛ یعنی وضعیّت خاصی به وجود آمده بود که دشمن‌ها از روی دشمنی فضائل علی علیه‌السّلام را کتمان می‌کردند و دوستان هم از روی خوف و به خاطر ممنوعیّت نقل احادیث در قرن اول و دوم و بعد از آن به صورت‌های دیگر نمی‌توانستند این فضائل را بگویند.
در بین این دو کتمان، آن قدر از فضائل امیرالمؤمنین علیه‌السّلام ظاهر شد که شرق و غرب عالم را فراگرفته است. و چنان شد که مثل شافعی بگوید: أنَــا عَبْــدٌ لِلْـــفَتی * أنْزِلَ فِیهِ «هَلْ أتی» و چنان شد که محدّثان معروف اهل سنّت در آن شرایط سخت، کتاب «فضائل» و «مناقب» امیرالمؤمنین علیه‌السّلام نوشتند و اوضاع به نحوی پیش رفت که الان در تمام شعب علوم اسلامی، مسأله غدیر مطرح است؛ در علم تفسیر، در علم اسباب نزول، در علم لغت، در حدیث، در تاریخ، کتب تراجم و معرفه الصحابه و سائر علوم، حدیث غدیر مورد استشهاد محققان و علماء بزرگ واقع شده است که یکی از مشهورترین آنها، خصایص نسایی معروف، صاحب کتاب سنن نسایی است که از صحاح اهل سنّت است.
این کتاب چندین مرتبه به طبع رسیده و در دسترس همگان است و اخیراً اگر چه دست‌های مرموز وهّابیت، به اسم تحقیق رجال بعضی احادیث آن را به گمان خود، به تهمت گرایش به تشیّع و حبّ اهل بیت علیهمالسّلام، مجروح قلمداد کرده است، امّا اهل فن میفهمند که این تلاش صرفاً برای دشمنی با اهل بیت پیغمبر صلّی الله علیه و آله است، چون در نسبت اصل کتاب به مثل نسایی نتوانستند حرفی بزنند، بعضی رجال و اسناد را مورد ایرادات قرار دادهاند.
حتّی بعضی رجال بخاری و مسلم، یا یکی از آنها را نیز زیر سؤال برده و با این نادانی، صحیحین را هم از اعتبار انداختهاند. به هر حال، لَیْسَ هذَا اوّلَ قَارُورهٍ کُسِرَتْ فِی الإسْلامِ. اینها پیروان بنیامیه و اتباع طواغیت و نواصب و دشمنان هستند و گفتارشان درباره احادیث فضایل امیرالمؤمنین علیه‌السّلام، در میزان عالمان به علم حدیث و مسیر آن، وزن و ارزشی ندارد.
پی نوشت‌ها:
۱. أمالی شیخ صدوق ره، مجلس ۲۸.
۲. سوره ابراهیم، آیات ۲۵-۲۴.
۳. تألیف جرج جرداق دانشمند مسیحی.
۴. تنقیح المقال مامقانی، جلد ۱، بیان خلیل بن احمد فراهیدی نحوی معروف.
