اجتهاد و اصول فقه

شبکه اجتهاد: دوستان و دشمنان در حق علامه استاد مصباح یزدی کوتاهی یا ستم کردند. برخی از دوستان ناآگاهانه تنها چهره سیاسی از وی نشان دادند و او را پدر معنوی حزبی خواندند. دشمنان هم آگاهانه به تخریب این دانشمند و حکیم برجسته معاصر پرداختند و جاهلان و بیماران ادامه دادند. اگر آیت‌الله مصباح یزدی در آلمان بود، همچون کانت، حرمت تفلسف او نگه می‌داشتند و اگر در آمریکا بود، اندیشه او را معیار ایدئولوژی خود می‌ساختند. ای کاش شاگردانش به ترویج اندیشه حکمی او می‌پرداختند. اما استاد مصباح یزدی کیست؟ بنده از آغاز دهه شصت با معظم له آشنا …

شبکه اجتهاد: سنت اجازه یکی از سنت‌های ریشه‌دار و باسابقه در اسلام به‌ویژه در میان شیعیان است. (۱) به‌عنوان نمونه یکی از هشت راهی که محدثین بزرگوار و علمای گران‌قدر برای تحمل حدیث (۲) ذکر کرده‌اند، اجازه است. (۳) متن برخی از اجازات نقل حدیث و روایت از قرن چهارم هجری الآن موجود است. البته در این میان، بسیاری از اجازات نیز از بین رفته است و دست‌کم بین شیعه از سده‌ی دوم هجری اجازه‌ی روایت سابقه دارد. این مسئله نشان‌دهنده‌ی قدمت و اهمیت مسئله‌ی اجازه در فرهنگ اسلامی است. کتاب‌های مستقلی نیز درباره‌ی فوائد، کم‌وکیف و انواع اجازات نوشته …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله حاج سیدجواد خامنه‌ای، روحانی زاهد و ساده‌زیست اهل آذربایجان بود که در نهایت بعد از سال‌ها درس و بحث در نجف اشرف راهی مشهد شد و آنجا سکنا گزید. روحانی معروف و زاهدی که هنگام رحلت در مشهد علاقه‌مندان زیادی داشت، امّا تمام دارایی‌اش بعد از ۹۱ سال عمر با عزت و ۵۰ سال فعالیت تبلیغی و دینی و امامت جماعت، یک خانه‌ی محقر در یکی از محلات فقیرنشین مشهد و ۴۵ هزار تومان وجه نقد بود. حاج سیدجواد خامنه‌ای فرزند آیت‌الله سیدحسین خامنه‌ای از روحانیون آزاداندیش و حامی مشروطه‌ی آذربایجان بود. بی‌جهت هم نبود که شیخ …

شبکه اجتهاد: پس از وفات میرزای شیرازی، آسید محمد فشارکی زیر بار مرجعیت نرفت. ابتدا مرجعیت به آسید اسماعیل صدر و آمیرزا محمدتقی شیرازی رسید و چون میان مریدانش اختلاف شدیدی پیدا شد، آن دو بزرگوار که مُعْرِض از ریاست بودند، تصمیم گرفتند برای پایان یافتن این اختلاف از مرجعیت فاصله بگیرند، لذا آسید اسماعیل از سامرا به کربلا رفت. وقتی آن دو از مرجعیت کنار رفتند، مرجعیت به نجف منتقل شد و چون در فارس‌ها مرحوم آخوند خراسانی بر مرحوم آسید محمدکاظم یزدی نسبتاً تقدم داشت، و در عرب‌ها آشیخ محمد طه عرب و در ترک‌ها حاج شیخ حسن …

مراسم بزرگداشت مقام علمی و معنوی مرحوم آیت‌الله سید جواد خامنه‌ای(ره) در نیمه دوّم سال جاری در مشهد مقدس برگزا می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، دبیر ستاد بزرگداشت آیت‌الله سید جواد خامنه‌ای (ره) در جمع خبرنگاران مشهد با خبر آغاز اعلام فعالیت رسمی این ستاد و با اشاره به شخصیت و جایگاه والای معنوی و نیز سیره درخشان عملی و سلوکی مرحوم آیت‌الله سیدجواد خامنه‌ای (ره) گفت: زندگی عالمانه و زاهدانه ایشان حقیقتاً تجسم و تمثال تقوا و پرهیزکاری است و میراثی معنوی و نمونه‌ای عینی از اخلاق و تربیت مکتب تشیع برای نسل امروز ماست. مرحوم آیت‌الله حاج سید …

