در مباحث فقه مضاف چنین نیست که با قواعدی مانند حفظ نظام و یا ضرورت و یا ولایتفقیه مباحث اجتماعی و حکومتی و اقتصادی را حل کرد، بلکه فقه پیچیده شده است. چنین نیست که با صرف قواعد کلی حکم به جواز و عدم جواز داد؛ مثلاً کاشت جنین بهصرف اینکه زنا نیست سبب حلیت نمیشود؛ بلکه پیامدهای اجتماعی، تربیتی و… را نیز باید مورد لحاظ قرارداد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین خالد غفوری سردبیر مجله «فقه اهل بیت علیهمالسلام» و عضو هیئت علمی جامعه المصطفی العالمیه در هشتمین مدرسه «مشق اجتهاد» که با حضور طلاب در مدرسه تخصصی …
توضیحات بیشتر »پرهیز از اجتهاد شخصی و استفاده از عقل در حد اعتدال، ویژگیهای مهم فقه شیعه
استاد حوزه علمیه خراسان با اشاره به ویژگیهای فقه شیعه، روزآمدی و کارآمدی فقه در پاسخگویی به مسائل روز جامعه را مورد تأکید قرار داد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین حق پناه در جمع اساتید اعزامی فقه و اصول حوزه علمیه خراسان در مدرسه علمیه سلیمانیه عنوان کرد: فقه شیعه و اهل سنت علاوه بر ۲۳ اختلاف کلی، تفاوتهای نسبی فراوانی دارند که یکی از آنها این است که نظر و استنباط مجتهد شیعی وضع قانون نیست. وی با بیان این که فقه به معنای کشف و استنباط احکامی است که خداوند وضع کرده و نه طراحی قوانین جدید، …
توضیحات بیشتر »وظیفه فقه، رواج شادی در میان مردم نیست/ نمیتوان تفریح را همواره مصداق لهو و لعب دانست
اختصاصی شبکه اجتهاد: تفریح در جوامع مذهبی، معمولاً بهعنوان امری مذموم شمرده میشود. بسیاری از متدینان، تفریح را مصداق لهو، لعب و یا لغو میدانند. این مطلب را با حجتالاسلام محمد قائینی، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم در میان گذاشتیم. او معتقد است لغو بهکلی حرام نیست و لهو و لعب نیز تنها در بعضی مصادیق، مشمول ادله حرمت میباشند؛ بنابراین نمیتوان تفریح را همواره مصداق این عناوین دانسته و به این بهانه، حکم به مذموم بودن آن داد. قائینی همچنین معتقد است رواج شادی در میان مردم وظیفه فقه نیست و متخصصان امر و افراد کارشناس، …
توضیحات بیشتر »از «چالش حقوق زنان در فقه» تا «مواجهه با چالشهای فقه موجود»
شیخ طوسی در مبسوط بحثی را پیرامون هزینههای شوهر نسبت به همسر مطرح کرده و میگوید: همانند هنگامیکه مستأجری خانه را اجاره میکند؛ هزینههای گزاف خانه مربوط به صاحبخانه است ولی هزینههای خرد و جاری مربوط به خانه برعهده مستأجر است؛ در مورد هزینه همسر نیز به همین صورت باید عمل نمود! یعنی اگر همسر مریضی پرهزینه داشت شوهر او را به پدرش سپرده و بعد از التیام دوباره او را میستاند! به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین مهدی مهریزی پژوهشگر باسابقه حوزه فقه و عضوهیئت علمی موسسه دارالحدیث، در میزگرد مدرسه چهارم و پنجم «مشق اجتهاد» در اصفهان ضمن اشاره …
توضیحات بیشتر »آغاز تدوین حدیث در محافل امامیه
شبکه اجتهاد: شواهد نشان میدهد امامان کاظم (علیهالسلام) و رضا (علیهالسلام) شاید به اقتضای اینکه در مکالمات بین مذاهب، اهل سنت از جایگاه حدیث نبوی نزد امامیه پرسش میکردند، بیشتر کوشش داشتند تا اسانید متصل خود به پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) را ارائه کنند و همین موضوع موجب شده بود تا محفل آنان برای اصحاب حدیث عامه نیز پرجاذبه باشد؛ نمودی از جاذبه، استقبالی است که محدثان نیشابور، چون اسحاق بن راهویه از امام رضا (علیهالسلام) داشتند و حدیث سلسله الذهب را از ایشان شنیدند (نک: ابن بابویه، التوحید، ۲۵؛ اربلی، ۳/۱۰۱). در همین راستا تألیف …
