دیدگاه و گزارش

گاهی سائل اندیشه‌ای دارد که شناسایی اندیشه او در تبیین مراد امام مؤثر است و رهبری به این مطلب در کتاب توجه داشته‌اند. مثلاً منظور از غناء، «صوت متضمن بر کلام باطل» است، که در تفسیر قول الزور که از امام پرسیده شد، است. رهبری می‌گوید سائل که این مصداق را می‌دانسته و این تفسیر درست نیست و اینها – …

بعضی چنان به این مطالب می‌پردازند که انگار ما نمی‌دانستیم و اهل سنت به ما یاد داده‌اند در حالی که این مباحث از عصر ائمه علیهم السلام وجود داشته ولی فقهاء ما به دنبال آن نرفته‌اند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست دوم از سلسله نشست‌های تخصصی فقه مقاصدی، عصر دوشنبه ۱۸ آذر ۱۳۹۸ در مدرسه فقهی امام کاظم (ع) با …

استاد گروه رجال‌پژوهی حوزه علمیه خراسان با اشاره به سیر تطور نگارش حدیث گفت: پس از بعثت نگارش حدیث آغاز شده، بعد از آن نیز تا پایان عمر رسول الله(ص) ادامه یافته است و ایشان بارها تاکید بر نوشتن حدیث داشته‌اند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام حسین شانه‌چی، استاد گروه رجال‌پژوهی حوزه علمیه خراسان، در دوره تربیت پژوهشگر علوم حدیث …

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان این که بخش‌های زیادی از گستره شیعه باید در اصول فقه بیاید، گفت: به طور کلی اصول فقه نیاز به تنقیح، تهذیب در مباحث، تکمیل و اضافه کردن مسائل و در نهایت نیز نیاز به تغییرهای ساختاری دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، …

در بین علماء شیعه چیزی به‌عنوان مقاصد رواج نداشته است اما تعبیر علل – مثل علل الشرایع – در میان فقها امامیه مرسوم بوده؛ اما در حال حاضر توجه به مقاصد در استنباط از سوی برخی فقها و پژوهشگران زیاد شده است؛ از سردمداران مباحث مقاصدی در شیعه، شهید سید محمدباقر صدر است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، اولین نشست از …

سیدمرتضی در مقام استفاده از اصول در فقه، روش و مشی خاص عقل‌گرایانه و کلامی دارد؛ روش او این‌طور است همیشه حکم عقل، اجماع، اخبار متواتر و ادله‌ای که مفید قطع باشد را مورد استفاده قرار می‌دهد؛ ادله‌ای که فراگیر و مورد قبول همه مذاهب اسلامی باشد. تلاش می‌کند فقه شیعه را مطرح و از انزوای عصرش بیرون آورد. سیدمرتضی …

رهبر معظم انقلاب در بحث قائل به بررسی تمام اقوال یا حتی احصاء مهم‌ترین اقوال در مسئله با طرح تفصیلی ادله آن نیستند لذا سه یا چهار قول مهم در مسئله را مطرح کرده و نقد می‌کنند در نهایت جمع‌بندی می‌فرمایند. لذا برای کسی که کار فراوانی قبل از درس نکرده باشند نیز مطلب کاملاً قابل فهم است و در …

درس فقه ایشان و مباحث فقه ایشان یک درس کاملاً استاندارد و بر طبق موازین فقهی ما و موازین فقه شیعه است و از عمق خوبی برخوردار است، مبانی فقهی، مبانی اصولی و مبانی رجالی در درس‌های مختلف متفاوت است و این هم چیز پذیرفته‌ای است ممکن است نظرات متفاوت باشد و لکن از حیث رتبه، رتبه درس فقه ایشان …

استاد خارج فقه حوزه علمیه قم معتقد است «فقه حکومتی بسترهای نظام‌ ساز می‌خواهد» و برای این نظام سازی چند مقدمه لازم است: ابتدا باید «فلسفه علوم انسانی اسلامی» تدوین شود و سپس مبتنی بر آن، باید نظامات اسلامی بر پایه کتاب و سنت تنظیم گردد مانند نظام فرهنگی، نظام اجتماعی، نظام سیاسی، نظام اقتصادی و…؛ آنگاه بر مبنای نظامات …

سه پایان‌نامه‌ سطح سه حوزه علمیه خراسان با موضوعات «دیدگاه فقهی اسلام نسبت به وظایف تربیتی والدین با کودک»، «مبانی و اصول حاکم بر تبلیغات تجاری در اسلام» و «بررسی تطبیقی احکام فقهی آبزیان در مذاهب خمسه» در هفته گذشته با حضور اساتید و داوران دفاع شد. به گزارش شبکه اجتهاد، پایان نامه سطح سه حجت‌الاسلام مهدی صمیمی‌کلاتی با موضوع …