موسسه عالی فقه و علوم اسلامی تحت اشراف مقام معظم رهبری «مدرسه تابستانه مسائل فقهی معاصر» را با حضور اساتید حوزه و دانشگاه در شش گروه «فقه معاملات، فقه جزاء، فقه سیاسی، فقه اقتصاد، فقه خانواده، فقه تربیت» برگزار می‌کند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، با تحولات زندگی اجتماعی در دهه‌های اخیر مسائل فقهی نوپدیدی برابر حوزه‌های علمیه قرار گرفت. پرداختن به این حوزه علاوه بر تسلط فقهی نیازمند بهره‌مندی از دانش متناظر روز نیز است. حل این مسائل که هم در سطح اجتماعی و هم برای نظام اسلامی مورد نیاز و موثر است مستلزم تربیت پژوهشگرانی است که در کنار …

دوره کوتاه مدت آموزشی مطالعاتی «طرح فکری در تحقق تمدن نوین اسلامی» ویژه برادران و خواهران حوزوی و دانشگاهی، تحت اشراف استاد سید محمدمهدی میرباقری در مدرسه آزاد فرهنگستان علوم اسلامی قم برگزار می‌شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حسین پیروزمند، مدیر آموزش فرهنگستان علوم اسلامی در گفتگویی از برگزاری دوره کوتاه مدت تابستانه «طرح فکری در تحقق تمدن نوین اسلامی» در این فرهنگستان تحت اشراف استاد سید محمدمهدی میرباقری (رئیس فرهنگستان علوم اسلامی، عضو مجلس خبرگان رهبری و استاد خارج فقه حوزه علمیه قم) خبر داد و گفت: «خطّی که نظام اسلامی ترسیم می‌کند، خطّ رسیدن به تمدّن اسلامی است.» این …

اختصاصی شبکه اجتهاد: گفته شده است که «مراد از قبول روایت، بودن شهرت عملی برابر آن روایت است». از این رو وقتی گفته می‌شود: شهرت عملی و فتوایی، سبب جبران ضعف سند روایت می‌شود، عبارت اخرای این تعبیر است: «روایت او را قبول کرده‌اند». این تعریف به آیت‌الله سید ابوالقاسم خوئی(ره) نسبت داده شده است.(۱) اصطلاح اول در علم درایه مطرح گردیده(۲)و قاعده‌ی دوم در علم اصول بیان شده است.(۳)پس از تغییر شیوه‌ی ارزیابی حدیث در اواخر قرن هفتم و ابتدای قرن هشتم توسط سید احمد بن طاوس یا علامه حلی، مشکل کثرت احادیث ضعیف در منابع حدیثی شیعه بروز …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله عبدالحسین امینی معروف به علامه امینی، نویسنده‌ی کتاب شریف الغدیر، فقیه، محدث، متکلم، مورخ، نسخه‌شناس و از علمای بزرگ شیعه در قرن ۱۴ ق. می‌باشد. ایشان در ۱۲ تیر ۱۳۴۹ در سن ۶۸ سالگی در تهران دار فانی را وداع گفت و پس از تشییع در شهرهای تهران، بغداد، کاظمین، کربلا و نجف، در حجره‌ای از کتابخانه‌ی امیرالمؤمنین علی (علیه‌السلام) که خود بنیانگذار آن بود، به خاک سپرده شد. khamenei.ir بخشی از بیانات رهبر انقلاب اسلامی درباره‌ی این عالم برجسته‌ی شیعی را منتشر کرده است. کتاب شریف الغدیر به عنوان بیان حقیقت و طلب حقیقت، این یک …