توضیحات بیشتر »علم اصول عصب حیاتی در عملیات استنباط است/ فقه به هر میزان رشد کند، اصول هم رشد میکند
ملک زاده با تأکید بر این که فقه امروز بسیار گسترده شده، گفت: طبیعتاً وقتی فقه توسعه پیدا میکند عملیات استنباط نیز توسعه پیدا میکند و باید برای کشف از عناصر جدید استفاده کنیم. دانش اصول ما به هر میزان قوی تر و توانمندتر باشد فقه ما نیز قوی تر و توانمندتر میشود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمدحسین ملک زاده، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه در دوره مدرسه تابستانه مفتاح ۲ که از سوی دبیرخانه مفتاح برگزار شد، دیدگاه شهید صدر درباره علم اصول را مورد کنکاش قرار داد. وی نخست بر اساس دیدگاه شهید صدر …
توضیحات بیشتر »جُستارهای فقهی و اصولی در گام هشتم
جدیدترین شماره فصلنامه علمی پژوهشی «جُستارهای فقهی و اصولی» به صاحب امتیازی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی و مدیر مسئولی مجتبی الهی خراسانی و سردبیری حسین ناصری مقدم منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، هشتمین شماره فصلنامه علمی پژوهشی «جُستارهای فقهی و اصولی» ویژه پاییز۹۶ دربردارنده شش مقاله علمی: «نقد مستند روایی نظریه جهاد دعوت، بررسی موردی حدیث مقاتله»، «عدم ارث بری فرزند نامشروع از والدین طبیعی در بوته نقد»، «بررسی نگره نسبت دادن قیاس به ابن جنید»، «پژوهشی در مضمون بودن مأخوذ بالسّوم»، «بررسی قاعده جَبّ با نگاهی تاریخی و تطبیقی»، «تحلیل فقهی ـ حقوقی حکم تأسیس دفتر وکالت …
توضیحات بیشتر »جواز تعدد زوجات با «عدالت» و تفاوت دیه با «کرامت انسانی» ناسازگار است/ ناکارآمدی قائلان به نصگرایی در فقه مشهود است/ بسیاری از مشکلات فقه به خاطر پیشفرضهای کلامی است
اختتامیه مدرسه ششم «مشق اجتهاد» با میزگرد تخصصی «چالشهای فقه در دنیای معاصر» با حضور حججاسلام حسنعلی علیاکبریان؛ دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، خالد غفوری عضو هیئت علمی جامعه المصطفی العالمیه و مصطفی دُرّی مدرس سطوح عالی حوزه علمیه قم، در مدرسه عالی کریمه اهلبیت (س) قم برگزار شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در این میزگرد حجتالاسلام علیاکبریان به فقه مقاصد شریعت پرداخت. قول افراطی و تفریطی در مورد پرداخت به مقاصد الشریعت را نفی کرد و از اعتدال در آن سخن گفت. حجتالاسلام غفوری به جایگاه قرآن در استنباط اشاره کرد و عدم بهرهگیری عملی از قرآن را …
توضیحات بیشتر »مسائل نوپای فقهی و کلامی جای خود را در دروس حوزه پیدا کند/ مطرح کردن مسائل جدید اقتضائات خاص خودش را دارد
علی اکبریان با اشاره به الزامات و بایستههای رونق و نشاط علمی در حوزه تأکید کرد که برای این مسأله باید مسائل نوپای فقهی، کلامی و فلسفی جای خود را در دروس حوزه پیدا کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین حسنعلی علی اکبریان، با اشاره به بایستههای ایجاد نشاط علمی در بین طلاب اظهار داشت: چند عامل از عوامل نشاط علمی و توجه بیشتر طلاب به درس وجود دارد؛ یکی از مهمترین مسائلی که هم اساتید و هم مدیریت حوزه و هم خود طلاب باید عنایت داشته باشند، توجه ویژه به نیازهای دینی به روز جامعه است. عضو هیأت …
