اجتهاد و اصول فقه

مجتهده صفاتی گفت: بیشترین و اصلی‌ترین مخالفان من از بانوان بودند؛ به من می‌گفتند که تو به چه‌اجازه‌ای در این عرصه فعالیت می‌کنی؟ به یاد می‌آورم که همیشه در ایام حج اعتراض می‌کردم که چه‌طور به زنی که یائسه است اما همچنان خونریزی دارد می‌گویید برو و طواف کن اما خودت را چک کن!؟ فریاد من بلند بود که چه‌قدر زنان ما را در عسر و حرج می‌اندازید؟ راه‌های برون‌رفت از این قضیه وجود دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «چالش‌های مجتهدپروری در حوزه‌های علمیه خواهران» با حضور مجتهده «زهره صفاتی» با محوریت بحث «ضرورت اجتهاد بانوان» به میزبانی جامعه‌الزهرا …

استاد جامعه الزهرا (س) گفت: رهبر معظم انقلاب به عنوان یک صاحب نظر این مسئله را به طور صریح در یک اجتماع بیان کردند که با ادله قاطع می‌توان از این نظریه دفاع کرد و ادله افرادی که قائل هستند مرجع تقلید بودن اختصاص به مردان دارد را رد کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر خدیجه هاشمی استاد جامعه الزهرا (س) عنوان کرد: زمانی که رهبر معظم انقلاب در دیداری که در آستانه ولادت حضرت زهرا (س) با اقشار مختلف بانوان دارند مسئله‌ای را مطرح می‌کنند یعنی آن مسئله‌ اهمیت فراوانی دارد و می‌تواند در برنامه ریزی‌های کلان جامعه اسلامی …

شبکه اجتهاد: این یادداشت دو مقصد دارد: ۱. حضرت آیت الله خامنه‌ای درباره مرجعیت زن دقیقا چه گفتند؟ ۲. چرا ایشان در دیدار مخصوص بانوان در دوسال پیاپی یکبار وزارت زن و اینبار مرجعیت زن را مطرح می‌کنند؟ ۱. چه گفتند؟ “بنده حتی معتقدم بسیاری از مسائل زنانه که موضوعش زنان هستند و مردها درست موضوع را تشخیص نمی‌دهند، خانمها باید از مجتهد زن تقلید کنند”! (۱۴۰۳/۹/۲۷) برخی بزرگواران آن را نقض فتوای مشهور مبنی بر شرط مذکر بودن در مرجعیت -حتی در بخش زنان- ندانسته و آن‌را در حد موضوع شناسی بهتر زنان در این امور تقلیل دادند! برخی …

نشستی در باب هم اندیشی فقه پژوهی و ظرفیت‌های دانشی درعرصه بین الملل با حضور الشیخ مهدی الصمیدعی (مفتی اعظم و رئیس شورای اهل سنت عراق)، دکتر سیدصادق حقیقت (هیئت علمی پژوهشگاه امام خمینی و انقلاب اسلامی)، الشیخ عبدالقادر یوسف الترنینی (هیئت علمی در دانشگاه لبنان «الجامعه اللبنانیه»)، دکتر عابدین مومنی (هیئت علمی دانشگاه تهران)، دکتر محمود شفیعی (هیئت علمی دانشگاه مفید قم)، دکتر مصطفی خرم آبادی (پژوهشگر حوزه فقه اسلامی) به میزبانی پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، ابتدا دکتر خرم آبادی دبیر نشست ضمن تشکر از برگزار کنندگان این جلسه گفت: پرسشها و چالشهای …

شبکه اجتهاد: در میان فقهای شیعه اختلاف است که آیا کرامتی که اسلام برای انسان قائل است، برای مطلق انسان است یا برای خصوص مومنان و مسلمانان است؟ بسیاری از فقها بر این باورند که کافر هیچ گونه حرمت و کرامتی ندارد و در خصوص غیرمسلمان، اصل بر عدم کرامت است مگر دلیل خاصی اقامه شود. در مقابل برخی از فقهای شیعه بوده‌اند که ظاهرا معتقد بوده‌اند که مطلق انسان از نظر اسلام کرامت دارد؛ و این نفی کرامت است که دلیل خاص می‌خواهد. احتمالا آنان مواردی که اسلام دستور به قتل و اسیر کردن (هرگونه هتک حرمت کافران) داده …