در علم فقه و اخلاق، برگرفته‌شده از نصوص شرعی، گناهان به صغائر و کبائر تقسیم می‌شود. این تقسیم دارای آثار فقهی و اخلاقی متفاوتی است؛ بنابراین نیازمند تحلیل ماهیت و درنهایت تعیین ضابطه برای تشخیص مصادیق و موارد آن است. این نوشتار با مراجعه به نصوص شرعی، اعم از آیات و روایات و به روش کتابخانه‌ای، مسئله را به صورت تحلیلی ـ انتقادی بررسی می‌کند.  پژوهش حاضر نشان می‌دهد گناهان کبیره دارای چهار ضابطه است: ۱. وجود روایات صریح بر کبیره بودن یک گناه؛ ۲. وجود وعید به آتش درباره مرتکب یک گناه در میان آیات و روایات؛ ۳. اعظم …

در محدثان مدرسه حله، قواعد سخت‌گیرانه محدثان در دوره مدرسه قم چندان جدی گرفته نشد و محدثان امامیه گاه از مصادر غیر امامی یا مشکوک (مانند نصیریه) روایاتی را در کتب حدیثی خود وارد کردند. افزون بر این احادیث موجود در مصادر صوفیه نیز توسط برخی علاقه‌مندان به تصوف مانند سید حیدر آملی و رجب برسی وارد مجموعه‌های روایی امامیه شد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «جریان حدیثی کلامی امامیه و تطور آن تا مدرسه اصفهان» به همت انجمن علمی شیعه ‌شناسی دانشکده شیعه ‌شناسی دانشگاه ادیان و مذاهب در اوایل تیرماه ۱۴۰۰ در فضای مجازی برگزار و دکتر …

مرکز تخصصی آخوند خراسانی، وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی، در رشته تخصصی «فقه مقارن» از طلاب علاقه مند جهت ثبت نام در آزمون سطح چهار حوزه دعوت به عمل می‌آورد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مرکز تخصصی آخوند خراسانی (ره) وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی، با در اختیار داشتن ۵ گروه آموزشی علوم قرآن و حدیث، فقه و مبانی اجتهاد، فلسفه و کلام اسلامی، اخلاق، تعلیم و تربیت اسلامی و فرهنگ و ارتباطات اسلامی و ۱۱ عضو هیئت علمی و قریب به ۵۰ استاد پیوسته، به طراحی و برگزاری رشته‌های گوناگون علوم اسلامی …

امتحانات شفاهی مقطع تحصیلی خارج فقه و اصول حوزه علمیه خراسان از ۵ تیرماه ۱۴۰۰ آغاز شده و در محل مدرسه علمیه عالی نواب در حال برگزاری است. به گزارش شبکه اجتهاد، امتحانات شفاهی مقطع تحصیلی خارج فقه و اصول از ۵ تا ۱۵ تیرماه در دو نوبت صبح و عصر در مدرسه علمیه عالی نواب برنامه‌ریزی ‌شده است. در ۱۲ گروه این دوره از امتحانات، سه استاد برجسته حوزه امتحانات شفاهی را برگزار می‌کنند و به‌ صورت کلی، ۳۶ استاد حوزه در این ایام، مشغول برگزاری امتحانات خارج هستند. طلاب شرکت کننده در امتحانات دروس خارج فقه و اصول …

شبکه اجتهاد: لحظه‌هایی از دیدار و گفت‌وگوی چندساعته استاد سید محمدمهدی میرباقری با استاد سید احمد مددی در باب «حدیث‌شناسی، تاریخ فقه و روش تفقه» (۴ تیرماه ۱۴‌۰۰) گزارش مکتوب این دیدار علمی به‌زودی در «شبکه اجتهاد» منتشر می‌شود.   پیرامون نسبت شأن شارع و موضوع شناسی

اولین پیش همایش اندیشه‌های سیاسی و اجتماعی آیت‌الله محمد فاضل لنکرانی(ره) در مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) برگزار شد و سخنرانان بر کم توجهی حوزه علمیه به بعد علمی اصولی امام خمینی از یکسو و استمرار دیدگاه و شخصیت امام خمینی توسط آیت‌الله فاضل لنکرانی در حوزه تاکید کردند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله سید‌هاشم حسینی بوشهری در اولین پیش همایش اندیشه‌های سیاسی و اجتماعی مرحوم آیت‌الله فاضل لنکرانی که در مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) برگزار شد، اظهار داشت: رسیدن به قله علم و اجتهاد و مرجعیت به سادگی به دست نمی‌آید بلکه باید اسبابی دست به یکدیگر دهند …

