قالب وردپرس افزونه وردپرس
خانه / همه مطالب / اجتهاد و اصول فقه (صفحه 43)

اجتهاد و اصول فقه

اجتهاد و اصول فقه

رویکرد عملی آیت‌الله بروجردی در اتّخاذ مبانی اجتهادی/ سجاد رجب‌زاده

رویکرد عملی آیت‌الله بروجردی در اتّخاذ مبانی اجتهادی/ سجاد رجب‌زاده

اختصاصی شبکه اجتهاد: استنباط فرآیندی است که فقیه در پیمودن آن نیازمند مبانی اصولی، رجالی، کلامی، تفسیری، قواعد فقهی و .‌.‌.‌ می‌باشد.‌ بدون تردید حصول این مبانی نیازمند گذشت زمان است.‌ حال فردی که می‌خواهد در مسیر فقاهت و دستیابی به این مبانی گام نهد، با یکی از دو رویکرد زیر می‌تواند به تحصیل و فراگیری علوم پیش‌نیاز اجتهاد _ از جمله اصول، رجال، تفسیر، قواعد فقهیه[۱] و .‌.‌.‌_ بپردازد: رویکرد نخست که قریب به اتفاق پیمایندگان این مسیر _خواسته یا ناخواسته_ آن را برگزیده و دوران تحصیل خویش را بر اساس آن سامان می‌بخشند، آن است که فرد سالیانی …

توضیحات بیشتر »

ذکاوت سید یزدی چگونه توطئه انگلیسی علیه مرجعیت شیعه را خنثی کرد/ دلیل مخالفت سید با مشروطیت

ذکاوت سید یزدی چگونه توطئه انگلیسی علیه مرجعیت شیعه را خنثی کرد/ دلیل مخالفت سید با مشروطیت

حجت‌الاسلام سید محمد طباطبایی یزدی با بیان اینکه روحانیت شیعه در تاریخ مبارزات خود همواره نسبت به شیوه‌ها و دسیسه‌های استعمار و شیوه‌های مرموز نفوذ و رخنه آنها در جوامع اسلامی که گاهی با چهره‌‌ای دلسوزانه مجال ظهور و بروز می‌یابد، سخت حساس بوده و هست، گفت: ضدیت آیت‌الله سید محمدکاظم یزدی با مشروطیه نیز به این علت بود که دست دشمن را در آستین این حرکت هویدا می‌دید. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمد طباطبایی یزدی؛ مدرس، تراث پژوهش و از نوادگان آیت‌الله سیدمحمد کاظم طباطبایی یزدی، با حضور در ویژه برنامه افطار شبکه قرآن و معارف …

توضیحات بیشتر »

احتمال تأثیرپذیریِ نجاشی و ابن‌غضائری از رجالیان اهل‌سنت در تضعیفِ ابوالمفضل شیبانی؛ بررسی و نقد/ محمد عافی خراسانی

پیامبری و قرارداد!/ محسن فیروزتبار

اختصاصی شبکه اجتهاد: ابوالمفضل شیبانی یکی از راویان بسیار فعال در حوزه‌های حدیثی فریقین است که نام وی در حجم انبوهی از سندها در منابع شیعه و سنی دیده می‌شود. نگارندۀ این سطور چند سال پیش به اهمیتِ پژوهش دربارۀ این راوی پی برده بود و پس از مدتی، نام وی را در سندِ یک نسخۀ خطی از تراث زیدیۀ یمن نیز مشاهده نمود. از این رو، در مقدمۀ تحقیقِ آن به ذکر نکته‌هایی کلی دربارۀ وی پرداخت. تحقیق این نسخه در روزهای اخیر با نام «احادیث امیر المؤمنین بروایه عبدالعظیم الحسنی و إملاء القاضی جعفر بن أحمد الیمانی (ت …

توضیحات بیشتر »

معرفی دو مقاله در شماره جدید «مدیریت دانش اسلامی»

نگاهی به یک پژوهش آسیب‌شناسانه در حوزه حقوق کیفری و اثرگذار بر حقوق و آزادی‌ها‌ی عمومی

