اجتهاد و اصول فقه

آثار فقه‌ مقارنی که پس از اثر مرحوم زنجانی منتشر شدند و حالت تعلیقه بر کتاب الفقه علی المذاهب الاربعه داشتند، مقید بر آوردن آرای مشهور امامیه نبودند. مثلاً مرحوم مغنیه غالباً نظرات فقهای معاصر مانند مرحوم خویی و یا حتی آرای خودش را آورده است. در حالی که مرحوم زنجانی مقید به آوردن آرای خودش نبوده و چه بسا بعضی آرایی که در این کتاب آورده با آرای خودش در کتاب‌های دیگرش موافق نباشد؛ اما چون نظر مشهور بوده، آورده است. شبکه اجتهاد: کتاب «آراء الامامیه أو الفقه علی المذاهب الخمسه» از آثار مرحوم آیت‌ﷲ حاج سید احمد زنجانی، …

استاد فاضل لنکرانی در خصوص جزئیات سفرش به نجف، گفت: از آیت‌الله سیستانی سؤال کردم که شما از این عدول خبری دارید و مستندی دارد؟ ایشان فرمودند، من چنین چیزی را نشنیده‌ام. ولی بعد هم فرمودند که من تمام اسناد نائینی را دارم و چنین چیزی در ‌‌آن‌ها نیست؛ و این عجیب است که امروز در بعضی فضاهای مجازی می‌خواهند بگویند مرحوم نائینی از نظریه‌اش در تنبیه الأمه عدول کرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محمدجواد فاضل لنکرانی، رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) و عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در سفر زیارتی اخیر خود به عتبات عالیات …

شبکه اجتهاد: از بین کتابهای رایج که در بحث سند شناسی و رجال از آن استفاده می‌شود، برخی از جایگاه و اهمیت دو چندانی برخوردارند. این کتابها که میزان تاثیر گذاری بالا و از نظر تاریخی مقدم هستند به منابع اولیه رجال شناخته می‌شوند که عبارتند از: ۱. اختیار معرفه الرجال (رجال کشى)؛ ۲. الرجال (رجال شیخ طوسى)؛ ۳. الفهرست (فهرست شیخ طوسى)؛ ۴. رجال النجاشى (فهرست اسماء مصنّفى الشیعه)؛ ۵. طبقات الرجال (رجال برقى)؛ ۶. کتاب الضعفاء (رجال ابن غضائرى). البته به گفته‌‌‌ی اهل فن این کتب، نخستین کتابهاى این دانش نیستند، بلکه از نخستین متنهاى موجود در زمان …

شبکه اجتهاد: الگوی اسلامی‌ایرانی پیشرفت به منزله سندی بالادستی برای برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری در سطوح کلان مدیریت کشور از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. ازآنجاکه الگوی اسلامی‌ایرانی پیشرفت، در مرحله طراحی و تدوین باید هم بر مبنای شاخص‌های اسلامی طراحی می‌شد و هم به منابع موجود کشور توجه می‌کرد از قواعد فقهی (که از منابع ناب مکتب اسلام یعنی کتاب، حدیث و سنت، اجماع و عقل استخراج می‌شود) برای راهنمایی ابعاد اسلامی و ایرانی آن استفاده شد. عمده‌ترین الزامات و شرایطی که الگوی اسلامی‌ایرانی پیشرفت در زمینه قواعد فقهی -مستقیم یا غیر مستقیم- به ‌‌آن‌ها پرداخته است عبارت‌اند از: قاعدۀ …

حجت‌الاسلام رجبی گفت: همه احکام شریعت، ذیل تکالیف کلان هستند به این معنا که تشریع همه احکام شرعی در چارچوب نظام ولایی دیده شده است، چرا که حاصل شریعت یک نظام حکومتی است و ایمان و عمل افراد در صورتی در چارچوب شریعت قابل قبول است که عمل ‌‌آن‌ها درون محدوده این نظام ولایی تحقق یابد. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی علمی ترویجی با موضوع «مفهوم شناسی فقه نظام و نسبت سنجی آن با نظام سازی» به همت گروه فقه السیاسه و با ارائه حجت‌الاسلام مجید رجبی و نقد حجت‌الاسلام حسن غفاری فر، در محل موسسه آموزش عالی حوزوی امام …

