صمصام الدین قوامی امام جمعه پردیسان قم گفت: هنوز فقه به آن حد نرسیده است که یک کرسی دائم داشته باشد و ما برویم و سؤالات مدیران و وزرا و امیران لشکر را جواب دهیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سیدصمصام الدین قوامی امام جمعه پردیسان قم و رئیس بنیاد فقهی مدیریت اسلامی، در گفتگو با رسای اندیشه اظهار …
Read More »دیدگاه و گزارش
انسانشناسی سیاسی از منظر فقهی
هدف اصلی تحقیق «انسانشناسی سیاسی از منظر فقهی» توسعه فقه به حوزه اجتماع و سیاست برای ایفای نقش فعال در جوامع بشری است. این کتاب در چهار بخش و بیست فصل مستقل نگاشته شده است. به گزارش شبکه اجتهاد از روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، کتاب «انسانشناسی سیاسی از منظر فقهی» اثر محقق گروه سیاست پژوهشکده نظامهای اسلامی …
Read More »پرونده «فقه اجتماعی» و «شهید صدر» در شماره ۱۷ فصلنامه صدرا
هفدهمین شماره فصلنامه تخصصی علوم انسانی اسلامی صدرا با پروندههای ویژهای چون «فقه اجتماعی» و «مغز متفکر اسلامی»، همراه با آثار و گفتاری از شخصیتهای مطرح حوزه و دانشگاه چاپ و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، به همت مرکز پژوهشهای علوم انسانی اسلامی صدرا، هفدهمین شماره فصلنامه تخصصی علوم انسانی اسلامی صدرا با مدیرمسئولی رضا غلامی و سردبیری مسعود …
Read More »فقیه، مهندس نیست!
متن پیشروی میکوشد با طرح دیدگاه شهید صدر در ساخت نظریه اسلامی (فقه نظریه)، روشن کند این فرایند علمی و تلاش فکری و معرفتی، چه نسبت و تشابهی با مهندسی و کار مهندسان دارد! به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجتالاسلام علی الهیخراسانی پژوهشگر و مدرس حوزه علمیه مشهد، در نقد مقاله دکتر علی پایا با عنوان “فقیه بهمنزلهی یک مهندس”، طی …
Read More »با توسعهی علم اصول و دقت در مسائل غیرضروری مخالف بود
آیتالله بروجردی میفرمود: «علم اصول با جذب مباحثی از علوم دیگر و فرض فروع غیرلازم متورم شده و بسیاری از مباحث آن، برای استنباط احکام کاربرد عملی ندارد و جز تضییع عمر نتیجهای نخواهد داشت». میفرمود: «استاد ما آخوند خراسانی با تألیف کفایه خواست علم اصول را خلاصه کند؛ ولی حاشیهنویسان به توسعهی آن افزودند». به گزارش شبکه اجتهاد، سیزدهم …
Read More »ثبتنام دوره رسمی «فقه مقارن» و «فقه خانواده» در سطح چهار
مرکز تخصصی آخوند خراسانی و مرکز تخصصی طوبی وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی، در سال تحصیلی جدید ۹۶-۹۵ از میان طلاب برادر و خواهر در دو رشته «فقه مقارن» و «فقه خانواده» در سطح چهار حوزه (دکتری) با اعطای مدرک رسمی، ثبتنام به عمل میآورد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، با توجه به تأکید حضرت آیتالله خامنهای مبنی بر …
Read More »آیتالله بروجردی یک قدم برای «مرجعیت» و «ریاست» برنداشت
آیتالله صافی گلپایگانی با بیان اینکه بیشک در عصر آیتالله بروجردی، در بین همه علمای فِرَق، کسی اعلم از ایشان در فقه فِرَق نبود، گفت: مرحوم استاد اعظم یک قدم برای «مرجعیت» و «ریاست» برنداشت و در امر ترویج دین و دفاع از حدود و ثغور اسلام و مذهب، آنچه را در توان داشت انجام میداد. به گزارش شبکه اجتهاد، …
Read More »امت اندیشی؛ یک غائب بزرگ در عناصر تشکیلدهنده روش فقه
