شبکه اجتهاد: روایات معتبر عایشه بنت ابی بکر در مسائل و موضوعات مربوط به سبک زندگی و تعاملات خانوادگی رسول خدا (ص) به دلیل نقش همسری او و ارتباط نزدیک با پیامبر (ص) از اهمیت ویژهای در بازنمایی رویکرد و نگرش رسول خدا (ص) دارد. تصویر عایشه از شخصیت و منزلت فاطمه (س) آینهای گویا و بینیاز از هرگونه توضیح …
Read More »آخرین اخبار
علمای قانون؛ نقش روحانیت و حوزه علمیه خراسان در تدوین قانون اساسی
شبکه اجتهاد: کمک به نظامسازی و تطبیق قوانین براساس مکتب اسلام ازجمله کارکردهای حوزههای علمیه است که نمونه آن در منصب فقهای شورای نگهبان نمود دارد. اما پایهریزی بنای نظام جمهوری اسلامی نیز که در تدوین قانون اساسی متبلور شد، عمدتاً توسط علمای حوزههای علمیه انجام شده است. به بهانه روز قانون اساسی و سالگرد رسمیت یافتن قانون اساسى جمهورى …
Read More »توصیف شخصیت امام علی (ع) و شیوه حکمرانی او در کلام حضرت زهرا (س)/ احمدحسین شریفی
شبکه اجتهاد: زهرای مرضیه سلام الله علیها، در واپسین روزهای حیات مبارک خود و در ضمن عیادتی که زنان مدینه از او داشتند، فرصت را غنمیت شمرد و در ادامه دو ماه روشنگری و تلاش شبانهروزی خود برای آگاهسازی مردم از خطای بزرگی که انجام دادند و انحرافی عظیم که در اسلام ایجاد کردند، در جمع زنان مهاجرین و انصار …
Read More »پیشبینی رؤیتپذیری هلال ماه جمادی الثانیه ۱۴۴۶ قمری در ایران
اختصاصی شبکه اجتهاد: برای رؤیت هلال در شب اوّل ماه، عواملی چون «زمان غروب خورشید و ماه» و «اختلاف زمان غروب آن دو» و «مختصّات خورشید و ماه و جدایی زاویهای ماه و خورشید که از اختلاف ارتفاع ماه و خورشید، و نیز اختلاف سمت آن دو نشئت میگیرد» و «درصد روشنایی هلال و به اصطلاح فاز ماه» و … …
Read More »نگاه فرایندی، مدیریت دانش و علم اصول فقه/ ابراهیم نیکدل
شبکه اجتهاد: مدیریت دانش به چگونگی تولید، گردآوری، ذخیرهسازی، بازیابی، نشر و بکارگیری اطلاعات، اطلاق میشود. بهتعبیر دیگر، مدیریت دانش، فرایند خلق، گردآوری، ذخیره، بازیابی و بکارگیری دانش و اطلاعات است. مدیریت دانش، رشتهای است که رویکردی یکپارچه را برای شناسایی، جمعآوری، ارزیابی، بازیابی و اشتراکگذاری تمام داراییهای اطلاعاتی، تجویز میکند. ضرورت استفاده از علم مدیریّت دانش، در دانش اصول …
Read More »روششناسی اجتهاد در علم اخلاق اسلامی
کتاب «روش شناسی اجتهاد در علم اخلاق اسلامی» متکفل ارائۀ الگوی صحیح و ضابطهمند در استنباط آموزههای اخلاقی اسلامی بر پایۀ قرآن و حدیث است که به قلم حجتالاسلام والمسلمین مصطفی همدانی (استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم و دکترای ارتباطات) منتشر شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، نگارنده پس از تألیف و انتشار بیش از ده مقاله در حوزۀ …
Read More »شهید مدرس؛ فقیه کارگزار/ عباسعلی مشکانی سبزواری
شبکه اجتهاد: ما در انقلاب و نظام اسلامی، با محوریت فقه و کارگزاری فقیه عادل در مسیر اداره کشور در سطوح و ساحات گوناگون، دارای نیازهای مختلفی هستیم. بهعنوان مثال در سطح «فقه دولت» بهعنوان شاخهای مهم از فقه نظام سیاسی، در سه حوزه فقه تقنین، فقه تشکیلات و فقه کارگزار نیازمند تولید محتوا، طراحی ساختار و تربیت نیرو هستیم. …
Read More »انگاره ستیز فقه و اخلاق
شبکه اجتهاد: یکی از محورهای گفتگو میان استاد علیدوست و دکتر سروش دربارۀ فقه و اخلاق بود. آقای سروش بر تهیبودن فقه از اخلاق؛ بلکه ستیز این دو با هم پا فشرد و آقای علیدوست، افزون بر تبیین رسالت فقه، با نشاندادن نمونههایی از پیوند فقه و اخلاق، کلیت ادعای آقای سروش را نادرست شمرد. مسئله، بودن گزارههایی در فقه …
