اجتهاد و اصول فقه

اگر رأی مبارک اقتضا فرماید برای آن‌که قطره‌ای از قطرات دریای علم و دانش بندگان در دسترس تشنگان و طالبین قرار گیرد با خواست خداوند فعلاً به طبع و نشر همین‌ جزء که تقدیم شده اقدام گردد. شبکه اجتهاد: سنت‌های غنی حوزه میراثی گران‌سنگ در تربیت و تعلیم اندیشه دینی است. یکی از این سنت‌ها نگارش تقریر دروس اساتید توسط …

‌‌حجت‌الاسلام خسروپناه ضمن اشاره به نوآوری‌‌های مکتب امام خمینی (ره) ابراز داشت: برخی می‌گویند که فقه امام، فقه اجتماع است اما این صحیح نیست زیرا هیچ فقیهی نیست که فقه اجتماع نداشته باشد. امام علاوه بر فقه اجتماع، فقه الحکومه نیز داشت؛ یعنی رویکرد حکومتی به سرتاسر فقه داشتند و این گونه نبود که بخشی از فقه امام، فقه الحکومه …

شبکه اجتهاد: آنچه از شهید صدر درباره امام خمینی (ره) معروف شده، جمله‌ای است که از اولین روز‌های پیروزی انقلاب از شاگردان شهیدصدر در ایران نقل شد و شهرت یافت: «ذوبوا فی الامام الخمینی کما ذاب هو فی الاسلام». اما این همه آنچه شهیدصدر درباره امام خمینی گفته، نیست. در نامه‌ها و نوشته‌های شهید صدر تعابیر گوناگونی درباره انقلاب اسلامی …

ثبت نام پذیرش از داوطلبان برادر جهت ورود به حوزه‌‌های علمیه در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ تا ۵ تیرماه تمدید شد. به گزارش شبکه اجتهاد، بر اساس این گزارش: سامانه ثبت نام پذیرش حوزه‌‌های علمیه برای سال تحصیلی جدید فعال شده است و تا۲۰ خرداد ماه ادامه خواهد داشت. علاقه‌مندان به ورود به حوزه‌‌های علمیه جهت ثبت نام و تشکیل پرونده …

کتاب ارزشمند «مستنبطات الأعلام فی شرح مستثنیات الأحکام» اثر ابتکاری مرحوم آیت‌الله حاج سید احمد زنجانی برای نخستین بار توسط انتشارات مرکز فقهی امام محمد باقر (ع) چاپ و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، بسیاری از احکام شرعی در سرتاسر فقه، دارای استثناءها و تخصیص‌هایی است. مرحوم آیت‌الله‌ سید احمد زنجانی در رساله مستثنیات الأحکام حدود ۷۰۰ مورد از …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله بروجردی اعلی‌الله‌مقامه زعیم بزرگ شیعه است که در عصر خود، نمونه ممتاز و آسمانی از رجال ایمان، خداپرستی و خداخواهی و وجودش، سرشار از عقیده و توحید بود. آن فقیه عالی‌مقام، در اخلاق کریمه، بزرگی و بزرگواری به‌حق، یادگاری از جدّ بزرگوارش سبط اکبر علیه‌السلام بود. بیم از خداوند: جهات عظمت شخصیت، در وجود ایشان جمع شده …

وقتی که اقتصاددان با موضوع پیچیده‌ای مثل نظام اقتصادی روبرو است، آن‌گاه من بیایم یک احکام کلی انتزاعی که ناظر به موضوع نیست و از آنها نمی‌تواند جز عدم مخالفت قطعی، چیزی در بیاورد را به او بدهم، بعد بگویم که بقیه‌اش با تو، نتیجه‌اش می‌شود همین بانک. الآن هم بعد از ۴۰ سال که می‌خواهیم بازنگری بکنیم، فقط چند …

امام، مرد فیلسوفی بود و در فلسفه صاحب نظر بود، اما به هیچ وجه من الوجوه مباحث فلسفی را داخل در فقه نمی‌کرد و این مطلب را مکرر می‌فرمود که فقه را باید از دید و فهم بازاری‌ها و طبق کلمات ائمه سنجید و آن طور باید به روایات و احادیث نظر کرد نه به عنوان یک فیلسوف صاحب نظر …

عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان با تاکید بر اینکه باید همه ابعاد شخصیتی امام خمینی(ره) بررسی شود تا به نتیجه مطلوب برسیم، تصریح کرد: البته فهم همه خصوصیت‌های ایشان کار عده خاصی از افراد است و تمام مردم‌ نمی‌توانند آن را درک کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، ‌آیت‌الله سید حسن مرتضوی شاهرودی از اساتید برجسته حوزه علمیه مشهد با …

اصل تاثیر زمان و مکان در فقه را فقها اجمالاً پذیرفته‌اند و بزرگانی مثل مرحوم امام هم آن را مطرح کرده و بر آن تاکید داشته­اند؛ اما این به معنای  آن نیست که هر نوع تغییر شرایط، در تغییر احکام موثر باشد بلکه باید شرایط خاص زمانی و مکانی که در ملاکات احکام تاثیرگذار است، آن هم به صورت قطعی، …