امروزه خیلی از فتواها هیچ حرمتی برای امت از خود نشان نمیدهند و هیچ رعایتی و تقیدی به چارچوبهای امت و لوازم بقاء امت از خود بروز نمیدهند. بلکه برعکس درهای تفرقه و قتل و اصطکاک و برخورد را به روی مسلمانان گشودهاند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین احمد مبلغی رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی در کنفرانس «علوم اسلامی و …
Read More »شیعه و سنی؛ «وحدت» خشونتآمیز یا «همزیستی» مسالمتآمیز؟
اکنونکه افزایش معنادار خشونتگرایی در میان اهل سنت در دهه اخیر و بهویژه دو سال گذشته و بهتبع آن، افزایش اسلامهراسی در غرب، نیاز به همگرایی اسلامی را از نگاه برخی فعالان فکری و سیاسی مضاعف کرده است. شبکه اجتهاد: قرنها از طرح آرمان «وحدت اسلامی» میگذرد. از انگیزههای مصلحتاندیشانه حسن صباح برای طرح تفاهم با اهل سنت در قرن …
Read More »تقریرنگاری خارج اصول؛ کاستیها و بایستهها
تقریرنگاری هرچند به یقین فرآوردههای چشمگیری داشته است – چه آن که تقریرات درسها اینک منابع گرانسنگی است که درسهای خارج را به حق سیراب میکند – اما در کنار توجه به این واقعیت نباید به اشکالات تقریرنگاری بی توجه ماند و زوایا و ابعاد این حرکت نظر از نوباید انداخت. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین احمد مبلغی استاد …
Read More »نکاتی درباب توسعه قلمرو و تحول فقه
وقتی بنا شد ابواب جدیدی اضافه شود، مصدر و مأخذ میخواهد. ما همان روایات و آیات سابق را داریم. آیا همینها کفایت میکنند یا باید بر آنها بیفزایند؟ منابع روایی فعلی ما کم است و باید به آنها اضافه شود. مثلاً ۳۵۰ تا۵۰۰ آیه را بهعنوان «آیاتالاحکام» برشمردهاند. بهراستی از مجموع همهی آیات قرآن، فقط این تعداد قابلیت استفادهی فقهی …
Read More »«تاریخ فقه اسلامی» در سدههای نخستین
کتاب «تاریخ فقه اسلامی» در سدههای نخستین (از آغاز اسلام تا شکلگیری مکتب اصحاب حدیث متأخر) به قلم حامد خانی، مخاطبان را به نقاط ناپژوهیده در حوزهی مطالعات تاریخ فقه اسلامی و منابع دست اول آشنا میکند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشر نی جدیدترین کتاب خود را با عنوان «تاریخ فقه اسلامی» در سدههای نخستین در ۴۶۰ صفحه روانه بازار …
Read More »عبور از پارادایم شخصیتگرایی در اصول فقه
مستحکمترین پارادایم در دانش اصول فقه معاصر که ریشههای آن در پهنای تاریخ گسترده است، «پارادایم شخصیتگرایی» بهشمار میرود. بهنظر میرسد شخصیتگرایی و مدل عبد و مولا در علم اصول، تمام ویژگیهای یک پارادایم علمی را داراست. میتوان با تحقیق تفصیلی به کلیت، تأثیرپذیری و هویتبخشی و حضور در پیشفرضها و الگوواره بودن شخصیتگرایی در اصول بسان یک پارادایم پیبرد. …
Read More »نقد نظریه حداقلی در قلمرو فقه اسلامی
از نگاه برخی از نویسندگان مسلمان که داعیهدار روشنفکری و نواندیشی دینی هستند، جامعیت و پویایی احکام و فقه اسلامی پنهان مانده و بر محدودیت و حداقلی بودن معارف و احکام اسلامی در همه زمینهها اعم از الاهیات، اخلاق، و از آن جمله فقه اسلامی تأکید ورزیدهاند. در این میان، عبدالکریم سروش در نوشتاری با عنوان (دین اقلی و اکثری) …
Read More »سخنان مدیر قدیم و جدید حوزههای علمیه در مراسم تودیع و معارفه
نیاز امروز حوزه با گذشته متفاوت است/ با اخلاص به مدیر جدید کمک خواهم کرد/ استقلال مالی حوزه/ گزارشی از عملکرد دوران مدیریت/ بازسازی آداب سنن و سبکهای تاریخی حوزه/ گفتمان مترقی انقلاب اسلامی در تراز حوزه انقلابی/ مرجعیت و رکن اساسی حوزههای علمیه/ ساماندهی تحولات علمی و رشتههای جدید حوزوی/ پرداختن به علوم انسانی و عرصههای نو برپایه اجتهاد. …