Read More »گفتگو به مثابه کنش
شبکه اجتهاد: ادعای اول من این است که گفتگو و مناظره عبدالکریم سروش و ابوالقاسم علیدوست بیش از آنکه نتیجهای معرفتی را دنبال کند در مسیر احیای دو نهاد و جریان اندیشگی در ایران امروز بود؛ اسلام سیاسی فقاهتی و روشنفکری دینی. ادعای دوم: این دو جریان بیش از آنکه رقیب هم باشند همخانواده هستند و کارکرد مثبت آن میتواند …
Read More »فرزند حوزه و افتخار مجلس/ محمدصادق ابوالحسنی
شبکه اجتهاد: رضوانمقام، آیتالله شهید سیدحسن مدرس، از علما و رجال بزرگ تاریخ معاصر ایران است که جامع جهات دین و سیاست و جهاد و اجتهاد بود و تدریس علم دین را با اهتمام به اصلاح امور مسلمین، بهنحوی پخته و مطلوب، یکجا جمع کرده بود. در علوم حوزوی، فقیهی صاحبنظر بود که در حوزههای نجف و اصفهان، رحل اقامت …
Read More »«فقه» زیستبوم آگاهی ما ایرانیان است!
در تاریخ ایران، همواره سیاست و دین همزاد بودهاند. شما به هر سو که میروید، میبینید که همیشه از دل سیاست، دیانت درآمده و از دل دیانت، سیاست خارج میشود. این دو هیچگاه در اندیشه ایرانی از هم جدا نشدهاند. حتی وقتی یونانیان به ایران آمدند، آن حکمرانی پسا اسکندر هم یک وجه دینی پیدا کرده بود. به گزارش شبکه …
Read More »توصیههای مهم مراجع درباره سیاست خارجی کشور
مراجع عظام ضمن بیان دیدگاهها و توصیههای خود در مورد سیاست خارجی کشورمان، رهنمودهای مهمی در خصوص تعامل جمهوری اسلامی با کشورهای جهان و بویژه با کشورهای اسلامی و همسایه ارائه فرمودند و تاکید کردند در مذاکرات نباید خوش بینی و حسن ظن به طرف مقابل داشته باشیم و نباید یکبار دیگر فریب آمریکا را بخوریم. به گزارش خبرنگار اجتهاد، …
Read More »بازدارندگی نظامی از منظر فقه، حقوق و روابط بینالملل با نظر به فتوای حرمت سلاح هستهای
نشست علمی «بازدارندگی نظامی از منظر فقه، حقوق و روابط بینالملل با نظر به فتوای حرمت سلاح هستهای مقام معظم رهبری مدظله العالی» توسط معاونت پژوهشی دانشکده معارف اسلامی و حقوق در سالن شهید مطهری (ره) برگزار گردید. به گزارش شبکه اجتهاد، در این نشست حجتالاسلام والمسلمین محمدحسین پورامینی، پژوهشگر فقه سیاسی و حقوق بینالملل و مدیر حلقه نظامپردازی اسلامی …
Read More »محورهای توسعه علم اصول/ حمید درایتی
شبکه اجتهاد: تاریخ علم اصول فقه، ادوار گوناگونی را پشت سر نهاده و فراز و نشیبهای علمی فراوانی داشته است. این علم با تلاش اندیشوران بزرگ توانسته است بر مانعهای بیشماری فائق آید و به رشد و توسعه خود ادامه دهد تا آنجا که رشد و بالندگی این دانش در میان مجموعه علوم اسلامی شایان توجه و بایسته تحسین است. …
Read More »فقه معاصر؛ چالشها و راهکارها/ حمید شهریاری
شبکه اجتهاد: نوشتار حاضر در چهار محور کلّی سامان یافته است: ۱. ضرورت فقه معاصر؛ ۲. بیان وضعیت مطلوب فقه و بررسی وضعیت موجود؛ ۳. بررسی چالشهای پیش روی فقه معاصر؛ ۴. ارائه راهکارهای مناسب جهت نیل به وضعیت مطلوب. ۱. ضرورت فقه معاصر ضرورت پرداختن به فقه معاصر، در سه محور قابل طرح است: الف. تغییر سبک زندگی امروز …
Read More »«زنان، افتاء و مرجعیت» نقد و بررسی شد
استاد حوزه علمیه مشهد گفت: تقریبا امروز هیچ کس مناقشهای در اینکه زن میتواند مجتهد شود ندارد. یا اگر زن مجتهد شد میتواند خودش از خودش تقلید کند؟ در این بحث هم تقریبا کسی مخالف نیست. در بحث تقلید زن از زن مجتهد نیز نویسنده قائل به جواز است. حال طبق نظر کسانی که تقلید از اعلم را واجب میدانند …