توضیحات بیشتر »پیرامون فلسفه اصول فقه، با نگاهی بر آرای محقق اصفهانی
اختصاصی شبکه اجتهاد: کتاب پیرامون فلسفه اصول فقه، نوشته مسعود فیاضی، شامل سه مقاله و یک مصاحبه، در مورد کلیات فلسفه علم اصول فقه است. وی بعد از ذکر کلیات، به برخی مسائل فلسفه اصول فقه در قالب چند مقاله پرداخته است و در انتها در ضمن دو مقاله، به بررسی آرای فلسفی و کلامی مرحوم محقق اصفهانی پرداخته است. در زیر گزارشی کوتاه از این کتاب، از نظر شما میگذرد. مقاله مباحث پیرامون دانش فلسفه اصول فقه؛ نوشته جعفر سبحانی، مقاله درآمدی تأسیسی بر فلسفه اصول فقه؛ نوشته علیاکبر رشاد، مقاله فلسفه اصول فقه، نوشته علی عابدی شاهرودی و …
توضیحات بیشتر »ساختار مبتنی بر حجت، دید اصولی را وسیعتر میکند
اختصاصی شبکه اجتهاد: برای تبویب علم اصول، ساختارهای متعددی پیشنهاد شده است که پیش از این، در مجله «تحول ساختاری دانش اصول» به آنها پرداخته شد. یکی از این ساختارها، ساختار مبتنی بر حجت است. در این خصوص، با آیتالله سید نورالدین شریعتمدار جزائری، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم به گفتگو نشستیم. او در این گفتگو، به بیان مزایای ساختار مبتنی بر حجت پرداخت. اجتهاد: آیا ساختارهای متعدد مطرح در دانش اصول، تفاوتهایی را به لحاظ روش استنباط یا نتایج فقهی مترتب بر آن ایجاب میکنند؟ شریعتمدار جزائری: روشن است که اسلوبها و ساختارهای مختلف در استنباط …
توضیحات بیشتر »از «چالشهای حکم عدم وجوب وفای به وعد» تا «چند وجهی بودنِ مسائل مستحدثه»
اختتامیه مدرسه سوم «مشق اجتهاد» (طرح ملی روشمندسازی علوم اسلامی) با حضور حججاسلام سید منذر حکیم، خالد غفوری و مجتبی الهی خراسانی در مدرسه عالی فقهی دارالهدی قم برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در این نشست تخصصی، هریک از اساتید یکی از چالشهای فقه در دنیای معاصر را مطرح کردند و پس از آن، به پرسشهای پژوهشگران پاسخ گفتند. حکم عدم وجوب وفای به وعد، موجب عقب ماندگی جوامع شده است حجتالاسلام والمسلمین سید منذر حکیم از چالشهای استحباب وفای به عهد و عدم وجوب آن سخن گفت و ضمن بیان خاطرهای از عدم وفای به عهد و تأثیر …
توضیحات بیشتر »قلمرو فقه پژوهی را پرسشها تعیین میکنند، نه پاسخها/ فقه، عهدهدار همه مدلهای تغییر جامعه
استاد حوزه علمیه مشهد ضمن اشاره به توان دانش فقه بهعنوان عامل مؤثر در قلمرو فقه پژوهی، متذکر شد: قلمرو فقه پژوهی را پرسشها تعیین میکنند، نه پاسخها؛ لذا لازم است پرسشهای جدید را از مردم و دانشهای امروزه بیابیم و درصدد حل آنها برآییم به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین مجتبی الهی خراسانی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه مشهد، در ششمین طرح ملی مشق اجتهاد که در مؤسسه عالی کریمه اهلبیت (س) قم با عنوان «آفاق فقه پژوهی» برگزار شد، ضمن اشاره به معارف اسلامی بهعنوان خروجی علوم اسلامی، آن را محصولی علمی معرفتی دانسته و یادآور …
توضیحات بیشتر »فلسفه اصول و فلسفه فقه، قلمرو مشترکی ندارند/ فلسفه اصول، ده سرفصل اساسی دارد