«بررسی ساختارهای پیشنهادی علم فقه از منظر فقیهان پیش از شهید صدر» و «رویکردشناسی بازنمایی اطلاعات دانش فقه» از جمله مقالاتی است که در آخرین شماره دو فصل‌نامه مدیریت دانش اسلامی منتشر شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، سومین شماره از دو فصل‌نامه مدیریت دانش اسلامی در روزهای پایانی سال ۱۳۹۹ منتشر شد. در این شماره از دو فصلنامه که به همت پژوهشکده مدیریت اطلاعات و مدارک اسلامی منتشر شد دو مقاله فقهی در حوزه مدیریت دانش ارائه شده است که مختصراً به آنها اشاره می‌‌شود. بررسی ساختارهای پیشنهادی علم فقه از منظر فقیهان پیش از شهید صدر (ساختارهای فقهی …

توضیحات بیشتر »

بهار ۱۴۰۰ با شماره جدید «جُستارهای فقهی و اصولی»

بهار 1400 با شماره جدید «جُستارهای فقهی و اصولی»

جدیدترین شماره فصلنامه علمی پژوهشی «جُستارهای فقهی و اصولی» به صاحب امتیازی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی و مدیر مسئولی مجتبی الهی خراسانی و سردبیری حسین ناصری مقدم منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، بیست‌ودومین شماره فصلنامه علمی پژوهشی «جُستارهای فقهی و اصولی» ویژه بهار ۱۴۰۰ دربردارنده هفت مقاله علمی، به همت اداره کل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی چاپ و در دسترس فقه‌پژوهان قرار گرفت. «معنون شدن عام و ثمرات آن در مخصص متصل»، «مفهوم‌شناسیِ «اصل مثبِت»»، «خَلق پول از دیدگاه فقه امامیه و با نگاهی به قوانین موضوعه»، «فروش مبیع قبل از سررسید در عقد سلف»، «ادله …

توضیحات بیشتر »

«حدیث ولایت»، مجموعه‌ بیانات و پیام‌های آیت‌الله خامنه‌ای از ۵۷ تا ۹۹

«حدیث ولایت»، مجموعه‌ی بیانات و پیام‌های آیت‌الله خامنه‌ای، از 57 تا 99

جدیدترین نسخه‌ی نرم افزار «حدیث ولایت» حاوی متن کامل بیانات، سخنرانی‌ها، خطبه‌ها، مصاحبه‌ها و دیدارهای آیت‌الله خامنه‌ای از شهریور ۱۳۵۷ تا پایان بهمن ۱۳۹۹ به همراه آثار انتشارات انقلاب اسلامی عرضه شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مجموعه بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای (مد ظله العالی) از سال ۱۳۵۷ تا ۱۳۹۹، به همراه متن ۱۲۱ عنوان کتاب در ۲۰۸ جلد از آثار انتشارات انقلاب اسلامی به زبان‌های فارسی و عربی از سوی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی تولید در معرض استفاده کاربران محترم قرار داده است. «حدیث ولایت‏»، یادآور سال‏ها ایستادگى، بصیرت و هدایتگرى‏‌هاى حکیمانه رهبرى است که …

توضیحات بیشتر »

چرا باید در مبانی کلامی اجتهاد بحث کنیم؟

استنباط در فقه و استدلالات فقهی ما متوقف بر برخی از قواعد کلامی است

‌حجت‌الاسلام مجتبی الهی خراسانی اظهار داشت: تنقیح و دقت مجدد و بازخوانی و اندیشه ورزی در خصوص مبادی تصدیقی علم کلام یکی از راه‌های نوآوری در جریان تفقه است. به گزارش شبکه اجتهاد، ‌حجت‌الاسلام و المسلمین مجتبی الهی خراسانی، عضو هیئت علمی مرکز تخصصی آخوند خراسانی و استاد خارج فقه و اصول حوزه، در نخستین نشست از سلسله نشست‌های «جایگاه و تاثیرگذاری صفات الهی در اصول و فقه» به تبیین چیستی و ساختار مبانی کلامی اجتهاد پرداخت و بیان کرد: اجتهاد یک دانش نیست، اجتهاد به منزله نوعی از مطالعات عمیق روشمند مبتنی بر معرفت شناسی معین در حوزه شریعت …

توضیحات بیشتر »

