اجتهاد و اصول فقه

مرد قهار و نیرومند و مهم و قهرمان میدان تناظر و به کشاکش آوردن اندیشه‌ها، شهید سید محمدباقر صدر است. وقتی ما اصول، فقه، اقتصاد، فلسفه، اندیشه‌های اجتماعی و اندیشه‌های فلسفه علمی ایشان را می‌بینیم متوجه می‌شویم که ایشان چه قدر اندیشه‌های دیگران به مصاف هم می‌آورده است و این کشاکش و تناظر را ادامه می‌داده است تا ابداع و …

‌اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله حاج شیخ جواد تبریزی (ره)، یکی از مراجع عالیقدر و فقهای برجسته عصر حاضر بود. این فقیه بزرگ و اصولی سترگ و رجالی صاحب نظر، سالها با جدیت در تبریز، قم و نجف به تحصیل پرداخت و از محضر اساتید برجسته در فقه و اصول استفاده نمود تا به مدارج عالیه اجتهاد و فقاهت نائل آمد. …

ایشان می‌فرمودند: فقاهت، یعنی شیوه استنباط که این امر نیز به پیشرفت احتیاج دارد و باید تکامل پیدا کند. امروز بسیاری از مسائل وجود دارد که فقه باید تکلیف آنها را مشخص نماید، ولی تاکنون صورت نگرفته است، چه دلیلی دارد که فضلا و بزرگان و محققان ما نتوانند بر این شیوه بیفزایند و آن را کامل کنند. ای بسا …

منتقدان «تاریخ‌مندی احکام» ضمن استناد به قاعده اشتراک احکام به حدیث «حَلاَلُ مُحَمَّدٍ حَلاَلٌ أَبَداً إِلَى یَوْمِ اَلْقِیَامَهِ…» تمسّک کرده و اثبات ابدیت احکام فقهی را در پس این روایت می‌جویند. هدف نگارنده در این نوشتار، ارزیابی بحث «تاریخ‌مندی» احکام فقهی و ابعاد آن نیست و تنها نگرش فقیهان به این روایت مد نظر قرار داشته است. شبکه اجتهاد: مسأله …

کتاب «مطهری و عدالت» از مجموعه (بازخوانی مطهری پس از چهل سال، جلد دوم)، نوشته حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر احمد واعظی، رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم چاپ و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، با وجود گذشت چهل سال از شهادت آیت‌الله مرتضی مطهری، هنوز پژوهشگران از خوان گستردهٔ آراء و نظرات این متفکر شهید استفاده و به آن …

رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) بیان داشت: حوزه از آن عمقی که در سابق داشت فاصله می‌گیرد و این خطر بزرگی است که حوزه را تهدید می‌کند، مسئولین و مدیران حوزه، بگویند برای ژرف‌اندیشی در علوم حوزه چه طرح‌هایی را ارائه داده‌اند. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محمدجواد فاضل لنکرانی رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) در نشست هم اندیشی اساتید …

استاد دانشگاه مفید در نشست «کارکرد فقه اجتماعی پس از انقلاب» تأکید کرد: مهمترین علت نبود عدالت اجتماعی، وجود مشکلات تئوریک و نظریه‌پردازی است؛ چون فقه ما در این بخش عقیم بوده و نظریه‌پردازی نداشته است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد فاضل میبدی، استاد دانشگاه مفید، در نشست «کارکرد فقه اجتماعی پس از انقلاب» در پژوهشکده اندیشه دینی …

درسگفتار اصول فقه به شیوه تفکر انتقادی با تدریس حجت‌الاسلام دکتر سید حسین حسینی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، به همت گروه تمدن اسلامی پژوهشکده اندیشه سیاسی، انقلاب و تمدن اسلامی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، درسگفتار اصول فقه به شیوه تفکر انتقادی به صورت آنلاین برگزار می‌شود. مدرس …