شبکه اجتهاد: اصطلاح موسوعه در عصر حاضر به دو معنی اطلاق می‌شود: اول، کتاب‌هایی که به طور وسیع و گسترده تدوین شده‌اند، مانند کتاب‌های جواهر و غدیر و مانند ‌‌آن‌ها که ‌‌آن‌ها را موسوعه الجواهر و موسوعه الغدیر و … می‌نامند. دوم، به کتاب‌هایی که به شکل معجم و الفبایی و دائره المعارفی نوشته می‌شوند، خواه برای عموم علم‌ها باشد، یا برخی از ‌‌آن‌ها یا یک رشته خاص از ‌‌آن‌ها، این موسوعه از قسم دوم می‌باشد. خصائص موسوعه به معنای دوم: موسوعه بدین معنی دارای ویژگی‌هایی می‌باشد که بد‌‌آن‌ها اشاره می‌نماییم: ۱- شمولیت: یکی از خصوصیات موسوعه این است که …

استاد ابوالقاسم علیدوست ضمن اشاره به سه دیدگاه پیرامون کارایی اصول فقه موجود در فقه اجتماعی تصریح کرد: در مسائل اجتماعی نباید درگیر الفاظ نصوص بود مخصوصا آنجایی که می‌خواهیم از عقل استفاده کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «اصول فقه اجتماعی» صبح امروز هفدهم اسفندماه با سخنرانی آیت‌الله ابوالقاسم علیدوست، استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم در مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) برگزار شد که گزیده آن را بخ نقل از «ایکنا» در ادامه می‌خوانید؛ صحبت امروز من یک مقدمه دارد و یک ذی‌المقدمه. حدیثی از وجود مقدس امیرمومنان(ع) داریم که حضرت فرمودند: «اعقلوا الخبر اذا سمعتموه، عقل رعایه …

شبکه اجتهاد: محمد بن سلمان در مصاحبه خود با نشریه آمریکایی آتلانتیک، با اشاره به احادیث رسیده از پیامبر اسلام(ص) و عدم اثبات اعتبار اکثریت قریب به اتفاق ‌‌آن‌ها، این احادیث کم‌اعتبار را منبع اصلی تفرقه در جهان اسلام برشمرد. این سخنان بن سلمان واکنش‌های گسترده‌ای را میان فعالان در شبکه‌های اجتماعی برانگیخت. مجری در این مصاحبه از بن سلمان پرسید: «شنیدم مثلاً درباره اهمیت احادیث متواتر صحبت می‌کنید و این سطح از بحث‌های مربوط به شریعت اسلامی چیزی نیست که معمولاً از یک ولیعهد یا یک پادشاه بشنویم». بن سلمان در پاسخ گفت: «این منبع اصلی اختلاف در جهان …

شبکه اجتهاد: قریب به پانزده سال بود که هر روز عصر، زانوی ادب در برابر فقیهی عظیم الشأن و مرجعی فانی در ولایت اهل‌بیت علیهم‌السلام می‌زدم و خود متوجه نبودم که چه درّ نایاب و گهر ارزشمندی را زیارت می‌کردم. یک قرن تاریخ، نزدیک به سی و هشت هزار روز بندگی و اطاعت از خداوند، بزرگمردی که جز اندیشه دفاع از ولایت در سر نمی‌پروراند و مردی الهی که یک قرن، روحش در ملکوت بود و جسمش در دنیای خاکی. و اکنون بسیار دشوار است مرور خاطرات این سال‌ها که هر کلمه‌اش، بار اندوه و حسرتی است که تحمّل سنگینی …

آیت‌الله جعفر سبحانی گفت: در عصر حاضر نوع دیگر در نگارش فقه پدید آمده است؛ نگارش فقه بر طبق موضوعات و به صورت الفبایی که کاملاً شیوه نوظهوری است و کار آسانی نیست؛ زیرا چه بسا جایگاه مسئله‌‌ای از نظر تنظیم الفبایی باید در آغاز کتاب قرار گیرد ولی جایگاه آن در کتاب دیات است؛ و این نوع کار همت جمعی را می‌طلبد که در پرتو کوشش همگان کار سامان یابد. به گزارش شبکه اجتهاد، مراسم رونمایی از ۱۶ جلد از کتاب «موسوعه الفقهیه المیسره» نوشته استاد محمدعلی انصاری شوشتری با پیام تصویری آیت‌الله جعفر سبحانی و سخنرانی اساتید محسن …