شبکه اجتهاد: نخستین پیش همایش اندیشه‌های سیاسی و اجتماعی آیت‌الله فاضل لنکرانی (ره) امروز یک شنبه ۶ تیرماه ۱۴۰۰ با سخنرانی استاد سیدهاشم حسینی بوشهری با موضوع: «تحلیل شخصیت علمی و انقلابی آیت‌الله فاضل لنکرانی»، استاد احمد مبلغی با موضوع: «آیت‌الله فاضل لنکرانی امتداد مکتب فقهی امام خمینی(ره)» و استاد حمید پارسانیا با موضوع: «اندیشه‌های اجتماعی آیت‌الله فاضل لنکرانی» در جمع اساتید و فضلای حوزه علمیه قم در مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) برگزار شد. بخوانید: گزارش مکتوب [easy_image_gallery gallery=”504″]

رادیومعارف در برنامه «جرعه» با کارشناسی حجت‌الاسلام والمسلمین رضا استادی، ضرورت وجوب حجت را از منظر کتاب اصول کافی بازگو می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد به نقل از روابط عمومی رادیو معارف، برنامه «جرعه» که با هدف تبیین و بررسی احادیث کتاب شریف اصول کافی از شبکه رادیویی معارف پخش می‌شود از دوشنبه، هفتم تیرماه به بررسی حدیث اول باب‌الاضطرار از این کتاب ارزشمند می‌پردازد. این برنامه که با کارشناسی حجت‌الاسلام والمسلمین رضا استادی، استاد حوزه علمیه قم به روی آنتن می‌رود به بررسی ضرورت وجوب حجت می‌پردازد. اصول کافی یکی از کتاب‌های چهارگانه شیعه است که به دست محمد …

«اجتهاد روایت محور و فقاهت مدار» روشی است نو و بدیع که استاد علی نصیری طی ده سال تدریس خارج فقه خود در حوزه علمیه قم بر اساس آن تمشی کرده است. در این نوع از اجتهاد، تأکید و اهتمام آغازین و اساس فقیه بر برشمردن همه روایات هر باب و بررسی همه جانبه سندی و متنی آن‌ها است و در مرحله دوم بازخوانی آراء و دیدگاه‌های فقیهان مورد توجه قرار می‌گیرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «اجتهاد روایت محور و فقاهت مدار» جدیدترین اثر حجت‌‌الاسلام والمسلمین علی نصیری، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم که حاصل دو …

رساله دکتری رشته فقه مقارن با عنوان «نقش احادیث و آراء اهل سنت در فهم روایات فقهی اهل‌بیت (علیهم‌السلام) با تأکید بر دیدگاه آیت‌ﷲ‌ العظمی بروجردی» با حضور اساتید مشاور و داور در مدرسه عالی فقه تخصصی جامعه المصطفی، در روزهای پایانی خردادماه از سوی حجت‌الاسلام سید محمدحسن حکیم دفاع شد. این رساله با هدف تبیین کاربست‌های بهره‌گیری از احادیث و آراء اهل سنت در فقه امامیه به بررسی منابع فقهی و اصولی امامیه پرداخته و سه حوزه دانشی قابل تحلیل در این موضوع را مورد مطالعه قرار داده است. اختصاصی شبکه اجتهاد: در این پژوهش نظر شهرت یافته از …

استاد خارج قواعد فقه، با بیان اینکه از عصر غیبت، زمان شیخ مفید تا کنون، اصل استناد به قواعد فقهی در کتبی که پیرامون فقه عامّه و خاصّه نوشته شده، یک امر رایج بوده است، گفت:  اصل تأسیس قواعد فقهی به عصر معصومین برمی‌گردد و بسیاری از قواعد فقهی ابتداءً در متن قرآن کریم و در کلمات نبی مکرم اسلام و ائمه اطهار علیهم‌السلام مطرح شده و تفریع فروع فقهی بر اصول اسلامی در کلامات معصومین، به عنوان یک وظیفه برای فقها بیان شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین عباسعلی زارعی سبزواری، استاد خارج فقه و اصول حوزه …