اختصاصی شبکه اجتهاد: لوامع صاحبقرانی از جمله‌ی کتب فقهی شیعه، اثری فارسی از محدثی امین و فقیهی متین، محمدتقی مجلسی است. او در سال ۱۰۰۳ قمری در اصفهان دیده به جهان گشود و تحت رعایت پدر دانشمندش، مقصود علی تربیت شد. از برکت خود او نیز نسلی از علماء پرورش یافته‌اند که محمدباقر مجلسی فقط یک نمونه‌ی بسیار موفق آن می‌باشد. وی نزد اساتید گران قدری تحصیل کرد که از مبرزترین آن‌ها شیخ بهایی، شیخ عبدالله تستری و مرحوم میرداماد هستند. شاگردان زیادی هم از دامن پر علم خوشه چینی کرده‌اند که از معروف ترین آن‌ها می‌توان به فرزند مذکور، …

کتاب «متن فهمی فقیهانه» اثر حجت‌الاسلام والمسلمین محمد عشایری منفرد که به مسئله متن فهمی فقیهان عرب زبان و فقیهان غیر عرب زبان، دشواری‌ها و راه‌حل‌های آن می‌پردازد، به صورت کاربردی و کارگاهی با نمونه‌های عینی به رشته تحریر در آمده، توسط نشر ادیب فقه جواهری با تقریظ استاد ابوالقاسم علیدوست به زیور طبع آراسته شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، این کتاب به مسئله متن فهمی فقیهان عرب زبان و فقیهان غیر عرب زبان می‌پردازد و از دشواری‌های مشترک و مختص هریک از دو گروه سخن به میان می‌آورد و به ارائه راه حل اهتمام دارد. نگارنده معتقد است …

شبکه اجتهاد: دانش فقه و اخلاق همواره به‌عنوان دو دانش مستقل در میان علوم اسلامی و انسانی مورد توجه بوده‌اند. در سال‌های اخیر اما باب فقهی «فقه اخلاق» رونمایی شده است و نگاشته‌هایی نیز پیرامون آن نوشته شده است. در اینکه مراد از فقه اخلاق چیست، توافق روشنی میان اخلاق پژوهان و فقه‌پژوهان وجود ندارد. اما آینده فقه اخلاق، چگونه است؟ هرچقدر فقه اخلاق، مبهم است، سخن از آیندۀ آن، ابهام بیشتری دارد. حجت‌الاسلام‌والمسلمین مهدی مهریزی، زاده ۱۳۴۱ مشهد، اگرچه به پژوهش در دانش حدیث و مباحث فقه زنان شهره است؛ اما علاقه‌مندی وی به مباحث اخلاقی دانشِ فقه قابل …

عضو هیات علمی موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره) گفت: نمی‌توانیم اولاً و بالذات برای هیچ موجودی تقاضای سلب رحمت بکنیم و از خدا بخواهیم که رحمتش را از او سلب کند یا تلاش بکنیم که او به رحمت خدا نرسد که یکی از این تلاش‌ها همین لعن و نفرین است چون در مضمون بعضی روایات هست که ما نباید حتی سنگی را بدون جهت و بدون استحقاق لعن بکنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، بیست و سومین کرسی از کرسی‌های نقد، نظریه‌پردازی و آزاداندیشی پژوهشگاه مطالعات تقریبی؛ با حضور و ارائه حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا باقرزاده با موضوع «بررسی و تحلیل برخی …

مجموعه هشت جلدی «فلسفه علم اصول فقه» اثر استاد مهدی هادوی تهرانی که حاصل چند دهه تدریس و تحقیق در بالاترین سطوح علمی حوزه علمیه می‌باشد، به‌تازگی از سوی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلام به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دانش اصول فقه ریشه در تاریخ اسلام دارد و هر چه جوانه‌های تدوین رسمی آن در سده دوم هجری زده شده است، اساسی‌ترین اصول آن در کلمات پیام‌آور اسلام حضرت ختمی مرتبت (ص) و جانشینان به حق آن بزرگوار حضرت امامان معصوم (علیهم السلام) دیده می‌شود. علم اصول فقه به جستجوی آنچه که فقیه بتواند به آن احتجاج کند، …