Read More »معنویت در فقه: فراتر از احکام ظاهری/ رسالت حوزه در عرصۀ معنویت چیست؟
شبکه اجتهاد: مفهوم معنویت، بر اساس آنچه در مطالعات معنوی (spiritual studies) مطرح میشود، قلمرویی گسترده و مطرح در حوزههای مختلفی است. شاید گستردهترین کاربرد معنویت در حوزه زیستی ـ به معنای زیست معنوی ـ باشد که عبارت است از معنادادن به زندگی با هویتی ثابت و متعالی. رویکرد معنوی در زندگی، همواره نیاز طبیعی آدمی بوده و متولیان و …
Read More »«تحریر امام» هم کتاب فقهی است هم کاربردی
آیتالله جوادی آملی ضمن تاکید بر آگاهی از شرایط روز و تقویت دانش قضایی، از طریق مطالعه لوایح قضایی و منابع فقهی مانند «تحریر امام» که میتواند مسیر ارتقای قضات و دستگاه قضا را هموار کند، گفت: آیتالله بهشتی اصرار داشت که ما باید تحریر امام رو بگیریم چون هم کتاب فقهی است هم کاربردی! به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام …
Read More »آیا علم فقه با عقلانیت و اخلاق ناسازگار و ناکارآمد است؟/ محمد محمدرضایی
شبکه اجتهاد: چندی پیش مناظرهای بین جناب دکتر عبدالکریم سروش و جناب استاد ابوالقاسم علیدوست در باب فقه و کارآمدی آن صورت گرفت که از این بابت از هر دو استادان تشکر و قدردانی مینمایم. در این مناظره مسائلی در باب فقه و علم فقه مورد گفتگو قرار گرفت و هر کدام از زاویهای به این مسئله پرداختند. استاد علیدوست …
Read More »مؤلفههای یاددهی و یادگیری مطلوب از منظر اسلام، با تأکید بر دوره جوانی
دوازدهمین دور گفتوگوی دینی مرکز گفتوگوی ادیان و فرهنگهای سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و نهاد گفتوگوی ادیان واتیکان با عنوان «آموزش جوانان در خانواده به منزله چالشی برای اسلام و مسیحیت» طی روزهای ۲۹ و ۳۰ آبانماه جاری به میزبانی «کاردینال میگل آنجل آیوسو گیسو» رئیس نهاد گفتوگوی ادیان واتیکان و در شهر رم برگزار شد. سخنرانان در سه …
Read More »هوش مصنوعی و استنباط حکم شرعی
شبکه اجتهاد: هوش مصنوعی شاخهای از علوم رایانهای است که هدف از آن شبیه سازی هوش انسانی است؛ فکر کردن منطقی و انسانی ویژگی هوش مصنوعی میباشد؛ باید توجه داشت که هوش مصنوعی سختافزار نیست بلکه الگوریتم و برنامهای است که دادهها را بر اساس الگوریتم تحلیل میکند، بنابراین یک نوع تولید را محقق میکند. هوش مصنوعی به چهار دسته …
Read More »هوش مصنوعی از نگاه آیتالله خامنهای، دغدغهها و توصیهها/ علی خانی
شبکه اجتهاد: انباشت حجم عظیمی از دادههای گوناگون در فضای اینترنت، شبکههای اجتماعی و سِرورهای شرکتهای بزرگی مثل: گوگل، فیسبوک و توئیتر موجب شد که تمام دانش بشری به طور یکپارچه برای همگان دسترسپذیر باشد. جمعآوری دادههای کلان و پیادهسازی الگوریتمهای مشخّص روی آنها، درعمل، به استخراج دانش بشری توسط ابزارهای خاصّ، مانند چت جیپیتی (ChatGPT) انجامیده و نتایجی با …
Read More »نگاهی به سه مناظره استاد علیدوست و دکتر سروش
اختصاصی شبکه اجتهاد: قسمت اول مناظره، با سخنان دکتر سروش درباره غیراخلاقی و ناکارآمدی فقه شروع شد. استاد علیدوست با تفکیک برخی از گزارههای فقهی (مانند شروط صحت نماز و صحت وضوء) از بنیاد دانش فقه و نظام فقاهت که اخلاقگرا است، بطلان اتهام تهی بودن نظام فقه از اخلاق را تبیین کرد. او با ذکر گزارههای اخلاقی دانش فقه …
Read More »بازخوانی فقهی ادله حکمیت