گفتمان شناسی اجتهاد معاصر با محوریت فقه حکومتی

گفتمان شناسی اجتهاد معاصر با محوریت فقه حکومتی

کتاب «گفتمان شناسی اجتهاد معاصر با محوریت فقه حکومتی» نوشته رضا فخاری از سوی مرکز نشر‌ هاجر وابسته به مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران چاپ و در دسترس علاقه مندان قرار گرفت. به گزارش شبکه اجتهاد، از ویژگی‌های کتاب «گفتمان شناسی اجتهاد معاصر با محوریت فقه حکومتی» می‌‌توان به تازگی موضوع کتاب، بررسی تطبیقی نظرات اندیشمندان عصر حاضر، مفهوم شناسی، تبارشناسی، روش شناسی گفتمان‌های نوظهور فقهی و مقایسه با فقه حکومتی اشاره کرد. فقه حکومتی به دلیل برخورداری شریعت اسلام از مقوله حکومت، در همه ادوار تاریخ فقه شیعه به صورت‌ها و مقیاس‌های گوناگون به آن پرداخته است؛ اما به دلیل …

توضیحات بیشتر »

مطالعات رجالی – حدیثی و ضرورت مراجعه به مصادر اهل سنت/ محمدباقر ملکیان

مطالعه، شناخت، گفت‌وگو/ سجاد علی‌بیگی

شبکه اجتهاد: در مورد ضرورت مراجعه به مصادر اهل سنت در مطالعات شیعی به طور عام و مطالعات مرتبط با رجال و حدیث به طور خاصّ، مطالب زیادی گفته و نوشته شده است. پرداختن تفصیلی به این مطلب، نیازمند نگارش کتابی پربرگ است، کاری که فراغ وحوصله زیادی می‌طلبد. به عنوان مقدّمه باید بگویم: در سیره رجالیون شیعه، موارد متعدّدِ بهره گیری از مصادر اهل سنت، به چشم می‌خورد. مثلاً شیخ طوسی در رجالش، در موارد متعدّدی، از کلمات رجالیون بزرگ عامه بهره برده است، از جمله از: ۱- ابن أبی خَیثَمه: در مورد اسم راوی۱ ۲- ابن حنبل: در مورد …

توضیحات بیشتر »

نظام‌واره مسائل حوزه و روحانیت

نظام‌واره مسائل حوزه و روحانیت

کتاب «نظام‌واره مسائل حوزه و روحانیت» از سوی مرکز پژوهشی مبنا تهیه، تدوین و منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، با توجه به این‌که ایجاد تحول در هر مجموعه‌ای نیازمند شناخت دقیق توانمندی‌ها و ضعف‌ها و درک وضعیت موجود است و فقدان این مهم، سبب تصمیم‌گیری‌های سطحی با نوسانات بسیار و مشکل‌آفرینی برای بخش‌های دیگر می‌شود، همچنین احساس ناامیدی برای اصلاح وضعیت و… از دیگر معلول‌های این فقدان است. ازاین‌رو درک جامع و نظام‌مند مسائل پس از شناسایی دقیق آن‌ها، امری مهم و ضروری است تا مقدمات طراحی نقشه صحیح و دقیقی برای اصلاح وضعیت و حل نابسامانی‌ها و در …

توضیحات بیشتر »

شیخ المُحدثین دوران/ هادی انصاری

شیخ المُحدثین دوران/ هادی انصاری

شبکه اجتهاد: نیم قرن از درگذشت حاج شیخ مرتضی انصاری قمی گذشت. این یادداشت برای پاسداشت این شخصیت تقدیم می‌‌شود. شیخ المحدثین، مرحوم حجت‌الاسلام والمسلمین حاج شیخ مرتضی انصاری قمی، یکی از مبلغین نستوه دین به شمار می‌‌رفت. مرحوم آیت‌الله بروجردی درباره ایشان می‌‌فرمود: زبان انصاری و قلم سیدشرف الدین، هر دو خدمتگزار واقعی اسلام‌اند. ولادت ایشان، در سال ۱۳۲۱ با ۱۳۲۳ ق در قم، در خانواده‌ای پرفضیلت که نسب شان به شیخ الطایفه جناب سعدبن عبدالله بن ابی خلف اشعری قمی، صحابی جلیل القدر حضرت امام حسن عسکری(ع) می‌‌رسد، زاده شد. پدرش «العبدالصالح العابد المتهجد» مرحوم آقا شیخ محمدحسین …

توضیحات بیشتر »

