اجتهاد و اصول فقه

مدیر گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با تاکید بر لزوم بازتعریف عدالت به خصوص در نسبت‌سنجی آن با مصلحت تاکید کرد: عدالت اسلامی صرفا با تبعیت از معصوم، تحقق‌پذیر است. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی علمی ترویجی «عدالت و مصلحت» از سوی حلقه تخصصی عدالت پژوهی مرکز مطالعات بینارشته‌ای دوم اسفندماه در تالار فرهنگ پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه …

باید میراث مشترک انبیاء را در فضای بین‌المللی به مثابه یک جریان، پیگیری و به آن جنبه‌ای عینی و فعال ببخشیم تا به سالم سازی روابط بشری و معنویت بخشی به انسان‌ها بیانجامد. به گزارش شبکه اجتهاد از دبیرخانه دین پژوهان کشور، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی، عضو مجلس خبرگان رهبری، در جمع گروهی از روحانیون عرصه بین‌الملل به تشریح سرفصل‌های …

شبکه اجتهاد: در متون تاریخی قبل از اسلام، در غیر از عرب هم، بحث و کلمه ی خمس داریم ولی یک نحو صدقه بوده است که به فقرا داده می شده است. نوعاً بشر از هر پنج یا ده انگشت، یکی را برای یک مفهوم عالی قرار می داد؛ یا خدا یا کاهن یا… . در روایات ما هم داریم …

یکی از لوازم حوزه تمدن‌ساز این است که تحصیل و تدریس و تحقیق در حوزه معطوف به تمدن‌سازی باشد و برنامه و متون درسی حوزه نیز باید ناظر به این وظیفه تدوین بشود، همچنین شاخص و حداقل اجتهاد بر اساس فقه جواهری باید به دست آید. ما به دنبال ساختارشکنی در حوزه نیستیم و نمی‌خواهیم کار جایگزین در حوزه انجام …

کتاب «بررسی روایات خلافت در اندیشه اهل سنت با تأکید بر روایت «اثناعشریه»» نوشته رحیم امرایی توسط پژوهشکده حج و زیارت در بهمن ماه ۱۳۹۵ منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، روایت‌های فراوانی از پیامبر اکرم (ص) درباره جانشینی پس از خویش نقل شده است که اهل سنت، با آنکه مدعی توجه به روایات هستند، به سادگی از کنار آنها …

عقل حکم می‌کند تکلیف بلابیان، قبیح است. این برائت عقلی است. اما این‌ که این حکم عقل در کجا امضا شده است، بحثی کلامی است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله جعفر سبحانی در بررسی دلایل نیازمندی علم فقه به علم کلام تصریح نمودند: فتوا دادن فقیه بدون استمداد از کلام و به عبارت دیگر استنباط احکام بدون استفاده از علم …

«تقیّه» ایمان قلبی به حق و اظهار نمودن خلاف آن به زبان است به خلاف «نفاق» که ایمان به باطل و اظهار حق کردن به زبان است. تقیّه در مواردی است که ضرورتی عقلی و یا مصلحت شرعی ایجاب بکند و گرنه جایز نیست. به گزارش شبکه اجتهاد،‌ بخش عظیمی از دین مبین اسلام را فروع و درس‌های زندگی‌ساز آن …

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین علی رحمانی، مدیر مرکز تخصصی آخوند خراسانی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی است. مرکزی که سال‌ها پیش اولین رشته اصول و فقه مقارن را در کشور راه‌اندازی کرده است، رشته‌ای که اکنون، سومین دوره خود را پشت سر می‌گذارد. با ایشان، از توفیقات و چالش‌های این رشته گفتیم. اجتهاد: ایده راه‌اندازی رشته فقه مقارن در دفتر …

استاد خارج فقه حوزه علمیه قم با اشاره به اینکه یکی از شان‌های حدیث، جایگاه آن در منظومه احادیث از حیث مضمونی و همخوانی با آن مجموعه از حیث فکری است، گفت: ضرورت دارد که حوزه علمیه به تاسیس چنین فنّی یعنی “فنّ لحن شناسی حدیث” اقدام ورزد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی در درس خارج فقه …

لازمه‌ فقه نظام ساز این است که صاحب نظرانی وارد این عرصه شوند؛ تا علاوه بر آشنایی اجتهادی با منابع فقه، اطلاعات دقیق و تخصصی از علوم انسانی در رشته مورد نظر خود همچون حقوق، اقتصاد، جامعه شناسی و… داشته باشند و بتوانند از زاویه علم مزبور به بازخوانی کتاب و سنت بپردازند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‎الاسلام والمسلمین محمد …