Read More »آیتالله سیستانی قائل به آزادیهای مشروع فقهی برای مردم است
استاد حوزه علمیه قم ابراز داشت: رویکرد آیتالله سیستانی در مسائل سیاسی و اجتماعی، رویکرد مردمی است و قائل به یکسری آزادیهای مشروع فقهی برای مردم هم هست که جا دارد در یک همایش فقهی به آن پرداخته شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محسن غرویان استاد حوزه و دانشگاه در گفتوگویی به بیان ابعاد شخصیتی آیتالله سیستانی پرداخت …
Read More »شکلگیری فقه حکومتی در گرو تکامل اصول فقه موجود
حجتالاسلام حسن معلمی با اشاره به همگامسازی اصول فقه با فقه حکومتی میگوید از آنجایی که فقه حکومتی به لوازم حکومت باید توجه داشته باشد لذا نگاهی که به احکام دارد باید جامع باشد و در صورت تزاحم با احکام فقه فردی، حاکمیت با احکام فقه حکومتی است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین حسن معلمی، عضو هیئت علمی دانشگاه …
Read More »میتوان پایههای اصول فقه حکومتی را در علوم انسانی جستجو کرد
آیتالله احمدی فقیه یزدی، تدوین اصول فقه مناسب با فقه حکومتی را از لوازم کار در این حوزه دانست و بیان داشت: لازم است یک اصول جداگانهای، جدای از اصول فقه معاملات و عبادات تدوین شود. البته میتوان پایههای اصول فقه حکومتی را در علوم انسانی هم جستجو کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله محمدحسین احمدی فقیه یزدی، استاد درس …
Read More »فقهِ مقارن گامی در حجیت سازی فقه فرامذهبی
آیا میتوان از یک فقه فرامذهبی یا حداکثری سخن گفت؟ آیا میتوان ضمن به رسمیت شناختن گفتمانهای حداقلی در دانش فقه از یک گفتمان غالب حداکثری درون دینی سخن گفت که بتواند بسیاری از متدینان و مؤمنان را پوشش دهد و گامی در کاهش اختلافها از یک سو و حذف تئوری تکفیر و تفسیق دیگران از سوی دیگر بردارد؟ شبکه …
Read More »در نظامسازی فقهی یک روش شناسی منقح و مدون استخراج نشده است
در نظامسازی فقهی یک روش شناسی منقح و مدون استخراج نشده است که ما با روشهای مختلف به آزمون و خطا و اصلاح آن بپردازیم بلکه با آن پیش فرض ذهنی که نسبت به نظامسازی فقهی داریم وارد میشویم و دادههای مختلفی که در دانش فقه است مورد واکاوی قرار میدهیم و آن مقدار را که میتواند در طراحی نظام …
Read More »مکتب اصولی امام خمینی(ره) در گفتگو با اندیشوران
درباره مکتب و نوآوریهای اصولی امام خمینی(ره) میخوانید: تأثیر دیدگاه اصولی امام بر اندیشه سیاسی و حکومتی ایشان، نگاه امام به سیره عقلاء، اختلاف دیدگاه امام با مرحوم آخوند، ثمرات نظریه خطابات قانونیه، اندیشههای بلند و کارساز امام در فقه و اصول، سبک و سیاق درس اصول امام و… به گزارش خبرنگار اجتهاد، مکتب اصولی امام خمینی(ره) و نوآوریهای ایشان …
Read More »عرفی شدن دین و فقه به واپسگرایی میانجامد نه پیشرفت
آیتالله سبحانی: عرفى شدن دین به معناى عقلایى شدن احکام مدنى و اجتماعى، سخن مسلکهای استعمارى همچون بهائیت است. بهائىها میگویند: «ما در مسائل اجتماعى و سیاست و نکاح، تابع «بیت العدل» هستیم». در آنجا عقلاى بهائیت جمع میشوند و سرنوشت اجتماع بهائىها را معین میکنند. بنابراین عرفى شدن به این معنا واپس گرایى است نه پیشرفت. به گزارش شبکه …
Read More »نقش «ولایت فقیه» در توسعه تمدن اسلامی
