اگر بخواهیم بگوییم قضات نباید روح عدالت را فداى قانون کنند باید قضات در مقام عمل بتوانند به نحوى اصول قانون اساسى را در احکام خود اعمال کنند و به روح عدالت رجوع کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، در ادامه برگزاری سلسله نشستها و میزگردهای علمی در دانشگاه عدالت، به همت معاونت علمی اداره کل پژوهش، دهمین نشست علمی با …
Read More »دیدگاه و گزارش
نائینی مشروطه را نظام ایدهآل نمیدانست/ هنر امام(ره) بازخوانی فقه بدون افتادن در ورطه التقاط بود
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه با بیان اینکه هنر امام(ره) بازخوانی فقه بدون افتادن در ورطه التقاط بود، گفت: نظریه مردمسالاری دینی که هم مشروعیت و هم منشا قدرت نظام را تامین میکند با بازخوانی درست و گفتمان مطلوب، قابل عرضه به دنیاست. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سیدسجاد ایزدهی، دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی امروز …
Read More »بررسی فقهی تعارض خواست اکثریت و اقلیت در نظام اسلامی
سخاوتی در بررسی فقهی تعارض خواست اکثریت و اقلیت در نظام اسلامی گفت: منظور ما از اکثریت به معنای ارجحیت نیست بلکه هدف اهم و مهم است؛ اکثریت در دموکراسی نصف به علاوه یک است و در فقه شیعی مبانی مختلفی وجود دارد که فقها نیز خیلی به آن نپرداخته اند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین نصرالله سخاوتی در …
Read More »پارسانیا: نزاع مشروطه و مشروعه بر سر ولایت فقیه نبود/ ثبوت: عدم باور آخوند به حکومت اسلامی در عصر غیبت
حجتالاسلام پارسانیا با بیان این که در زمان مشروطه علما درباره اصل تشکیل ولایت فقها مخالفتی نداشتند بلکه درباره امکان اجرا و مصادیق حرف داشتند، گفت: آخوند خراسانی ولایت فقیه را قبول داشته، ولی درباره شدن یا نشدن آن نظر متفاوتی داشته است. این در حالی است که به اعتقاد اکبر ثبوت، آخوند اعتقادی به حکومت اسلامی در عصر غیبت …
Read More »نائینی بین دولت جدید، ملیت ایرانی و مذهب تشیع آشتی برقرار کرد
مرحوم نائینی میگوید عبور از سلطنت به دوران مدرن، منع شرعی ندارد بلکه با حمایت شرعی نیز مواجه است. او دولتهای سلطنتی را دولت نمیبیند و معتقد است که ذات دولت، امانتی است و از ابتدا مشروطه بوده است؛ بنابراین مرحوم نائینی بین دولت جدید و ملیت ایرانی و مذهب تشیع آشتی برقرار میکند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین …
Read More »«مرابطه»، تنها از دولت اسلامی نیست بلکه از بلاد اسلامی است
مرابطه در اصطلاح قرآن کریم یعنی مرزبانی از سنگرهای ایدئولوژیک اسلام، مرزبانی از باورها و ارزشهای اسلامی به همراهی رهبر جامعه اسلامی. اما در اصطلاح فقهی، مرابطه، مرزبانی فیزیکی و دیده بانی صِرف است؛ یعنی باید یک عده در مرز وظیفه دیدبانی را برای جلوگیری از نفوذ دشمن بر عهده بگیرند و در صورت نفوذ، اعلام بکند تا بشود با …
Read More »ورود به مسائل مستحدثه، کار هر فقیهی نیست/ چرایی اختلاف نظر فقها در کیفیت نظارت فقیه بر حکومت
فقه اسلامی، احکام سیاسی را نیز در برمیگیرد؛ اختلاف فقها در وجود فقه سیاسی در اسلام وعدم انسداد فهم فقیه از این مسائل نیست، بلکه در این است که آیا حکومت و اجراء احکام الهی شأن فقیه است یا او هم مثل سایر مکلفین، از باب امر به معروف و نهی از منکر حق ورود دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، …
Read More »مبانی حاکمیت و الگوهای دولت در فقه معاصر شیعه
