رییس پژوهشگاه فقه نظام با بیان اینکه ساختار اجتماعی ما متناسب با قوانین دینی شکل نگرفته است، گفت: فقیه میتواند مکتب اجتماعی را کشف کند، ساختارهای اجتماعی را ایجاد کند و تحت نظر فقها سازمانهای اجتماعی توسط کارشناسان ایجاد شود، در این زمان شاهد زمینه تحقق احکام الله خواهیم بود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمد حاج ابوالقاسم، رییس …
Read More »دیدگاه و گزارش
ادعای عدم تولید نظریه علمی در حوزه، گزافه است/ متون فعلی حوزه، از زمان حضرت آدم که نبودهاند! / متون جدید نگاشته شده، غالبا ضعیف هستند
میتوان گفت که درس خواندن در آن زمان بسیار جدیتر بوده است و حوزههای علمی، گرمتر بوده است و نمیتوان گفت ما تولید نظریه نداریم. اگر بخواهیم مقایسه کنیم، باید مباحث و حرفهای تازه، سنجیده شود و بهطورکلی نمیتوان نظر داد، ولی در اینکه آدمهای موفقی مثل مرحوم آخوند اینهمه شاگرد که در سطح مراجع عالی تقلید مثل مرحوم آیتالله …
Read More »ویژگیهای مدرسه حدیثی کوفه
حسینی شیرازی با تاکید بر این که بدون بررسی حوزه حدیثی کوفه نمیتوانید حقیقت احادیث شیعه را تحلیل کنید، گفت: حوزه حدیثی کوفه مادر حوزههای حدیثی شیعه است و اگر حوزه حدیثی کوفه را در مطالعات حدیثی را کنار گذاشته و یا نتوان سهم واقعه را ادا کرد، یقین بدانید در مطالعات تاریخ حدیث در آینده دچار مشکل خواهیم شد. …
Read More »شیخ صدوق و شیخ طوسی هرگز به دقت کلینی در فهم روایات نمیرسند/ تفاوت دروس حوزوی با درس حدیث/ متاسفانه توجه چندانی به حدیث خوانی در حوزه نمیشود
مرحوم کلینی در سال آخر غیبت صغری از دنیا رفته است و احتمالا اوایل غیبت صغری بدنیا آمده است. ایشان بسیار مورد اعتماد اهل سنت نیز بود؛ لذا به او ثقه الاسلام میگویند. شیخ صدوق و شیخ طوسی هرگز به دقت کلینی در فهم روایات نمیرسند و حتی مجلسی با همه عظمت خود در بحارالانوار ریزه خوار سفره مرحوم کلینی …
Read More »ناکارآمدی «امر به معروف» بدون ملاحظات اخلاقی/ منطقی که پند و بند ندارد
مدیر گروه فلسفه اخلاق دانشگاه ادیان و مذاهب با انتقاد از محدود کردن دایره معروف و منکر به چند موضوع خاص از جمله مسئله حجاب، تصریح کرد: منطق امر به معروف منطق پند و بند نیست، بلکه منطق تربیت و عقلانیت است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام سیدحسن اسلامی اردکانی، استاد تمام و مدیر گروه فلسفه اخلاق دانشگاه ادیان و …
Read More »مکاتبهای پیرامون ولایت تشریعی ائمه اطهار(ع)
شبکه اجتهاد: استاد محمدجواد فاضل لنکرانی رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) چندی قبل در نامهای برای حضرت آیتالله شیخ جعفر سبحانی، نظر ایشان را درباره «توحید در تشریع» در کتاب «پژوهشی در دیه انسان» جویا شد و نکاتی را بازگو کرد، سپس معظمله پاسخی را مرقوم داشت که در ادامه میخوانید. بسم الله الرحمن الرحیم حضرت مستطاب آیتالله العظمی آقای …
Read More »بسیاری از نظرات فقهی علامه طباطبائی مجمل است/ علامه و شاگردانش، مرادشان از قرآن را روشن نکردهاند