حجت‌الاسلام دکتر ارسطا معتقد است: فقیه باید در موضوع‌شناسی الزاماً خود دخالت کند. به دلیل اینکه فهمی که فقیه از موضوع به دست می‌‎آورد، در تشخیص حکم دخالت دارد. لازمه حرف من تخصصی کردن حوزه فقاهت است. دیگر نمی‌توان از فقیهی صحبت کینم که در همه مسائل اعلم است. بنابراین گروهی از فقها باید به فقه اجتماعی بپردازند. اختصاصی شبکه …

مولفه‌های هویت بخش در سیره رضوی برآمده از عقلانیت و وحدت، فقه مقارن را در ابعاد کلان تمدن اسلامی رقم می‌زند، در این میان غفلت اندیشمندان و نخبگان فقهی جوامع اسلامی و سیاست گذاران فرهنگی کشور از ظرفیت عظیم فقه رضوی به عنوان مهمترین مانیفست تشیع در ارتقای وحدت اسلامی و بازتولید اسلام شیعی در جهان اسلام و دیگر جوامع …

کتاب حاضر برگزیده درس‌های الفائق است که توسط نویسنده در سطوح عالی حوزه علمیه قم تدریس شده است. این اثر ناظر به قواعد و مسائل اصولی تأثیرگذار در فقه معاصر سامان یافته و به‌صورت خلاصه و با بیانی شیوا و روان همراه با نمودار و دسته‌بندی مطالب و پرسش‌های مرتبط با هر فصل برای استفاده طلاب و دانش‌پژوهان جمع آوری …

هرکسی مبنایی دارد و فتوایی می‌دهد که نتیجه آن سردرگمی مردم است. این سردرگمی‌ها سبب بدبینی به نظام فقهی ما شده است. مردم می‌پرسند چرا نباید فقهاء بنشینند و درباره این مباحث به نتیجه برسند. وقتی‌که شورا تشکیل شد مردم نظر اکثریت را می‌بینند. یعنی شورای فتوا جلو بدبینی به فقه و موهن شدن دین را می‌گیرد. فایده دیگر این …

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدجواد ارسطا (استاد حوزه علمیه و دانشیار دانشگاه فارابی قم) در دهمین نشست هم‌اندیشی فقه حکومتی به ارائه نظریه «فقه اجتماعی» می‌پردازد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دهمین نشست هم‌اندیشی فقه حکومتی با ارائه نظریه «فقه اجتماعی» از سوی حجت‌الاسلام دکتر محمدجواد ارسطا استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، روز ۵شنبه ۱۲تیرماه ۹۹ تیرماه برگزار می‌شود. بنابراین …

دانشگاه علوم اسلامی رضوی برای سال تحصیلی ۱۳۹۹-۱۴۰۰ در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری، دانشجوی برادر و خواهر می‌‌پذیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، دانشگاه علوم اسلامی رضوی با توجه به فراهم کردن امکان تحصیل همزمان در حوزه و دانشگاه، برای سال تحصیلی ۱۳۹۹-۱۴۰۰ در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری، دانشجوی برادر و خواهر می‌‌پذیرد. آخرین مهلت ثبت نام …

عضو هیئت علمی مجمع الفکر الاسلامی با بیان اینکه روایات امام رضا(ع)، کارکردهای بسیاری از جمله در فقه، تاریخ و تفسیر دارد، تأکید کرد: روایات رضوی زمینه مناسبی برای فقه مقارن ایجاد می‌کند، زیرا در آن به اختلاف فرق در برخی حکم‌ها و حتی موضوعات کلیدی مانند امامت پرداخته است. به گزارش شبکه اجتهاد، محمود ملکی، عضو هیئت علمی مؤسسه …

شبکه اجتهاد: نخستین جلسه دوره هشتم شورای عالی حوزه‌های علمیه با حضور هفت عضو این شورا در محل جامعه مدرسین حوزه علمیه قم برگزار شد. این جلسه با انتخاب آیت‌الله ‌‌حسینی بوشهری به عنوان دبیر اول شورا و انتخاب آیت‌الله ‌‌اعرافی به عنوان مدیر حوزه‌های علمیه همراه بود. همچنین، آیت‌الله ‌‌شیخ جواد مروی نیز به اتفاق آراء برای یک دوره …