زمانی میتوانیم از پیشرفت صحبت کنیم که نخستین گامها پیشرفت را در مشروطه دنبال کنیم. دولت مشروطه دولتی است که در تاریخ تحقق داشته، ملی است و در عین حال اسلامی نیز هست. یعنی تجربه تاریخی دارد، به حقوق مردم توجه دارد و در چارچوب دستگاههای فقهی قرار میگیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «مبانی حاکمیت و الگوهای دولت در …
Read More »دلائل مخالفین و موافقین تشکیل حکومت در عصر غیبت
اگر شرایط قیام فراهم شد و رهبری قیام به دست یک مرجعیت تقلید باشد و زمینه سازی ظهور باشد، روایتی نداریم که بگوید این قیامها جایز نیست؛ بلکه برعکس آن، روایاتی هست که میگوید در عصر غیبت قیامهایی اتفاق میافتد که آن قیامها زمینه ساز ظهور حضرت مهدی(ع) میشود. به گزارش شبکه اجتهاد، پنجمین نشست علمی «حکومت دینی و کارآمدی …
Read More »امام(ره) مسئله دولت ـ ملت را با «ولایت فقیه» حل کرد
حجتالاسلام پارسانیا گفت: اگر ما ولایت فقیه نداشتیم، بالطبع فاصله و گسل دولت-ملت حل نشده بود و در جنگ هشت ساله ما قطعا شکست میخوردیم. به گزارش شبکه اجتهاد، جلسات آموزشی طرح ملی گفتمان نخبگان علوم انسانی، در دفتر تبلیغات اسلامی، نمایندگی تهران، با حضور اساتید و صاحب نظران حوزه علوم انسانی برگزار شد. حجتالاسلام والمسلمین حمید پارسانیا، رئیس قطب …
Read More »گستره ولایت فقیه و حریم خصوصی شهروندان
بین گونههای نظام سیاسی و خاستگاه مشروعیّت آن، با گستره اختیارات ولی فقیه، ارتباط وثیق برقرار است. از این روی، بین ولایت انتصابی(مطلقه، عامّه) و ولایت انتخابی و ولایت مستند به حسبه، تفاوت جدّی وجود دارد. لذا در گستره اختیارات حکومتی باید، سراغ مشروعیّت نظام سیاسی و خاستگاه مشروعیّت نظام سیاسی رفت. به گزارش شبکه اجتهاد؛ نشست علمی «گستره ولایت …
Read More »مهاجرت نخبگان از منظر «فقه سیاسی» بررسی شد/ خروج از جامعه ولایی نوعی شرک است!
به ادعای یک پژوهشگر در کرسی ترویجی پژوهشگاه فقه نظام: خروج از جامعه ولایی، شرک در طاعت و جزو گناهان کبیره است! به گزارش شبکه اجتهاد؛ سومین کرسی ترویجی پژوهشگاه فقه نظام با ارائه حجتالاسلام مجید رجبی، نقد حجتالاسلام دکتر علی رضائیان استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم و دبیر علمی حجتالاسلام مهدی جعفرزاده، در جمع فضلای حوزه و دانشگاه …
Read More »مأخذشناسی بیانات رهبر انقلاب در موضوع «فقه حکومتی»
عناوین و موضوعات ذیل، محصول کاوشی مختصر در بیانات مقام معظم رهبری میباشد که همگی پیرامون فقه حکومتی میباشد. به گزارش شبکه اجتهاد؛ حجتالاسلام یحیی عبداللهی پژوهشگر مرکز علوم نوین اسلامی(معنا) و محقق در زمینه مباحث فقه حکومتی یادداشتی را در باب مأخذشناسی بیانات مقام معظم رهبری در موضوع «فقه حکومتی» در اختیار وسائل قرار داده است تا علاقهمندان و …
Read More »در حکومت اسلامی هر فقیهی حق قضاوت ندارد/ تأثیر زمان و مکان در فتوا از باب تزاحم است
از مرحوم حاج احمدآقا شنیدم که امام فرمودند: اگر این آهنگ را رادیوی جمهوری اسلامی پخش کند، اشکالی ندارد، امّا اگر همین آهنگ را کشور دیگری پخش کند، حرام است. مرحوم حاج احمدآقا به بنده گفتند: ما نفهمیدیم چرا؟ ولی امام اینگونه میفرماید. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله محمدمهدی شب زندهدار استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم و …
Read More »مبانی و اصول فقهی حاکم بر سیاست خارجی
توجه به فقه اساسا به معنای مخالفت با تفکرات مدرن که به عقل بهای زیادی میدهند نیست/ «جمهوری اسلامی» اصلی ترین گزاره فقه سیاسی کشور است/ هیچ اندیشهای به اندازه اسلام به جمهوریت، آراء و نظر مردم و خرد جمعی نخبگان جامعه میدان نداده است/ ارتباط بین فقه و سیاست میتواند مصلحت و منافع ملی را از منظر دین به …
