اجتهاد و اصول فقه

فقه الاخلاق هنوز مدون نشده و ما از فقه الشریعه داریم وارد فقه الاخلاق می‌شویم. اگر سؤالی شود باید چنین باشد که تأثیر محصول فقه الاخلاق که کشف حسن و قبیح است، جایی در فقاهت دارد؟ اگر مصلحت و مفسده واقعی را در فقه الاخلاق به دست آوردیم، آیا می‌توان از درونش قانون شرعی درآورد؟ اگر مصلحت واقعی را به …

رساله‌های «معیار تشخیص و کاربرد قیاس منطقی و فقهی در کتاب جواهرالکلام» و «قاعده دیه اعضای فرد و زوج و استثنائات آن در مذاهب خمسه» در سطح ۴ و پایان‌نامه «ماهیت و آثار استیفای از عمل و ملک غیر در فقه و حقوق» در سطح ۳ حوزه علمیه خراسان بررسی و دفاع شد. به گزارش شبکه اجتهاد، جلسه‌ی دفاعیه رساله‌ی …

شماره دوم دوفصلنامه علمی تخصصی مطالعات اعتبار سنجی حدیث به صاحب امتیازی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان و با همکاری گروه رجال پژوهشی معاونت پژوهش این حوزه، منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، دومین شماره دوفصلنامه‌ی علمی تخصصی مطالعات اعتبار سنجی حدیث به صاحب امتیازی معاونت پژوهش این حوزه و با همکاری گروه رجال پژوهشی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان، …

سید مرتضی دید دوتا طلبه خیلی با استعداد هستند، به یکی ماهی دوازده دینار شهریه داد و به یکی ماهی هشت دینار؛ آن کسی که ماهی دوازده دینار به او شهریه داد، شد شیخ محمد حسن طوسی که دو کتاب از «کتب أربعه» را نوشت. شبکه اجتهاد: آیت‌الله عبدالله جوادی آملی در یکی از دروس خارج فقه خود به جایگاه …

شبکه اجتهاد: آقا ضیاءالدین عراقی از بزرگانِ علمای شیعه در قرن چهاردهم هجری، در سال ۱۲۷۸ ق در قربه‏ی سلطان آباد اراک به دنیا آمد. او علوم مقدماتی را در زادگاهش فرا گرفت و سپس در نجف در محضر آقاسیدمحمد فشارکی حضور یافت. آقاضیاء عراقی سپس در حلقه‌ی درس مدرسان ناموری همچون حاج میرزا حسین خلیلی، آخوندملامحمد کاظم خراسانی، شیخ …

اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد حاج سید محمدحسن طباطبایی از خطبا، اساتید اخلاق و مدیران موفق حوزه علمیه مشهد که سال‌ها در جهت شکوفایی احکام نورانی اسلام و ترویج معارف اهل‌بیت عصمت و طهارت علیه‌السلام مشغول تدریس و تبلیغ بود که در سالروز شهادت حضرت جوادالائمه (علیه‌السلام) در سن ۷۳ سالگی دار فانی را وداع گفت.      

شبکه اجتهاد: دوران امامت امام‌جواد ۱۷ سال طول کشید. اما هم اطلاعات تاریخی ما از سبک زندگی آن حضرت در حوزه‌های مختلف عبادی، فردی، خانوادگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و …؛ و هم احادیث رسیده از ایشان بسیار اندک است. طبق بررسی جناب آقای عطاردی در کتاب مسند الامام الجواد علیه‌السلام در مجموع حدود ۲۲۰ روایت از آن حضرت در حوزه‌ها …

آن روش آقای بروجردی اگر اِحیا بشود، یعنی اگر ما روش و متد را یاد بگیریم و در ثانی وسایل کار را آماده کنیم، می‌توانیم فقیهی را تربیت بکنیم که در طی سه سال، چهار سال بتواند در تمام ابواب فقه نظر بدهد. ما در این جهت مشکل نداریم. ما مشکل‌مان این است که اینها بحث تخصص را با یک …

ضرورت توسعه به‌عنوان یکی از مستحدثات مهم امروز از طرفی و گستردگی قلمروی شریعت مقدس اسلام از سویی دیگر فقیه را به پاسخگویی در مورد تعیین وظیفه عملی در قبال اجرای طرح‌های توسعه وادار می‌کند. از سویی دیگر می‌بینیم موقوفات بسیار گسترده هستند و خواه ناخواه تحت تأثیر اجرای طرح‌های توسعه قرار می‌گیرند. به دلیل اهمیت بسیار بالایی که در …

شبکه اجتهاد: با مراجعه به مصادر رجالی اهل سنت می‌بینیم تشیع ـ به معنی اعتقاد به ولایت بلافصل أمیر المؤمنین و برائت از خلفای دیگر ـ گناهی است نا بخشودنی، و اتهام به تشیع برای ذکر یک راوی در کتب ضعفاء کافی است. به این اقوال در تضعیف یک راوی تنها به جرم شیعه بودن بنگرید: ۱. قال أشهب: سئل …