بایسته‌های مفهوم‌شناسی در نصوص دینی/ ابوالقاسم علیدوست

درباره حوادث اخیر افغانستان/ ابوالقاسم علیدوست

شبکه اجتهاد: بیش از چهارده قرن از صدور واژگان دینی می‌گذرد. از رهگذر تلاش‌های بی‌وقفه محدثان و فقیهان شیعه که با اندکی تأخیر از طلوع اسلام آغاز گردید (و با تداوم کوشش‌ها در عصر غیبت تاکنون) برای ما مواریث علمی گرانسنگ به یادگار مانده است. حیات بالفعل دین، مرهون تکیه بر آن تراث است. از این رو، هرگونه تکاپوی فنی در آن کتاب‌ها که باعث حفظ، ترمیم و بالندگی شود، وظیفه ماست. مفهوم شناسی از روش‌ها و بایسته‌هایی پیروی می‌‌کند که عدم توجه به آن انسان را به برداشت‌های ناصحیح در مفردات و مرکبات می‌‌کشاند و موجبات ناکامی تحقیق را …

توضیحات بیشتر »

تصویری از سرگذشت حدیث شیعه با تکیه بر کتاب محوری

تصویری از سرگذشت حدیث شیعه با تکیه بر کتاب محوری و انتقال کتاب‌ها تا قرن پنجم

یکی از راه‌های سنجش اعتبار نگاشته‌های حدیثی، بررسی تاریخی روش اخذ، تدوین و انتقال حدیث در زمان حضور ائمه و پس از ایشان است. این نگاشته در صدد پژوهش در این موضوع و توجه به ویژگی‌های خاص تدوین و انتقال میراث مکتوب حدیثی شیعه است که کمتر در کتب تاریخ حدیث مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد. از جمله این مباحث می‌توان به بحث از کتابت حدیث و رواج آن در عصر حضور ائمه، شیوه‌های انتقال این میراث مکتوب و نیز روش‌های اطمینان زایی برای اتکا به منابع مکتوب و تدوین جوامع حدیثی بر طبق آن، اشاره کرد. به گزارش …

توضیحات بیشتر »

۱۴ مقاله در شماره جدید پژوهش‌های فقهی

14 مقاله در شماره جدید پژوهش‌های فقهی

شماره جدید فصلنامه علمی- پژوهشی «پژوهش‌های فقهی» (بهار ۱۴۰۰) در جهت انعکاس جدیدترین یافته‌های فقهی اساتید برجسته حوزه و دانشگاه به جامعه علمی، به صاحب امتیازی پردیس فارابی دانشگاه تهران، مدیرمسئولی دکتر علیرضا محمدرضائی و سردبیری دکتر محمد رسول آهنگران در ۳۵۶ صفحه چاپ و عرضه شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در این شماره مقالاتی چون: «کاربردهای تأثیرگذار «اطلاق مقامی» در گزاره‌های اصولی»، «کاربست سواد رسانه‌‌ای دینی در مواجهه با آسیب‌های فضای مجازی به عنوان یک مسئله مستحدثه»، «جایگاه زمان و مکان در منظومه فقه سنتی پویا»، «سقوط حد سرقت در صورت نبود عضو متعلق قطع در فقه شیعه و حقوق …

توضیحات بیشتر »

نکاتی درباره «طریقه فهرستی» و بحث میراث مکتوب شیعه امامیه/ حسن انصاری

سلفی‌گری و وهابیت آل سعود آینده‌ای در یمن ندارد/ حسن انصاری

شبکه اجتهاد: درباره طریقه فهرستی و امکان بهره‌وری از آن در بحث از شناسایی پیشینه میراث مکتوب شیعه تاکنون چند یادداشتی را منتشر کرده‌ام. طبق دیدگاه مبتکر این نظریه، طریقه فهرستی چون مبتنی بر بحث از منابع مکتوب است و نه نقل‌های شفاهی حدیث بنابراین بر طریقه موسوم به “رجالی” ارجحیت دارد. طبق این دیدگاه اهل سنت به طریقه رجالی و داوری‌های رجالی پناه بردند چرا که منابع اولیه حدیثی آنان به سبب منع از کتابت حدیث مبتنی بر نقل‌های شفاهی بود و نه آثاری مکتوب و برخلاف آنان شیعیان به توصیه امامان شیعه از آغاز به کتابت و تدوین …