اگر فقیه در استنباط اتمیک به یک فتوایی رسید و در استنباط نظام به این رسید که فتوایش در نظام جواب نمی‌دهد چون می‌خواهد تأسیس نظام کند، لذا می‌تواند به فتوای فقیهی مراجعه کند که مخالف با فتوایش است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، همایش ملی «فلسفه فقه نظام»، روز چهارشنبه ششم آذرماه ۹۸ در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار …

همزمان با برگزاری همایش ملی «فلسفه فقه نظام»، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی مقالاتی از اعضای هئیت علمی این پژوهشگاه را پیرامون برخی مسائل و زوایای فقه نظام منتشر کرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مجموعه مقالات همایش ملی «فلسفه فقه نظام» در قالب «پرونده فلسفه فقه نظام» از سوی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شده است که به معرفی …

با روی کار آمدن صفویه که حاکمان شیعی، البته صوفی مسلک، بودند نیاز به فقیه برای تدوین قوانین حکومتی احساس شد تا اینکه به فکر واردات فقها بیفتند و به همین جهت مرحوم محقق کرکی را از جبل عامل به ایران آوردند. محقق ثانی با این اعتقاد که فقه شیعی نرم‌افزار حکومت شیعی است به ایران آمد و این مطلب …

استاد حوزه علمیه و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه امور تعبدی، تأسیسی و مسلم هستند، گفت: در امور عبادی، تغییرات فقهی زیادی در طول تاریخ وجود دارد که تکیه بر سیره عقلا؛ روش مواجهه با چالش‌های فقهی در دنیای معاصر است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی ایازی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی شامگاه …

فازبندی مباحث گذشته به این شکل بود: ۱- بررسی الگوریتم‌ها، ۲- پیشنهاد الگوریتم یا الگوریتم‌ها، ۳- تطبیق الگوریتم یا الگوریتم‌ها بر آثار فقهی. به گزارش خبرنگار اجتهاد، جلسه حلقه روش‌شناسی اجتهاد (روشنا)، در دانشگاه باقرالعلوم قم برگزار شد. این جلسه که پنج‌شنبه گذشته با موضوع «ارائه الگوهای پیشنهادی فرایند استنباط فقهی» تشکیل شد، دکتر مجید مبینی، از طلاب خارج فقه …

حدود ۶۰ راوی از واقفیه در اسناد ما وجود دارد که حدود ۸۵۶۸ روایت از کتب اربعه را شامل می‌شود. در مثل علی بن ابی حمزه، نجاشی توثیقی مطرح نمی‌کند. مرحوم شیخ طوسی به واقفی بودن وی اشاره می‌کند و بیان می‌کند که اصلی داشته است. مرحوم ابن غضائری وی را لعن کرده است و مورد طعن قرار داده است. …

آیت‌الله شیخ جعفر سبحانی ضمن تأکید بر تحول و تکامل اصول فقه گفت: علم اصول باید مورد تجدیدنظر قرار بگیرد و الا خواهد مُرد، علم موجود زنده‌‌ای است که باید تکامل پیدا کند و نباید فکر کنیم که به آخر علوم رسیده‌‌‌ایم و برای این کار در درجه اول باید به بحث ادله علم اصول یعنی قرآن و عقل و …

حجت‌الاسلام صرامی در تبیین نظریه نفی ظلم اظهار داشت: ما معتقدیم، اگر اطلاق حکمی مطابق با اطلاق دلیل آن، به تشخیص بنای عقلایی معتبر و حاکم در فهم مرادات شارع مقدس از الفاظ، ظالمانه باشد، اطلاق دلیل و اطلاق حکم برآمده از اطلاق دلیل، اعتبار و حجیتی نخواهد داشت. به گزارش شبکه اجتهاد، پیش اجلاسیه کرسی تخصصی «نظریه فقهی نفی …

نشست پژوهشی روش‌شناسی اجتهادی مقام معظم رهبری در کتاب «ثلاث رسایل فی الجهاد (الامان و الصائبه و المهادنه)» روز یکشنبه، ۲۶ آبان ۹۸ در مدرسه دارالشفاء قم برگزار شد. در این نشست استاد عباس کعبی به ارائه بحث پرداخت و حجت‌الاسلام سعید صلح میرزائی نیز دبیری جلسه را بر عهده داشت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در ابتدا دبیر علمی جلسه، …

بعضی از معاصرین قائل‌اند که تمام اصول‌فقه در فقه حکومتی نیاز به تحول و تغیر دارند؛ اما در مقابل این‌ها کسانی‌اند که این مقدار تغییر را لازم  نمی‌دانند. حتی خود امام که حاکم شرع بود و مبتکر فقه حکومتی است می‌گوید من همین اصول‌فقه جواهری را قبول دارم. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست علمی «امکان‌سنجی فقه حکومتی» با سخنرانی حجت‌الاسلام …