شبکه اجتهاد: یکی از مهم‌ترین راه‌های اصلاح اندیشه و فهم ما از دین و مذهب شناخت دین و منابع دینی در بستر تاریخی آن است. این شناخت درک ما را از تحول تاریخی فهم‌های دینی ارتقا‌ می‌دهد. اگر خواهان اجتهاد در اصول و فروعیم و اگر‌ می‌خواهیم درک درستی از دیالکتیک “نص” و “تاریخ” و سهم مقتضیات زمان و مکان …

مرکز تراث کربلا وابسته به بخش امور معارف اسلامی و انسانی آستان قدس عباسی در راستای مجموعه آثار خود در زمینه احیای میراث علمی علما و اندیشمندان به تازگی کتاب (رساله فی نفی حجیه الظن) تالیف شیخ محمد تقی هروی حائری ( ۱۲۱۷ -۱۲۹۹ه) از علمای قرن سیزدهم را منتشر کرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، این کتاب توسط حجت‌الاسلام …

یک مغالطه‌ای در این چند دهه‌ی اخیر از سوی افرادی که می‌خواهند دین را از اعتبار ساقط کنند صورت گرفته و تفکیک کرده‌اند بین دین و برداشت از دین، بین قرآن و برداشت از قرآن، بین روایات و برداشت از روایات. وقتی دین و قرآن و سنت را از برداشت آنها جدا کنیم، نتیجه‌اش این می‌شود که بگوییم شما یک …

‌‌اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله حاج سید کاظم اخوان مرعشی، از تربیت‌یافتگان نامدار حوزه‌های علمیه قم و نجف و از پیشگامان انقلاب اسلامی در شهر مشهد به‌شمار می‌‎آمد. ایشان سال‌ها نزد اساتید برجسته به تحصیل پرداخت تا به درجه عالیه اجتهاد نائل آمد. او حدود نیم قرن به تدریس فقه و اصول اهتمام ورزید و در این مدت شاگردان و فضلای …

مرحوم آخوند خراسانی به این رسیده بود که اقامه حکومت به شیوه مردمی صحیح است. در همان عصر، سید یزدی به نظر دیگری رسیده بود و هر دو هم قاطع بودند. اگر بگویند که نظر ما بدیهی است، این یک تندروی در اعمال نظر شخصی است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد محمدی قاینی، از شاگردان آیات عظام خویی، …

شبکه اجتهاد: معمولا هر روز پس از نماز مغرب اگر به دفتر آیت‌ﷲ‌ سید موسی شبیری زنجانی بروید که نزدیک‌ترین دفتر در میان دفاتر مراجع بزرگ تقلید به حرم حضرت معصومه(ع) است، این مرجع تقلید ۹۳ ساله را می‌بینید که حتی روز تعطیل آخر هفته به دفتر می‌آید و با حاضرین در دفترش بحث آزاد علمی می‌کند. این دفتر که …

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، تفکیک میان دو مکتب قم و نجف را در حال حاضر سخت دانست و گفت: مبادلات علمی و تضارب آراء به‌ویژه بعد از سقوط صدام به شکل خوبی بین دو مکتب انجام گرفته و روبه رشد است و آینده منزلت مرجعیت در گرو رفتارهای مراجع تقلید، مردم، اقتضائات جهانی و حاکمیت می‌باشد. به گزارش …

قواعد استظهار مجموعه‌ای از قواعد اصولی است که با تشخیص ظهور تاسیس می‌شود و در راه کشف بسیاری از احکام شرعی از نصوص دینی موجود در قرآن و سنت به کار گرفته می‌شود. بحث از قواعد استظهار در حل مسائل نوپیدایی فکری و معرفی توانمندی فقه برای پاسخگویی در رشته مطالعات فقهی ضروری است. جدیدترین اثر علمی قلم حجت‌الاسلام والمسلمین …

شبکه اجتهاد: بی‌‌تردید علم فقه نقش مهمی در تنظیم مناسبات فردی و اجتماعی جوامع مسلمان ایفا می‌کند. احکام شرعی به عنوان خروجی علم فقه در تمام حوزه‌ها، از جمله سیاست داخلی و خارجی، اقتصاد، فرهنگ و … تأثیرگذار و نقش‌آفرین است و از این طریق، مسیر پیشرفت یا پسرفت یک کشور را هموار می‌سازد؛ برای مثال فقه می‌تواند دایره آزادی‌های …

اولین پخش مستند «شیخ مدرس»، داستان زندگی حاج شیخ هاشم قزوینی، امروز دوشنبه ۲۳ تیرماه ۹۹، ساعت ۱۱ شب از شبکه اول سیما به روی آنتن می‌رود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مستند «شیخ مدرس» زندگی عالم ربانی آیت‎الله حاج شیخ هاشم قزوینی با سرمایه‌‎گذاری شرکت صوتی و تصویری سروش و به کارگردانی شهرام قدیری تهیه و تولید شد. این مستند …