توضیحات بیشتر »

باید فقه رفتار اجتماعی انسان را استنباط کنیم/ عذری برای غفلت از فقه اجتماعی پذیرفته نیست/ مجتهدان جوان کار علمی کنند تا به التقاط منتهی نشوند

باید فقه رفتار اجتماعی انسان را استنباط کنیم/ عذری برای غفلت از فقه اجتماعی پذیرفته نیست/ مجتهدان جوان باید کار علمی کنند تا به التقاط منتهی نشوند

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم گفت: امروز فقیهان ما به‌ویژه فقهای جوان ما باید کار کنند، اینکه یک کسی انتظار داشته باشد که چند سالی، تند چیزی بخواند و بعد هم ادعای اجتهاد کند و بعد هم برود و بر اساس آنچه به ذهنش می‌رسد حکمی به خدا و رسول نسبت دهد، این همان چیزی است که به التقاط منتهی می‌شود. شبکه اجتهاد: رهبر انقلاب اسلامی در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری، نیاز حکومت اسلامی به ابزارهای مناسب از منظومه‌ی معرفتی اسلام را تشریح نموده و بر لزوم به‌روزکردنِ تفکّر اسلامی به‌عنوان نرم‌افزار حکومت اسلامی تأکیدکرده و …

توضیحات بیشتر »

هشت نکته درباره معنا و کارکرد «فهارس» در سنت‌های حدیثی و روایی

اینترنت، حدیث و صنعت کاغذ/ حسن انصاری

شبکه اجتهاد: ۱– فهرست‌های قدمایی در حدیث در بسیاری از موارد تنها نقش اجازات را دارند؛ به صورتی که سندها می‌توانند صرفا سند به اشخاص و نه متون و یا از آن مهمتر نسخه‌های خاص از آن متون باشند. ۲– در این نوع اجازات نویسندگان فهارس و یا اجازات گاهی صرفا فهرستی از محتویات فهارس قدیمی‌تر به دست می‌دهند با نقل اجازاتی به آن فهارس قدیم؛ مانند نجاشی که در بسیاری موارد، در ذیل نام اشخاص و نویسندگان کتاب‌ها بی آنکه ضرورتا آن کتاب‌ها را دیده و یا روایت کرده باشد و یا حتی به درستی آن راوی و نویسنده …

توضیحات بیشتر »

ملاحظاتی انتقادی درباره نشست تحلیل فهرستی استاد مددی: فرصت‌سوزی یا فرصت‌سازی/ سیدمحمدهادی گرامی

اکثر غالیان بلندپروازی‌های سیاسی داشتند/ نگاه مولفه‌ای برای حل تعارضات رجالی سودمند نیست

شبکه اجتهاد: اخیراً گفتگویی برخط میان استاد سیداحمد مددی و رابرت گیلیو و اندرو نیومن در خصوص تحلیل فهرستی برگزار شد که برخی آن را نقطه عطفی در تاریخ تعاملات علمای شرق با اندیشمندان غربی دانستند و در تنور این پندار بیش از پیش دمیدند. نمی‌خواهم در اینجا درباره اینگونه تحلیل‌ها و واکنش‌ها بحث مستقلی کنم، بلکه هدفم ارائه دیدگاهم درباره انگاره «مسلک فهرستی/ تحلیل فهرستی» است؛ چون به رغم حضور در نشست، امکان ارائه نظر و پرسش فراهم نشد و آن را به اینجا موکول کردم. با این حال، به این نکته اکتفا می‌کنم که حتی اگر اصل چنین …

توضیحات بیشتر »

کتاب‌شناسی آثار آیت‌الله سیدحسین بروجردی

کتابشناسی آثار آیت‌الله سید حسین بروجردی

کتاب «کتاب‌شناسی آثار آیت‌الله‌ حاج آقا سیدحسین طباطبایی‌ بروجردی» از سوی میرزاعلی سلیمانی‌بروجردی و طیبه حاج‌باقریان تهیه و تدوین شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتابشناسی آثار آیت‌الله‌ حاج آقا سیدحسین طباطبایی‌ بروجردی در پنح فصل و در ۳۲۵ صفحه به قلم میرزاعلی سلیمانی‌بروجردی و طیبه حاج‌باقریان تدوین، مکتوب و توسط نشر وراقان‏‫ به زیور طبع آراسته شد. کتاب‌شناسی آثار آیت‌الله سید حسین بروجردی شامل فصول ذیل است: فصل اول: آثار و تالیفات مستقل آیت‌الله بروجردی که شامل ۶۹ عنوان اثر است. فصل دوم: حواشی آیت‌الله بروجردی بر آثار دیگر بزرگان که شامل ۱۰۴ عنوان اثر است. فصل سوم: آثاری که بر …