اولین شماره دوفصلنامه «اندیشه تمدنی اسلام» با آثار و نوشتاری از آیات عظام و حججاسلام جوادی آملی، حائری شیرازی، سیدصمصامالدین قوامی، احمد رهدار و دیگر اساتید، به صاحب امتیازی و مدیرمسئولی عباسعلی مشکانی و سردبیری احمد رهدار چاپ و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، اولین شماره «دوفصلنامه اندیشه تمدنی اسلام» (پاییز و زمستان ۱۳۹۴)، با آثار و نوشتاری از …
Read More »راهکارهای اصدار فقهی انقلاب اسلامی
عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) با اشاره به راهکارهای صدور انقلاب اسلامی گفت: فقه اسلامی به دو گونه میتواند در قبال مسایل مربوط به انقلاب اسلامی در بیرون از مرزهای ملی اتخاذ موضع نماید: نخست اینکه شکلگیری مباحث مذکور را به تصادف تاریخ و یا به مهندسی کارشناسان غیرفقهی وانهاده و سپس به نحوی پسینی در خصوص وضع موجود اظهار …
Read More »سابقه و ثمرات نگرش تاریخی در استنباط فقهی
نقش تاریخ در فقه و اصول، قطعا نقش بسیار مؤثری است؛ البته در نجف، هیچگاه عنصر تاریخ در فقه لحاظ نمیشد؛ بیشتر در اصول و تجربیات، ذهنیات و احتمالات بود. اما در حوزه علمیه قم که متأثر از آیتالله بروجردی است، یکی از همتهای ایشان این بود که عنصر تاریخی را در فقه و حتی در اصول جاری کنند. ورود …
Read More »درآمدی بر روش آموزش و پژوهش در «علم اصول»
مجموعه حاضر، درآمدی بر روش «آموزش» و «پژوهش» در علم اصول است که به صورت اجمالی و اشارهوار مطرح گشته و میتواند افقی تازه برای ارائه مباحث تفصیلیتر پیرامون فراگیری علم اصول و رسیدن به نقطه مطلوب در این علم، فراروی علاقهمندان بگشاید. به گزارش شبکه اجتهاد، متن ارسالی حاضر برگرفته شده از چند جلسه مشورتی عدهای از طلاب در …
Read More »تناسب بین حکم و موضوع از دیدگاه آیتالله شبیری زنجانی
در این نوشتار، بعد از تعریف تناسب بین حکم و موضوع به «رابطهای بین حکم و موضوع مناسب آن که باعث میشود ذهن انسان از لفظ موضوع به موضوع متناسب با حکم متبادر شود»، به تبیین کاربردهای تناسب بین حکم و موضوع پرداخته که از جمله این کاربردها میتوان موارد ذیل را برشمرد: تضییق موضوع، توسعه موضوع، تعیین نوع دخالت …
Read More »نقش شیخ طوسی در تحول و پویایی فقه حکومتی
تاریخ علم فقه، گواه این نکته است که فقه شیعه و ادله استنباط احکام شرعی در زمان شیخ طوسی دستخوش تحول عظیمی شد و ایشان برای نخستین بار فقه شیعه را با تألیف کتاب «مبسوط» و گنجاندن فروع فقهی و ارائه نظریات دقیق، وارد مرحله جدیدی کرد، از این جهت ایشان را مهذّب مذهب شیعه در اصول و فروع نامیدند. …
Read More »وظایف دفاتر مرجعیت بعد از فوت مرجع
بسیاری از مراجع شیعه بعد از فوتشان تقریباً همه امورشان تعطیل میشود ولی عده کمی از مراجع به خاطر برخی ویژگیها فعالیتهایشان ادامه مییابد. ویژگی مهم آنها این است که در بیت یا دفتر آن مرجع افراد واجد صلاحیت علمی و اجتماعی برای جایگزینی و استمرار بخشیدن به فعالیتهای ایشان وجود داشته تا هم پاسخگوی سؤالات مقلدینی باشند که بر …
Read More »طرح شورای رهبری بیاساس و مبانی لازم شرعی را ندارد
آیتالله تسخیری با بیان اینکه شورای رهبری مبانی لازم شرعی را ندارد، خاطرنشان کرد: من معتقدم طرح شورایی کردن رهبری هدفی غیر از تشکیک در رهبریت نظام نخواهد داشت. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله محمدعلی تسخیری عضو مجلس خبرگان رهبری در گفتوگو با تسنیم، با بیان اینکه مجلس خبرگان وظیفه حراست و پاسداری از ولایت فقیه را دارد، گفت: اعضای …
Read More »
شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت