رویکرد گزینش روایات در بخاری، رجالی و براساس اسناد بوده، حال آنکه برای کلینی، موازین مضمونی از اهمیت بیشتری برخوردار بوده است. بخاری در بسیاری موارد، روایات را بهجهت ضعف سندی کنار میگذاشت. حال آنکه کلینی به جهتگیری و استحکام متن توجه داشته و درواقع، در نگاه کلینی متن بر سند اولویت داشته است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دومین جلسه …
Read More »آخرین اخبار
نظر فقها در باب معاملات اشخاص حقوقی/ بررسی چالشها
بحث مشروع بودن اشخاص حقوقی به معنای مالک بودن و صحت معاملات اشخاص حقوقی است. آیا اشخاص حقوقی با این گستردگی که بسیاری از آنها زمان شارع نبوده، شارع آنها را مشروع میداند و معاملاتشان را صحیح میداند؟ اگر اشخاص حقوقی مشروعیتشان و مشروعیت معاملات آنها زیر سؤال رود، مشروعیت اموال ما زیر سؤال میرود و به این جهت ضروری …
Read More »حلیت یا حرمت ذاتی توریه/ حیدر حبالله
شبکه اجتهاد: درباره حلیت یا حرمت ذاتی توریه برای شماری از فقیهان که تعداد ایشان اندک هم نیست دیدگاه واضح و روشنی نیافتیم؛ علیرغم این، بسیاری از ایشان بین حکم دروغ و توریه تمایز قائل شدهاند. آنها ادلهی حرمتِ دروغ را شامل توریه نمیدانند؛ زیرا دروغ و توریه دو موضوع مختلف هستند. این دسته از فقیهان به جهت تأیید سخن …
Read More »رویکردهای مشترک و اختصاصات جامع نویسان شیعه و اهلسنت
رئیس سابق دانشکده الهیات دانشگاه تهران گفت: هر جامعنگار معیارهای خاص علمی خود را دارد؛ ما در جوامع شیعی، شفافیت در معیار را میبینیم؛ اما در کتب اهل تسنن در این زمینه با کوهی مشکلات مواجه هستیم. از دو کتاب صحیح بخاری و صحیح مسلم مهمتر که نداریم، در حالی بعد از گذشت این همه سال معیارهای آن دو هنوز …
Read More »انواع سیاق و حدود حجیت آن
در ادامه سلسسله نشست علمی مدرسه فقهی امام محمدباقر (علیهالسلام) قم، نشست «انواع سیاق و حدود حجیت آن» با ارائه حجتالاسلام حسن رضایی صرمی با حضور اساتید، فضلا و طلاب این مدرسه برگزار شد. آنچه میخوانید گزارشی از این نشست است. شبکه اجتهاد: یکی از مشکلاتی که در رابطه با سیاق داشتیم این بود که تعریف خاصی برای آن در …
Read More »رویکرد فقها و حوزویان به هوش مصنوعی، انفعالی یا انتقادی؟/ محمد متقیان تبریزی
اختصاصی شبکه اجتهاد: اخیراً یکی از اساتید بزرگوار فرمودند «اگر هوش مصنوعی به معنای کلان خویش به میدان بیاید میتواند اجتماعی بودن دین را تثبیت کند و هوش مصنوعی میتواند تحولی در اجتهاد به وجود بیاورد». ۱- ورود تکنولوژی و پدیدههای مدرن به جهان اسلام و چگونگی مواجهه فقها با آنها، همیشه به عنوان یک مسئله جدی و قابل تأمل …
Read More »فیلم و تصاویر همایش ملی نکوداشت آیتالله سیدمحمود حسینی شاهرودی
شبکه اجتهاد: همایش ملی نکوداشت آیتالله حاج سیدمحمود حسینی شاهرودی (ره) با حضور علمای حوزه علمیه خراسان و سخنرانی آیتالله سید احمد علم الهدی، استاد سید حسین شاهرودی، استاد سید مصباح عاملی، استاد نظری شاهرودی، اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و حجتالاسلام نصیریفرد، دبیر کنگره در مدرسه عالی نواب مشهد برگزار شد. در پایان مراسم از کتابهای مردی از …
Read More »پنج کتاب فقهی جدید در حوزههای «فضای مجازی»، «هوش مصنوعی» و «رمزارزها»
کتابهای «نظام موضوعات، مسائل و کاربردهای فقهی تکنولوژی هوش مصنوعی»، «مالکیت در فضای مجازی از منظر فقهی»، «وضعیت شناسی پژوهشهای اسلامی رمزارزها در جهان»، «وضعیت شناسی پژوهشهای اسلامی فضای مجازی» و «جرم انگاری از منظر فقهی با تاکید بر مسائل فضای مجازی»؛ از مجموعه آثار دفتر مطالعات اسلامی پژوهشگاه فضای مجازی رونمایی شد. به گزارش شبکه اجتهاد، آئین رونمایی از …