شبکه اجتهاد: پرسش این است که آیا راه حل نهایی برای توانمندسازی فقه جهت پاسخگویی به نیازهای انسان امروز در دیدگاه امام خمینی فرایند پیش بینی شده در دستورالعمل نهاد مجمع تشخیص مصلحت نظام بوده است یا اینکه ایشان توقع و تفکر دیگری داشته‌اند؟ با توجه به تفاوت و تعارض دیدگاه فقهای شورای نگهبان در موضوع مصوبات مجلس شورای اسلامی، قبل از سال ۱۳۶۷ و پیش از تشکیل مجمع تشخیص مصلحت، راه حل‌هایی مورد تجربه قرار گرفت که معلوم شد علاج اساسی نمی‌باشد. زندگی انسان هم در ساحت فردی و هم در ساحت جمعی و اجتماعی، از یک منظر و …

شبکه اجتهاد: خاندان حلبی از بیوتات مشهور شیعه کوفی است که بنا به گزارش نجاشی چون برای تجارت به حلب می‌رفته‌اند به حلبی شهرت یافته‌اند. (نک: رجال النجاشی، رقم: ۶۱۲) نام بسیاری از افراد این خاندان در مصادر رجالی ذکر شده است، مثل: أبو شعبه و پسرانش علی و عمر، ونوادگانش عبید الله، عبد الأعلی، عمران، محمّد، احمد. (نک: رجال النجاشی، رقم: ۲۴۵؛ ۶۱۲؛ ۸۸۵) نجاشی می‌گوید: تمامی افراد این خاندان مورد وثوق و مراجعه شیعیان بوده‌اند، اما شاخص ترین آنها ـ و به تعبیر نجاشی: «کبیرهم و وجههم» ـ عبید الله بن علی بن أبی شعبه است. (نک: رجال …

رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با تاکید بر اثرگذاری مقاصدالشریعه بر مسائل و موضوعات و اهداف علوم انسانی، گفت: در کاربست مقاصدالشریعه نباید به دام تفریط و نه افراط بیفتیم و این تصلب را هم نداشته باشیم که بگوییم مقاصد تاثیری در علوم ندارد. شبکه اجتهاد: مقاصد الشریعه کارکردهای معتبر دینی دارد و صرفا کارکرد آن معرفت‌شناختی نیست و می‌تواند به مثابه قرائن برای کشف قواعد دینی از آن استفاده کرد و حتی می‌توان از آن برای تولید علوم انسانی اسلامی بهره برد. مقاصدالشریعه مصالح عام و کلی تشریع الهی برای عباد بوده است که حاصل آن هم دفع …

شبکه اجتهاد: یکی از شیوه‌های مؤثر برای کشف روش اجتهادی یک فقیه آن است که بخشی از متن او را که گمان می‌رود حاوی عناصر فعال روشی باشد، انتخاب کرده و به تحلیل روش‌شناختی آن بپردازیم. به کارگیری این شیوه، قابل ارائه به هر کسی است که در حال فراگیری یا تدریس علوم حوزوی است. برای نمونه، در متون گوناگون مانند مکاسب، رسائل، یا مباحث درس خارج، می‌توان بخشی از متن را که گمان می‌رود برخوردار از عناصر روش فقهی یا اصولی باشد، گزینش نمود. سپس، در ایام تعطیلی یا فراغت، به تحلیل روش‌شناختی آن پرداخت. اگر فردی که مشغول …

شبکه اجتهاد: در نوشته‌ کوتاهی که دوباره در فضای مجازی با عنوان «فقیه قرن هشتم! اولین قائل به پوشش مو» و به نام امیرحسین ترکاشوند منتشر شده، آمده است که پیشینه بحث از موی سر زنان و وجوب پوشش آن به قرن هشتم برمی‌گردد و سابقه بیشتری ندارد. نخستین فقیهی که نوآوری کرده و به آن پرداخته و به پوشش آن، به تعبیر این نویسنده محترم «نگاه مثبتی» داشته شهید اول است که سال ۷۸۶ق به شهادت رسیده است. فقهای پس از او نیز تا نزدیک قرن سیزدهم به این موضوع نپرداخته‌اند و اگر هم درباره آن بحث کرده‌اند، گاه …