آیت‌الله خوئی به تناسب موارد فقهی گاهی در یک قاعده اصولی مثل جریان اصل برائت و احتیاط در مصداق، متعلق و متعلق المتعلق حکم تفصیل می‌دهند که ثمره این تفاصیل در دقت جریان قاعده در استنباط فقهی نمایان می‌‌‌‌‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، جلسه دفاعیه پایان نامه سطح سه حجت‌الاسلام علی ذرئی، با عنوان «بررسی قواعد اصولی کتاب الصلاه (مقدمات و …

عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم اسلامی در تبیین کارکردهای چندگانه فعل معصوم در فقه به تشریح کارکردهای اعتبارشناسانه، مبناشناسانه، روش‌شناسانه و موضوع‌شناسانه پرداخت، اظهار کرد: با رفع برخی محدودیت‌ها در رفتار معصومان(ع) می‌توانیم از آن‌ها در آموزه‌های فقهی استفاده کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی مردانی، عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم اسلامی، در نشست علمی «کارآمدی سیره امام …

کتاب «فقه احادیث الامام الرضا(ع) و ابنائه الکرام(ع)» یکی از آثار بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی است که به بیان احادیثی از امام رضا(ع) می‌پردازد و پژوهشگران در تبیین ابواب فقهی از آنها بهره می‌گیرند. به گزارش شبکه اجتهاد، این مجموعه در چند جلد منتشر شده است؛ برای آشنایی هر چه بیشتر با این اثر ارزشمند با حجت‌الاسلام والمسلمین …

برنامه تلویزیونی مصیر که بررسی اندیشه متفکران انقلاب اسلامی را موضوع گفت‌وگوهای علمی و شخصیت‌محور خود قرار داده است از این هفته به اندیشه و سیره استاد شهید آیت‌الله سید محمدباقر صدر می‌پردازد. به گزارش شبکه اجتهاد، این برنامه که با همکاری پژوهشگاه تخصصی شهید صدر و گروه اجتماعی شبکه چهار سیما تهیه شده، پس از چهل سال برای اولین …

یوسف بلمهدی وزیر امور دینی و اوقاف الجزایر در گفتگو با روزنامه الخبر ضمن تشریح وگویی مکانیسم صدور فتوا در الجزایر و شیوه انتخاب مفتی‌ها از آمادگی این وزارت جهت همکاری با سایر مؤسسات و مراکز دینی خبر داد و گفت: تلاش می‌کنیم که سرمایه‌های وقفی را در طرح‌های توسعه کشور به کار گرفته تا فرصت‌های اقتصادی در اختیار نیرو‌های …

آیت‌الله شهید بهشتی – در سخنانی که برای نخستین‌بار منتشر شده – گفته است: اگر امکاناتی داریم، می‌گذاریم در اختیار آن عاشق‌ها، نه در اختیار آن نِق‌نِق‌زن‌ها! عاشق که این‌قدر نق نمی‌زند. عاشق که این‌قدر آفتاب و سایه نمی‌کند. عاشق که این‌قدر پرتوقع نمی‌شود. گفته می‌شود چرا کتاب‌های درسی اصلاح نشده است؟ چه کسی باید این کار را بکند؟ می‌گویید …

شبکه اجتهاد: عده‌ای تصور‌‌ می‌کنند آنچه ما از پیشوایان اصلی مذاهب فقهی اهل سنت به ویژه مالک بن انس و ابو حنیفه و یا حتی شافعی در اختیار داریم از لحاظ سندیت قوی‌تر از آن چیزی است که در مباحث فقه از ائمه شیعه داریم. در مقام استدلال به دو موضوع عموما اشاره‌‌ می‌شود: یکی اینکه ما جز به شکل …