اختصاصی شبکه اجتهاد: فلسفه علم اصول، دانش نوپائی است که تنها در سالهای اخیر اندکی بدان پرداخته شده است. همین امر موجب شده تا بسیاری از زوایای آن مغفول بماند. شاید بتوان یکی از مهم ترین مسائل مرتبط با این دانش را تبیین دقیق قلمرو مسائل آن دانست. در این میان، برخی از فضلای قم، اهتمام فراوانی در تبیین مباحث این دانش به خرج دادهاند. یکی از این افراد، حجتالاسلام دکتر سعید ضیائیفر، عضو هیئت علمی پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی است. او که به گفته خود، بیش از هفت سال است که به این دانش …
توضیحات بیشتر »«فقه سرپرستی» در نگاه استاد میرباقری
شبکه اجتهاد: ششمین نشست «هماندیشی فقه حکومتی» به همت دبیرخانه هماندیشی فقه حکومتی و با همکاری جامعه المصطفی العالمیه، با ارائه نظریه حجتالاسلام والمسلمین سید محمدمهدی میرباقری عضو مجلس خبرگان رهبری و رئیس فرهنگستان علوم اسلامی قم در مدرسه علمیه حجتیه، برگزار شد. در این نشست استاد میرباقری در ابتدا جلسه به مدت ۹۰ دقیقه مختصات نظریه خود را در قالب سه عنوان «ضرورت ورود فقه به عرصه فقه سرپرستی»، «بازخوانی برخی زوایای فقه سرپرستی در فضای فلسفه فقه» و در نهایت «بازخوانی برخی زوایای فقه سرپرستی در فضای فلسفه اصول» مطرح کرد. که با پرسش و پاسخ مقررین و …
توضیحات بیشتر »تمام بدبختیهای جامعه اسلامی در عدم انسانشناسی است/ صدور فتوا باید براساس نیازهای جامعه باشد
استاد حکیم، انسان شناسی را از مؤلفههای مبنایی برای تنظیم قوانین الهی برای انسانها دانست و اظهار داشت: بدون انسان شناسی همه جانبه و عمیق این برنامهها با آسیب مواجه میشوند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سید منذر حکیم، استاد درس خارج حوزه علمیه قم در دومین جلسه مدرسه تابستانه مفتاح ۲ که به همت مؤسسه علوم اسلامی و مطالعات اجتماعی مفتاح برگزار میشود، تشکیل نظام اسلامی را مهم ولی اجرای احکام و فرهنگ اسلامی در این نظام را مهم تر دانست و تأکید کرد: شهید صدر معتقد بود نظام اسلامی اگر همانند دنیای غرب و شرق اجرا شود …
توضیحات بیشتر »مصلحتاندیشی مشکلات فقهی کرامت انسانی را حل نمیکند/ با رفوکاری در احکام فقهی مخالفم
از نظر مبانی عقلی و نیز شواهد نقلی مثل آیات قران، امکان اثبات کرامت عام انسانی وجود دارد ولی مشکل این است که برخی احکام فقهی با کرامت غیرمسلمانان سازگار نیست! بخش مهمی از این احکام فقهی، آرائی است که از مستندات کافی برخوردار نبوده و در میان فقها هم از تسالم برخوردار نیستند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، گفتارهای معرفتی با موضوع «کرامت دینی و کرامت غیردینی» به بهانه روز حقوق بشر اسلامی و کرامت انسانی به همت کانون بعثت اخلاق مشهد و با سخنرانی حجتالاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی نویسنده و پژوهشگر فقه سیاسی و استاد خارج فقه و …
توضیحات بیشتر »ساختارهای ارائهشده برای فلسفه علم اصول ناقص است
