اجتهاد و اصول فقه

یکی از نهادهای پربسامد که در ابواب مختلف فقهی مورد توجه است، نهاد «ولایت» است. از میان مصادیق ولی، «ولی عرفی» کمتر مورد بحث و بررسی قرار گرفته است و علاوه بر ضرورت تبیین ماهیت، بررسی ادله مشروعیت ولایت آن نیز امری لازم است. بر این اساس پرسش اصلی پژوهش آن است که مبانی مشروعیت ولی عرفی چیست؟ شبکه اجتهاد: …

نشریه «عهد» در شماره‌‌ی جدید خود با آثار و گفتاری از محمدعلی مهتدی، مهدی فیروزان، مهدی چمران و شریف لک‌زایی؛ به واکاوی شخصیت و اندیشه امام موسی صدر پرداخته است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، شصت و هشتمین شماره دوهفته نامه علمی-فرهنگی «عهد» ویژه واکاوی سیره و اندیشه امام موسی صدر به همت خانه طلاب جوان قم منتشر شد. در این …

در بحث نشوز که آیه ضرب داریم، آیه ضرب را غربی‌ها نمی‌توانند بفهمند، چون آنها آزادی جنسی دارند. کسانی که آزادی جنسی را به رسمیت بشناسند بحث نشوز را نمی‌فهمند. بحث نشوز قسمتی از آن نظام است که نسبت به تامین نیاز جنسی حساسیت دارد و نسبت به انحرافات جنسی، حساس است. مرد و زن هیچ‌کدام نمی‌توانند نیاز جنسی‌شان را …

رئیس دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان با تأکید بر لزوم تلاش روزافزون در بارور شدن اجتهاد نوع اول در حوزه‌های علمیه، تصریح کرد: باید اجتهاد نوع اول در حیطه‌ها و مسأله‌های جدید انجام شود و به روز رسانی در احکام را داشته باشیم، اما باید در کنار آن اجتهاد، اجتهاد نوع دوم را هم در حوزه‌های علمیه شروع کنیم و طلبه‌ها …

‌امامی پناه با بیان اینکه نسخ؛ روشی عقلایی، تربیتی و فرا زمانی است، گفت: یکی از آسیب‌هایی که فقه و اصول هیچ گاه از آن مصون نبوده، نگاه تعبدی و توقیفی به آن است. کمتر دیده می‌شود که قبل از مواجهه با یک پدیده و سوال فقهی و اصولی به سنخ شناسی آن مسأله بپردازیم و ببینیم آیا مسأله ما …

دفتر فقه معاصر به دنبال این است که مسائل مورد ابتلاء در عصر حاضر که با زندگی بشر عجین شده است را در کتب درسی حوزه بگنجاند تا طلاب و دانش پژوهان در مرحله سطح با آن‌‌‌‌ها و فروعات و ادله آن‌‌‌‌ها آشنا شوند و پس از آن خود به خود در درس‌‌‌‌‌های خارج هم مطرح می‌‌‌‌شود، زیرا بسیاری از …

لک‌زایی ضمن اشاره به اهمیت دانش فقه در تمدن نوین اسلامی تصریح کرد: فقه همواره یک دانش راهبردی در میان مسلمانان بوده و وظیفه تعیین راهبردها و تعیین اولویت‌ها و تعیین تکلیف نسبت به تزاحماتی که در سطح فردی اجتماعی و سیاسی پیش می‌آید تماما بر عهده فقه است. این فقه است که اگر زنده باشد و مستقر باشد می‌توانیم …

استاد پردیس فارابی دانشگاه تهران با بیان اینکه توصیه به دخالت ندادن فلسفه در فقه منطقی نیست، گفت: تمام دانشهایی که در علم اصول دخالت دارند با واسطه در فقه نیز دخالت دارند. به گزارش شبکه اجتهاد، مطلبی در شبکه‌های اجتماعی نشر یافته است که دیدگاه فقیهی را در باب تأثیر فلسفه در فقه منعکس می‌کند که «فلسفه برای فهم …

هدف این کتاب ارائه روشی برای فهم متون دینی با رویکرد روان شناختی است. از یک منظر این نوع مباحث، دو لایه متفاوت دارد: یکی روش فهم عمومی متون دینی که در کتاب حاضر به نام روش فهم عمومی متون دینی با رویکرد روانشناختی ارائه شده است؛ و دیگری روش فهم روانشناختی متون دینی که در اثری مستقل با همین …

مدیر گروه پژوهشی فقه قرآن و حدیث مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) گفت: جای سؤال است که چگونه آیات فقهی را منحصر به ۵۰۰ آیه می‌کنیم؟ اگر دایره فقه‌القرآن را فقط به احکام عملی منحصر نکنیم و آن را به سمت احکام اعتقادی قلبی و جوانحی ببریم، آیات زیادی خواهیم داشت که احکام شرعی مانند حرمت شرک و حرمت سوء ظن …