حلقه مطالعاتی فقه‌پژوهی در مطالعات خاورپژوهان به زبان انگلیسی هر چهارشنبه ساعت ۱۶ به همت مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم‌السلام و با ارائه مبلّغ بین الملل حجت‌الاسلام والمسلمین یحیی جهانگیری برگزار می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین اکبری شاهرودی مدیر دفتر ارتباطات‌ و همکاری‌های پژوهشی ملّی و بین المللی مرکز فقهی ائمه اطهارعلیهم‌السلام با اعلام این خبر گفت: با الطاف الهی و عنایات اهل بیت علیهم‌السلام چهار جلسه از این حلقه انگلیسی با استقبال بسیار خوب طلاب وفضلای سطوح عالی و درس خارج حوزه که مسلط به زبان انگلیسی هستند برگزار شده است. وی با اشاره به تأکید استاد …

کتاب «رهیافتی نو به مقاصد شریعت در استنباط فقهی» اثر حامد فلاحتی درصدد پیشبرد اهداف و مقاصد شریعت، در فرایند استنباط حکم فقهی به عنوان یک مؤلفه مؤثر در معرفت فقهی است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در حوزه فقه و پژوهش‌های فقهی یکی از موضوعات مهم و تاثیرگذار در روش‌شناسی استنباط، مساله مقاصد شریعت است، در دوران معاصر برخی فضلای حوزه علمیه به بررسی مقاصد شریعت و نقش آنها در نظام استنباطی در فقه پرداخته‌اند و نسبت به آن موضع گرفته‌اند. در پژوهش حاضر به این مساله از جنبه کلامی توجه شده است و سعی برآن بوده تا با اتخاذ …

استاد خارج فقه حوزه علمیه مشهد با تصریح بر اینکه مباحث روش‌شناسی در حوزه‌ها امر مغفولی است، گفت: حوزه به مباحث روشی نگاه استقلالی ندارد؛ در حالی‌که روش، هم به درستی کار و هم به صحت نتیجه و هم به کوتاهی فرایند کمک می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، بحث روش‌شناسی علوم از جهات مختلف دارای اهمیت است و باعث درک دقیق‌تری از فرآیندهای علمی و چگونگی تولید دانش می‌شود؛ ازاین‌رو اعضای حلقه روش‌شناسی فقه و اصول در این مورد، دیدار و گفت‌و‌شنودی با حجت‌الاسلام والمسلمین حمید درایتی داشته‌اند که گزارشی از سخنان این استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه …

آیت‌الله فاضل لنکرانی (ره) مثل بسیاری از بزرگان، دارای منهج فقهی است. اگر کسی منهج فقهی ایشان را پیدا کند به یک سلسله از گزاره‌ها، شاخص‌ها و مؤلفه‌ها می‌رسد که در یک نظام حلقوی کاملاً معنا می‌دهد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست به مناسبت ایام ارتحال آیت‌الله حاج شیخ محمد فاضل لنکرانی (ره) ابعاد ناگفته‌ای از مبانی علمی و اخلاقی این مرجع بصیر مطرح می‌کند که خواندن آن چراغ راهی برای اساتید و طلاب حوزه‌های علمیه خواهد بود. می‌خواهیم به بهانه سالگرد آیت‌الله فاضل لنکرانی، از شخصیت آن مرجع فقید که سال‌ها پای درسش تلمذ کرده‌اید، بگویید. علیدوست: …

کتاب «ساختار علم فقه» اثر سیدمحمدرضی آصف‌آگاه است که در پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه و به همت نشر این پژوهشگاه در ۷۳۴ صفحه به چاپ رسید. به گزارش شبکه اجتهاد، هر علمی نیاز به ساختاری منطقی منسجم متناسب با اهداف علم و نیازهای روز، نیازمند و پیشرو دارد. علم فقه از علومی است که نیاز مبرمی به ترمیم ساختار دارد؛ زیرا ساختار اصلی این علم از قرن هفتم تاکنون تغییر نکرده است. گویا فقیهان به ساختار توجه درخوری نداشتند و تحولات این علم نیز به اندازه‌ای نبوده که ضرورت تغییر ساختار را احساس کنند. …