Read More »رویکردهایی که انرژی زیادی از ظرفیتهای سیاسی حوزه گرفت
بعد از انقلاب تصور میکردیم که جمهوری اسلامی نیازمند یک نظریه مستحکم در باب مشروعیت سیاسی است، البته این تحلیل درست بود؛ اما ما دو دهۀ اول انقلاب، وقتمان را مصروف تبیین مبنای این مشروعیت کردیم، ما نیازی نداشتیم این همه وقتمان را صرف این بحث کنیم؛ مثلاً خیال میکردیم اگر این نظریه را خوب تبیین نکنیم حکومت دینی در …
Read More »ادله وجوب تلاش برای تأسیس «حکومت اسلامی»
اگر به ابواب مختلف فقهی مراجعه کنیم، از طبیعت ابواب فقهی در میآید که اسلام دین اجتماعی– سیاسی است و اگر ما در ظرف حکومت، اسلام را اجرا نکنیم خیلی از احکام اسلام معطل میشود و احکام اسلامی بدون حکومت قابل اجرا نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، چهارمین نشست علمی «حکومت دینی و کارآمدی آن» با سخنرانی آیتالله عباس کعبی …
Read More »حوزههای قانونگذاری اجراپذیرترین «فتوا» را انتخاب کنند
مهریزی در توضیح اجراپذیرترین «فتوا» بیان کرد: آنکه با مطالبات، واقعیتها، ذهنیتها و شرایط عمومی جهانی و ملی ما سازگاری دارد را اجراپذیرترین میگوییم. باید اجراپذیرترین فتوا را در قانونگذاری انتخاب کرد نه بدترین آن نسبت به شرایط جامعه. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین دکتر مهدی مهریزی، یکی از فعالان جدی در حوزه حقوق زنان است که محتوای علمی …
Read More »در جمهوری اسلامی به دنبال فقه هستیم یا تفقه !
به طور کلی قانون اساسی ما در اصول اولیه «تفقه» را اصل قرار داده است ولی در اصول جزئیه «فقه» را جایگزین کرده است؛ پس ما در جمهوری اسلامی در قانون اساسی تعارض داریم که به دنبال فقه بودهایم یا تفقه. به گزارش شبکه اجتهاد، چهارمین نشست راهبردی فقه تمدن ساز با موضوع «حکم حکومتی و قانونگذاری در جمهوری اسلامی …
Read More »مسائل کلان نظام و رسالت حوزویان
شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین مجتبی الهی خراسانی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه مشهد بخشی از درس خارج فقه امر به معروف خود را به مسئله ۹ دی و وظایف آحاد جامعه و علی الخصوص حوزویان در قبال دفاع از اصل حاکمیت اسلام اختصاص داد که گزارش آن در پی میآید: تقسیم مسائل سیاسی به مسائل خرد، میانه و …
Read More »تأملات ملا احمد نراقی در باب «ولایت فقیه»/ قلمرو امور حسبیه تا کجاست؟
مرحوم نراقی دو دلیل ذکر میکند برای اختیارات فقها که ولایت فقیه بعد از ائمه(ع)، همان ولایت رسول الله است؛ اول، اجماع. سپس ادعا میکند که این از مسلمات بوده و بالاتر از اجماع است و بعد از آن مجموعه روایات را ذکر میکند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله عباس کعبی عضو مجلس خبرگان رهبری و استاد خارج فقه و …
Read More »ایزدهی: لازمه فقه حکومتی، قوانین جامع و فراشمول است/ سیدباقری: رسیدن به فقه سیاسی حکومتی خیلی هم پیچ و خم ندارد
ایزدهی: لازمه فقه حکومتی، قوانین جامع و فراشمول است که نه تنها باورمندان به ولایت فقیه بلکه حتی کفار و اهل سنت هم باید این قوانین را رعایت کنند لذا باید فتوا قابلیت تبدیل به قانون را داشته باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «مفهوم شناسی فقه سیاسی و فقه حکومتی» به همت پژوهشگاه فقه نظام در موسسه نورالثقلین …
Read More »واکاوی وظایف حکومت اسلامی در تحقق، حمایت و نظارت عرصه «عبادات»