اختصاصی شبکه اجتهاد: علامه سید محمدحسین طباطبایی را اگرچه بسیاری به جهت تفسیر المیزان یا درسهای فلسفی و عرفانی وی میشناسند، اما وی پیش از همه اینها، یک اصولی و فقیه زبردست به شمار میرفت. حواشی وی بر کفایه و نظریات بدیعی که در همین حواشی مختصر، اتخاذ و بیان کرده است، به روشنی بیانگر این مدعا است. به همین …
Read More »مدافع فقه جواهری هستم، نه هر گزاره فقهی/ تبیین نسبت «ماکیاولیسم» و «اهم و مهم»
استاد برجسته حوزه علمیه ضمن تبیین نسبت میان اهم و مهم و ماکیاولیسم گفت: در تبیین موضوعات فقهی، مدافع ظرفیتهای فقه جواهری و پایبندی به روش و اصل آن هستم نه اینکه بخواهم از هر نظر و یا گزاره فقهی دفاع کنم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه شامگاه شنبه ششم …
Read More »از نگاه آیتالله خامنهای، روش استنباط فقهی باید در کلام نیز جریان پیدا کند
رهبری از معدود متفکّرانی هستند که در کلام دغدغههایی را مطرح کردند و به کلام سیاسی اهتمام ورزیدند و صراحتاً دست روی شاخه کلام سیاسی گذاشتند و گفتند که کلام روش استنباط ندارد و لازم است یک دستگاه روشی داشته باشد. ایشان بارها گفتهاند که همین سبک و سیاق فقه را باید در کلام هم ببریم و گزارههای کلام را …
Read More »تصریح شهید صدر به نظامسازی در مقدمه فلسفتنا/ حجیت پاشنه آشیل نظریه صدر است
استاد و محقق حوزه علمیه با بیان اینکه در مدرنیته نظامسازی میشود، ولی شهید صدر معتقد به نظامیابی از نصوص دینی است، تصریح کرد: برخی میگویند که شهید صدر از نظام سخن نگفتهاند یا با ذوقزدگی با اشاره به منطقهالفراغ او را متهم به سکولاریسم میکنند، در حالی که ایشان ولایت منطقه فراغ را به ولی امر و نه شهروندان …
Read More »اگر طلبهای چهار سال تقریرنویسی کند، مجتهد متجزی میشود/ چاپ تقریرات متعدد از یک استاد، تضییع بیتالمال است/ معنا ندارد از امام خمینی، پنج تقریرات اصولی چاپ شود که اکثرش هم ناقص است!
یکی از مشکلاتی که سر راه ما حوزویان این است که هر چه درس شلوغتر باشد، آن درس و آن استاد در تربیت و پرورش طلاب موفقتر است؛ درحالیکه مطلب، برعکس است. تقریری که نوشته میشود باید توسط استاد بازبینی شود. مثل کلاسهای دکتری در دانشگاه که حداکثر کلاس، هشت نفر هستند. حداقل آنهم ممکن است سه یا چهار نفر …
Read More »نظامشناسی باید از حالت تلاش فردی خارج شود/ منکرین فقه نظام، مطالب شهید صدر را درست نخواندهاند!/ نسبت فقیه سنتی به فقیه فقه نظام، مثل پزشک عمومی به پزشک متخصص است
متأسفانه منتقدین فقه نظام آثار شهید صدر را خوب و کامل نخواندهاند و اگر خواندهاند به جهت سخت بودن ادبیات ایشان عمق مطلب را به طور کامل متوجه نشدهاند. نظام شناسی باید از حالت تلاش فردی خارج شود و در متن برنامههای دروس خارج حوزه وارد شود. در مرحله سطح نیزباید مقدمات نظام شناسی و نظام سازی تدریس شود. اختصاصی …
Read More »فرایند شکلگیری مقام افتاء و سطوح اجتماعی فتوا در دنیای تشیع