Read More »فهم مساله «ولایت» و بازنگری در بسیاری از دوگانهها/ یحیی عبدالهی
شبکه اجتهاد: مفهوم «ولایت» که معادل هدایت، سرپرستی و تربیت است، به عنوان اصل و اساس دین، میبایست در مفاهیم پایین دستی دین جاری شود، از این رو ضروری است که در بسیاری از مفاهم خودساخته تجدید نظر کنیم. به عنوان مثال دوگانه «تعبد یا تعقل» که خصوصاً در فضای روشنفکری رایج است از غفلت از همین مفهوم ولایت شکل …
Read More »تفاوت اجتهاد دینی با روشهای کیفی غربی/ چرا طلاب خیلی دیر به اجتهاد میرسند؟
حجتالاسلام حسین بستان، گفت: یکی از دلایلی که طلاب در حوزه دیر مجتهد میشوند این است که فقه به صورت منضبط ارائه نمیشود ولی غربیها در مباحث اجتهادی خودشان خیلی منضبطتر هستند، ما طلبه را از ابتدا وارد معالم و لمعه و مکاسب میکنیم و اینقدر خودش باید پرکار و پرمباحثه باشد تا اندکاندک به کسب مهارتهای لازم دست یابد …
Read More »بیانیه دفتر مطالعات اسلامی درباره واکنشها به سخنان استاد اراکی پیرامون «متاورس»
دفتر مطالعات اسلامی و ارتباطات حوزوی پژوهشگاه فضای مجازی در بیانیهای درباره واکنشها به سخنان استاد محسن اراکی در خصوص رمزارز و متاورس، تاکید کرد: این دفتر از همه نظریههایی که در پی ساختن جامعه آینده مبتنی بر آموزههای عقلانی وحیانی دین اسلام هستند، در حوزه موضوعی مأموریت خود حمایت میکند. به گزارش شبکه اجتهاد، متن بیانیه دفتر مطالعات اسلامی …
Read More »تأثیر باور به کرامت ذاتی انسان در استنباط فقهی
حجتالاسلام سیدجواد ورعی ضمن اشاره به سابقه مفاهیمی چون حقوق شهروندی و حقوق بشر در دین اسلام، گفت: اگر انسان دارای کرامت ذاتی باشد، قهراً این کرامت آثاری را در پی دارد و موجب میشود که همه انسانها از حقوقی مساوی برخوردار باشند. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «چالشهای فقهی حقوق شهروندی» با سخنرانی حجتالاسلام سیدجواد ورعی، استاد خارج فقه …
Read More »۱۴ تطبیق برای قاعده اصالت حاکمیت دین
اولین و بدیهیترین تطبیق قاعده اصاله حاکمیه دین، عدم تفکیک میان دین و سیاست است؛ چرا که اگر این قاعده را بپذیریم، دین در شریعت تجسد پیدا خواهد کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد عباس کعبی، عضو جامعه مدرسین و استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم در جلسه درس خارج «قواعد فقه سیاسی» اظهار داشت: با فحص منابع …
Read More »حقوق سیاسی بشر از نگاه فقه سیاسی
کتاب «حقوق سیاسی بشر از نگاه فقه سیاسی» اثر حجتالاسلام والمسلمین روحالله شریعتی، چاپ و منتشر شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «حقوق سیاسی بشر از نگاه فقه سیاسی» به قلم حجتالاسلام والمسلمین دکتر روحالله شریعتی، عضو هیأت علمی پژوهشکده فقه و حقوق و انجمن مطالعات سیاسی حوزه علمیه قم، از سوی انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به …
Read More »محققداماد و دغدغۀ سیاستزداییِ از حوزه/ مهدی جمشیدی
شبکه اجتهاد: آقای محققداماد در سخن اخیر خویش، مطلقِ «دخالت در سیاست» را نفی و تقبیح کرده است، نه گونۀ خاصی از آن را و بدتر اینکه آن را به «دو تن از بزرگان حوزه»، نسبت داده است. این یعنی حوزه از «اساس»، سکولار است و بر اساس سکولاریسم، بنا شده است. این سخن، «استنتاجِ منطقیِ» من از سخن ایشان …
Read More »زیارت نیازمند مطالعات فقهی است/ لزوم شناخت پیوندها و تعامل میان سهگانه زائر، مجاور و خادم