تأسیس ابواب جدید فقهی باید مدبرانه و بر اساس یک طرح از پیش طراحی شده باشد و جغرافیای توسعه فقه باید روشن باشد. بنابراین حوزه‌‌‌‌ها‌ی علمیه برای روزآمدی خودشان و این که بتوانند نیازهای جامعه و حکومت اسلامی را پاسخگو باشند باید بر اساس یک نقشه کلان پیش بروند. ضرورت پرداختن طلبه‌‌‌‌ها‌ی جوان و انرژی‌‌‌‌ها‌ی جدید بر اساس این مبنا …

این تحقیق تلاش دارد تا با بررسی احکام و ارائه یک الگوی مناسب برگرفته از فقه شیعه، راه حلی را برای تعامل بیشتر مسلمانان و اهل کتاب ارائه دهد. این مهم از طریق بررسی ابواب مختلف فقه شیعه که مرتبط با اهل کتاب هستند صورت می‌گیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، جلسه دفاعیه پایان‌نامه سطح سه حجت‌الاسلام‌‌‌‌ها‌دی قربانیار با عنوان «بسترهای …

«مهدویت‌نگاری در سده‌های نخستین» نوشته محمد معرفت توسط انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب منتشر شد. نویسنده در این کتاب به بازشناسی مصادر حدیثی شیعه پرداخته است. به گزارش شبکه اجتهاد، انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب کتاب «مهدویت‌نگاری در سده‌های نخستین» نوشته حجت‌الاسلام والمسلمین محمد معرفت را با شمارگان هزار نسخه، ۲۲۹ صفحه و بهای ۴۶ هزار تومان منتشر کرد. کتاب …

تمام حقوق انسانی را خالق انسان‌ها جعل کرد و برای انسانیت انسان‌ها مراتبی را در نظر گرفته است و آن مراتب را به اختیار خود انسان گذاشته است و برای انسان‌هایی که از آن ذات مقدس فاصله می‌گیرند و هتک حرمت او را می‌کنند حقوق و احکامی را جعل می‌کند و هکذا برای انسان‌هایی که به او نزدیک می‌شوند. حال …

استاد سطوح عالی فقه و اصول حوزه علمیه قم معتقد است: نواندیش دینی و نوآور فقهی، اسلام‌شناس توانمند، زمان‌شناس و نوپردازی است که میان «اصل» و «عصر» جمع می‌کند؛ آن هم جمعی از نوع سالم و نه مکسّر. در عین حالی که عصر و زمانه را در نظر می‌گیرد از اصول اساسی نیز تخطّی نمی‌کند و سعی می‌کند بر اساس …

نشست «شورای تخصصی سیاست» از سوی دبیرخانه مفتاح برگزار شد و در آن حجج‌اسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست، محمد حاج‌ابوالقاسم، سید سجاد ایزدهی و احمد رهدار به ایراد سخن پرداختند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدسجاد ایزدهی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به عنوان نخستین سخنران در مطالبی اظهار داشت: درباره نظام سیاسی باید به چهار نکته …

استاد حوزه علمیه قم گفت: مدیریت فقهی اخلاق‌محور به معنای چنین مدیریتی است که هم ضمانت اجرا دارد و هم ارزش‌های اخلاقی در آن مدیریت رعایت شده است؛ به دنبال این هستیم که ببینیم آیا چنین مدیریتی را می‌توانیم تصویر کنیم و بر اساس موازین و ضوابط شرعی که از معارف دینی به دست ما می‌آید، تبیین کنیم یا خیر؟ …

شورای علمی گروه فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدنی، قوی، فعال و پویا است تا جایی که می‌‌توان گفت در حوزه «فقه شهر و شهرنشینی» پیشرو و جلودار بوده است و بناست اولین شماره «دو فصلنامه الهیات شهر» در سال آینده منتشر شود. اختصاصی شبکه اجتهاد: «پژوهشکده‌‌ اسلام تمدنی» از پژوهشکده‌‌های پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی است که از سال ۱۳۹۵ …

رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب با اشاره به رویکرد عقل‌گرایی سیدمرتضی در علم، گفت: حضور ایشان در درس عالمان اهل تسنن در راستای تقریب مذاهب، سنت خوبی بود که امروز کمرنگ شده یا از بین رفته است؛ سیدمرتضی با عقل‌گرایی در علم و تقریب در رفتار توانست خدمات زیادی به اصل اسلام داشته باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین …

شبکه اجتهاد: تعامل و ارتباط، جزء جدایی‌ناپذیر زندگی بشری است. از این رو، همواره میان افراد، تزاحم و تعارض‌هایی پیش می‌آید که به موجب آن، حقوق یکی، مورد تعدیِ دیگری قرار می‌گیرد. تقاص یا مقابله‌به‌مثل، قاعده و راهی است که برخی افراد برای اعاده حقوق پایمال‌شده صاحبان حق پیشنهاد می‌کنند. اقتضای این قاعده این است که برای مقابله، میان عملکرد …

