آخرین اخبار

استاد علی رضایی تهرانی با عبور از تعاریف رایج و محدود به ابعاد نظامی و سیاسی، به تبیین مدلی می‌پردازد که در آن امنیت نه صرفاً یک سازوکار اجرایی، بلکه پدیده‌ای عمیقاً وابسته به اصول توحیدی، اخلاقی و مردمی معرفی می‌شود. او در نشست «الگوی حکمرانی امنیت از نگاه مقام معظم رهبری»، این الگو را با اتکا به پشتوانه‌های نظری …

استاد میراحمدی معتقد است وقتی اکثریت مردم از یک حکمرانی رضایت نداشته باشند، این به معنای آسیب رسیدن به مشروعیت حکمران نیست، بلکه به معنای برداشته شدن مجوز حکمرانی است. در چنین حالتی، نیاز به یک «سازوکار مسالمت‌آمیز» برای تغییر و تحول در حکمرانی است  که نه به خشونت بینجامد و نه به تداوم حکمرانی که مردم از آن رضایت …

حجت‌الاسلام اسدپور، انفعال در مواجهه با مسائل حکمرانی را ناشی از ایستایی در همان فقه الحکومه نجف امام دانست و اظهار داشت: متأسفانه از شاگردان خود حضرت امام تا بزرگان دیگری که به هر حال به بحث‌های حکومتی در این سالیان پرداخته‌اند همه انگار در همان فقه الحکومه نجف امام ایستاده‌اند. این وضعیت مانع از حل «مسائل عینی جامعه با …

شبکه اجتهاد: در سایه مراحم و الطاف الهی (عز اسمه) و عنایات حضرت حجت (سلام الله تعالی علیه) سال جدید حوزه‌های علمیه آغاز شده است. این در حالی است که در فضای برون مرزی، جهان شاهد دو جنگ تلخ و پر آسیب است؛ جنگ میان روسیه و اکراین که عملاً جهان را تا پرتگاه فروغلتیدن در جنگ جهانی سوم پیش …

اختصاصی شبکه اجتهاد: در چهارچوب سنّت‌های تکوینیِ جاری به قدرت الهی، یکشنبه ۱۶ شهریور ۱۴۰۴ شمسی ان‌شاءالله، ماه‌گرفتگی (خسوف) کلّی در سراسر ایران رخ می‌دهد و «نماز آیات واجب می‌شود». با چشم‌پوشی از ثانیه‌ها و گِرد کردنِ آنها به دقیقه، ماه در ساعت ۱۹:۵۷ یکشنبه ۱۶ شهریور به وقت رسمی ایران، وارد بخش تمام‌سایهٔ زمین می‌شود و گرفتگی جزئی آغاز …

اختصاصی شبکه اجتهاد: در میان روایات معصومین(ع)، برخی همچون بیانیه‌هایی استراتژیک و نقشه‌های عملیاتی برای بقا و گسترش یک مکتب در پرچالش‌ترین مقاطع تاریخ جلوه‌گر می‌شوند. سخنان امام حسن عسکری(ع) در اواخر قرن سوم هجری، در اوج خفقان عباسی و در آستانه دوران غیبت، از جمله این رهنمودهای ژرف و کاربردی است. آن حضرت در زمانی که ارتباط مستقیم با …

شبکه اجتهاد: فقه، در عین صلابت و قوام درونی، همواره در مواجهه با تحولات اجتماعی، نیازمند بسط مفهومی و روش‌شناختی بوده است. نگاه به فقه به‌عنوان دستگاهی بسته و ایستا، نه‌تنها در تعارض با واقعیت پویای آن است، بلکه مانعی در مسیر انطباق اصول فقهی با شرایط متغیر اجتماعی به شمار می‌رود. آنچه امام خمینی (ره) در مکتب فقهی خود …