مهم، تسلط بر علوم عربیه است. ممکن است کسی عرب باشد، درحالی‌که هیچ تسلطی در این خصوص نداشته و از معانی بیان و علوم عربیه عاجز باشد. البته عرب‌زبان بودن، زمینه‌ای برای بهتر بودن در فهم است؛ اما فقیهی که عرب است باید بتواند از این زمینه بهتر استفاده کند؛ اما این‌که به‌عنوان برتری محسوب شود این‌طور نیست. اختصاصی شبکه …

هرکس ازنظر آشنایی با قواعد اجتهاد مسلط‌تر باشد، فهم او نیز در استنباط آسان‌تر خواهد بود، چراکه رکن اصلی در اجتهاد، استنباط از کتاب و سنت است و این بدون تسلط بر ادبیات عرب امکان‌پذیر نیست. آشنایی با این قواعد مستلزم بر تکلم عربی نیست، بلکه عرب‌زبان نیز می‌بایست با ادبیات آشنا باشد؛ چون تکلم به عربی، مساوی با مسلط …

از جمله مسائلی که قابل بحث است، در نظر گرفتن آثار فتوا است، فقیه باید آثار وضعی و اجتماعی و فردی فتوایش را در نظر بگیرد؟ مثلاً فتوایی که رهبری در مورد سلاح هسته‌ای دادند آثار کشوری و بین‌المللی کاملاً در آن لحاظ شده است. نمی‌توان این حکم را حکومتی دانست چراکه اگر قائل به جواز شویم شریعت اجازه می‌دهد …

استاد حوزه علمیه قم با تأکید بر اینکه توسعه شگرفی پس از انقلاب اسلامی پیرامون فقه اتفاق افتاده است، گفت: به برکت انقلاب و در پی درهم‌آغوشی فقاهت با حکومت، فقه ما از رویکرد فردی به رویکرد اجتماعی مبدل شده است. این توسعه، خاصیت همکاری فقه و حکومت است. در طول تاریخ، هرگاه سیستم فقاهت به دولت نزدیک شده، این …

مرحوم آقای خویی در این زمینه بسیار افراط کرده است. ایشان خودش می‌فرماید مبانی من خلاف مشهور است. ایشان هیچ‌یک از مبانی مشهور در پذیرش روایات را قبول ندارد و این شاذ از مشهور است. حال این شاذ، مشهور شده است و بالعکس، روش مشهور در میان قدما، شاذ گردیده است. متأسفانه این روش کم‌کم به علم کلام و شبهات …

پایان نامه سطح سه حوزه علمیه خراسان با عنوان «بررسی تطبیقی تزاحم، طبق دیدگاه‌های حضرات آیات نائینی، خویی و شهید صدر رحمه الله علیهم» به همت اداره مدارج معاونت آموزش این حوزه برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، جلسه دفاع پایان نامه وجیهه شوکتیان، طلبه سطح سه این حوزه با موضوع «بررسی تطبیقی تزاحم، طبق دیدگاه‌های حضرات آیات نائینی، خویی …

در آیین رونمایی از کتاب «سیر تدوین و تطور صحابه‌نگاری» مؤلف اثر فراز و فرودهای صحابه‌نگاری در اسلام را بیان کرد و گفت: فهم سیر تطور به دانش‌ و دقت فوق‌العاده‌ای نیاز دارد و به نوعی تاریخ علم است. در واقع هرچه بیشتر درباره آن کار شود، ضرورت آن روشن‌تر می‌شود. البته کسی به این حوزه به عنوان یک دانش …

مدیرگروه تاریخ مؤسسه آموزشی ــ پژوهشی امام خمینی(ره) به توضیح سازمان وکالت در دوره ائمه(ع) پرداخت و درباره نقش این سازمان در ارتباط شیعیان با ائمه(ع)، تفاوت وکلا با ابواب و نقش‌هایی که داشتند سخن گفت. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا جباری، مدیرگروه تاریخ مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در نشست پایانی از سلسله نشست‌های تخصصی مؤسسه …

اگر تلاش کنیم کسی که تازه ‌مسلمان است را عقیده‌مند کنیم، اصلاً بحث تدرجی بودن احکام دیگر مطرح نخواهد شد. مشکل این است که فقه را اولین رتبه دین‌داری قرار می‌دهیم و بعد دچار این مشکل می‌شویم که کسی که هنوز اعتقادات و اخلاقش کامل نشده را می‌توان به ‌صورت تدرجی به انجام فرایض دعوت کنیم یا خیر. اختصاصی شبکه …

شبکه اجتهاد: جریان‌های باطنی بر خلاف ظاهرشان عموما پروژه‌هایی سیاسی بوده‌اند. نوعی مقابله و عصیان بر جریان مسلط سیاسی و الهیاتی. فرض این جریان‌ها این است که تفسیر جریان مسلط تنها موافق با ظاهر شریعت و متن مقدس است و معانی باطنی آنها را نادیده‌ می‌گیرد و یا به حاشیه‌ می‌برد. بنابراین جریان‌های باطنی و عرفانی که در پیرامون قرائت‌های رسمی و در …