استاد خارج فقه حوزه علمیه قم با بیان اینکه مذاق شارع، قواعد کلی و مسائل کلی، فقه را نظام‎مند می‎کند، گفت: روح فقه را بر فقه حاکم می‎کند و فقیه در یک فرع جزئی که می‎خواهد فتوا دهد باید ملاحظه این عناصر سه‎گانه را بکند. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد علی‌اکبر سیفی مازندرانی در تبیین نظریه «فقه فعال» به تفاوت …

کتاب «شرح‌صدر؛ سیری در زندگی، زمانه و اندیشۀ استاد شهید آیت‌الله سید محمد باقر صدر» با ترجمۀ اسماء خواجه‌زاده منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «شرح‌صدر» ترجمه کتاب «شهید الاُمه و شاهدُها» اثر شیخ محمدرضا نعمانی از شاگردان و همراهان شهید سید محمدباقر صدر است. او تنها کسی بود که توانست به‌دور از چشم مزدوران بعثی در دوران حصر، …

استاد ربانی بیرجندی به‌صورت مصداقی کارکرد و فوائد منهج شناسی را در «حسن ابن ابی‌عقیل عمانی» دنبال می‌کند و ضمن بررسی منهج فقهی او، علل چرایی اتهام عمل به قیاس عمانی را مورد بررسی قرار می‌دهد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دانش «تاریخ فقه و فقها» یکی از علومی است که جای خود در بین محققان باز نموده و علاقه‌مندان فراوانی …

فاطمه سادات نبوی، در مقاله خود با عنوان «رویکردی منطقی-ریاضی به اصول فقه» پس از معرفی اجمالی رویکرد ریاضی به منطق و بیان مختصری در تعریف اصول فقه، منطق صوری اصول فقه را در قلمرو منطق ریاضی جستجو می‌کند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در دهه‌های اخیر، صوری سازی با استفاده از ساختارهای ریاضی، در بسیاری از مباحث که ماهیت منطقی …

دومین گعده علمی فقه حکومتی، با حضور استاد علی اکبر سیفی مازندرانی نظریه‌پرداز ایده «فقه فعّال» و از اساتید دروس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم برگزار می‌شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دبیرخانه همایش فقه حکومتی دومین گعده علمی را با حضور استاد سیفی مازندرانی و ارائه ایده «فقه فعّال» برگزار می‌کند. بنابراین گزارش، دومین گعده فقه حکومتی دوشنبه …

دین تنها با امور ثابت سر و کار ندارد، احکام شرعی به دو قسم ثابت و متغیر منشعب می‌شود و متغیر دانستن پار‌های از احکام ثانویه و حکومتی، منافاتی با قدسی بودن و نقدناپذیری و حجیت ندارد؛ بنابراین وجود عنصر مصلحت در نظام اسلامی به معنای عرفی شدن فقه شیعه یا سکولار کردن دین، یا معنای انتقال از ساحت قدسی …

مشکل ما در مطالعات فقهی مشکلِ کمبود شناخت نسبت به موضوعات بیرونی است. در مسائل اجتماعی موضوعات را باید آن‌گونه که هست بشناسیم. ما نمی‎توانیم در حجره را ببندیم و بگوییم اگر این‌طور باشد آن‌طور است. حکم بدهیم به نحوه قضیه ‌شرطیه؛ بلکه باید ورود بکنیم. اگر فقیه می‎خواهد فتوای او کارگشا باشد چاره‎ای جز این نیست که در موضوعات …

کلاس‌های دروس خارج حوزه علمیه خراسان با هماهنگی و مشورت اساتید معظم از شنبه ۱۰خردادماه ۹۹ مصادف با ۷ شوال به صورت حضوری با رعایت شیوه نامه‌های بهداشتی برگزار می‌گردد. به گزارش شبکه اجتهاد، با توجه به شرایط کنونی همه گیری ویروس کرونا و لزوم رعایت نکات بهداشتی، برای برگزاری کلاس‌ها، طلاب با رعایت موازین بهداشتی اعم از داشتن ماسک …

در این کتاب موارد اختلاف میان نظرات و فتاوی دو تن از مشهورترین فقهاء قرن چهاردهم، سید محمد کاظم یزدی در عروه و سید ابوالحسن اصفهانی در حاشیه آن، نقل شده و بعد از ذکر دلیل طرفین، حق در مسئله بنظر مؤلف بیان گردیده است. شبکه اجتهاد: از جمله کتاب‌های مرتبط با عروه الوثقی کتاب ارزشمند «بین السیدین» است که …

معمولا دانش‌ها تجارب انتقال پذیر و ارزش‌مند خویش را در بخش‌های مختلف و بستر‌های مورد علاقه خود، به فنونی مبدل می‌سازند که از استادان به شاگردان و از نسل پیشین به نسل پسین ودیعه داده می‌شوند. به همان میزان که هر دانش، چشم اندازی سترگ‌تر و مناسباتی پیچیده‌تر را در خود پرورانده باشد، نیازمندی آن به فنون و مهارت‌های مناسب …