اختصاصی شبکه اجتهاد: آیتالله علیاکبر رشاد مؤسس و رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و رئیس شورای حوزههای علمیه استان تهران در دومین کارگاه آموزشی پژوهشی فلسفه علم اصول که در دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار شد، به تبیین ساحت و ساختار فلسفه علم اصول پرداخت. در ادامه گزارش تفصیلی سخنان این استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه تهران را میخوانید. موضوعی که برای بحث اینجانب پیشنهادشده بود، نقد ساختارهای فلسفه علم اصول بود که چون بنده فقط به وجود یک ساختار در این عرصه قائل هستم، این موضوع را نپذیرفتم و ترجیح بر این شد که ساحت …
توضیحات بیشتر »چیزی به نام فقه فردی نداریم، تمام فقه اجتماعی است/ سوره والعصر شالوده نظام اجتماعی اسلام است
باید تجدید نظر کرد که مکلف کیست؟ کسانی که قائل به اصالت فرد هستند تکلیف را فردی میدانند و کسانی که قائل به اصالت اجتماعی هستند تکلیف را به جامعه منحصر میکنند. ما قائلیم که فقه فردی نداریم. همه فقه اجتماعی است. ولی گاهی تکلیف بر عهده تمام جامعه است و گاهی فرد در جامعه مسئول است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سید منذر حکیم، استاد خارج حوزه علمیه قم در مدرسه تابستانه مفتاح ۲ که از سوی مؤسسه علوم اسلامی و مطالعات اجتماعی مفتاح برگزار شد، نظامهای اسلام را از منظر فقهی مورد بحث قرار داد و تأکید …
توضیحات بیشتر »فلسفه علم اصول، قطعاً یک علم است نه عرصه مطالعاتی/ فلسفه اصول به خلاف اصول، ایدئولوژیک نیست!
اختصاصی شبکه اجتهاد: فلسفه علم اصول را برخی به رسمیت میشناسند و برخی دیگر نه؛ اما در میان کسانی که برای آن اهمیت قائل هستند نیز هنوز معلوم نیست که فلسفه علم اصول، صرفاً یک عرصه مطالعاتی است یا آنکه در قامت یک «دانش» ایفای نقش میکند. حجتالاسلام علی شفیعی، مدیر گروه فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدنی اما بهشدت، از علم بودنِ آن دفاع میکند. او که علاوه بر مسؤولیت سازمانی، به لحاظ شخصی نیز در زمره دغدغهمندان فلسفه علم اصول به شمار میآید، حاصل سالها تدریس و پژوهش در زمینه فلسفه علم اصول را در این گفتگو به میان …
توضیحات بیشتر »خبرویت فقیه در دانشهای مرتبط با علم اصول، در استنباط او مؤثر است/ مرحوم تبریزی همه چیز را اصول نمیداند، این نسبت صحیح نیست
اختصاصی شبکه اجتهاد: فلسفه علم اصول، از آنجا که دانش نوپائی است، طبیعتا گفتگوهای کمتری نیز پیرامون آن صورت گرفته است. یکی از زوایای این دانش که باید در رابطه با آن بحث شود، ارتباط آن با دانشهای دیگر است. حجتالاسلام والمسلمین سیفالله صرامی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اما یکی از بهترین افرادی است که میتواند به این پرسش پاسخ دهد. مدیر پژوهشکده فقه و حقوق که سالها در رابطه با فلسفه علم اصول به پژوهش پرداخته است معتقد است این دانش ارتباط تنگاتنگی با بسیاری از دانشها از قبیل صرف، نحو، بلاغت و منطق دارد. او …
توضیحات بیشتر »فقه پژوهی در قالب درس خارج کافی نیست/ اشکالی به تعبیر «روشمند کردن علوم اسلامی»
حجتالاسلام پیروزمند با اشاره به اهمیت فقه پژوهی در حوزههای علمیه، گفت: حوزه علمیه باید اساتیدی در خصوص روشمندی اجتهاد ترتیب کند تا بتواند به این مهم برسد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام علیرضا پیروزمند عضو هیأت علمی فرهنگستان علوم اسلامی قم و از اساتید دوره اول کارگاههای روشمند سازی اجتهاد در قالب کارگاههای مشق اجتهاد، به بیان اهمیت فقه پژوهی در حوزههای علمیه اشاره کرد و به رسا گفت: بخش عمدهای از پژوهشهای فقهی در وضعیت موجود حوزههای علمیه، در قالب درسهای خارج و شاگرد پروریهایی که در دروس خارج اتفاق میافتد که این روش کافی نیست. مشروح گفت …