توضیحات بیشتر »

تغییر مذهب فقهی علمای اهل‌سنت؛ بیشترین جذابیت از آن مذهب شافعی

تغییر مذهب فقهی علمای اهل‌سنت؛ بیشترین جذابیت از آن مذهب شافعی

شبکه اجتهاد: این یادداشت درصدد است که نشانه‌های پدیدۀ تغییر مذهب را در چارچوب پردامنه‌ترین مذاهب در جغرافیای اسلامی رصد و ترسیم کند. شواهد عمیق و نشانه‌های عجیبی که در این اثر بررسی شده، صرفا نمونه‌ای است که بیش از ۱۰% این پدیده را دربرنمی‌گیرد؛ یعنی همان نزدیک به ۵۰۰ عالمی که دست به تغییر مذهب زدند و نام‌های ایشان در کتاب‌های تراجم ثبت شده است. انگیزه‌های متنوع برای تغییر مذهب چکیدۀ مباحثات طولانی علما دربارۀ حکم فقهی تغییر مذهب، این است که شاغلان به تحصیل دینی اگر به ترجیح برسند، می‌توانند مذهب خود را تغییر دهند. اما در واقعیت …

توضیحات بیشتر »

گزارشی از نشست بی‌سابقه حدیث‌پژوهی

شبکه اجتهاد: کاربران علاقمند به حیطه‌های مرتبط با مطالعات اسلامی، گفتگوی مجازی استاد سید احمد مددی؛ استاد درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم با دو تن از اساتید برجسته غربی؛ پروفسور رابرت گلیو (استاد دانشگاه اگزتر) و پروفسور اندرو نیومن (استاد دانشگاه ادینبرا) را شاهد بودند. در این وبینار که به همت کالج اسلامی لندن برگزار شد، مباحثه‌ای درباره نظریه «تحلیل فهرستی» رقم خورد که استاد حوزه قم به ارائه نظرات خود پرداخت و پس از آن، آکادمسین‌ها مستقیماً پاسخ سؤالات خود را از ایشان جویا شدند. در ابتدای گفتگو، استاد مددی با توضیح درباره برخی مصطلحات علم‌الحدیث و …

توضیحات بیشتر »

روحانیون مطالبی را که روشن نیست و جای شبهه دارد، مطرح نکنند/ بحث علمی نیاز به برنامه و تشریفات خاصی ندارد

روحانیون مطالبی را که روشن نیست و جای شبهه دارد، مطرح نکنند/ بحث علمی نیاز به برنامه و تشریفات خاصی ندارد

مبلغان دین هم باید این نکته را در نظر بگیرند. ببنیم چه چیزی در هدایت مردم بیشتر تأثیر دارد. مسائل و مباحثی که «بیّن‌الرُشد» است را مطرح کنیم نه مطالبی را که واضح و روشن نیست و جای شبهه دارد یا در آن رضایت زید و عمرو نهفته است، رضایت خداوند و حضرت ولی عصر (سلام الله علیه) را ملاک و معیار اعمال و سخنانمان قرار بدهیم. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله سیدموسی شبیری زنجانی از مردم خواست در این ایام با دعا به پیشگاه خداوند متعال و توسل به حضرات معصومین علیهم السلام برای برطرف شدن خطر کرونا از جامعه …

توضیحات بیشتر »

حجیت نظرات آزمایشگاهی مبتنی بر مقدمات حدسّیه

حجیت نظرات آزمایشگاهی مبتنی بر مقدمات حدسّیه

شبکه اجتهاد: آیا نظرات آزمایشگاهی مبتنی بر جزم و یقین که از مقدمات حدسیه به دست آمده، حجت است؟ نکته ۱: اگر نظر شخص کارشناس و آزمایشگر از روی ظن و گمان باشد اعتباری نخواهد داشت. نکته ۲: امر حدسی امری است که تشخیص آن بر اساس مقدمات حسّی ممکن نیست و تنها راه تشخیص آن قول اهل خبره است نکته ۳: مقدمات حدسیه مقدماتی است که برای همه نتیجه یکسانی نخواهد داشت و نتایجی که کارشناسان مختلف از آن مقدمات می‌‌گیرند متفاوت است. اعتبار نظرات کارشناسی مبتنی بر مقدمات حدسیه از باب خبر نخواهد بود و ادله حجیت خبر …

