اجتهاد و اصول فقه

​امام خمینی که بیش از ۲ دهه در حوزه علمیه قم به‌عنوان فیلسوف و عارف بزرگ و مدرس فلسفه و عرفان شناخته می‌شد از اواسط دهه ۲۰ به بعد بیشتر تألیف و تدریس دروس اجتهادی فقه و اصول را وجهه همت خود قرار داد و در این میان تعلیق بر کتاب وسیله النجاه آیت‌الله ‌‌‌سید ابوالحسن اصفهانی اولین نوشته فقه فتوائی ایشان بوده است. تعلیقه‌های حضرت امام بر این کتاب معروف فقهی در تاریخ دوازدهم شهریور ۱۳۳۲ به اتمام رسیده است. شبکه اجتهاد: آیت‌الله ‌‌‌سیدابوالحسن اصفهانی(قدس سره) یکی از فقهای بزرگ شیعه و مرجع بزرگ شیعیان عصر خود بوده است. …

شبکه اجتهاد: نخستین موج با مدرنیته، در حوزه‌های علمیه قربانی گرفت. جدالِ مشروطه درگرفته بود. نزاعی در میان حوزویان هم ایجاد شد. شیخ فضل‌الله نوری به چوبه‌ اعدام سپرده شد. انزوایی بر روحانیت سایه انداخت. این نخستین مواجهه سنت و تجدد، برای روحانیت صعب و سنگین آمد. نسلِ دومِ روحانیت اما به درایت قدم برداشت. آیت‌الله‌ شیخ عبدالکریم حائری یزدی آن را مدیریت می‌کرد. او صد سال پیش در قم بنای حوزه‌ علمیه را گذاشت. در این زمان، علم‌گرایی کالای رایج بود. دین هم مورد نقد قرار می‌گرفت. باورهایی چون غیبتِ امام زمان، رجعت، معاد جسمانی، معراج و شفاعت مورد …

شبکه اجتهاد: رویکرد «فقه موضوعات»، هسته مرکزی دین را دستورات و فرامین الهی می‌داند که فقه، آنها را در قالب احکام شرعی استنباط کرده و به مکلفین ارائه می‌کند. طبق این نگرش، هریک از افعال مکلفین، به‌صورت یک عنوان کلی، موضوع برای یکی از احکام تکلیفی قرار می‌گیرد و تکلیف او را مشخص می‌کند. براین اساس، رویکرد «فقه موضوعات» در مواجهه با مقوله «دولت اسلامی»، بر عمل به احکام شرعی تأکید می‌ورزد؛ طبق این نگرش، از آنجا که «دولت اسلامی»، مجری احکام شریعت است، در عرصه‌های مختلف بر ضرورت انطباق قوانین، مناسبات اجتماعی وتصمیم گیری‌های مدیریتی بر «احکام شرعی» و …

شبکه اجتهاد: با محاسبه تواریخ اجازات و مراجعه به منابع تاریخی شاید بتوان تشخیص داد که علامه حلی حدود یک دهم از عمرش را در ایران گذرانده بود. او در این مدت علاوه بر بحث و مناظره با دانشمندان اهل سنت در شهرهای مختلف در حال نشر و روایت آثارش نیز بود و شاگردان زیادی را تربیت کرد. اجازات فراوانی از علامه با تواریخ و امضاهای مختلف در شهرهای گوناگون ایران صادر شده است. این اجازات در مدرسه‌ی سیاری که سلطان محمد خدابنده آن را با اردوی خود، شهر به شهر از کرمانشاه تا قزوین و زنجان و شهرهای شمالی …

استاد دروس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم گفت: جایگزین کردن این متون با متونی که از استحکام و عمق کافی در متن برخوردار نیستند و چنین قابلیتی برای پرورش روحیه اجتهاد را ندارند وجهی ندارد ولو کتبی که به‌عنوان جایگزین انتخاب می‌شود مشتمل بر آخرین نظریات علما باشد اما با توجه به اینکه از حیث قوت متن مثل کتب رسائل و مکاسب و کفایه نیستند تغییر این متون وجهی ندارد و شایسته نیست. همان‌طور حذف بخشی از مطالب این متون اصلی به وجوه ضعیفه و ادله واضح الاشکال وجهی ندارد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد حسین ‌‌‌شوپایی جویباری …

شبکه اجتهاد: با انتشار مواضع جناب استاد قائنی نجفی درباره طرح تحول متون درسی حوزه‌های علمیه، به یاد جملاتی از مرحوم امام خمینی(ره) افتادم که خواندنی و نسبت به این مسئله آموزنده است. ایشان در اوائل کتاب الاجتهاد و التقلید درباره مقدمات و شرایط اجتهاد مواردی را آورده‌اند. از جمله این بیان: ‏‏«الفحص الکامل عن کلمات القوم، خصوصاً قدماؤهم الذین دأبهم‏‎ ‎‏الفتوی بمتون الأخبار، کشیخ الطائفه‏ فی بعض مصنّفاته‏‎‎‏، والصدوقین‏‎ ومن‏‎ ‎‏یحذو حذوهم، ویقرب عصره ‏‏[‏‏من‏‏]‏‏ أعصارهم‏، لئلاّ یقع فی خلاف الشهره‎ ‎‏القدیمه التی فیها ـ فی بعض الموارد ـ مناط الإجماع‏‎.‏ ‏‏ولابدّ للطالب ‏‏[‏‏من‏‏]‏‏ الاعتناء بکلمات أمثالهم، وبطریقتهم فی …

کتاب «الگوریتم اجتهاد» اثر استاد عبدالحمید واسطی تلاش می‌کند تا مراحل قدم به قدم دست‌یابی به فهم موجه از دین را مبتنی بر اصول و فقه جواهری ارائه کند و در هر مرحله شاخص‌های اعتبارسنجی داده‌ها و پردازش‌ها نیز به تفصیل مورد بررسی قرار گیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، جلد اول کتاب «الگوریتم اجتهاد؛ روش‌شناسی استنباطی در سه محور مسئله‌یابی، دلیل‌یابی و قرینه‌یابی» اثر حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحمید واسطی توسط سازمان انتشارات پژوهشگاه به زیور طبع آراسته شد. فهم دین، روشمند است و عالمان دینی در بیش از هزار سال تلاش کرده‌اند تا اعتبار سنجی منابع و مدارک دینی و فهم …

اختصاصی شبکه اجتهاد: چند روز قبل، بیانیه‌‌ای از اینجانب با عنوان «ادب تحول» منتشر شد. در ضمنِ آن بیانیه، طرح خاصی که بنابر اجرای آن در سال تحصیلی جدید در حوزه است، مورد نقد قرار گرفت. البته بر حفظ حرمت ارائه دهندگان طرح، شورای عالی حوزه‌ها‌ی علمیه، مدیریت محترم حوزه و موافقان آن تأکید شد. چنان‌که بر جایگزینی حلقه ثالثه از شهید بزرگوار سید محمدباقر صدر به‌جای کفایه الاصول – هرچند به‌عنوان بدل تخییری – نقدی وارد و بر زمان کوتاه تألیف این کتاب (به‌عنوان یک اماره و نه دلیل) انگشت حساسیت گذاشته شد. جدا از موافقت موافقان بیانیه، نقد‌ها‌یی …

مرکز نشر‌ هاجر وابسته به مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران چاپ جدید کتاب ۳ جلدی «دروس تمهیدیه فی‌الفقه الاستدلالی علی المذهب الجعفری» نوشته استاد شیخ باقر ایروانی را منتشر و روانه بازار کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، مجموعه کتاب‌های «دروس التمهیدیه فی الفقه الاستدلالی» توسط مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران به چاپ رسیده و شامل یک دوره کامل فقه شیعه می‌شود. این اثر دارای دو ویژگی است که یکی جامعیت آن که همه ابواب فقه را در بر می‌گیرد و دوم سادگی بیان و دور بودن از الفاظ پیچیده است. نویسنده به درستی دریافته که استواری متون درسی، نه در …

اختصاصی شبکه اجتهاد: حرکت به سمت واقعیت اجتناب‌ناپذیر تحول که این بار در قالب اصلاح متون آموزشی حوزه رخ‌داده، می‌توانست بهتر از حرکت‌های قبلی باشد، به‌شرطی که خلأهای آن‌ها را نداشت. آنچه هم در آینده‌ی حوزه رخ می‌دهد می‌تواند مبارک‌تر از حرکت فعلی باشد، به شرطی که بدانیم الآن چه چیزی باید رعایت می‌شد که نشده است! هرچند قضاوت عمیق و همه‌جانبه در مورد این موضوع فعلاً در وسع نگارنده نیست، اما احتمالاً کاستی‌های اقدام فعلی را بتوان در هشت محور جا داد: محور اول: شفاف نبودن موضع مرجعیت متون درسی مهم ـ مانند متون فقه و اصول سطح عالی …