وظیفه بعث حَکَم بر عهدهی چه کسی است؟ با توجّه با اینکه مخاطب آیهی حَکمیّت، صریحاً ذکر نشده است، آیا قرینهی خاصّهای (مثل قرینهی سیاق یا روایاتِ حَکَمیّت) وجود دارد که وجوب بعث حَکَم را بر عهده افراد خاصّی مثل حاکم یا زوجین یا خویشاوندان آنها یا غیره تثبیت نماید؟ در فرض نبودِ قرینهی خاصّه، آیا قرینهی عامّهای بر تعیین …
Read More »جهاد مالی از وجوب شرعی تا مشارکت مردمی
گردهمایی علمی «جهاد مالی از وجوب شرعی تا مشارکت مردمی» به همت موسسه عالی فقه و علوم اسلامی و با پیام آیتالله مکارم شیرازی در قم برگزار شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، گردهمایی علمی «جهاد مالی از وجوب شرعی تا مشارکت مردمی» با پیام کتبی آیتالله ناصر مکارم شیرازی و سخنرانی اساتید علیرضا اعرافی مدیر حوزههای علمیه در سالن فقاهت …
Read More »راه تحول حوزه/ علی مهدیان
شبکه اجتهاد: هویت حوزه علمیه گره خورده است به هویت انبیا و اولیاء، «العلماء ورثه الانبیا»، «العلماء امناء الرسل»، «العلماء مصابیح الارض و خلفاء الانبیا»، انبیا و امامان متصل کننده انسانها با آن حقیقت بینهایتند “سُفَراءَ فی خَلقِهِ یُعَبِّرونَ عَنهُ إلى خَلقِهِ و عِبادِهِ” وحی دستگیری علمی و امامت دستگیری عملی برای حرکت انسانها به سمت خدا است همان حقیقت …
Read More »ورود کلی و انتراعی در موضوعات، مشکلات کشور را حل نمیکند/ حوزههای علمیه در عرصه سیاستگذاری و تقنین نقش مؤثری ایفا کند
حجتالاسلام والمسلمین علی نهاوندی حضور موثر حوزههای علمیه در نظام حکمرانی و تحول آفرینی در عرصههای مختلف را در سه حوزه نظریه پردازی، سیاستگذاری و تقنین دانست و گفت: حوزه بدون ورود به این عرصهها نمیتواند به توقعات نظام حکمرانی پاسخ مثبت دهد. به گزارش شبکه اجتهاد، رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس در جمع ستادهای راهبری حوزههای علمیه در ابتدا …
Read More »حوزه علمیه باید بهروز و پاسخگوی مسایل جدید باشد/ حوزه علمیه، بخش جدایی ناپذیر حاکمیت دینی در جامعه است / الزامات تحول در حوزه علمیه
رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار جمعی از مدیران، اساتید و طلاب جامعه الزهرا(س)، این مجموعه اثرگذار را از پدیدههای بینظیر برآمده از انقلاب اسلامی و موجب افزایش سطح معلومات دینی و اثرگذاری زنان دانستند و با اشاره به ضرورت تحول و روزآمدی حوزههای علمیه همپای تحولات جامعه، گفتند: حوزههای علمیه باید برای مسائل مهم جامعه از جمله مسائل اقتصادی، …
Read More »روایات جعلی با چاشنی هوش مصنوعی!/ مجتبی پورموسی
شبکه اجتهاد: با ظهور و گسترش فضای سایبری در جهان و نیز کشور عزیزمان، مخاطبان زیادی به آن جذب و سعی در برآورده ساختن نیازها یه وسیله این تکولوژی جدید کردهاند. شاید بسیاری از ما نیز برای یافتن روایات یا مطالعه در این زمینه به این بستر مراجعه کنیم. تُحفه جدید این فضا، هوش مصنوعی است. شاید باورمان نشود، اما …
Read More »واتیکانیزه کردن حرمین شریفین، نسخهٔ نهایی بن سلمان برای مهار سلفیت
شبکه اجتهاد: سالهای اخیر و در دوران ولیعهدی بن سلمان، خبرهایی از پروژههای تجددگرایانه (Modernization) و غربگرایانه (Westernization) عربستان، حتی پرشتاب تر از دوران ملک فهد از سرزمین وحی مخابره میشود. نمونههای برگزاری فستیوالهای رقص و آواز، نایت کلوپهایی با حضور سلبریتیهای معلوم الحال و در آخرین حلقه برگزاری «موسم الریاض» این سئوال را مطرح کرد که واکنش سلفیون در …
Read More »