اجتهاد و اصول فقه

«نظام‌های مدرن مبتنی بر معرفت‌شناسی خاصی است؛ فقیه باید از این ساختارهای انحصارگر تجربه، گذار نماید و خودش ساختار جدیدی بر اساس منطق معرفتی اسلام ارائه دهد و سپس بر اساس منطق معرفتی جدید، فتوا صادر نماید؛ در صورت اتکای فقیه به موضوع‌شناسی یا موضوع‌سازی پوزیتیویسمی، فقه گرفتار نوعی سکولاری‌شدن خواهد شد» شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام محمدرضا پیری، معاون پژوهش مؤسسه …

استاد حکیم درباره فقه العفاف بیان داشت: عفاف به معنای عام موضوعات زیادی را در برمی گیرد مانند عفت زبان، عفت بطن و… باید مشخص شود مقصود ما از این درس مفهوم عام عفاف است یا تنها به یکی از شقوق آن مانند عفت جنسی می‌خواهیم بپردازیم؟ به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید منذر حکیم، استاد درس خارج حوزه …

پیش اجلاسیه نظریه پردازی «روش استنباط حکم اخلاقی از منابع نقلی/ اصول لفظی فقه الاخلاق»، با حضور اساتید و اعضای علمی در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار و با استقبال گسترده‌‌ای مواجه شد. به گزارش شبکه اجتهاد، پیش اجلاسیۀ نظریه‌پردازی «روش استنباط حکم اخلاقی از منابع نقلی/ اصول لفظی فقه‌الاخلاق» با حضور اعضای کمیته ناقدان، هیئت داوران و علاقه …

مدیر حوزه علمیه اصفهان با بیان این که در درس خارج باید استدلال‌ها، فتواها و نظرات مختلف را مورد بحث و بررسی قرار داد، تصریح کرد: درس خارج در حقیقت یک پژوهشگاه مبتنی بر کار تحقیقی و مطالعاتی است. به گزارش شبکه اجتهاد، ‌‌‌آیت‌الله سید یوسف طباطبایی نژاد در مراسم جدید الورود‌های دروس خارج حوزه علمیه اصفهان، در مدرسه ملاعبدالله …

انقلاب اسلامی در بخش مبانی فقه کُدهایی و پیشنهاداتی برای فقه داشته‌‌‌اند و ارائه کرده‌‌‌اند اما آیا دستگاه فقاهت این پیشنهادات را دریافت کرد و جدی گرفت یا نه سخنی دیگری است. انقلاب برای فقه با توسعه قلمروهای فقه کُدهایی هم چون ناتوانی مبانی موجود در همراهی با قلمروهای نوین ارائه کرد. انقلاب به فقه فهماند که با این مبانی …

در نشست رونمایی از کتاب «مکتب اجتهادی آخوند خراسانی» اثر آیت‌الله مصطفی محقق داماد به تأکید مؤلف بر مسئله صیانت از کرامت انسانی و پذیرش آن به صورت یکی از ادله اجتهاد تصریح و راهکارهایی همچون توسعه منطقه‌الفراغ، حجیت ادراکات عقلایی و تقسیم ادله به ادله مرجع و ادله عادی در راستای شتاب به موتور اجتهاد مطرح شد. به گزارش …

شبکه اجتهاد: در میان مراجع تقلید شیعه بوده‌اند فقهایی که مشی مبارزاتی برجسته‌ای از خود بر جای گذاشتند. میرزا فتح‌الله نمازی غروی اصفهانی(۱۳۳۹-۱۲۶۶ق) مشهور به شیخ‌الشریعه از آن جمله بود. در کارنامه‌ وی هشت فتوای جهاد علیه استعمارگران بریتانیایی بر جای مانده است. میرزا فتح‌الله در ۱۲ ربیع الاول ۱۲۶۶قمری در اصفهان به دنیا آمد. خاندان وی از خانواده مشهور …

کتاب «نظام آموزشی حوزه: جستاری پیرامون نظام آموزشی و متون درسی حوزه‌های علمیه»، که با رویکردی کلی به ضرورت اصلاح و روزآمدسازی متون درسی در حوزه‌های علمیه می‌پردازد، نوشته وحید نجفی،‌ با همکاری علی الهی‌فر، جواد زهرایی و روح‌الله عباسپور بوده و اولین اثر از مجموعه‌ای است که از سوی مؤسسه مطالعاتی صراط مبین منتشر شده است. به گزارش شبکه …

‌‌‌آیت‌الله نوری همدانی گفت: گنجاندن درس تفسیر، نهج‌البلاغه و صحیفه سجادیه در دروس حوزه از ضروریات است، اینکه بگوییم افراد باسواد می‌شوند خود به عمق مسائل پی می‌برند، اشتباه است؛ بلکه علم اساتید سبب می‌شود تا نگرشی نو در طلاب ایجاد شود؛ شورای عالی حوزه‌ها مبانی فقهی امام خمینی(ره) را در دروس حوزه جای دهند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله‌ …

شبکه اجتهاد: مراسم رونمایی از کتاب «مکتب اجتهادی آخوند خراسانی» تألیف آیت‌الله سیدمصطفی محقق‌داماد با حضور فرهیختگان حوزه و دانشگاه و سخنرانی غلامحسین ابراهیمی دینانی، اکبر ثبوت، رحیم نوبهار، داود فیرحی و علی ططری شامگاه شنبه ۲۶ آبان‌ماه در کتابخانه ملی ایران برگزار شد.