شبکه اجتهاد: تاکنون تعدادی از اساتید بزرگوار و صاحب‌نظر حوزه انتقاداتی را دربارهٔ طرح تغییر در متون‌ آموزشی مطرح کرده‌اند، بنده هم به تأسی از آنان مطالبی را تقدیم می‌دارم. ۱. تاکنون سنت زیبای حوزه‌ها بر پایهٔ نقد و بررسی دقیق و عمیق مطالب علمی بوده است نه صرف برخورداری از اطلاعاتی سطحی و بدون قدرت بر تحلیل و نقد، شیوه‌های پسندیده‌ای چون: مطالعهٔ پیش از درس، مباحثه، انتخاب آزاد استاد توسط طلبه و دو مرحله‌ای شدن دروس حوزه (= سطح و خارج) و… همگی در راستای رسیدن به عمق و دوری از ساده‌اندیشی علمی است. ۲. وظیفهٔ ما طلاب …

شاگرد مبرز مرحوم آیت‌الله میرزا جواد تبریزی که سال‌هاست یکی از مهم‌ترین کرسی‌های تدریس خارج فقه حوزه علمیه قم را در اختیار دارد، با اشاره به نظرات اساتید درباره کتاب حلقات شهید سید محمدباقر صدر، گفت: حلقات خیلی کتاب خوبی است، بسیاری از بحث‌های بعد از کفایه در حلقات است که اگر کسی آن را بخواند چیزی از دست نداده است. بلکه به اعتقاد من نه‌تنها برای ورود به درس خارج خواندن حلقات طلبه را از رسائل و کفایه بی‌نیاز می‌کند، بلکه به تجربه طلابی که در درس خارج، نظرات جدید را در مثل حلقات در سطح خوانده‌اند، در خارج …

در میان کتب معرفی‌شده در برنامه تحولی حوزه، کتاب شریف «دروسٌ فی علم الاصول» تألیف شهید بزرگوار حضرت آیت‌الله سید محمدباقر صدر وجود دارد. برخی از عزیزان حتی با اینکه این کتاب به عنوان عدل تخییری کتاب گرانسنگ کفایه الاصول قرار بگیرد نیز مخالف‌اند!! به نظر می‌رسد این مخالفت وجه روشنی ندارد. یا اینکه گفته شود فهم کلمات علمای بعد از محقق خراسانی متوقف بر خواندن رسائل و کفایه است نیز قابل خدشه است. مگر در این سال‌های متمادی که رسائل و کفایه خوانده شد و فهمیده شد، متن الفصول الغرویه و هدایه المسترشدین و کتبی مانند آنها متن درسی …

استاد باسابقه حوزه علمیه قم معتقد است جهت فراگیری علم اصول در سطح عالی لازم است، گزیده‌هائی از متن کفایه الاصول و فرائد الاصول و مطارح الانظار شیخ انصاری، در بخش مباحث ألفاظ به‌صورت متن روان و موجز آماده گردد و به کتاب‌های فوق‌الذکر به‌عنوان مصدر اصلی برای تحقیق و مطالعه ارجاع داده شود. همچنین در انتخاب مواضع و گزیده‌ها بیشتر باید به مباحث ألفاظ و تعادل و ترجیح و حجیت خبر و اجماع و شهرت و سیره متشرعه و عقلائیه پرداخت و مباحث اصول عملیه را باید دقیق اما خلاصه‌وار و گذرا تدریس نمود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، برخی …

شبکه اجتهاد: قبل از ورود به اصل بحث به مناسبت تحولات اخیر در برنامه‌های درسی حوزه‌های علمیه، یادکرد از نکاتی ضروری می‌نماید: ۱. تحوّل در هر امری به تحوّل مثبت و منفی تقسیم می‌شود. ایجاد تحوّل آدابی دارد که اگر آن آداب رعایت نگردد، ارتجاعی مضّر به‌حساب می‌آید. در ادامه به بخشی از این آداب با محوریت ایجاد تحول در برنامه‌های درسی حوزه اشاره می‌شود. ۲. گفت‌وگوی منطقی، منصفانه و مؤدّب، پس از ایجاد هر تحوّل مصداق }إِضْرِبُوا بَعْضَ الرّأی بِبَعْضٍ{ است که می‌تواند بسیار مفید باشد، چنان که مباحثات فاقد این ارکان کمال، راه به جایی نمی‌برد و مایه …