کمیته فتوای مجمع تحقیقات اسلامی الازهر در فتوایی تاریخی درباره حکم توسل به پیامبر(ص) برای برطرف شدن بیماری کرونا اعلام کرده است توسل به پیامبر (ص) پس از وفات ایشان بنا بر قول جمهور فقهای مالکی و شافعی و متاخران حنفی و نزد حنبلی‌ها جایز است. به گزارش شبکه اجتهاد، کمیته فتوای مجمع تحقیقات اسلامی الازهر در پاسخ به پرسشی …

کتاب «الدراسات الفقهیه فی أحکام الحجاب و النظر» با موضوع نگاهی دوباره به ادله‌ حجاب، به قلم علی سائلی و با رویکرد پاسخ به اشکالات جدید منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «الدراسات الفقهیه فی أحکام الحجاب و النظر» به قلم علی سائلی با موضوع نگاهی دوباره به ادله‌ حجاب، با رویکرد پاسخ به اشکالات جدید منتشر شده است. …

فقه شهید صدر کاربردی است و ایشان از فقه برای بهبود زندگی بشر کمک‌ می‌گرفت. شهید صدر در پاسخ به این مسئله که چگونه‌ می‌توان زندگی مدرن را با توجه به فقه و راه‌حل‌های قدیمی پیش برد؟ نظراتی بسیار جامع و کاربردی‌ می‌دهد که به اسم ایشان ثبت و مطرح‌ می‌شود. اختصاصی شبکه اجتهاد: دکتر محسن اسماعیلی حقوقدان، استاد و …

پذیرش رشته‌های تخصصی سطح سه حوزه علمیه مشهد در نیمسال اول تحصیلی۱۴۰۰-۱۳۹۹ در رشته‌های تخصصی (فقه مقارن، تفسیر و علوم قرآن، علوم و معارف حدیث، فلسفه و کلام اسلامی و کلام مقارن) توسط مرکز تخصصی آخوند خراسانی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی آغاز شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مرکز تخصصی آخوند خراسانی وابسته به اداره کل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی …

اگر مراد فقهی است که بخواهد به تعبیر بعضی‌ها، «تمدّن ساز» باشد؛ یعنی معادلات دنیوی را آنچنان رقم بزند که موجب ارتقای جایگاه سیاسی و اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی امّت اسلام در بین سایر امم گردد و با بهبود همه‌جانبه زندگی این‌دنیایی مؤمنین، درمقابل تمدن های رقیب قدرت عرض اندام داشته باشد، ساز وکار فعلی در مقابل این امر، …

استاد سطح عالی حوزه علمیه با بیان اینکه بسیاری از مشکلات کشور از حاکمیت فقه فردی و نبود فقه اجتماعی است، گفت: ما فقه نظام اجتماعی را معیار مدیریت کشور قرار نداده‌ایم. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محسن اراکی، استاد سطوح عالی حوزه علمیه، در نشست دولت اسلامی که در فضای مجازی برگزار شد، گفت: با گذشت ۴۱ سال از …

همان قدر که سهم عرف و عادت در شریعت و دخالت فهم آن در استنباط احکام امری مسلم روشن و مقبول همگان است، تعیین دقیق این دخالت و فهم صحیح آن امری مبهم و بحث‌دار است؛ از این رو بسیاری از اظهار نظرهایی که درباره‌ی نقش و تاثیر عرف در این زمینه شده خالی از افراط و تفریط نیست. اختصاصی …

شبکه اجتهاد: مرحوم آقای خوئی اعلی الله مقامه انصافا جزء نوادر بود و از جهات مختلفی بر حوزه‌های علمیه حق دارند ولی انسان نباید این واقعیت را انکار کند که مقام عصمت مخصوص انسان‌های معدودی است. ایشان در اواخر، به فکر این افتاد که رجالی بنویسد. ایشان بعد از آقای بروجردی به قم آمدند و این سفر بر ایشان تأثیر …

«عمق‌بخشی بیشتر در متون حوزوی»، «انگیزه تحصیل»، «توجه به اخلاق و تبلیغ»، «چاره‌اندیشی و توجه به مشکلات درمان، مسکن و معیشت طلاب»، «نظارت علمی در حوزه‌های شهرستان‌ها»، «هجرت طلاب به شهر خود» و «تقدیر از فعالیت‌های جهادی طلاب»؛ بخشی از مسائلی است که مراجع از آیت‌الله اعرافی خواستار شدند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیت‌الله علیرضا اعرافی پس از انتخاب مجدد …

اختصاصی شبکه اجتهاد: بر پایه آموزه‌های قرآن و سنت، تأسی و الگوگیری از افعال پیامبر(ص) لازم و ضروری است. خداوند، پیامبر را به‌عنوان الگو معرفی کرده و مؤمنان را به تأسی از رفتار ایشان فراخوانده است (احزاب، ۲۱). همچنین امیرالمؤمنین (ع) تأسی به افعال انبیا به‌ویژه رسول اکرم(ص) را جزو وظایف دینی مسلمانان برشمرده و آنان را به پیروی از سیره …