گرچه جنبه فردی عبادات و فقه العبادات در اسلام بر جنبههای دیگر غلبه دارد، اما با یکسری مسائل اجتماعی و حکومتی در تعامل است حکومت نیز درباره اجرا، تحقق، حمایت و نظارت بر حسن اجرای آن در جامعه وظیفه، رسالت و به تبع آن اختیاراتی دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، علیرغم غلبه جنبه فردی بودن عبادات در اسلام، وجود جنبههای …
Read More »مباحثه تاریخی امام خمینی و آیتالله حکیم درباره «قیام علیه حاکم جائر»
اگر امام حسن (ع) هم به اندازه شما مرید داشت قیام میکرد. در اول امر قیام کرد دید مریدها فروخته شدهاند، لذا فتح نکرد، اما شما در تمام ممالک اسلامی مقلد و مرید دارید. شما اقدام کنید و قیام نمایید، من اولین کسی خواهم بود که از شما تبعیت خواهم کرد. شبکه اجتهاد: حضرت امام خمینی(ره) پس از تبعید از …
Read More »ولایت فقیهان از دیدگاه شیخ فضل الله نوری و نقد دیدگاه مخالف
آیا شیخ فضل الله در اسناد، لوایح و مکتوباتش، سخنی در تأیید ولایت فقیه و مطلبی علیه سلاطین صاحب قدرت و غیر معصوم دارد؟ و نظر وی در این مسأله چیست؟ آیا سندی وجود دارد؟ این مقاله، نظر ایشان را درباره «ولایت فقیه»، «سلطنت اسلامیه»، «صاحبان امر غیر معصوم و سلاطین صاحب قدرت»، «میزان اعتبار رأی اکثریت»، «منشأ قدرت» تبیین …
Read More »نیازی به قانونی کردن همه احکام فقهی نیست
حجت الاسلام وحدتی شبیری با اشاره به این که برخی احکام فقهی در سطح کلان به ضرر جامعه است، گفت: نیازی نیست هر چیزی که در فقه است را تبدیل به قانون کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سیدحسن وحدتی شبیری، عضو هیأت علمی دانشگاه قم، در مراسم تجلیل از پژوهشگران برتر مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی که …
Read More »اجتهاد ناظر به قانون، طرحی برای کارآمدی قوانین برآمده از فقه
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی با بیان این که امروز سرنوشت دین در جامعه بر اساس قانون و چگونگی اجرای آن رقم میخورد، گفت: بدون قانون سخن گفتن از کاکرد دین در حوزه سیاست گذاری جامعه بی معنا است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین احمد مبلغی، رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی، در مراسم تجلیل از …
Read More »فقه حکومتی نیازمند تشکیل «سازمان مرجعیت» است
فقه حکومتی علاوه بر نظارت بر فرد یک کل مستقل به عنوان جامعه را نیز در نظر دارد و علاوه بر توجه به شرایط فرد به آثار فتوا در جامعه نیز توجه دارد. همچنین فقه حکومتی برای نظامات و سازمانها و قوه مجریه، قضاییه و مقننه نیز به استنباط میپردازد و علاوه بر مشروعیت وجود نهادها به تبیین الزامات و …
Read More »نقش قواعد فقهسیاسی در تعامل دولت اسلامی با سازمانهای بینالمللی
سازمانهای بینالمللی، شخصیت حقوقی هستند که میتوانند مصداقی برای حکم فقهی قرار بگیرند؛ و میشود از قواعد فقهی برای حکم فقهی موضوعات و مسائل مرتبط با سازمانهای بینالمللی در اکثر مباحث استفاده و از آنها حکم استنباط کرد. به گزارش شبکه اجتهاد؛ کرسی ترویجی و عرضه و نقد ایده علمی با موضوع «نقش قواعد فقه سیاسی در تعامل دولت اسلامی …
Read More »فقه حکومتی نوعی نگرش به تمامی ابواب فقه است
برخی «فقه حکومتی» را به معنای نوعی خاص از رویکرد فقیه، معنا کردهاند که این صحیح نیست، چرا که بنا بر تعریف مشهور، فقه از مقوله علم است نه رویکرد و صحیح آن است که رویکرد اجتماعی را وصف «فقاهت» و روش استنباط بدانیم نه تعریف «فقه حکومتی». به گزارش شبکه اجتهاد، نشست تخصصی با عنوان «فقه حکومتی؛ چیستی، چرایی …
Read More »