شبکه اجتهاد: فقه‌های مضاف در تنگنای بی‌ساختاری گرفتار آمده‌اند؛ نه منطقی استوار برای گسترش دارند و نه معیاری روشن برای افزوده شدن. هرچه بر آن نام «فقه» افزوده می‌شود، در جایگاه خویش ناپیداست؛ نه معلوم است کجا باید نشیند و نه دانسته است چه نسبتی با دیگر اقسام دارد. و در مواردی، بر دامان «فقه»، عنوانی نو افزوده می‌شود؛ که …

ولایت فقیه هدایت خردمندان در چارچوب قانون الهی است و آزادی در اسلام تنها در همین چارچوب معنا دارد، مشروعیت فقیه از دین است و تحقق آن به همراهی مردم وابسته است که این نظام هم بردگی را برانداخته و هم کرامت و آزادی انسانی را تضمین می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله جوادی آملی در یکی از سخنرانی‌های خود …

اختصاصی شبکه اجتهاد: در سال‌های اخیر، هم‌زمان با آغاز ماه ربیع‌الاول، در برخی محافل مذهبی سخن از برپایی موسمی با عنوان «دهه محسنیه» به میان می‌آید. مروّجان این عنوان، بر ضرورت برگزاری مجالس ذکر مصیبت حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها پس از رحلت رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله، به‌ویژه یادآوری شهادت فرزندشان حضرت محسن بن علی علیه‌السلام ــ که در جریان هجوم طرفداران سقیفه …

اختصاصی شبکه اجتهاد: در عصر حاضر که دگرگونی‌های پرشتاب فرهنگی و رسانه‌ای، چالش‌های بی‌سابقه‌ای را پیش روی نظام‌های دینی قرار داده است، ضرورت بازخوانی و بازسازی اجتهاد فقهی برای پاسخگویی به مسئله موسیقی بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود. سخنان حجت‌الاسلام والمسلمین استاد ابوالقاسم علیدوست، از فقیهان معاصر، در خصوص فقه فرهنگ و رسانه، در زمره جسورانه‌ترین و پیشروترین …

اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از سرفصل‌های مهم در اصول فقه، احکام امضائیست که کیفیت رفتار شارع در نسبت با رفتار انسان‌ها و مکلفین را تبیین می‌نماید. سامانه‌ی رفتار شارع، ابعاد گوناگونی دارد که در سرفصل احکام امضائی نیز بروز و ظهور یافته است. در این یادداشت، نگاهی گذرا به شبکه‌ی معنایی احکام امضائی افکنده شده است تا شفافیت و انسجام …

شبکه اجتهاد: جریان‌های باطنی بر خلاف ظاهرشان عموما پروژه‌هایی سیاسی بوده‌اند. نوعی مقابله و عصیان بر جریان مسلط سیاسی و الهیاتی است. فرض این جریان‌ها این است که تفسیر جریان مسلط تنها موافق با ظاهر شریعت و متن مقدس است و معانی باطنی آنها را نادیده می‌گیرد و یا به حاشیه می‌برد. بنابراین جریان‌های باطنی و عرفانی که در پیرامون …

اختصاصی شبکه اجتهاد: برای رؤیت هلال در شب اوّل ماه، عواملی چون «زمان غروب خورشید و ماه» و «اختلاف زمان غروب آن دو» و «مختصّات خورشید و ماه و جدایی زاویه‌ای ماه و خورشید که از اختلاف ارتفاع ماه و خورشید، و نیز اختلاف سمت آن دو نشئت می‌گیرد» و «درصد روشنایی هلال و به اصطلاح فاز ماه» و … …

«الحیاه» اثر شاخص علامه محمدرضا حکیمی، یکی از جامع‌ترین و منسجم‌ترین آثار معاصر در حوزه مطالعات دینی و تربیتی است که تلاش دارد زندگی فردی و اجتماعی انسان را از منظر اسلام بازنمایی کند. این کتاب از مبانی معرفتی و اعتقادی آغاز شده، به رسالت پیامبران و فلسفه حکومت، سپس به اقتصاد عادلانه، اخلاق فردی و اجتماعی، تربیت، روابط خانوادگی …