توضیحات بیشتر »

نوآوری‌ها و ابتکارات شهید صدر در اصول فقه شیعه

نوآوری‌ها و ابتکارات شهید صدر در اصول فقه شیعه

علامه شهید ‌آیت‌الله سید محمد باقر صدر در دانش‌هایی چون اصول، فقه، فلسفه سیاست و معرفت‌شناسی نظریه‌های جدیدی ارائه کرده است. شبکه اجتهاد: ۱۹ فروردین سالروز شهادت ‌آیت‌الله سید محمد باقر صدر و خواهر گرامیش بنت الهدی صدر به دست رژیم سفاک صدام است. علامه شهید، ‌آیت‌الله سید محمد باقر صدر، یکی از بزرگترین اندیشمندان مسلمان و «نابغه مسلمان» در تاریخ اسلامی به ویژه در قرن معاصر است. شهید صدر در دانش‌هایی چون اصول، فقه، فلسفه سیاست و معرفت‌شناسی نظریه‌های جدیدی ارائه کرده است. برخی از نظریه‌های مشهور وی عبارت است از: نظریه حق الطاعه، توالد ذاتی معرفت و منطقه الفراغ. …

توضیحات بیشتر »

نحوه برخورد امام رضا(ع) با روایات مشکل؛ از تبیین تا انکار

پژوهشگر حدیث حوزه با اشاره به روش‌های برخورد امام رضا(ع) با احادیث نادرست و مشکل، گفت: ائمه(ع) و به خصوص امام رضا(ع) عمدتاً از روش تبیینی و بعضاً از شیوه انکاری در این زمینه بهره می‌بردند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین یاسین پورعلی، پژوهشگر و حدیث‌پژوه حوزوی، در نشست علمی «شیوه‌های حل مشکل الحدیث عیون اخبار الرضا(ع)»، گفت: حدیثی که مفهوم ظاهری ارائه شده در آن شامل مطالب پیچیده‌ای است که مخاطب در نمی‌یابد و یا با یافته‌های پیشینی ما ناسازگار است، مشکل الحدیث گفته می‌شود. وی افزود: از بیشتر ائمه(ع) در تبیین احادیث مشکل، مطالبی رسیده است؛ امام علی(ع) …

توضیحات بیشتر »

چرا اندیشه «شهید صدر» نسبت به سایر اندیشمندان شیعه در جهان اسلام نفوذ کرد؟

چرا اندیشه «شهید صدر» نسبت به سایر اندیشمندان شیعه در جهان اسلام نفوذ کرد؟

ضرب‌المثل مشهوری است که می‌گوید؛ اندیشه در مصر تولید می‌شود، در لبنان چاپ می‌شود و در نجف خوانده می‌شود. ادعای درستی است، اما می‌گویند تنها کسی که جهت این مسیر‌ را عوض کرد شهید صدر بود؛ یعنی در نجف نوشت، در لبنان چاپ شد و در مصر آثارش خوانده شد. شبکه اجتهاد: از میان نخبگان شیعی معاصر شخصیت‌هایی یافت می‌شوند که کتب، مقالات و مباحث آنها در میان بدنه نخبگانی و یا حتی توده‌های اهل سنت نفوذ کرده و آنان را متاثر ساخته است. برجسته‌ترین این نخبگان، شهید آیت‌الله سید محمدباقر صدر و دکتر علی شریعتی هستند. بررسی دلایل نفوذ …

توضیحات بیشتر »