شبکه اجتهاد: پس از سقوط صدام و شروع فعالیت‌های علمی حوزه علمیه نجف یکی از مهمترین کارهایی که در فضای علمی شیعه انجام شد اقدام به احیاء نسخ خطی چه در زمینه نگهداری، چه فهرست‌نویسی و چه در زمینه تحقیق نسخ خطی بود. این حرکت علمی، از مهمترین کارهایی می‌باشد که با مشارکت محقّقان عرب و غیر عرب و خصوصا ایرانیان در این دو دهه انجام شده است. خوب می‌‌دانیم که پیش از سقوط صدام در مکتبه‌ها و بیوتات علمی عراق چندین هزار نسخه خطی نگهداری می‌‌شده که گاهی به خاطر عدم امکانات و گاهی به خاطر ظلم و ستم‌هایی …

نویسنده کتاب «جایگاه قواعد استظهار در حل مسائل مستحدثه» گفت: اگر فقه به سمت مسائل جهان معاصر و مسائل مستحدثه توجه کند، همگان متوجه می‌‌شوند که فقه علم زندگی است و زندگی بشر با فقه درهم تنیده است. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «جایگاه قواعد استظهار در حل مسائل مستحدثه» همراه با رونمایی از دو کتاب «مکتب فقهی محقق اردبیلی» و «جایگاه قواعد استظهار در حل مسائل مستحدثه» پنجشنبه گذشته در سالن شهید سلیمانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار گردید. در این جلسه حجت‌الاسلام والمسلمین احمد واعظی رئیس دفتر تبلیغات اسلامی، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی خادمی کوشا مدیر گروه …

شبکه اجتهاد: مجلس خبرگان رهبری اگرچه همچون سایر مجالس و نهادهای انتخابی در زمان انتخابات یا دوران مسئولیت، رقابت داغ یا هیاهوی رسانه‌ای ندارد اما جایگاه خاص و منحصر به فرد آن همیشه مورد توجه بوده‌ است. از جمله دلایل عدم هیاهوی رسانه‌ای، اعضای این مجلس است که بخاطر ویژگی خاص آن یعنی «اجتهاد» که منحصر در فقها است عملا راه را بر روش‌های متداول رقابتی و رایج بسته و فضایی اخلاقی‌تر بر آن حاکم است. اما این رقابت در فضایی نسبتا سالم از جهات دیگر مورد توجه دلسوزان بوده ‌است. اصلی‌ترین موضوع مورد توجه که در واقع باید آن …

شوقی علام مفتی مصر تأکید کرد: فتوا یک تخصص است و نیازمند مجوز و اجازه است و نباید شخص غیر متخصص در این زمینه وارد شود. به گزارش شبکه اجتهاد، شوقی علام مفتی مصر در سخنانی اظهار داشت: بشریت اکنون در عصر تخصص زندگی می‌‌کند و به هیچ وجه شایسته نیست که پزشک یا وکیل یا مهندس، مجوزی از سوی اتحادیه خود نداشته باشد. وی افزود: فتوا و صدور فتوا یک تخصص و تجربه است و تا حد زیادی نیازمند علم و دانش فراوان است و همچنین نیاز است که مفتی ادله شرعی و ابعاد مختلف آن و پیچیدگی‌های آن …

اختصاصی شبکه اجتهاد: امروزه کتاب‌هایی با نام‌های ائمه (ع) مشهور گشته‌اند که بایستی با ریزبینی به کنکاش در مورد آن‌ها پرداخت تا بتوان سره از ناسره را شناخت. دو کتاب فقه الرضا و طب الرضا از امام رضا (ع) مورد تفقد برخی قرار گرفته است؛ اما به‌راستی انتساب این دو به حضرت امام رضا (ع) به جاست یا خیر؟ جواد زمانی، پژوهشگر حوزه علمیه نجف‌اشرف، در این نوشتار، انتساب کتاب فقه الرضا به حضرتش را مورد بررسی قرار داده است. به‌طورکلی کتاب فقه الرضا (ع) را بایستی از سه منظر بررسی کرد تا با حل آن‌ها بتوان حجیت آن را …