شبکه اجتهاد: روایات معتبر عایشه بنت ابی بکر در مسائل و موضوعات مربوط به سبک زندگی و تعاملات خانوادگی رسول خدا (ص) به دلیل نقش همسری او و ارتباط نزدیک با پیامبر (ص) از اهمیت ویژه‌ای در بازنمایی رویکرد و نگرش رسول خدا (ص) دارد. تصویر عایشه از شخصیت و منزلت فاطمه (س) آینه‌ای گویا و بی‌نیاز از هرگونه توضیح از واقعیت این شخصیت است. روایت شبیه پدر از جمله تصاویر ناب و دقیقی است که در روایتی از عایشه در منابع کهن حدیثی اهل سنّت گزارش و بر اساس آن فرع فقهی در کتاب‌های السنن تاسیس شده است. سلیمان …

شبکه اجتهاد: مدیریت دانش به چگونگی تولید، گردآوری، ذخیره‌سازی، بازیابی، نشر و بکارگیری اطلاعات، اطلاق می‌شود. به‌تعبیر دیگر، مدیریت دانش، فرایند خلق، گردآوری، ذخیره، بازیابی و بکارگیری دانش و اطلاعات است. مدیریت دانش، رشته‌ای است که رویکردی یکپارچه را برای شناسایی، جمع‌آوری، ارزیابی، بازیابی و اشتراک‌گذاری تمام دارایی‌های اطلاعاتی، تجویز می‌کند. ضرورت استفاده از علم مدیریّت دانش، در دانش اصول در روش متداول تبیین دانش اصول و تعلیم آن، نوعی مدیریّت، میان داده‌های اصولی وجود دارد که در گذر زمان، دچار تحوّل اساسی نشده است و در گذر زمان، براساس همان روش پیشنیان، روند تکامل این دانش، طیّ شده است. …

کتاب «روش شناسی اجتهاد در علم اخلاق اسلامی» متکفل ارائۀ الگوی صحیح و ضابطه‌مند در استنباط آموزه‌های اخلاقی اسلامی بر پایۀ قرآن و حدیث است که به قلم حجت‌الاسلام والمسلمین مصطفی همدانی  (استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم و دکترای ارتباطات) منتشر شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، نگارنده پس از تألیف و انتشار بیش از ده مقاله در حوزۀ روش شناسی اجتهاد در اخلاق و سپس تألیف کتابی پژوهشی با عنوان «عرفان و اخلاق اجتهادی» که در سال ۱۳۹۵ توسط پژوهشگاه حوزه و دانشگاه منتشر شده است، در مرحلۀ سوم به نگارش و انتشار کتابی درسی با عنوان «درآمدی …

شبکه اجتهاد: یکی از محورهای گفتگو میان استاد علیدوست و دکتر سروش دربارۀ فقه و اخلاق بود. آقای سروش بر تهی‌بودن فقه از اخلاق؛ بلکه ستیز این دو با هم پا فشرد و آقای علیدوست، افزون بر تبیین رسالت فقه، با نشان‌دادن نمونه‌هایی از پیوند فقه و اخلاق، کلیت ادعای آقای سروش را نادرست شمرد. مسئله، بودن گزاره‌هایی در فقه است که عقل آنها را قبیح می‌شمارد. به سخن دیگر: آیا فقه می‌تواند گزاره‌ای داشته باشد که عقل آن را قبیح می‌داند؟ روشن‌تر: در تقابل میان عقل و نقل چه باید کرد؟ این نمونه‌ها را ببینید: الف. کمک مالی به …

شبکه اجتهاد: ادعای اول من این است که گفتگو و مناظره عبدالکریم سروش و ابوالقاسم علیدوست بیش از آنکه نتیجه‌ای معرفتی را دنبال کند در مسیر احیای دو نهاد و جریان اندیشگی در ایران امروز بود؛ اسلام سیاسی فقاهتی و روشنفکری دینی. ادعای دوم: این دو جریان بیش از آنکه رقیب هم باشند هم‌خانواده هستند و کارکرد مثبت آن می‌تواند عقلانی‌سازی و تهذیب خشونت‌های اسلام سیاسی رادیکال و تضعیف یکی از موانع مذهبی در مسیر توسعه ایران باشد. ادعای سوم اینکه «دین اجتماعی» به‌گونه‌های مختلف گرایش بخش مهمی از جامعه و تئوری «دین به مثابه فرهنگ» می‌تواند توضیح‌دهنده چنین گرایشی …