شبکه اجتهاد: گاه و بیگاه می‌بینم برخی این بحث را مطرح می‌کنند که علم اصول در ادوار و سده‌های اخیر تورم پیدا کرده و حاوی مباحثی است که ارتباطی با فرایند اجتهاد و تفقه در احکام شرعی ندارد. نتیجه هم گرفته می‌شود که باید علم اصول را پاکسازی و مختصر و مفیدش کرد. اگر از نقطه نظر ضرورت‌ها و بایسته‌های …

آیت‌الله رشاد با بیان اینکه غفلت از فقه، سپردن مردم به سکولاریسم است بر لزوم تولید توضیح‌المسائل نهادی برای مدیریت فقهی سامانه‌های اداری کشور تاکید کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله علی اکبر رشاد، مدیر حوزه علمیه تهران در همایش المیزان و علوم انسانی در دارالقرآن علامه طباطبایی (ره) گفت: علامه طباطبایی کسی بود که علم را از نقطه‌ای به …

شبکه اجتهاد: تصور بنده این است که ما در بین علمای معروفی که نسبت به همه آن‌ها بدهکار هستیم و باید زانوی ادب به زمین بزنیم و برای علوّدرجات آن‌ها دعا کنیم اشخاصی به جامعیت مثل مرحوم علامه طباطبایی کم پیدا می‌شود. در میان ویژگی‌هایی که علامه طباطبایی (ره) ‌‌داشت شاید بارزتر آن خدماتی بود که ایشان برای قرآن انجام …

شبکه اجتهاد: از مسائل مهمی که فقیهان شیعی در دانش اصول به آن دقت ورزیده و آن را مبنای کار خود قرار داده‌اند، «سیره عقلا» یا «بنای عقلا» و یا «حجیت سیره عقلا»ست. می‌دانیم که غالب امارات اصولی و قواعد فقهی (همچون حجیت ظواهر، حجیت خبر واحد و…) از بناهای عقلایی است. پرسش مهم در این زمینه این است که: …

رئیس مؤسسه پژوهشی فرهنگی فهیم با بیان اینکه طرح کلان الگوی فقهی و اسلامی در اداره جامعه، نه فقهی محض و نه بشری محض است، اظهار کرد: کسانی که خود را متکفل اندیشه اداره جامعه با فقه می‌دانستند با گذشت چهار دهه از پیروزی انقلاب اسلامی هنوز هم تاکنون یک متن منسجم و بدون بهره‌گیری از تجارب بشری ارائه نکرده‌اند. …

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله میرزا مهدی غروی اصفهانی در ماه محرم سال ۱۳۰۳ هق در محله بیدآباد اصفهان در بیت علم و معنویت متولد شد. میرزا ابتدا تحصیل را در مکتب آغاز کرد و سپس به حوزه اصفهان راه یافت و زیر نظر حجت‌الاسلام والمسلمین ‌آقا اسماعیل غروی به فراگیری علوم اسلامی پرداخت. بعد از فوت پدر، حاج ‌آقا رحیم …

حجت‌الاسلام والمسلمین حسنعلی علی‌اکبریان طی مقاله‌ای به نقد کتاب «بازاندیشی در آیین استنباط، نگاهی به سیر تاریخی اصول فقه و رویکردهای نوین مصالح – مقاصدجویانه و هرمنوتیکی» پرداخته است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «بازاندیشی در آیین استنباط»» تألیف سیداحمد کاظمی موسوی، نگاهی به سیر تاریخی اصول فقه و رویکردهای نوین مصالح مقاصدجویانه و هرمنوتیکی است. در این کتاب بیان …

شبکه اجتهاد: بررسى سیره عملى حضرت امام خمینی در برخورد با مراجع و بزرگان معاصر خود چه در دوران تحصیل، چه در دوران تدریس، چه دوران مبارزه و چه دوران رهبرى مى‏‌تواند الگویى باشد براى همه که چگونه على رغم داشتن دیدگاهى کاملًا متضاد با بزرگان و مراجع تقلید که پرچمدار هدایت جامعه هستند، همواره بر حفظ احترام آنها و …

آیت‌الله سید احمد علم‌الهدی نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی و امام جمعه مشهد با حضور در مکتب نرجس مشهد با طلاب خواهر این مدرسه دیدار نمود و به سوالات آنان پاسخ گفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیت‌الله علم‌الهدی در ابتدای سخنان خود با بیان اینکه جدا کردن حوزه از عرصه روشنگری، توطئه و نفوذ در حوزه است، اظهار کرد: …