شبکه اجتهاد: به‌تبع طرح آموزشی جدیدی که از سوی شورای عالی حوزه ارائه شد و در آن، برخی از بخش‌های کتب موجود حذف و کتب جدیدی به عنوان متن درسی ارائه گردید، مخالفت‌هایی مطرح شده است که نیازمند به تدقیق و موشکافی دارد. در این نگاشته ذیل چند عنوان، نکاتی طرح‌ می‌گردد. الف) چرایی تحول در کتب ۱- ضرورت تحول در کتب، به تبع تحول در علم همگان‌ می‌پذیرند که کتاب، ظرف دانشی اهل علم بوده و بعد از خلق علم در ذهن و ضمیر دانشمند است که ظرفِ کتاب، موجودیت پیدا‌ می‌کند. اگر چنانچه علم و دانشی در مسیر …

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم گفت: برخی ثقات از قول حضرت آقای سیستانی نقل کردند: در محضر ایشان قضیه‌‌ای طرح شد مبنی بر تغییر متن رسائل به حلقات شهید صدر (ره) در نجف، ایشان به‌شدت ناراحت شدند به‌طوری که آقازاده‌شان ایشان را تسکین نمود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد محمد قائنی نجفی، عضو لجنه علمی دفتر فقه معاصر، نسبت به اجرای طرح تغییر در کتب درسی حوزه‌های علمیه ولو به‌صورت آزمایشی ابراز نگرانی کرد و مخالفت صریح برخی مراجع عظام در قم و نجف با این طرح را یادآور و در سخنانی گفت: هرازگاهی در حوزه علمیه …

استاد خارج فقه حوزه علمیه قم گفت: آقایان طلابی که وارد حوزه می‌شوند همان کتاب‌هایی که از قدیم بین علما و فقها و حوزه‌های علمیه رواج داشته است را فرا بگیرند، متونی که سال‌های متمادی در حوزه‌های علمیه تدریس می‌شده است از قبیل کتاب رسائل و مکاسب و کفایه که از مهم‌ترین کتب درسی حوزه بوده و علماء و مراجع ما همین کتاب‌ها را خواندند تا به مرحله اجتهاد رسیدند و قوه علمی پیدا کردند؛ اینها را نباید کنار بگذاریم و یا تقطیع کنیم و بگوییم قسمتی از آن را نخوانید. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد محمدحسن صافی گلپایگانی به …

استاد علوم قرآنی دانشگاه تهران گفت: برخی نگره‌ها در بین محققان معاصر به وجود آمده که برخی موضوعات متداول در فرهنگ عربی در دوره‌های بعد منشا روایت‌سازی شده است، چنین نگره‌ای نسبت به غررالحکم و بخشی از حکمت‌های نهج‌البلاغه وجود دارد. خلط بخشی از ادعیه با سخنان صوفیه و عرفا هم از جمله این مسائل است. این نگاه‎ها کاشف از این است که ارزیابی محتوایی متنی ما را به حاق مطلب در همه موارد می‌رساند. به گزارش شبکه اجتهاد، عبدالهادی فقهی‌زاده، استاد دانشگاه تهران، در نشست علمی «ارزیابی حدیث‌گونه‌ها و چالش‌ها» که از سوی بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی برگزار …

شبکه اجتهاد: روش اجتهادی رایج و مرسوم در مسائل فقهی، ارزش‌های بی‌بدیلی داشته و دارد؛ و به نظر می‌رسد در طول تاریخ چند صد ساله فقاهت نیز در کشف و استنباط احکام فردی کارآمدی خود را نشان داده است. مع‌الاسف این روش، در بسیاری از حوزه‌ها و قلمروهای علمی مورد نیاز جامعه از کارآیی و کارآمدی لازم برخوردار نیست. توضیح آنکه این روش، به شکل موجود نمی‌تواند در حوزه فقه اجتماعی، فقه نظام و فقه حکومت کارآیی داشته باشد. بلکه بر اساس روش اجتهادی مرسوم اساساً چیزی به نام فقه نظام و فقه سیاسی و فقه اجتماعی و فقه تربیتی …