شبکه اجتهاد: تاریخ علم اصول فقه، ادوار گوناگونی را پشت سر نهاده و فراز و نشیب‌های علمی فراوانی داشته است. این علم با تلاش اندیش‌وران بزرگ توانسته است بر مانع‌های بی‌شماری فائق آید و به رشد و توسعه خود ادامه دهد تا آنجا که رشد و بالندگی این دانش در میان مجموعه علوم اسلامی شایان توجه و بایسته تحسین است. علم اصول فقه، مهم‌ترین دانشی است که علم فقه بر آن مبتنی است و از آن بهره می‌گیرد و با توجه به گستره دانش فقه و شمول آن در تمام عرصه‌های حیات و تأثیری که برتمام ساحت‌های زندگی مؤمنان دارد، …

شبکه اجتهاد: نوشتار حاضر در چهار محور کلّی سامان یافته است: ۱. ضرورت فقه معاصر؛ ۲. بیان وضعیت مطلوب فقه و بررسی وضعیت موجود؛ ۳. بررسی چالش‌های پیش روی فقه معاصر؛ ۴. ارائه راهکارهای مناسب جهت نیل به وضعیت مطلوب. ۱. ضرورت فقه معاصر ضرورت پرداختن به فقه معاصر، در سه محور قابل طرح است: الف‌. تغییر سبک زندگی امروز سبک زندگی، به معنای شیوه حیات و راه و رسم زندگی‌کردن یک شخص یا یک جامعه است و رفتارهایی که از ما در طول شبانه‌روز سر می‌زند، به‌ویژه اگر تبدیل به یک عادت شده یا استمرار یافته باشند، داخل در …

استاد حوزه علمیه مشهد گفت: تقریبا امروز هیچ کس مناقشه‌ای در اینکه زن می‌تواند مجتهد شود ندارد. یا اگر زن مجتهد شد می‌تواند خودش از خودش تقلید کند؟ در این بحث هم تقریبا کسی مخالف نیست. در بحث تقلید زن از زن مجتهد نیز نویسنده قائل به جواز است. حال طبق نظر کسانی که تقلید از اعلم را واجب می‌دانند اگر خانم اعلم بود یا تبعیت از اعلم را واجب ندانستیم بنده که مجتهد نیستم می‌توانم مثلا از خانم صفاتی تقلید کنم؟ نویسنده در سخنانشان ظاهرا با این مورد هم مشکلی نداشتند اما در نتیجه‌گیری قائل‌اند که مشکل است مردان …

شبکه اجتهاد: چندی پیش مناظره‌ای بین جناب دکتر عبدالکریم سروش و جناب استاد ابوالقاسم علیدوست در باب فقه و کارآمدی آن صورت گرفت که از این بابت از هر دو استادان تشکر و قدردانی می‌نمایم. در این مناظره مسائلی در باب فقه و علم فقه مورد گفتگو قرار گرفت و هر کدام از زاویه‌ای به این مسئله پرداختند. استاد علیدوست از زاویه فقاهت پاسخ‌های مناسب و در خوری در باب مسایل مورد بحث بیان داشت که باز جای تشکر و سپاس دارد. برخی از دوستان و طلبه‌ها و دانشجویان از اینجانب خواستند که دیدگاه خود را در این باره مطرح …

اختصاصی شبکه اجتهاد: قسمت اول مناظره، با سخنان دکتر سروش درباره غیراخلاقی و ناکارآمدی فقه شروع شد. استاد علیدوست با تفکیک برخی از گزاره‌های فقهی (مانند شروط صحت نماز و صحت وضوء) از بنیاد دانش فقه و نظام فقاهت که اخلاق‌گرا است، بطلان اتهام تهی بودن نظام فقه از اخلاق را تبیین کرد. او با ذکر گزاره‌های اخلاقی دانش فقه (مانند حرمت کذب، حرمت خیانت، حرمت غیبت و تعریف فسق و عدالت، ذکر گناهان کبیره و …)، نشان داد که ادعای تهی ماندن فقه از اخلاق، ناشی از نداشتن نگاه جامع به دانش فقه است. سروش به بحث فربه شدن …