شبکه اجتهاد: الگوی حکمرانی شیعه در عصر غیبت، ولایت فقیه است و فقه شیعه، «فقه ولایی» است؛ اما الگوی حکمرانی اهل‌سنت، واگذاری کامل امر ولایت و حکومت به حاکم فاسد را شامل می‌شود و از این رو، علمای اهل‌سنت هیچ ادعایی درباره «مسئله حکومت» نداشته‌اند استاد سیداحمد مددی یکی از اساتید دروس خارج فقه و اصول در حوزه علمیه قم است که حوزه درسی قوی و تأثیرگذاری دارد و کوشیده بر اساس دانش فقه به امور ناظر به مسائل جهان اسلام و تشیع ورود کرده و نظریه‌پردازی داشته باشد. به اعتقاد این متفکر، الگوی حکمرانی شیعه در عصر غیبت، ولایت …

به همت ستاد یکصدمین سال تأسیس حوزه علمیه قم، همایش علمی حضرت آیت‌الله صافی گلپایگانی با عنوان «میراث دار صدسال تاریخ حوزه علمیه قم» در مدرسه عالی دارالشفا با حضور جمعی از علما و اساتید برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در این همایش استاد سید احمد خاتمی عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه با موضوع «سده حوزه، سده نفی سکولاریسم از آیت‌الله حاج شیخ (ره) تا آیت‌الله صافی (ره)» و استاد علیرضا اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه با موضوع «سده حوزه، یکصدسال رشد و بالندگی» سخنرانی کردند که گزارش آن پیش‌رویتان قرار می‌گیرد. استاد سید احمد خاتمی: حوزه علمیه قم از …

شبکه اجتهاد: مراسم رونمایی از ۱۶ جلد از کتاب «موسوعه الفقهیه المیسره» تلاش ۳۰ ساله استاد محمدعلی انصاری شوشتری با پیام تصویری آیت‌الله جعفر سبحانی و سخنرانی اساتید محسن اراکی، ابوالقاسم مقیمی حاجی و رضا اسلامی در سالن همایش‌های دانشکده اصول الدین قم برگزار شد. [easy_image_gallery gallery=”201″]

اختصاصی شبکه اجتهاد: آکادمی‌های غربی در اسرائیل، آمریکا، فرانسه و سایر کشورها، دیرزمانی است مطالعات خود را پیرامون حدیث شیعه‌ی امامیه آغاز کرده‌اند. این مطالعات در حوزه‌ی کلیات حدیث، تاریخ حدیث، فقه الحدیث، منابع حدیثی، سندِ حدیث و سایر مطالعات مرتبط صورت گرفته است. از شیعه‌پژوهانی که چند سالی است بیشتر شناخته شده، محمدعلی امیرمعزی است. امیرمعزی، (متولد ۲۶ ژانویه ۱۹۵۶ در تهران) اسلام‌شناس ایرانی مقیم فرانسه است. وی دکترای خاورشناسی و مطالعات ادیان را در سال ۱۹۹۱ از دانشگاه سوربن پاریس گرفت و در زمینه تفسیر تاریخ‌های قرآنی و الهیات کلاسیک اسلامی تدریس می‌کند. وی استاد مدرسه مطالعات عالی …

شبکه اجتهاد: طلاب بسیاری با کتاب جواهر الکلام مرحوم محمد حسن نجفی آشنایی دارند. این کتاب شرح مبسوطی بر کتاب شرایع الاسلام مرحوم محقق حلی است و دوره کاملی از فقه استدلالی به شمار می‌آید. مرحوم مظفر معتقد بود جواهر الکلام، به لحاظ گستردگی و احاطه بر دیدگاه‌ها و استدلا‌ل‌های علما و دقت علمی، بی‌نظیر است. (مظفر، محمدرضا، مقدمه جواهر الکلام، ج۱، ص۸-۱۴) جواهرالکلام‌ به‌ علت ویژگی‌های‌ منحصر به فردش با اقبال عالمان شیعه مواجه شد. برخی آن را بزرگ‌ترین‌ اثر فقهی‌ دانسته‌اند. (آقا بزرگ‌ طهرانی‌، الذریعه، ج‌۵، ص‌۲۷۶) اما چیزی که بسیار حائز اهمیت بوده و بسیاری از آن …

شبکه اجتهاد: «اسلامی» بودن نظام سیاسیِ مستقر در جمهوری اسلامی ایران، اقتضا می‌کند که مدیریت جامعه در عرصه‌های مختلف، مشروط و مقید به «اسلامی بودن» باشد و الگوی اسلامی‌ایرانی پیشرفت هم با این قید، تهیه و تدوین شده است. در حصر صلاحیت تشخیص و تمیز اسلامی بودن در فقیهان، مناقشه‌ای نیست. ابهام و اشکال از جایی رخ می‌نماید که در استنباط احکام از ادله شرعیه یا تحصیل حجت بر حکم شرع، با تنوع و تفاوت معناداری مواجه می‌شویم. در مواجهه با تحولات یکی-دو قرن اخیر -از قبیل تغییر و تبدل در کارکرد موضوعات، پیدایش مسائل مستحدثه، رشد و توسعه تهاجمی …

مساله‌ای که در زمان گذشته در حوزه حکمرانی بود، با مساله امروز متفاوت است. اینکه کسانی می‌گویند اگر کسی شمشیر کشید باید با او بجنگیم، ‌اگرنه، نه؛ چون در نصوص ما حرف از شمشیر است، این حرف‌ها ارتجاعی است…علی‌رغم اینکه اینها ژست روشنفکری دارند، اما فهم آنها کاملا مرتجع و بنیادگرایانه است و اقتضائات را نمی‌فهمند. شبکه اجتهاد: موضوع فقه، حدود آن، مقتضیات زمان و نحوه تطبیق آن با حکمرانی جزء مسائلی است که طی چندین قرن محل منازعه افراد، گروه‌ها و صاحب‌نظران این حوزه بوده است. این موضوع در سال‌های اخیر به‌دلیل قرائت‌های متفاوت پیرامون نحوه مواجهه حکومت با …

استاد درس خارج حوزه قم ضمن اشاره به نظر علامه طباطبایی، آیت‌الله خویی و آخوند خراسانی پیرامون حجیت خبر واحد در تفسیر قرآن اظهار کرد: وقتی می‌گوییم که در اصول دین دستیابی به یقین میسر نیست صرف گمان کافی است و خبر واحد قابل پذیرش است، خبر واحد در تفسیر قرآن به طریق اولی قابل پذیرش است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست در هجدهمین جلسه درس تفسیر که به شکل مجازی برگزار شد، گفت: به عنوان یکی از مباحث فلسفه تفسیر این بحث مطرح شد که آیا می‌شود به خبر واحد غیر محفوف به قرینه قطعی اعتماد کرد …

 امروزه با عده‌ای از نواندیشان دینی مواجه هستیم که تخصص آنها، دندانپزشکی، معماری یا مهندس راه و ساختمان است. این مسخره است. کدام فیزیکدان را می‌شناسید که معروف باشد به فیزیک، ولی رشته تخصصی او، این نباشد و با مطالعه چند کتاب متخصص شود؟ بعد وقتی اعتراض می‌کنیم می‌گویند شما انحصارطلب هستید. بعضاً هم یک الفاظ دیگری استفاده می‌شود، ولی بحث انحصارطلبی نیست، بحث تخصص است.  اختصاصی شبکه اجتهاد: نواندیشی دینی عمری طولانی‌تر از عمر انقلاب اسلامی دارد. در این سال‌ها نزاعی دائمی میان جریان نواندیشی و جریان سنتی برقرار بوده است؛ نزاعی که در یک سو، سنتی‌ها، نواندیشان را …

بر اساس آیین‌نامه‌های ابلاغی کتاب «الفائق فی الاصول» جایگزین کفایه نمی‌باشد و فقط متمم کفایه است و کتاب تلاش کرده است تا آنچه بزرگان علم اصول در صد سال بعد از مرحوم آخوند (ره) در کتب خود بحث کرده‌اند را به‌اضافه برخی نظریات و فروعات جدید را در قالبی اجتهادی و تفصیلی در اختیار حوزه‌های علمیه قرار دهد و این اقدام سبب به‌روز شدن قواعد مورد نیاز و تدقیق بیشتر آن مباحث شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلى خزائلى، استاد دروس خارج حوزه و از اعضاء از هیئت ممتحنه حوزه علمیه قم چندی قبل در گفتگویی پیرامون …

شبکه اجتهاد: موضوع‌شناسی در علم فقه و دیگر علوم، پایه و اساس توسعه مسائل می‌شود و در نهایت به اغراض، اهداف و غایات تدوین علوم، منجر می‌شود؛ توجه به «فلسفه علوم» و «پویایی و پاسخگویی علوم» و «گسترش مسائل مورد نیاز» و «فراوانی موضوعات مورد ابتلاء» و «تحول و تبدل موضوعات» از مهم‌ترین پیش‌نیازهای ذهنی و علمی برای کارکرد علوم بویژه در حوزه مجموعه‌ی علوم انسانی و کاربرد فقه در ساحت‌های فردی و اجتماعی می‌باشد. موضوع شناسی عامل کمال‌یافتگی علم فقه این مطلب در علم فقه از اهمیت بالا و بلکه عامل حیات و رشد دانش فقه در ادوار مختلف …

شبکه اجتهاد: «سالی که گذشت دو نقد درون‌گفتمانی در حوزه‌های علمیه صورت گرفت. مورد اول عبارت است از طرح حوزه سکولار در مرکز حوزه علمیه قم و طرح این موضوع که حوزه در نظام سیاسی واجتماعی کارآمدی نداشته و دچار انزوا وکم کاری شده است. از طرف مقابل کسانی که در دفاع از حوزه پرداختند استناد به تولیدات علمی کرده و وجود صدها درس خارج را در حوزه دلیل بر پویایی و بالندگی حوزه قلمداد کردند. مورد دوم، نقد درون‌گفتمانی استاد برجسته حوزه آقای فاضل لنکرنی در نقد فقه نظام‌ساز مطرح گردید. ایشان از منظر اندیشه امام خمینی و با …

کار فقیه شناخت موضوعات نیست بلکه وظیفه فقیه استخراج حکم است. موضوع شناسی و تبیین موضوع تخصص‌ها‌‌ی متعدد است. لامحال فقیه نمی‌تواند همه این تخصص‌ها‌‌ را به دست بیاورد. فقیه لازم نیست که در باب ناباروری متخصص باشد. لازم نیست که در موضوع تبادل ارز دیجیتال متخصص باشد. ولکن وقتی می‌خواهد فتوا بدهد باید بداند ارز دیجیتال چیست و موضوعش کدام است تا بتواند حکم را از ادله استخراج کند. به گزارش شبکه اجتهاد، دنیای صنعتی و پیشرفتهای ارتباطی موضوعات جدیدی را پیش رو فقهاء قرار داده که تا چند سال قبل خبری از آنها نبود. این موضوعات جدید نیز …

شبکه اجتهاد: با نگاه به روش استنادهای فقهائی همچون صاحب جواهر که در مواردی حکم مستفاد از مذاق شریعت را از ضروریات و قطعیات شرع می‌‌شمارد[۱]، و یا مرحوم آیت‌الله خوئی[۲]، که در به دست آوردن فتوا، آن را برآیند مذاق شرعی می‌دانند که یقینی و یا نزدیک به یقین است و این یقینی بودن را در آنها لحاظ نموده‌‌اند، می‌توان به اعتبار مذاق شریعت فی‌الجمله پی برد تا جایی که مرحوم امام خمینی مستند حجیت بناء عقلاء را نیز همین کشف از مذاق شرع می‌‌داند[۳] و حتی بعد از پذیرش حجیت می‌توان تقدم آن بر اماراتی مانند خبر ثقه …

حجت‌الاسلام مصطفی دری، استاد سطح خارج حوزه علمیه، گفت: قاعده‌سازی باعث مدلل شدن و روشمندی علم شده و جلوی حرف‌های بی‌ضابطه گرفته خواهد شد؛ معمولا هر جا فقها با روش اصولی و قواعد فقهی جلو رفته‌اند پای حرف بی ربط و خرافه کمتر نمود یافته است؛ مثلا در ابواب صلاه و صوم و حج شاهد خرافه نیستیم ولی وقتی در باب ادعیه، نذور، زیارات، مکروهات و مستحبات و … وارد شویم حرف‌های خرافه هم زیاد می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام مصطفی دری، استاد سطح خارج حوزه علمیه قم، در کرسی علمی، ترویجی «روش قاعده‌سازی در مسائل مستحدثه» که از …