تکامل فقه و پویایی اجتهاد شیعه در همین است که به مسائل مستحدثه در ابواب مختلف پزشکی، اقتصادی، قضائی و سیاسی پاسخ می‌دهد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله‌ محمدجواد فاضل لنکرانی در دیدار با «عمر اواز» استاد دانشگاه آمریکا، به سوالات او پیرامون فقه شیعه و پاسخگویی فقهای شیعه به مسائل عصر حاضر پاسخ گفت که در ادامه می‌خوانید. نحوه …

شبکه اجتهاد: با شکل‌گیری انقلاب اسلامی بر مبنای توسعه دین‌داری در تمام ساحت‌های زندگی بشر و سردادن نوید پایه‌ریزی تمدن اسلامی، اندیشه دینی خود را مواجه با تمدن نوین غرب و تعیین موضع‌گیری فکری در برابر آن دید. در منظومه اندیشه دینی، فقه اسلامی پس از تشکیل حکومت اسلامی، از زاویه فرد و رویکرد خُرد بیرون آمد و در مقیاس …

معاون پژوهشی پژوهشگاه تخصصی شهید صدر با بیان اینکه این عالم شهید هنوز ناشناخته هستند، گفت: برخی از ارجاعاتی که به اندیشه شهید صدر وجود دارد، غیردقیق و گاهی بر خلاف اندیشه ایشان است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام سیدامید موذنی، معاون پژوهشی پژوهشگاه تخصصی شهید صدر، در پاسخ به این پرسش که اخیراً مطالب متعددی درباره اندیشه و فعالیت‌های …

با توجه به قرینه مقام مدح، به نظر کلام نجاشی ظهور در عمومیت دارد و ایشان در مقام توثیق تمام مشایخ جعفر بن بشیر است و از این ناحیه نمی‌توان اشکالی را متوجه استدلال بر توثیق با توجه به کلام نجاشی وارد دانست. شبکه اجتهاد: در مسیر کشف وثاقت راوی، گاه از روایت منقول از امام معصوم ع در مدح …

شبکه اجتهاد: بیست و یکمین جلسه شورای مراکز تخصصی فقهی حوزه علمیه قم با حضور آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی و آیت‌الله اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه و مسئولان مراکز تخصصی فقهی در مدرسه تخصصی فقه امام کاظم(ع) تشکیل شد.

شبکه اجتهاد: شهید صدر در مقدمه کتاب «حلقات‌الاصول»، چرائی ساختار خود و سبب برتری آن بر ساختارهای دیگر و ازجمله ساختار مرحوم آخوند را مطرح می‌کند. مهم‌ترین مشکل کتب رایج درسی پیش ازحلقات، این است که دانش‌پژوهان این عرصه را با نظریات مثل مرحوم نائینی و اصفهانی آشنا نمی‌سازد و در درس خارج، ناگهان با این انظار آشنا می‌شوند؛ درحالی‌که …

رئیس مؤسسه کتابشناسی شیعه، اگرچه با تمام وجود، نیاز به تدوین کتب جدید در تمام رشته‌های حوزوی را تصدیق می‌کند؛ امّا از مبالغه‌هایی که به‌زعم وی در رابطه با بی‌ثمر بودن برخی مباحث اصولی انجام می‌شود نیز ناخرسند است. با توجه به تجربیات حضرت‌عالی در مرکز تدوین متون درسی حوزه، بایسته‌های کتب درسی و آموزشی را در چه اموری می‌دانید؟ …

استاد حوزه و دانشگاه گفت: مکاسب دریاست و می‌تواند پاسخگوی سؤالات باشد؛ اما در ابتدا باید سوال را بفهمیم؛ با واقعیات دنیای امروز آشنا باشیم و حوزه علمیه ما باید در قلب بازار باشد تا با واقعیات روز بازارها آشنا گردد و سپس فتوا دهد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید حسن وحدتی شبیری در ادامه سلسله نشست علمی …

اگر فرض کنیم در اصول مشتق نداریم، آسیبی به فقه نمی‌زند، بلکه فهم فقهی را روان می‌کند. بنده معتقدم علما در مواردی چون به مشتق اعتنا کردند، آیات و روایات را بد فهمیدند. بحث از مشتق، نه تنها راهگشا نیست بلکه رهزن است. به گزارش شبکه اجتهاد، نهمین نشست «بررسی زوائد علم اصول» با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین محسن غرویان و …

«مدارک فقه أهل السنه علی نهج وسائل الشیعه» کتابی است با موضوع حدیث فقهی که به جمع‌آوری و تحقیق روایات اهل سنت و آثار صحابه، تابعین و فقهای آنها در دو قرن اول هجری می‌پردازد. به گزارش شبکه اجتهاد، محور پژوهش در کتاب مدارک بر کتاب شریف «وسائل الشیعه إلی تحصیل مسائل الشریعه» است که در آن مجموعه روایات امامیه …