مقام افتاء یک مرجع اجتماعی نیرومند، پردامنه و پرکارکرد است و میتواند در شکل دادن به روندها تنظیم روابط، جلوگیری از پیدایش وضعیتهای خاص اجتماعی و یا ایجاد وضعیتهای خاص اجتماعی تأثیرات اساسی داشته باشد و از آنجا که زندگی مبتنی بر رعایت فتوا تعیین کننده نوع نسبت رفتار جامعه با پدیدههای مختلف اجتماعی میباشد طبیعتاً نظام کنشگری خاصی را …
Read More »ساختاربندی نظام فقهی شیعی در نگاه شهید ثانی
حجتالاسلام طالبی با اشاره به اینکه شهید ثانی نگاه خاصی به ساختاربندی نظام فقه شیعی داشته است، تصریح کرد: برای کنار گذاشتن یک ساختار، لازم است ساختار جدیدی ارائه شود که مزایایش نسبت به ساختار قبلی بیشتر باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «تحول در ساختار علم فقه در نگاه مرحوم شهید ثانی» سوم بهمنماه، با حضور حجتالاسلام طالبی …
Read More »علوم حدیث بازآرایی و رشتههای جدید به آن اضافه شود/ لزوم تشکیل جنبش حدیث پژوهی در کنار جنبش تاریخ پژوهی
مدیر گروه فلسفه و کلام مرکز تخصصی آخوند خراسانی با بیان اینکه تا جنبش علمی ایجاد نشود، حتی اگر یک پژوهشگر حدیث تمام همت و توان خود را نیز به کار گیرد، نمیتواند کار زیادی را از پیش ببرد، اظهار کرد: تا زمانی که جنبش حدیث پژوهی در کنار جنبش تاریخ پژوهی نباشد، کاری از پیش نمیرود و تا دانشمندان …
Read More »چاپ تقریرات متعدد از یک فقیه، وجهی ندارد/ مقررین مطالب تازه خود را به صورت حاشیه بنویسند نه تقریر دوباره!/ شخصی میگفت: از حاشیه من بر جواهر، فعلا ۴۳ جلد آماده است!
اگر از یک دوره پنج تقریر وجود داشته باشد، شایسته است که یکی از آنها منتشر شود و باقی مقررین در آن کتاب نگاه کنند. اگر مطلب جدیدی دارند یا اشکال مهمی به ذهنشان میرسد، میتوانند، حاشیه و تعلیقه بزنند که با صرف وقت کمتر و صرف هزینه و مواد چاپی کمتر، خواننده را به مقصود خودشان برسانند و لازم …
Read More »در روش پیشرفته تدریس، استاد نباید مطالب را مستقیما آموزش دهد/ خروجی دروس خارج فعلی، کمتر از یک درصد است/ با ۱۳ سال آموزش میتوان نظریهپرداز فقه نظام تربیت کرد
الآن حداکثر کاری که استاد در درس خارج میکند این است که نظریات خودش را مستندا و مستدلاً بیان میکند. این روش، البته باارزش است، اما کاراییاش در تعلیم، به این مقدار است که بعد ۱۵ سال از ۱۰۰۰ نفر که در درس خارج شرکت کردند، تنها ۵، ۶، ۱۰ نفر بهعنوان آدم توانمند بیرون میآید درحالیکه اگر روشمندتر و …
Read More »مخاطب آیتالله فاضل لنکرانی، فرهنگستان علوم اسلامی بود/ شهید صدر، صراحتاً اقتصاد اسلامی را نفی میکرد/ برخی طرفداران فقه نظام، روش استنباط جواهری را قبول ندارند
آقایان میگویند ما در مواجهه با این علوم و موضوعاتی که زائیده فنّاوری و تمدن جدید است، منفعلانه برخورد میکنیم؛ یعنی مسائل را آنها در چارچوبی که خودشان درست کردهاند، میسازند و ما منفعلانه باید پاسخگوی این مسائل باشیم. ما باید از این انفعال خارج شویم. خودمان مبتنی با نیازهای انسان ایدئال و انسانی که جهات دیگری در آن در …
Read More »نظم کلی و درونی فقه را مدیون محقق حلی هستیم/ محقق حلی اولین کسی بود فقه شیعه را از رسوبات فقه اهلسنت پاکسازی کرد/ حوزه به مسائل تاریخ مصرف گذشته نپردازد و سراغ مسائل جدید برود/ درس متنمحور طلبه را بهجایی نمیرساند
نظم فقه را مدیون مرحوم محقق حلی هستیم و فقهای بعدی همان مسیر محقق را طی کردهاند، دیدهاند مسیر عقلانی است و نظم منطقی دارد و معیار نظم منطقی زایش هر مسئلهای از مسئله گذشته است. الآن یکی از مشکلات ما در اصول، بینظمی و درهمریختگی علم اصول است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دومین جلسه از سلسله نشستهای علمی «بررسی …
Read More »تحلیلی بر خروجیهای علمی حوزه و نسبت آن با دغدغههای نظام اسلامی
نوشتار پیشرو تلاش دارد با نگاهی به خروجیهای علمی حوزه علمیه قم، تاملی در نسبت حوزویان در کنشهای علمی خود و دغدغههای نظام بیندازد. اقدامی که جا داشت و دارد که پیش از این توسط نهادهای حوزوی دغدغهمند انقلاب صورت گیرد. در واقع هدف اصلی، آسیبشناسی گفتمانهای هژمون و مسلط بر حوزه علمیه است که بر تمامی کنشهای علمی حوزویان …
Read More »برخی بدون آگاهی، مطالب شهید صدر را نقد میکنند/ برای نقد دیگران پشت اندیشه شهید صدر سنگر نگیرید/ تحلیل اندیشه سیاسی شهید صدر
اگر کسی به هر دلیلی اندیشههای آیتالله هاشمی شاهرودی را نمیپسندد شخصا ورود کند و نقد کند؛ اما اینکه یک تقابل ساختگی و تصنعی و جعلی میان آیتالله هاشمی شاهرودی و میان استادشان آیتالله شهید صدر ایجاد کند تا از این رهگذر طرفی ببندد و در این دعوایی که ایجاد میکند بتواند دیدگاه خودش را پیش ببرد، این روش هم …
Read More »منطق اجتهاد باید ارتقاء پیدا کند تا بتواند از عهده مسائل پیچیده فقه نظام بربیاید/ منظور امام از فقه سنتی خیلی وقتها در مواجهه با جریانهای روشنفکری بود
اینکه ما بیاییم و بگوییم که ما همین فقه را داریم و همین فقه پاسخگوی همه نیازهای ماست بنده این را قبول ندارم. من اعتقادم این است که منطق اجتهاد ما و اصول فقهی که الان ما داریم بر اساس نگاههای جزء نگرانه به فقه تولید شده است و از عهدهی تبیین نظام مند فقه بر نمیآید. اساسا دلیل اینکه …
Read More »باورهای کلامی امامتی اصحاب؛ مهمترین عامل تضعیف دانشمندان رجالی شیعه
چهل و دومین نشست از سلسله نشستهای پژوهشی گروه رجال پژوهی حوزه علمیه خراسان با موضوع باورهای کلامی راویان امامیه در عصر حضور ائمه(ع) با مشارکت واحد پژوهش مدرسه عالی نواب در محل این مدرسه برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر سید علیرضا حسینی شیرازی در چهل و دومین نشست از سلسله نشستهای گروه رجال پژوهی معاونت پژوهش حوزه …
Read More »نفی تکامل روشمند ادله فقه نظام، منجر به سکولاریسم میشود/ اضافه کردن قواعد استنباط توسط شیخ انصاری را بلااشکال میدانند اما قواعد فقه حکومتی را نفی میکنند!