توضیحات بیشتر »نظریهی خطابات قانونیه، بارقهای الهی بر قلب مرحوم امام بود/ فقه و اصول مرحوم امام، بر این نظریه مبتنی نشده است
اختصاصی شبکه اجتهاد: نظریه خطابات قانونیه که از ابداعات مرحوم امام خمینی بود، موافقان و مخالفان فراوانی در میان دانشیان فقه و اصول دارد. برخی آن را اکسیر اعظم فقه میدانند و در رابطه با آثار آن، کتابها و مقالات مینویسند و پارهای نیز ترتب هیچ اثری را بر آن برنمیتابند. حجتالاسلام والمسلمین سید مجتبی نورمفیدی، هم به واسطه تدریس در حوزه علمیه و هم به جهت رابطه نسبی با دو شاگرد امام (آیتالله نورمفیدی و آیتالله فاضل لنکرانی) یکی از بهترین افرادی است که میتواند در این رابطه اظهارنظر کند. او معتقد است این نظریه، برکات فراوانی را در …
توضیحات بیشتر »بدون کمک دانش فقه نمیتوان بر منازعات مذهبی کنونی فائق آمد
رئیس میز توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، با بیان این که تا امروز نقش فقه در منازعات مذهبی مغفول مانده است، گفت: امروز بدون کمک دانش فقه نمیتوان بر منازعات متشنج کنونی فائق آمد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین مجتبی الهی خراسانی، در نشست جایگاه فقه و کلام در منازعات مذهبی در مرکز تخصصی مطالعات تطبیقی مذاهب اسلامی مشهد، به تبیین معانی واژههای فقه، کلام و منازعات مذهبی پرداخت و با بیان این که منظور از فقه دانش فقه به عنوان علم مدرن میباشد، گفت: فقه دارای تراث، پیشینه و هویت تاریخی و …
توضیحات بیشتر »محدوده دخالت فقه در عرصه نظامسازی اجتماعی
کرسی آزاداندیشی «محدوده دخالت فقه در عرصه نظامسازی اجتماعی (با تکیه بر حوزه مباحات و ما لا نص فیه)» با ارائه حجتالاسلام پیروزمند و نقد و داوری حجتالاسلام عبدالامیر خطاط برگزار شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، از مهمترین چالشهای اندیشهای فقیهان مسلمان، محدوده دخالت فقه در امور اجتماعی انسانهاست، برخی از فقیهان بر این باورند که حوزه نظری و مدیریت عملی امور اجتماعی بهعهده سیره عقلا قرار داده شده است و شارع مقدس در این حوزه ورود اساسی نداشته است، یا اگر چنانچه شارع درصدد ورود در این عرصهها بوده، کلیاتی از قواعد را بیان نموده که این قواعد فقط …
توضیحات بیشتر »اهمیت شیوه استنباط از قرآن در نگاه روششناسی
حجتالاسلام والمسلمین ایازی در این کارگاه به بیان دو منظر معرفت شناسی و روش شناسی قرآن و ویژگیهای موثر آن در استنباط احکام پرداخت. به گزارش شبکه احتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سید محمدعلی ایازی در طرح فقه پژوهی «مشق اجتهاد» با موضوع «روش استناد دهی به قرآن» که چندی پیش در مدارس علمیه آیتالله خویی(ره) و سعادت برگزار شد، بحث پیرامون قرآن را از دو منظر «نگاه معرفت شناسی قرآن» و «نگاه روش شناسی قرآن» قابل بررسی دانست و گفت: در نگاه معرفت شناسی قرآن با رویکرد استنباط فقهی باید جایگاه قرآن در استنباط را بررسی و ویژگیهای آن در مقایسه …
توضیحات بیشتر »فلسفه علم اصول، تجمیع مسائل علوم دیگر نیست/ اجتهاد به مثابه روش با اجتهاد به معنای تجمیع قواعد، فرقی نمیکند!
اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از مباحث فلسفه اصول فقه، بحث از روش اجتهاد است. به طور کلی مباحث روشی در حوزههای علمیه، سابقه چندانی ندارد. فلسفههای مضاف از قبیل فلسفه اصول فقه نیز از این داستان مستثنی نبوده و کمتر به مباحث روشی پرداختهاند. یکی از مهمترین مباحث روشی در فلسفه اصول فقه اما نگاه به اجتهاد به مثابه یک روش استنباط است نه صرفا دستگاهی که مجموعهای از ادله را در خود جای داده است. در این رابطه با حجتالاسلام دکتر علیرضا پیروزمند، قائممقام فرهنگستان علوم اسلامی قم گفتگو کردیم. او که عضو کارگروه علوم انسانی اسلامی و مسئول …
توضیحات بیشتر »مرزهای مشترک فلسفه اصول با فلسفه فقه، مانع از تفکیک این دو علم نیست
اختصاصی شبکه اجتهاد: فلسفه علم اصول، مفهومی نوپدید است که هنوز زوایای آن به درستی واکاوی نشده است. یکی از وجوه لازم برای شناخت دقیق آن، بیان تفاوتهای آن با فلسفه علم فقه است. در این رابطه با حجتالاسلام علی شفیعی، مدیر گروه فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدنی به گفتگو پرداختیم. او که علاوه بر مسؤولیتش، سالها دغدغه فلسفههای مضاف به فقه و اصول را داشته است، در این گفتگو، به بیان تفاوتهای دانش فلسفه اصول با دانش فلسفه فقه میپردازد. مشروح این گفتگو به قرار زیر است. اجتهاد: آیا فلسفه علم فقه با اصول فقه یکی است؟ در صورت …
توضیحات بیشتر »از چالش نظام سازی و کرامت انسانی تا فقه و توسعههای سیاسی و اجتماعی
آیا آنچه در ادله ولایتفقیه مطرح میشود، به معنای ولایت حکومت کلی و جهانی است یا اینکه صرفاً در مقابل حکومتهای ظالم باید بدان رجوع کرد؟ حال اگر منظور از روایات تشکیل دولت است، نظام تشکیل دولت چگونه است؟ آیا همانطور که در نظام فردی میباید بهیقین رسید تا عملی را انجام داد، در نظام اجتماعی نیز کارساز است؟ یا اینکه در نظام جمعی بایستی تصمیمگیری جمعی را که در دنیای جدید موردپذیرش است، مدنظر قرارداد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آخرین روز نوبت اول طرح ملی روشمند سازی تحقیقات علوم اسلامی با عنوان «مشق اجتهاد» در مدرسه علمیه سعادت مشهد، …
توضیحات بیشتر »عقل نباید جزء منابع استنباط فقهی محسوب شود/ جایگاه عقل در روش تفسیری امام رضا(ع)
استاد دانشگاه علم و صنعت ضمن برشمردن هشت اصل در تفسیر آیات متشابه قرآن در سیره امام رضا(ع) به مسئله منبعیت عقل در فقه اشاره و تاکید کرد: بنده معتقدم که عقل نباید جزء منابع استنباط تلقی شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین علی نصیری، رئیس موسسه پژوهشی وحی و خرد در همایش «سیره امام رضا(ع)؛ آموزههای و کارکردها» گفت: حضرت امام رضا(ع) در مناظره با عمران ساباطی عمق علمی و ایمان و دینداری خویش را نشان دادند زیرا در اوج مناظره وقتی صدای اذان بلند شد حضرت ترک مناظره کردند و سراغ نماز رفتند و بعد ادامه دادند …
توضیحات بیشتر »