شخصیت و روایات «علی بن حدید مدائنی»/ جمال‌الدین حیدری‌فطرت

راه دشوار اصول فقه فعلی تا فقه حقوق شهروندی/ حسن اجرایی

شبکه اجتهاد: بحث درباره شخصیت روایی علی بن حدید مدائنی را در چهار مقام؛ توصیف، ترسیم، تحلیل و تحکیم پی می‌گیرم: توصیف داده‌های راوی‌شناسانه «علی بن حدید بن حکیم المدائنی الأزدی الساباطی‏» گرچه از راویان پرروایت و فعّال شیعی است، ولی در کتب اصلی رجال شیعه، به هیچ توصیفی درباره وثاقت یا ضعف از وی برنمی‌خوریم. نجاشی، وی را از راویان امام کاظم علیه‌ السلام اعلام داشته و شیخ طوسی در الرجال، ضمن برشمردن وی از اصحاب امام رضا و امام جواد علیهما‌السلام، فقط به محل زندگی و رشد وی (مدائن) اشاره کرده است. در مقابل، کشّی، روایات و گزارش‌هایی …

توضیحات بیشتر »

برنامه پیشنهادی دوره اجتهاد در حوزه علمیه/ سید منذر حکیم

مفهوم جامعه خانواده‌محور مورد توجه قرار نگرفته است/ باید درون خرده‌نظام‌ها، خانواده‌محوری دیده شود و استنباط‌ها جزءنگرانه نباشد

شبکه اجتهاد: از مهمترین وظایف نظام اداری حوزه علمیه، بررسی و اصلاح و برنامه ریزی و تکمیل نظام آموزشی حوزه علمیه در زمینه کتاب‌های درسی و روش‌های آموزشی و مقاطع تحصیلی و کیفیت تعلیم و تعلم است که همواره مورد عنایت سیاستگزاران و مدیران حوزه به ویژه در دوره ده ساله شورای مدیریت حوزه و پس از آن شورای عالی حوزه و همچنین مدیریت حوزه در دوره‌های اخیر بوده و در این باره برنامه ریزی‌ها و مصوباتی تصویب و اجرا شده است. مقاله زیر که در شماره ۲۲ پیام حوزه انتشار یافته، نیز کوششی برای طرح مجدد این مهم در …

توضیحات بیشتر »

نرم افزار «مجموعه آثار استاد محمدحسن ربانی بیرجندی» عرضه شد

نرم افزار «مجموعه آثار استاد محمدحسن ربانی بیرجندی» عرضه شد

متن ۴۴ عنوان کتاب از آثار حجت‌الاسلام والمسلمین شیخ محمدحسن ربانی بیرجندی و دیگر آثار مرتبط، به زبان فارسی و عربی در موضوعاتی چون: اصول فقه، اصول و حدیث در قالب نرم‌افزار تولید و عرضه شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، متن ۴۴ عنوان کتاب از آثار حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسن ربانی بیرجندی، (مدیر گروه فقه و مبانی اجتهاد مرکز تخصصی آخوند خراسانی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی، استاد سطوح عالی حوزه علمیه مشهد و مسئول گروه فقه و اصول مدرسه عالی نواب) در موضوعاتی چون: فقه و اصول، تفسیر، حدیث به زبان فارسی و عربی توسط مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی در …

توضیحات بیشتر »

اگر فهم نباشد نص قابل استفاده نیست/ شهید صدر؛ سکان‌دار فهم اجتماعی در استنباط است/ مشکل برخی فقها در فهم تاریخی

فیلسوف فقه می‌تواند فقه را به سمت پاسخ‌گویی و معاصرسازی بکشاند/ نظریه ترکیب روح شریعت و روح زندگی

استاد مبلغی مقوله‌های واردشده شهید صدر به بحث فهم را به چهار دسته فهم‌های عرفی، اجتماعی، علمی و تاریخی تقسیم کرد و اظهار داشت: شهید صدر ادبیات فهم اجتماعی را پایه‌گذاری کرد؛ فهم اجتماعی در علوم دیگر، بحث‌های سیاسی و غیر سیاسی است اما این فهم اجتماعی را شهید صدر شروع کرد. اگر فهم نباشد نص قابل استفاده نیست؛ شما از نص فهمی دارید که آن فهم حکم را آشکار می‌سازد. فقه، فهم دارای چارچوب و ضوابط است؛ فقه همان فهم عمیق است. به گزارش شبکه اجتهاد، چهارمین نشست از سلسله‌ نشست‌های علمی «اندیشۀ صدر» با موضوع «نوآوری‌های شهید صدر …

توضیحات بیشتر »
Real Time Web Analytics Clicky