در تازه‌ترین شماره فصلنامه فقه، شش مقاله علمی پژوهشی از سوی اساتید و محققان حوزه فقه و اصول از سوی پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، همراه با چکیده مقالات به زبان عربی و انگلیسی در ۱۸۴ صفحه به چاپ رسیده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نود و سومین شماره  فصلنامه علمی- پژوهشی «کاوشی نو در فقه» …

اختصاصی شبکه اجتهاد: درس خارج استاد حمید درایتی از دروس خارج فقه متفاوت و متمایز با دیگر دروس است که روشی ابداعی در ارایه محتوا، چینش مطالب و پردازش روایات را در پیش گرفته است. استاد درایتی لزومی در فراگیری تمام ابواب فقهی برای نیل به درجه اجتهاد نمی‌بیند و بر این باور است که چنانچه سبک و روش مناسبی …

دغدغه‌ یک حقوقدان از پرداختن به اصول فقه ـ که اخیرا از آن با عنوان اصول استنباط حقوقی یاد می‌شود این است که در مقام نبود نص و ادله‌ اولیه، چطور می‌تواند یک حکم حقوقی صادر نماید/ اعتبار منابعی مثل شهرت و اجماع اگر بخواهد حجیت داشته باشد، در اصول فقه نمی‌توان آنها را به ‌عنوان مصادر حقوقی قرار داد …

مهدی نصیری استاد دانشگاه و پژوهشگر دینی می‌گوید: در عصر غیبت و سیطره مدرنیته نباید از حوزه و فقه انتظار شکل دادن به اتوپیای دینی (مدینه فاضله ) را داشته باشیم و این امر تنها با ظهور حضرت ولی عصر محقق خواهد شد. کسانی که غافل از تنگناهای موجود در عصر غیبت و زمانه سیطره مدرنیته، حوزه و فقه را …

شبکه اجتهاد: برخی از دوستان ما که خود را تئوریسین تمدن نوین اسلامی می‌دانند، از تحقق طلیعه‌های آن تمدن سخن می‌گویند. خواستم عرض کنم، تغییر و تحول در جامعه برای رسیدن به نقطه اوج عزت قوانین خاص خود را دارد که اگر رعایت نشود، به جای اوج عزت، در حضیض ذلت فرو خواهد رفت. صد البته، اگر شناخت درست از …

نتایج انتخابات ریاست اتحادیه جهانی علمای مسلمان از پیروزی شیخ حمد الریسونی عالم مراکشی حکایت دارد تا وی در این منصب، جانشین یوسف القرضاوی شود. به گزارش شبکه اجتهاد به نقل از بخش عربی خبرگزاری آناتولی ترکیه (AA)، انتخابات اتحادیه جهانی علمای مسلمان عصر چهارشنبه در شهر استانبول در غرب این کشور برگزار شد و بر اساس نتایجی که کمیته …

به نظرم پژوهش کلاً رکود دارد و مختص حدیث و حوزه نیست؛ در دانشگاه هم علاقه بیشتر اساتید به تدریس است تا تحقیق. شاید علتش این باشد که ادبیات ایران ادبیاتی شفاهی است و دست به قلم نبوده‌ایم. ما بیشتر حرف می‌زنیم تا بنویسیم. ما از استناد یک شیء به خودمان می‌پرهیزیم. شاید هم به دلیل سختی پژوهش باشد. اگر …

عضو هیئت علمی فرهنگستان علوم اسلامی با اشاره به مباحثی که در مورد سکولاریزه شدن حوزه بیان می‌شود، گفت: بسیاری از اشکالات ناشی از آن است که میان فقه، علم و نظامات عینی کشور پیوند درستی برقرار نیست و شبکه اطلاعات و در رأس آن شبکه اطلاعات دینی ایجاد نشده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مصطفی جمالی، عضو …

استاد حوزه، درباره رابطه تولید علوم انسانی با فقه‌‌های اکبر، اصغر و هر دو فقه گفت: فقه اصغر با توجه به کارکردش به هیچ وجه برای تولید علوم انسانی کفایت‌ نمی‌کند و در نهایت این رویکرد به روش امضا ختم‌ می‌شود و به صورت منفعل به مسائل پاسخ‌ می‌دهد. فقه اکبر هم به تنهایی کفایت‌ نمی‌کند. بنابراین در تولید علوم …

خسروشاهی گفت: آیت‌الله سید رضا صدر عقاید خود را کاملا علمی و همراه با سال‌ها تحصیل و پژوهش به دست آورده بود، او با اطمینان کامل با این عقاید زندگی کرد و تالیفاتش نیز حاصل این عقاید است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله سیدرضا صدر، فرزند آیت‌الله العظمی سیدصدرالدین صدر و برادر بزرگتر امام موسی صدر در ۱۲ آبان ۱۳۷۳ …

آموختن علم فقه به این دلیل لازم است که قدرت اجتهاد و فهم الحدیث آن‌ها بالا برود؛ لذا به طلاب عرض می‌کنم: در فقه به درس خارج بیع نروید؛ بلکه به درس خارجی بروید که کثیرالروایه است؛ مانند خارج خمس یا خارج دیات یا خارج صلاه که اولاً قدرت رجالی و علم الحدیث و فقه‌الحدیث شما بالا برود که وقتی …