شبکه اجتهاد: ناصر نجفی، پژوهشگر مؤسسه فقاهت و تمدن اسلامی در نقد نشست علمی «واکاوی برخی روایات حجاب منسوب به حضرت زهرا(س)» نوشت: ۱. اولین اشکال این نشست مشخص نکردن مبنای کارشناسان آن در معیار ردّ و قبول روایت است؛ اینکه قائل به وثوق خبری هستند یا وثوق مخبری؟ اگرچه از مطالب گوینده گمان می‌رود که ایشان بر همان مبنای دوم، که مخالف رویۀ قدمای اصحاب شیعه و همچنین بسیاری از متأخرین است، می‌باشد. ۲. گذشته از اشکال مذکور، ضعف فقه الحدیثی است که در شاهد مثال‌هایی که آورده شد به وضوح دیده می‌شود. برای مثال گفته شد آیات ۳۲ …

حجت‌الاسلام نعیمیان گفت: رویکردی می‌تواند حوزه را فعال کند و درس‌ها و پژوهش‌های حوزه، اندیشکده‌های در حال طراحی حوزه، اندیشکده‌های بالقوه حوزه را جهت دهی و فعال کند که رویکرد فقه نظام ساز را مد نظر داشته باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین ‌‌ذبیح الله نعیمیان، مدیر موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع) شعبه قم، در توضیح نسبت فقه نظام ساز با علوم انسانی اظهار داشت: حوزه باید طلبه‌ها را با علوم انسانی آشنا کند تا مقدمه‌‌ای برای گام‌های بعدی باشد؛ هرچند آسیب‌شناسی رویکرد علوم انسانی باید مطرح و فلسفه علوم انسانی باید پررنگ شود و بر آن اساس …

حجت‌الاسلام ‌‌سعیدی با بیان اینکه آنچه محل توجه و دقت است نقش علوم انسانی در تولید و تبیین موضوعاتی است که جنبه اجتماعی و سیال دارد، گفت: این دسته از موضوعات از آنجا که عینی نیست، مبتنی بر فهم متفاهم عرفی و سیال جامعه در برش و قطعه‌ای از زمان است و اصطیاد این فهم‌های پراکنده که جنبه گفتمانی دارد می‌بایست از طریق مکانیزم خاص و بر اساس متغیرهای به رسمیت شناخته شده باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام ‌‌والمسلمین علی سعیدی در نشست علمی «کارکرد علوم انسانی در موضوع شناسی فقهی» که در محل مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام …

شبکه اجتهاد: این نوشتار به بررسی شیوۀ علامه شیخ آقا بزرگ تهرانی در تألیف کتاب طبقات اعلام الشیعه می‌پردازد و مواردی همچون اثبات تشیع دانشمندان، راهکار وی برای حلّ مشکل اشتراک اسماء، شیوۀ شیخ در بیان زمان و مکان ولادت و وفات دانشمندان، معرفی اساتید و مشایخ و راویان و شاگردان صاحب ترجمه بررسی شده است؛ در ضمن این مباحث نقش نسخ خطی در تألیف این کتاب، بانوان دانشمند، حواشی و بازنگری‌هایی کتاب که توسط خود نگارنده بر طبقات نوشته شده، بیان گشته‌‌اند. سخن مترجم: این گفتار ترجمۀ فصلی از کتاب آقابزرگ الطهرانی مؤرخّاً (نجف مرکز الهدی۲۰۰۹م۲۸۰صفحه) است که پایان …

استاد خارج فقه حوزه علمیه قم پیرامون وضعیت کتب درسی حوزه اظهار کرد: الان آمده‌اند الفائق را ارائه کرده‌اند. کفایه کجا و الفائق کجا؟ الفائق پنج شش بحث دارد که یکسری از آنها در اصول الفقه هم هست.‌ این کتاب کجا می تواند جای کفایه را با آن حجم و گسترده بودن بگیرد؟ به گزارش شبکه اجتهاد، موضوع تغییر کتب درسی حوزه علمیه مدت‌هاست که در محافل حوزوی مطرح شده و موافقان و مخالفانی دارد. موافقان معتقدند کتب کنونی پاسخگوی نیازهای علمی طلاب برای حضور در جامعه امروز نیست و یا به دلیل سنگین بودن متن آن طلبه را به …