استاد حقوق دانشگاه علوم اسلامی رضوی گفت: زیارت در آیین بوداییان، مسیحیان و برخی از ادیان دیگر نیز وجود دارد. بنابراین زیارت نیازمند مطالعهای فقهی است تا شرایط و محدودیتهای زیارت توسط افراد مختلف، تبیین شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سیدحسن وحدتیشبیری، مدیر مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد(ع)، در سومین نشست گفتوگومحور از همایش ملی الهیات شهر …
Read More »هفت شاخصه مهم در «درس خارج»
حجتالاسلام هادی سروش، با تأکید بر اینکه تا به امروز ظرفیتهای دانش وسیع و پخته فقه مغفول مانده و از امکانات آن به طور کامل بهره گیری نشده است، گفت: امروز به تقویت شاخصههای مهمی در فقه احتیاج داریم که این شاخصهها «توجه به آیات قرآن»، «تلفیق قواعد و روایات»، «عقل و بنای عقلا»، «شریعت سهله و سمحه» و «تقویت …
Read More »باید در «فقه مقارن» به امتیازات فکری مذهب حقه شیعه رسید
عضو شورای عالی حوزههای علمیه قم، گفت: از نگاه بنده وظیفه یک طلبه که خودش را سرباز حوزه شیعی میداند این است که اگر در مورد فقه مقارَن کار میکند، صرف دانستن مطالب سایر مذاهب اسلامی و فِرَق فقهی، کاری را پیش نمیبرد؛ باید با مقارنه به امتیازات تفکر شیعی رسید. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد شیخ جواد مروی، عضو …
Read More »مصلحت اقتضا کند فقیه میتواند فتوا به وجوب واکسیناسیون بدهد/ موضع مراجع تقلید نسبت به واکسیناسیون
حجتالاسلام سیدمحمدمهدی رفیعپور ضمن اشاره به دو رویکرد فقه فردی و فقه حکمرانی در بررسی موضوعات فقهی تصریح کرد: کرونا و بیماریهای مثل آن، با حیات و سلامت دیگران مرتبط است، لذا اگر مصلحت اقتضا کند فقیه میتواند فتوا به وجوب واکسیناسیون بدهد. به گزارش شبکه اجتهاد، وبینار «بررسی فقهی واکسیناسیون» با حضور حججاسلام سیدمحمدمهدی رفیعپور، مدرس حوزه و دانشگاه …
Read More »«سرکه انداختیم و شراب شد!»؛ واکاوی چهره سیاسی آخوند خراسانی
شخصیت و اندیشه سیاسی مرحوم آخوند خراسانی (ره) در هفتاد و دومین شماره دوهفته نامه «عهد» از سوی خانه طلاب جوان قم واکاوی و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، هفتاد و دومین شماره از این دوهفته نامه با موضوع معرفی چهره سیاسی مرحوم آخوند خراسانی (ره) مشتمل بر آثاری با عناوین: «خدشه آخوند بر ولایت فقیه»، «الگوی ناقص از …
Read More »تحلیل فقهی جایگزینی روشهای جدید احراز ملکیت/ بلال شاکری
شبکه اجتهاد: دانش فقه همیشه پویایی خود را داشته و بر اساس آن توانسته است نسبت به مسائل مستحدثه پاسخگو باشد.هر چند یکی از جنبههای پویایی فقه توجه به احکام حکومتی است، اما باید توجه داشت احکام حکومتی به عنوان مسکن موقت بوده و در بزنگاههای خاص برای حل مشکلات اجتماعی به صورت موقت به کارگیری میشود. بنابراین اصل اولی …
Read More »لازمه موفقیت فقه نظام در نهادسازی
مدیر پژوهش حوزههای علمیه اظهار کرد: در چند لایه مشکلات وجود دارد که باعث شده هنوز اهداف ما در زمینه نهادسازی به طور کامل محقق نشود بنابراین باید حوزه، دانشگاه و حاکمیت به یک توافق برسند که نظامات لازم را استخراج و طراحی کنند و دولت مکلف به اجرای آنها شود. همچنین در فقه نظام باید به کلاننظریات اجتماعی برسیم …
Read More »نگاهی به مکاتب فقهی شیعه؛ اثر جدید استاد ربانی بیرجندی
پنجاه و چهارمین اثر حجتالاسلام والمسلمین محمد حسن ربانی بیرجندی، عضو هیئت علمی و مدیر گروه فقه و مبانی اجتهاد مرکز تخصصی آخوند خراسانی با عنوان «نگاهی به مکاتب فقهی شیعه» منتشر شد. این کتاب شامل ۱۲ فصل «فقه در آغاز عصر غیبت»، «مکتب شیخ مفید»، «مکتب حله»، «مکتب جبل عامل»، «مکتب محقق اردبیلی»، «مکتب علامه وحید بهبهانی»، «مکتب فیض …