فرمایشی که برخی فضلا دارند که بین اجتهاد رایج با فقه موجود فرق گذاشتهاند، در یک مرحله حرف درستی است. در گام نخست باید با استفاده از روش فقه گذشته به استنباطات جدیدی نائل شویم؛ کما اینکه درگذشته هم نسبت به پاسخگویی به مسائل مستحدثه، این مسئله اتفاق افتاده است؛ اما در یک پله بالاتر اگر نسبت به تکامل و …
Read More »«الگوریتم اجتهاد»، مراحل دستیابی و چگونگی فرآیند استنباط؛ در بوته نقد
استاد واسطی معتقد است براساس الگوریتم اجتهاد میتوان عملکرد استنباطی هر فقیه را اعتبار سنجی کرد؛ یعنی اگر اجتهاد به صورت الگوریتمی اکتشاف شود؛ از عملکرد میدانی فقها به اضافه دقیق سازی منطق استنباط در اصول فقه، فقیهیار و ابزاری برای جلوگیری از خطای فقیه حاصل میشود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کرسی علمی ترویجی «الگوریتم اجتهاد» به همت گروه منطق …
Read More »از «فقه نظام» تا «فقه مضاف» در نگاه نوآورانه آیتالله هاشمی شاهرودی
آیتالله هاشمی شاهرودی ضمن ارائه بحث «مهندسی فقه»، وظیفه عملی «مکلف» را شامل همه افعال و تروک، در همه بخشهاى زندگى انسان دانسته که در هر عرصهاى حکم شرعى موجود است. شبکه اجتهاد: دانش فقه وظیفه مکلف را نسبت به احکام شرعی مشخص میکند تا او از عهده مسئولیت شرعی برآید و مصالح و منافع دنیوی و اخروی در پرتو …
Read More »تأسیس فقه جدید بدون دغدغه حجیت و استناد؛ هراس مخالفان فقه نظام
حجتالاسلام زیبائینژاد با بیان اینکه در استدلال طرفین جدل در بحث فقه نظام، کاستی وجود دارد زیرا به تعریف واحدی از آن نرسیدهاند، گفت: خوف مخالفان فقه نظام این است که فقه جدیدی تأسیس شود که دغدغه حجیت و استناد در آن کم باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمدرضا زیبائینژاد، رئیس مرکز تحقیقات زن و خانواده حوزه علمیه …
Read More »اصالت با نصوص مبین شریعت است و مقاصد نقش تفسیری دارند
خداوند در شریعت خود مقاصد و اهدافی دارد، یعنی در بحث انزال کتب نظام و هدف وجود دارد و عدالت نیز پیشین دینی است و روش شارع نیز برای عقل قابل فهم است. شما باید نصوص را اصل قرار دهید و مقاصد را نیز نصوص تفسیر میکند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست استاد خارج فقه و اصول …
Read More »فهم نصوص شرعی در پرتو مقاصد الشریعه
این رویکرد، با تکیه به نصوص فرعی قرآن و سنت رسول خدا(ص) به کشف مقاصد شریعت همت مینماید. معرفت و فهم فقهی این گروه از متون و آموزههای دینی نه تنها با مقاصد و اهداف کلی نصوص آیات قرآن و سنت رسول(ص) بیگانه و ناسازگار نیست، بلکه پیوند ژرف و عمیق با آنها دارد و تنها میتوان آیات و روایات …
Read More »مراحل چهارگانه تحلیل موضوع در روش فقهی آیتالله شاهرودی
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس با اشاره به اینکه مرحوم آیتالله هاشمی شاهرودی با ذهنی منفتح، منضبط، علمی و فقاهتی، موضوع شناسی را به انجام رسانده است، گفت: استخراج و ارائه “روش تحلیل موضوع” از موضوع شناسی آیتالله شاهرودی در فقه مسائل مستحدثه، فرصتی کم نظیر برای حوزههای علمیه است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین احمد مبلغی در نشست …
Read More »