شبکه اجتهاد: عترت پپامبر (علیهم السلام) بر طبق نصوص و ادله‌ی فراوان متکفل و متصدی ‌هدایت خلق پس از شهادت رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) بودند، آنچه برای تمام عترت اصل غیر قابل تنازل در همه‌ی حالات و در جمیع شرائط بود، محور قرار دادن دعوت به قرآن و سنت نبوی بود. مهم‌ترین برنامه‌های عترت در …

کتاب «علم اصول و زبان‌شناسی شناختی» اثر حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضا قائمی‌نیا، عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در ۳۹۸ صفحه به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «علم اصول و زبان‌شناسی شناختی» که به‌تازگی از سوی انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شده، به بررسی و تطبیق مفاهیم و مباحث علم اصول فقه با …

شبکه اجتهاد: برخی از ظرفیت‌ها هنوز بر کرانه‌ی امکان مانده‌اند؛ نه به تمامی استیفا شده‌اند و نه به کمال استحصال. باید دانست که ما با متون نخستین اسلام و منابع تشریع، پیوندی زمانی و فاصله‌ای تاریخی داریم؛ فاصله‌ای که راه را بر دریافت مستقیم و بی‌واسطه می‌بندد. چاره چیست؟ باید در کنار نصوص به سلوکیات جامعه‌ی آن روزگاران بنگریم؛ چراکه …

استاد دانشگاه باقرالعلوم (ع) قم بیان کرد: فقها با مردم‌گرایی، گزاره‌های فقهی را به هنجار اجتماعی تبدیل کرده‌اند و تأکید دارم این الگویی برای سنجش نقش اجتماعی فقها در تاریخ است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محسن الویری، عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم (ع) قم در نشست علمی «بررسی تاریخ روش فقها در تبدیل گزاره‌های فقهی به هنجارهای اجتماعی؛ …

تازه‌ترین اثر علمی‌ و آموزشی انتشارات خادم‌الرضا(ع) قم با عنوان «درس‌نامۀ فقه مهندسی» تألیف حجت‌الاسلام‌ والمسلمین محمد معرفت، عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال با هدف ارائه احکام شرعی ویژه جامعه مهندسی کشور منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، این کتاب که در ادامه تجربه موفق انتشار کتاب «مقررات شرعی ساختمان و مهندسان» تدوین شده، نخستین درس‌نامۀ …

شبکه اجتهاد: یکی از مهم‌ترین نارسایی‌های نهادی در مدیریت اجرایی کشور ما مسأله انباشت طرح‌ها، سندها، قوانین بالادستی، مصوبات و مقرراتی است که بعضاً هزاران ساعت برای طراحی و تدوین و تصویب آنها وقت صرف شده است. اما در همان مقام سند و مصوبه و قانون باقی مانده‌اند. برای اثبات این مدعا می‌توان ده‌ها و بلکه صدها نمونه در سطح …

در کشف و به‌کارگیری ملاکات، باید از رویکرد «نتیجه‌محوری محض» پرهیز کرد. خداوند متعال، حتی با ارسال پیامبران و ارائه راهنمایی‌های کامل، همه انسان‌ها را مجبور به کمال نمی‌کند، بلکه یک حلقه از اختیار و انتخاب متربی نیز باقی می‌ماند. فقیه باید وظایف و احکام تربیت را استنباط کند، اما نباید انتظار داشته باشد که این احکام لزوماً به کمال …