کتاب «فراتر از امر بشری» جدیدترین اثر حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، از سوی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در روزهای پایانی خرداد ۱۴۰۰ روانه بازار نشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، این کتاب که انتقاداتی بر دیدگاه‌های عبدالکریم سروش و مجتهد شبستری پیرامون وحی مطرح می‌کند، توسط حجت‌الاسلام عبدالحسین خسروپناه، استاد مطرح حوزه و دانشگاه نگاشته شده است. در بخشی از مقدمه این کتاب می‌خوانیم: «ما در این اثر، به تبیین و نقد دیدگاه وحی‌شناسانۀ عبدالکریم سروش و محمد مجتهد شبستری پرداخته و تلاش کرده‌ایم آنچه غرض اصلی ایشان از طرح دیدگاه وحی‌شناسانه است، در تبیین و نقد دیدگاه‌های آنان، …

به نظرم تا حدودى می‌شود با اجتهاد جواهری، نتائج خوبى کسب شود. ما می‌توانیم بر اساس معیارهاى اجتهاد جواهری، اجتهاد مناطی را پرورش و توسعه دهیم، یعنی اجتهاد، به دنبال مناط حکم و همچنین دنبال ما یدور الحکم مداره باشد نه دنبال ما یذکر فی اللفظ والدلیل مداراً فقط، چون چه بسا در دلیل، عنوانى ذکر شود اما مدار واقعی حکم نباشد. باید در یک سلسله بسیار مهمى از قواعد اجتهادى، تجدید نظر کرد و آنها را پیشرفت و بسط داد (هم تجدید نظر، نظری هم تجدید مصداقی)، مانند الغاء الخصوصیه ونفی الفارق و تنقیح المناط و تخریج المناط و …

اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از محدثان بسیار پویا در حوزه‌­های حدیثی فریقین، ابوالمفضل شیبانی (درگذشتۀ ۳۸۷ق) است. میراث بسیار گسترده‌­ای از روایاتِ وی در منابع روایی امامیه، زیدیه و اهل سنت باقی مانده است. اما از آن جا که او در منابع رجالی امامیه و اهل سنت، تضعیف شده است، در عمل بسیاری از میراث وی به حاشیه رفته است.[۱] برای آن که بتوانیم به شناخت دقیق‌تری از این محدّث بزرگ دست یابیم، علاوه بر آنچه در منابع رجالی آمده است، باید به سرنخ­‌های دیگری که بیان­گر گوشه­‌های دیگری از شخصیت اوست، نیز مراجعه نمود. یکی از این سرنخ­‌ها که …

رئیس پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در پاسخ به این سؤال که آیا نظریه فقهی نفی ظلم، با قواعد مسلم فقهی قابل جمع است و فقه جدید لازم نمی‌آید؟ بیان کرد: جواب این مسئله یک حکم ثانوی است و با قواعد دیگر یا اصول مسلم فقهی در تعارض نیست و هیچ تنافی با خلود و جاودانگی احکام به لحاظ زمان و مکان ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، سومین پیش اجلاسیه «نظریه فقهی نفی ظلم» امروز یکشنبه، ۳۰ خردادماه، از سوی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین سیف‌الله صرامی، رئیس پژوهشکده فقه و حقوق …

شبکه اجتهاد: غزالی هنوز استادش امام الحرمین جوینی در قید حیات بود که خلاصه آموزش‌های اصولی خود که وی را برای استادی در نظامیه شایسته نشان‌ می‌داد نوشت. این نوشته در واقع خلاصه‌ای بود از آنچه نزد استادش امام الحرمین خوانده بود و البته علاوه بر آنکه سخنان استاد را در درس‌هایش ارائه‌ می‌داد گاهی نظرات خودش را هم بازتاب‌ می‌داد. غزالی این خلاصه را المنخول من تعلیق الأصول نام گذاشت. “تعلیق” معانی متعددی دارد. تعلیق در این پیش زمینه به معنای حاصل دروسی است که استاد و یا شاگرد از مجموعه دروس فقهی و یا اصولی خود در زمینه …