استاد احمد مبلغی گفت: امام موسی صدر به رغم توسعه در ایجاد نهادهای اجتماعی و تأسیس آن‌ها هیچ گاه از هیچیک از آنها برای زندگی شخصی خود استفاده نکرد و هیچگاه هیچیک از این مؤسسات را به نام یکی از اعضای خانواده‌اش ثبت ننمود. از این رو او توانست نهاد را به صورت طبیعی و اجتماعی و در جهت منافع عموم تأسیس کند و نه در جهت منافع شخصی خود. امام موسی صدر به نهادسازی پاک معتقد بود نه نهادسازی آلوده. به گزارش شبکه اجتهاد، امروز نهم شهریور سالروز ربودن امام سید موسی صدر رهبر شیعیان لبنان توسط رژیم جنایتکار …

آیت‌الله سبحانی با اشاره به فراز پایانی آیه نفر که «وَلِیُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُوا إِلَیْهِمْ لَعَلَّهُمْ یَحْذَرُونَ» افزود: افرادی که برای تحصیل به قم‌ می‌‌آیند پس از آموزش و تحصیل، باید به شهرها و مناطق خود بازگردند تا بالای منبر، وعظ، اخلاق و احکام و فقه بگویند تا مردم تربیت شوند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله جعفر سبحانی در مراسم آغاز سال تحصیلی حوزه‌‌های علمیه در مدرسه علمیه امام جعفر صادق (ع) با تسلیت ایام محرم و صفر بیان داشت: قرآن کریم درباره متعلمین‌ می‌‌فرماید: «فَلَوْلَا نَفَرَ مِنْ کُلِّ فِرْقَهٍ مِنْهُمْ طَائِفَهٌ لِیَتَفَقَّهُوا فِی الدِّینِ». همه‌ نمی‌‌توانند برای تفقه در …

کتاب «ظرفیت‌‌ها و چالش‌‌های استفاده از فقه در تقنین» به همت مرکز تحقیقات اسلامی مجلس در هشت بخش و ۱۹۷ صفحه منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، بررسی رویکرد قانونگذار در تقنین احکام شرع درجمهوری اسلامی ایران، فتوای معیار در قانونگذاری، چالش‌‌ها و ظرفیت‌‌های نظریه‌ای استفاده از منابع شرعی در تدوین قوانین با تأکید بر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تقنین شریعت؛ مبانی، هست‌‌ها و بایسته‌‌ها، فقه، مانع یا مجری اراده قانونگذار، قانونگذاری در کشورهای اسلامی براساس منابع شرعی، روش‌‌های تبدیل قانون شرع به قانون جدیددر مشروطه و چالش‌‌های رویاروی فرایند و ساختار نظام قانونگذاری درخصوص تقنین براساس موازین شرعی …

آیت‌الله جوادی آملی گفت: برنامه‌های درسی حوزه‌های علمیه «آیه محکمه»، «فریضه عادله»، «سنت قائمه» است، یک؛ و این علم باید به عمل برسد، دو؛ منتها راه آن این است که هر مطلب نظری و پیچیده را از مطلب شفاف و روشن و ساده می‌گیرند؛ این معلوم را از مجهول گرفتن، مبیَّن را با بیِّن، بیِّن کردن، نظری را با بدیهی روشن کردن، این رسم اصلی حوزه‌های علمیه است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیین آغاز سال تحصیلی مدرسه علمیه و موسسه آموزش عالی اسراء با پیام تصویری آیت‌الله جوادی آملی در سالن همایش‌‌های بنیاد اسراء برگزار شد. آیت‌الله جوادی آملی در …

آیت‌الله نوری همدانی در پیامی به طلاب، اساتید و فضلای تهران با تاکید بر ضرورت مردمی ماندن روحانیت، تصریح کرد: امروز حوزه‌های علمیه باید فقیه و عالم به زمان تربیت کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، متن پیام آیت‌الله نوری همدانی به طلاب و اساتید حوزه علمیه استان تهران به مناسبت افتتاحیه سال جدید تحصیلی بدین شرح می‌باشد. سم الله الرحمن الرحیم «الحمد لله رب العالمین و الصلاه و السلام علی سیدنا و نبینا أبی القاسم مصطفى محمد صلی الله علیه و على اهل بیته الطیبین الطاهرین سیما بقیه الله فی الارضین و لعن على أعدانهم أعداء الله اجمعین» باسلام و …