می‌گوییم اگر زن شرایط مرجعیت را پیدا کرد می‌تواند مرجع باشد و ذکوریت شرط نیست. این حرف به این معنا نیست که از هر زنی می‌توان تقلید کرد. متاسفانه برخی در جامعه اینگونه تبلیغ می‌کنند که آقای جناتی می‌گوید از همین زنهای کوچه و خیابان می‌شود تقلید کرد. این که زنها شرایط را ندارند قبول است. اما اگر یک زنی …

کسی که عالمانه و عامدانه می‌داند دین حق است و انکار می‌کند چنین کسی هست که مرتد و کافر شده و الا هرکسی که بر اساس عقیده‌ی خودش، شبهه‌ای برای خودش پیدا شده و برگشت، این مصداق مرتد نمی‌شود. خب قاعدتاً در آن چیزی که به‌عنوان «مجازات مرتد» ذکر شده، مرتد در کنار تغییر عقیده، یک چیز اضافه‌ای هم دارد، …

در پی انتشار صوتی تقطیع شده از آیت‌الله مصطفی اشرفی شاهرودی، مرکز تحقیقات اسلامی وابسته به دفتر معظم‌له اطلاعیه‌ای به شرح ذیل صادر کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، با توجه به نشر یک فایل صوتی تقطیع شده از استاد معظم حضرت آیت الله اشرفی شاهرودی در فضای مجازی و استفسار برخی از عزیزان نکاتی جهت روشنگری به اطلاع می‌رساند: ۱) صوت …

شبکه اجتهاد: بار دیگر عبدالکریم سروش جنجال فکری گسترده‌ای برانگیخته است. بیش از دو دهه است که او را رأس جریان «روشنفکری دینی» می‌شناسند. حتی برخی از نواندیشان منتقد او معتقدند که او پایه‌گذار جریان «روشنفکری دینی» در ایران است و پیش از او ما با جریان «روشنفکری مذهبی» یا احیاگران و اصلاح‌گران دینی روبه‌رو بوده‌ایم. این سخن که به …

«مختارات من نصوص الفقه السیاسی»؛ «حجیت خبر واحد» و «مرجع امنیت در فقه امامیه و فقه اساسی جمهوری اسلامی» سه اثر جدیدی هستند که از سوی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم چاپ و در اختیار محققان و پژوهشگران قرار گرفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «مختارات من نصوص الفقه السیاسی» به کوشش علی خالقی، …

رئیس مؤسسه فقاهت و تمدن‌سازی با بیان اینکه حدیث شیعه از پشتوانه علمی و مبنای مهم کلامی برخوردار است، گفت: نداشتن نگاه کلان و منظومه‌ای به جریان حدیثی شیعه از ضعف‌های حوزه است. یکی دیگر از جهاتی که در جریان حدیثی شیعه مورد غفلت واقع شده، نگاه از موضع کلامی است، اینکه اهل بیت(ع) نسبت به علمی که منتشر می‌کند …

راه فهم تفاوت در روش‌های اجتهاد نجف و قم، خواندن تطبیقی آثار هر دو روش است؛ فرمولیزه شدن فقه در نجف، اگر با اصول و مبانی دقیق باشد، می‌تواند ما را به نتایج خوبی برساند؛ اما فقه نجف به‌خاطر سوق دادن فقیه به سمت حجیت، در مسائل تمدنی و نظام‌سازی خیلی کارساز نیست؛ چراکه در نظام‌سازی ما فقط به‌دنبال حجت …

سروش، مانند بسیاری از مدعیان روشنفکری گرفتار نوعی آلزایمر تاریخی است. این همه آزادی اندیشه و گفت‌وگو را در کشور ما نادیده می‌گیرد و در آمریکایی زندگی می‌کند که کسی جرئت نمی‌کند هلوکاست را نقد کند. به گزارش شبکه اجتهاد، به دنبال اظهارات اخیر دکتر سروش در موضوع رحمانیت و خشونت در اسلام و تعارضات فراوان آن با آموزه‌های مسلم …

استاد خارج فقه حوزه علمیه مشهد گفت: برخی می‌گویند سید با شتابزدگی و برای رقابت با اهل تسنن، اجماع را قبول کرد، اما به نظر بنده اجماعات او نه تنها حلقه واسط برای کشف سیره متشرعه الی زمان معصوم، بلکه بالاتر علامت اتفاق فتوایی اصحاب امامیه است. لذا اجماعات او در عرض روایات نیست، بلکه گویای اتفاق فتاوای علمای شیعه …

کتاب «حکم، سنت و شریعت: خوانشی از دیدگاه‌های اصولی آیت‌الله سیستانی» به قلم حمیدرضا تمدن و علی الهی خراسانی توسط انتشارات دانشگاه امام صادق(ع) منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیت‌الله سیدعلی سیستانی یکی از نظریه‌پردازان برجسته در دانش اصول فقه به‌شمار می‌رود. مکتب اصولی وی ترکیبی از روش تاریخی آیت‌الله بروجردی در قم و قاعده‌مندی آیت‌الله خویی در نجف …