اختصاصی شبکه اجتهاد: فقه نظام، به‌عنوان حوزه‌ای نوظهور در مطالعات فقهی معاصر، در پی تبیین و تحلیل رابطه میان احکام شرعی، تکالیف فردی و مسائل اجتماعی و حکومتی شکل گرفته است. این شاخه از فقه، برخلاف فقه فردی که تمرکز آن بر تکالیف مکلفان به‌طور مستقل و منفرد است، به بررسی افعال و مسؤولیت‌های مکلّفان در بُعد اجتماعی و نقش …

اخبار موافقت با قرآن دارای دو بخش است: یکی اخذ آنچه موافق قرآن است و دیگری رد آنچه مخالف آن است. در طول تاریخ، تمرکز بیشتر بر بخش مخالفت بوده و بخش موافقت مهجور مانده است. سایر نظریات از جمله نظریه «موافقت روح محتوا» مرحوم شهید صدر و آیت‌الله سیستانی نیز که بر موافقت روایت با روح کلی اسلام تأکید …

اختصاصی شبکه اجتهاد: سیره متشرعه به عنوان یکی از منابع استنباط احکام شرعی، در منظومه فقه امامیه از آن یاد می‌شود. این یادداشت با نگاهی تحلیلی به بررسی این موضوع می‌پردازد و آن را در دو قسم کلی «سیره در فقدان نص» و «سیره در حضور نص» مورد واکاوی قرار می‌دهد: قسم اول: سیره در فقدان نص در مواردی که …

شبکه اجتهاد: قرن‌ها فقه ما، برپایه نصوص و اصول، در میدان فتوا حرکت کرده است. مجتهد می‌پرسد: این فعل مکلف، در برابر این نص، چه حکمی دارد؟ این روش، اگرچه در سامان‌یابی عبادات و معاملات موفق بوده، اما در مواجهه با واقعیت اجتماعی، ناتوان از تولید نظم، هویت، و نسبت‌های تمدنی شده است. اما در الگوی اجتهادی استاد احمد مبلغی، …

دانش فلسفه، اگرچه از یونان آغاز شد، اما با خط‌دهی معارف دینی و نبوت، به تدریج شکل خاص خود را یافت و بدون دست‌بردن در ضوابط فلسفی، به نتایجی رسید که عمیقاً با معارف دینی گره خورده است. همین مدل را می‌توان در حکمت عملی اسلامی پیاده کرد؛ به این صورت که با انجام کار عقلی در حکمت عملی بر …

اگر به قاعده‌مدار بودن نهضت عاشورا باور داشته باشیم، حرکات، فعالیت‌ها، حضور اجتماعی و فرهنگی ما نیز هم‌سو و هم‌تراز خواهد شد و دیگر برخلاف قواعد عمل نخواهیم کرد. باید در چارچوب سنن الهی و بر اساس قواعد حرکت کنیم. حوزه‌های علمیه نیز باید بر شناخت این سنن تمرکز کرده و ماهیت جامعه را به‌درستی درک کنند. شهید مطهری، علامه …

رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با واکاوی سیر تاریخی تکامل نسل‌های حقوق بشر، از اعلامیه جهانی تا نسل سوم حق‌های جمعی ملت‌ها، و با بررسی فلسفه تأسیس سازمان‌هایی مانند سازمان ملل، شورای امنیت، سازمان تجارت جهانی و آژانس انرژی اتمی، تصریح کرد که هرچند این نهادها در ظاهر برای تضمین عدالت و صلح جهانی ایجاد شده‌اند، اما بنیان‌های …

شبکه اجتهاد: هر ساله با فرارسیدن ایام اربعین سیدالشهدا جوش و خروش توصیف‌ناپذیری در میان دوست‌داران حسینی موج می‌زند. در کشور عراق از اقصی نقاط مختلف زائران حسینی پای پیاده راهی حریم عشق می‌شوند و عاشقانی دیگر کمر ارادت به خدمت‌گزاری آنان می‌بندند. هرچه در طول سال اندوخته‌اند در طبق عشق خالصانه خود می‌گذارند و در کمال تواضع و خاکساری …