به همت مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور)، نرم‌افزار مجموعه آثار استاد محقق سید علی شهرستانی تولید شد و به‌زودی عرضه خواهد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در این نرم‌افزار ۵۹ عنوان کتاب از آثار استاد محقق سید علی شهرستانی و دیگر آثار مرتبط به زبان‌های عربی، فارسی، اردو، اندونزیایی، انگلیسی و ترکیه‌ای (آذربایجانی) در موضوعاتی چون: فقه کلامی، عقاید …

ممکن است برای پژوهشگر تاریخ فقه این گزاره که «متکلّمان در فقه، نص‌گرا هستند» در نگاه نخست قدری عجیب در نظر آید؛ شاید به این سبب که استدلالات کلامی این گروه بر پایه عقل و همچنین گرایششان به فقه تحلیلی موجب شکل‌گیری تصویری دیگر در ذهن می‌شود؛ اما حقیقت آن است که نام این جریان در تاریخ فقه (و فقه …

مجموعه فقهی علامه محمد الحسین آل کاشف الغطا (قدس سره) در ۲۷ جلد توسط مرکز احیای آثار اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم چاپ و منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، موسوعه علامه کاشف الغطاء در سه مجموعه کلامی، فقهی و متفرقات در مرکز احیای آثار اسلامی وابسته به پژوهشگاه علوم و …

شبکه اجتهاد: در میان محدّثان متأخّر شیعه، شاید هیچ کس به پرکاری و در عین حال تأثیرگذاری علامه مجلسی رحمه الله، نباشد. در کارنامه او، علاوه بر تک‌نگاری‌های فارسی و عربی، با نگاشته‌های حدیثی درازدامن هم رو به رو هستیم: ملاذ الأخیار (شرح تهذیب)، مرآه العقول (شرح کافی)، و بحار الأنوار. متأسفانه بسیاری از ما، علامه مجلسی و همه فعالیت …

کتاب حاضر در سه بخش فراهم شده است. بخش اول: کلیات؛ در این بخش مفهوم تسامح و قاعده تسامح تبیین می‌شود. بخش دوم: نقد و بررسی ادله قاعده؛ این به به ادله موافقان و مخالفان این قاعده پرداخته است. بخش سوم: پیامدها و آثار قاعده؛ در این بخش آثار سوئی که در نگاه جزئی به نابسامانی استنباط در تعیین حد …

برخی از موضوعاتی که فقه می‌تواند یا قرار است در آن ورود پیدا کند حتماً باید پس از مطالعه نسبت به بُعد آینده‌ای مورد توجه فقه قرار بگیرد تا ضروریات جدید بر آن بنا شده و درباره آن چاره‌اندیشی و پاسخ مناسبی برای آن داده شود؛ در غیر این صورت فتوایی که داده می‌شود اصلاً نمی‌تواند ناظر به موضوعاتی باشد. …

روش فقه اخلاق باید تثلیثی باشد یعنی یا انجام می‌دهیم یا ترکش می‌کنیم و یا مشکوک است که مجرای احتیاط است. منبع نیز همان گستره حجج الهیه است که از پیامبر شروع می‌گردد و تا فرد عاقل ادامه می‌یابد. به گزارش شبکه اجتهاد، در ادامه سلسله جلسات فقه گروه فقه اخلاق حکومتی مؤسسه فتوح اندیشه؛ نشست علمی و آنلاین «ساختارهای …

پس از عرضه موفق نرم افزار ویندوزی جامع الاحادیث و همچنین پایگاه ارزشمند جامع الاحادیث، این بار جامع الاحادیث را رایگان بر روی موبایل همراه خود تجربه کنید. به گزارش شبکه اجتهاد، با توجه به احساس نیاز و درخواست مکرر کاربران نور، نرم افزار جامع الاحادیث همراه مبتنی بر سیستم عامل اندروید تولید شد و به صورت رایگان در اختیار …

اختصاص شبکه اجتهاد: یادداشتی با عنوان «به نام عقل به کام اخباری گری» از جناب آقای دکتر رسول جعفریان در سایت شبکه اجتهاد منتشر شد که به معرفی رساله‌ای با نام «حجت بالغه» می‌پرداخت. نویسنده محترم در مقدمه‌ای به نسبت طولانی متعرض تاریخچه‌ی نزاع اصولی اخباری و زمینه‌های فکری و معرفتی آن شده است که خالی از لغزش‌هایی نیست. از …

عضو هیئت علمی پژوهشکده اندیشه دینی معاصر با بیان اینکه جامعه امروز ما با وجود افزایش مناسک دینی به شدت دچار بی‌اخلاقی است، گفت: باید برگردیم و مردم را به اخلاق و صفای باطن به جای کمیت‌گرایی در مناسک دعوت کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدصادق کاملان، عضو هیئت علمی پژوهشکده اندیشه دینی معاصر، گفت: تعبیری جرج جرداق …