حجیت یا عدم حجیت اصل مثبت هر چند عنوانی عام است، اما به طور خاص در بحث استصحاب مطرح شده است. پرسش در این بحث این است که آیا اصل عملی دارای اثر شرعی به واسطه امر عادی یا عقلی، حجت است یا نه؟ شبکه اجتهاد: حجیت یا عدم حجیت اصل مثبت هر چند عنوانی عام است، اما به طور …

آیت‌الله میرزا علی فلسفی، یکی از برجسته‌ترین درس آموزان مکتب آیت‌الله خوئی است که پیوسته تقریرات درس وی را می‌نوشت و استاد گاه خود با قلم خویش، مهر تائیدی بر پایان آن می‌نهاد یا کسانی را که مباحث مکتوب فقهی او را می‌خواستند به جزوه‌های آن شاگرد برجسته اش ارجاع می‌داد. همین ویژگی‌های علمی و مراتب فضل و کمال بود …

قاعده «اختصاص الجزئیه و الشرطیه بغیر القاصر و المضطر» به عنوان اولین نظریه رسمی در حوزه‌‌های به نام استاد محمد قائینی علمیه ثبت شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در جلسه شورای اعطای مجوزها و امتیازهای علمی که ۱۵ دی ماه با حضور آیت‌الله علیرضا اعرافی مدیر حوزه‌‌های علمیه کشور برگزار شد، اولین نظریه رسمی در حوزه‌‌های علمیه ثبت شد. بنابراین …

کتاب «نظریه ترتب و خطابات قانونی» نخستین جلد از سری بحث‌های اصول فقه و کتاب «مجسمه و نقاشی» از سری بحث‌های فقه هنر، تقریرات درس خارج آیت‌الله اعرافی، به همت سیدنقی موسوی و احمد عابدین‌زاده از سوی مؤسسه نشر اشراق و عرفان منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در پیشگفتار کتاب «نظریه ترتب و خطابات قانونی» می‌خوانیم: دانش اصول فقه …

آیت‌الله وحید شخصاً در جلسه درس روز ۲۹ فروردین ۱۳۹۵ تأکید کردند: «آقایان باید بدانند تقریر این مباحث، مطلقاً آنچه به ما نسبت داده می‌شود در مطالب، در دروس، اگر مهر و امضای ما نباشد، اصلاً اعتبار ندارد و هر کس آثار ما را چاپ کند بدون اجازه ما، در درس فدک، در درس فقه، از فسّاق قطعی است. این …

استاد حوزه با انتقاد از کسانی که در صدد تضعیف اصول فقه هستند گفت: حمله به اصول فقه، حمله به کیان حوزه است؛ نقطه قوت ما در جهان اسلام اصول فقه قوی ماست. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محسن اراکی دبیر کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در مراسم تودیع و معارفه رئیس جدید پژوهشگاه مطالعات تقریبی که در سالن …

الویری با اشاره به مباحث فقه حکومتی در ساحت ثبوتی و اثباتی جامعه و موضوع ساختارها و روابط اجتماعی گفت: صرفنظر از جامعه ایران، یک سری پرسش وجود دارد که پاسخ فقهی می‌طلبد؛ به‌ویژه از فقه فردی که فاصله بگیریم و از منظر حکومتی نگاه کنیم، این‌ها باید خیلی شفاف پاسخ داده شود. به گزارش شبکه اجتهاد، یکی از بایسته‌های …

کتاب «دروس فی علم الاصول ۲» نوشته شهید آیت‌الله محمدباقر صدر با ترجمه و تبیین حجت الاسلام والمسلمین محسن غرویان از سوی انتشارات دارالفکر راهی بازار نشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، این کتاب شامل فصل‌های «تمهید»، «ادله»، «ادله محرزه»، «دلیل شرعی، «دلیل عقلی»، «اصول عملیه» و «تعارض الأدله» است. «تعریف علم اصول»، «موضوع علم اصول»، «حکم شرعی و تقسیم …

مرحوم امام علاقمند بود که از طرف حاضران در درس سخن گفته شود و سکوت افراد را شایسته نمی‌دانستند، حتى روزى که سکوت بر مجلس درس حاکم بود ناراحت شدند و گفتند من روضه نمی‌خوانم، چرا سکوت کرده اید. به گزارش شبکه اجتهاد، همزمان با ایام الله دهه فجر، پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت‌الله شیخ جعفر سبحانی خاطراتی از حضرت …

شبکه اجتهاد: در استنباط حکم موضوعات نوظهور و مستحدث، معمولا دست فقیهان، خالی از نصوص است؛ لذا غالبا احکام شرعی را در لابه‌لای اطلاقات و عمومات و قواعد فقهیّه می‌جویند و هرگاه این تلاش به نتیجه مطلوب نرسد، دست به دامان اصول پر برکت عملیه می‌شوند. نکته مهمّ امّا در انطباق مقدّمات حکمت در تمسّک به اطلاق در این‌گونه مسائل …