آیت‌الله سیدکاظم حائری از مراجع عراقی مقیم قم و از شاگردان مطرح شهید صدر، با صدور اطلاعیه‌ای ضمن چند توصیه مهم اعلام کرد به علت بیماری و ضعفِ جسمی و کهولت برای پیگیری امور مرجعیت توانایی لازم را ندارد و از این سِمَت کناره‌گیری می‌کند. ایشان همچنین همه وکالت‌های شرعی خودش را نیز باطل اعلام کرده و تصریح نموده هیچ‌یک از نمایندگانش حق ندارند به نام وی وجوهات شرعی را دریافت نمایند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیت‌الله سید کاظم حائری(زاده ۱۳۱۷ – کربلا)، در اولین روز ماه صفر ۱۴۴۴ هجری قمری با صدور اطلاعیه‌ای عدم استمرار مرجعیت و ابطال وکالت …

استاد محمدرضا حکیمی (ره) دانشمندی جامع، ادیبی چیره‌دست، اندیشه‌ورزی نوآور و اسلام‌شناسی عدالت‌خواه بود. به‌مناسبت اولین سالگرد ارتحال او، اساتید معظم و اندیشوران آیت‌الله سید جعفر سیدان، محمدعلی مهدوی‌راد، محمدتقی سبحانی، محمدمهدی رکنی، سیدعباس صالحی، مهدی مهریزی، محمد اسفندیاری، محمدرضا موحدی، سارا شریعتی، آرمان ذاکری و یوسف بینا؛ از شخصیت و اندیشه فاخر استاد محمدرضا حکیمی سخن گفتند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، این روزها شهر مشهد شاهد برگزاری دو مراسم نکوداشت برای استاد محمدرضا حکیمی (ره) به مناسبت اولین سالگرد ارتحال این اسلام‌شناس عدالت‌خواه بود. اولی در بنیاد پژوهش‌‌‌‌های آستان قدس رضوی با حضور علما، طلاب و اساتید حوزوی برگزار …

اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد محمدرضا حکیمی، دانشمندی محقق و متفکری برجسته، ادیبی نامدار، مجتهدی با تقوا، متکلمی زبردست و نویسنده‌ای تأثیرگذار بود که با انتشار آثار و تألیفات متعدد ارزشمند، سهم بسیار مهمی در رشد علمی جامعه اسلامی معاصر داشته است. دارا بودن هوش و استعداد قوی و سرعت انتقالی نیرومند، عطش فوق‌العاده برای کسب علم و معرفت، تلاش در جهت تهذیب نفس خود و سیر و سلوک شرعی، جدیت در تحصیل انواع و اقسام علوم در حد امکان، درک اساتید برجسته و ممتاز علوم اسلامی، اهتمام جدی در جهت ارشاد و هدایت جامعه اسلامی، دغدغه و حرص شدید در …

رئیس مرکز فقه ائمه اطهار (ع) گفت: ما از این طرحی که امسال برای مدارس ابلاغ شده و مکاسب و رسائل شیخ را مثله کرده‌اند، بسیار نگرانیم! من در جلسات خصوصی به حضرات آقایان شورای عالی حوزه عرض کردم که این طرح، نتایج غیر معین و بلکه غیر صحیحی به دنبال دارد. به عنوان یک وظیفه شرعی عرض می‌کنم که کار بسیار خطرناکی می‌کنند! این کار موجب انهدام فقاهت در حوزه خواهد شد، امسال مکاسب و رسائل را تقطیع می‌کنید، دو سال بعد مکاسب و رسائل هم کنار می‌رود، معالم را کنار زدند، فصول و قوانین را کنار زدند، فکر …

اختصاصی شبکه اجتهاد: محمد بن یعقوب کلینی رازی و محمد بن عبدالرحمن بن قبه رازی، هر دو از بزرگان امامیه در نیمه دوم قرن سوم و نیمه اول قرن چهارم هستند. با وجود هم‌عصریِ کلینی و ابن قِبَه/ابن قُبَّه، گزارشی که نوع تعامل آن دو با یکدیگر را بازگو کند وجود ندارد. در این یادداشت پیرو مجموعه‌ای از قرائن تاریخی در جایگاه بستر سخنان کلینی، ابن قبه و شریف مرتضی، این گمانه را مطرح خواهم کرد: یکی از عوامل تالیف الکافی توسط کلینی، مقابله با تفکر ابن قبه بوده است. گرچه بحث‌هایی که به تاریخ مرتبط است، کثیرا ما را …