Read More »رمزارزها نمیتوانند بهعنوان پول پذیرفته بشوند/ تعاملات مالی جامعه مسلمانان از طریق رمزارز، محل اشکال است/ چیستی حکم فروش زمینهای مجازی در متاورس
استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم در پاسخ به سوالی مبنی بر «چیستی حکم پدیده جدید متاورس که فروش زمینهای مجازی است» گفت: حکم این مسئله عدم جواز است چون شَیءْ را با لاشَیءْ و مال را با لا مال نمیتوان مبادله کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، اختتامیه نشستهای علمی پژوهشی دین و فضای مجازی هفته پژوهش پنجشنبه …
Read More »محقق داماد، مختاری، ثبوت و جعفریان در نشست «صدسالگی حوزه قم» چه گفتند
نشست «صدسالگی حوزه قم و مسائل جامعه ایران» با حضور و سخنرانی استاد سیدمصطفی محقق داماد، استاد اکبر ثبوت، حجتالاسلام رضا مختاری و حجتالاسلام رسول جعفریان با همکاری انجمن اندیشه و قلم و خانه اندیشمندان علوم انسانی بهصورت حضوری و مجازی برگزار شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، فروردین پیش رو، یک قرن از تأسیس حوزه علمیه قم میگذرد. در این …
Read More »دستور رئیس دستگاه قضا برای توسعه اعمال مجازاتهای جایگزین حبس
رئیس قوه قضائیه گفت: در حال سنجش راهکارهایی هستیم که به موجب آن برخی از محکومین به جای رفتن به زندان و انتظار برای عفو و آزادی مشروط، از ابتدا یا در اثنای تحمل محکومیت، مشمول مجازات جایگزین حبس شوند و از هنر، مهارت و توان مالی آنها در راستای نفع اجتماعی بهره گرفته شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام …
Read More »قائینی: تراث فقهی پاسخگوی مسائل مستحدثه پزشکی است/ عندلیب: در فقه ما طب اسلامی معنا ندارد/ توکلی: باید در فقه پزشکی ابتدا ادبیات فقها را بشناسیم
استاد عندلیب همدانی با بیان اینکه با یک نگاه فقهی باید به آنچه در نظام سلامت جسم و روح که در قرآن و روایات آمده وارد شد، اظهار کرد: من به جد معتقدم که در فقه ما طب اسلامی معنا ندارد، گزارههایی داریم اما نظام طب اسلامی نداریم اما هم در قرآن و هم در روایات که فقیه باید به …
Read More »مبادی تصوری و تصدیقی فضای مجازی
تعریف جامع و مانع فضای مجازی از نگاه ما عبارت است از؛ فضایی که دارای وجود ثانوی میباشد و به وسیله تجهیزات الکترونیکی پدید آمده است. جنس در تعریف، وجود ثانوی است. وجود اولی، وجودی است که در عالم خارج آثاری برای آن مترتب است. وجود ثانوی غیر از وجود خارجی میباشد؛ مانند وجود ذهنی و لفظی. فصل در تعریف …
Read More »بدون توجه به عنصر زمان و مکان نمیتوان در هیچ مسالهای اظهار نظر کرد/ پرداختن صرف به موضوعشناسی برای حل مسائل کافی نیست
استاد درس خارج فقه حوزه علمیه قم معتقد است: بدون توجه به عنصر زمان و مکان نمیتوان در هیچ مسالهای اظهار نظر کرد اما در عین حال، این بدان معنا نیست که احکام شریعت به لحاظ گذر زمان، تبدّل پیدا کند بلکه احکام شریعت در طول زمان ثابت هستند. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محمد قائنی استاد خارج فقه و …
Read More »جریانشناسی حامیان فقه نظامساز/ حمید عنایتاللهی
شبکه اجتهاد: شرایط فعلی حوزه علمیه قم در نسبت با موضوعاتی همچون فقه نظام، علوم انسانی اسلامی و گونههای مختلف فقه نظام همچون فقه اقتصادی، فقه سیاسی و … شرایط خاصی است. از سویی تلاشهایی از سوی برخی پژوهشگران و مراکز حوزوی صورت گرفته که در تحلیلها و بررسیها نباید نادیده انگاشته شود و از سوی دیگر جریانات رسمیتر حوزه …
Read More »