به‌گواه صدرپژوهان هنوز بخش‌های مهمی از اندیشه شهید صدر ناخوانده باقی مانده است و ژرف‌کاوی اندیشه‌های او هنوز هم می‌تواند در عرصه‌های مختلف راهگشایی و رهنمایی داشته باشد. شبکه اجتهاد: بازار کتاب در روزهای گذشته شاهد انتشار اثری جدید در عرصه اندیشه دینی بود. «شرح‌ صدر» کتابی که به سیره و اندیشه شهید آیت‌الله سید محمدباقر صدر می‌پردازد. این کتاب …

بررسی دلالی، یکی از خرده‌ فرایند‌هایی است که در فرایند اجتهاد انجام می‌شود. در این کتاب نویسنده کوشیده تا روش بررسی دلالی یک متن (فقه النص) را به صورت الگوریتمیک تشریح نمایند. تفکیک قواعد عام زبان (شامل همه زبان‌ها)، قواعد خاص زبان (زبان عربی)‌ و قواعد اخص زبان (قرآن و روایات)‌ از نوآوری‌های این تحقیق به شمار می‌رود که در …

نهمین شماره دوماه‌نامه «تقریرات» با گفتگو و گفتارهایی در باب «نقش ‌آفرینی نجف امروز در فقه و سیاست» و مطالب دیگری چون «آرمان‌ها و ایده‌های دو سید؛ طالقانی و سید ابوالفضل زنجانی»، «فتوای بی‌حجابی اضطراری؛ یک نقد و دو پاسخ»، «نظریه رؤیای رسولانه و مسأله بازنگری»، «جنگ مسلمانان و غربی‌ها در آینه جنگ هشتم صلیبی» و «کرونا؛ فقها و فیلسوفان»؛ …

شبکه اجتهاد: امتحانات شفاهی سطح خارج حوزه علمیه خراسان از اول تیرماه ۹۹ به مدت ۱۰ روز با حضور بیش از ۱۵۰۰ طلبه این مقطع تحصیلی در محل مدرسه علمیه عالی نواب آغاز شده است. در این دوره طلاب در آزمون فقه و اصول سطح چهار شرکت می‌کنند و بیش از ۱۱۰۰ نفر نیز تفسیر تخصصی خارج را امتحان خواهند …

با تلاش مهندسان مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی(نور)، نسخه ۱.۲.۱ نرم‌افزار اندرویدی جامع الاحادیث عرضه شد. به گزارش شبکه اجتهاد، با تلاش مهندسان مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی(نور)، نسخه ۱.۲.۱ نرم‌افزار جامع الاحادیث؛ نسخه موبایلی پایگاه اینترنتی جامع الاحادیث، عرضه شد. افزودن تنظیمات جستجو، ‏حدیث در کتب، ‏ترجمه حدیث در کتب، ‏حدیث در مقالات، ‏امکان پاک کردن احادیث خوانده شده …

جلسه شورای عالی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم عصر جمعه ۹۹/۳/۱۶ در سالن جلسات این نهاد حوزوی به ریاست آیت‌الله محمد یزدی برگزار گردید و اعضای دوره هشتم شورای عالی حوزه های علمیه انتخاب شدند. به گزارش شبکه اجتهاد، در این جلسه با توجه به اتمام دوره هفتم شورای عالی حوزه‌های علمیه، موضوع انتخاب اعضای دوره هشتم در دستور کار …

حجت‌الاسلام علی اصغر نجابت گفت: حضرت امام خمینی (ره) نسبت به بحث شأن شارع تصریحی نداشته، منتهی این مباحث به صورت ارتکازی در مباحث ایشان قابل رهگیری است. حضرت امام در جلد دوم کتاب البیع به مکررا بیان می‌کنند که قوانین اسلام مطلوبات بالعرض هستند و می‌خواهند ما را به تشریع واقعی برسانند، به بیان دیگر، قوانین ظاهریه برای رساندن …