معنا و محدوده نظام چیست؟ چارچوب حفظ نظام عام یا حفظ نظام سیاسی چیست؟ آیا به هدف حفظ نظام هر کار لازمی میتوان کرد و اطلاق دارد یا مقید است و نمیتوان برای حفظ نظام هر اقدامی را انجام داد؟ در تزاحم ولو نسبی میان حفظ نظام عام اجتماعی و حفظ نظام سیاسی کدام مقدم است؟ شبکه اجتهاد: قاعده «وجوب …
Read More »دیدگاه و گزارش
«از صدر تا ذیل» همایش دو روزه اسلام و حقوق بشردوستانه بینالمللی
همایش بینالمللی «اسلام و حقوق بشردوستانه بینالمللی”با حضور عالمان و محققان علوم اسلامی و سایر ادیان الهی، اساتید و پژوهشگران دانشگاهی از ایران و ۲۰ کشور جهان، همچنین شخصیتها و فعالان حوزه حقوق بشردوستانه، طی دو روز در تاریخ ۱۷ و ۱۸ آذر ماه در شهر قم برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، این کنفرانس به ابتکار و همت مرکز …
Read More »فقیهی که فقط عبایش را سر میکشد و زیارت عاشورا میخواند !
رئیس مؤسسه امام خمینی(ره) تأکید کرد: در رأس حکومت باید ولی فقیه باشد تا اسلام را بتواند در امور سیاسی هم پیاده کند، فقیهی که فقط عبایش را سر میکشد و زیارت عاشورا میخواند و به خانه میرود و بر میگردد به درد این کار نمیخورد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله محمدتقی مصباح یزدی رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام …
Read More »چالشهای فقهی در عرصه قانونگذاری و حکومتداری
محمدجواد ارسطا در بررسی مسائل حقوقی کشور و ارتباط آن با فقه حکومتی عنوان کرد: بعد از پیروزی انقلاب ما در هنگامی که میخواستیم قوانین را بر اساس فقه اسلامی تدوین کنیم با یک چالشهایی روبرو شدیم که بعدها فهمیدیم این چالشها ناشی از نحوه نگاه ما نسبت به فقه بوده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمدجواد ارسطا …
Read More »رحلت آیتالله موسوی اردبیلی و انحصار طلبی جناحی/ محمد باقری
بدون تردید مرحوم آیتالله موسوی اردبیلی منحصر در هیچ حزب و جریانی نبود بلکه با اعتقاد به مبانی خود، به ارتقای جایگاه جمهوری اسلامی و حوزه علمیه و پاسخ به نیازهای روز مردم کوشید و اینکه برخی در صدد بهرهگیری جناحی از ایشان باشند، ظلم به شخصیت و جایگاه علمی این فقیه مبرز است. شبکه اجتهاد: آیتالله سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی(ره) …
Read More »تبیین نظریه اندیشه حکومت دینی و پاسخ به چند شبهه
اگر یک عده بگویند احکام فردی را قبول داریم، اما احکام اجتماعی، سیاسی، قضایی و امثال اینها غیر قابل قبول است این میشود (نُؤمِنُ بِبَعضٍ وَنَکفُرُ بِبَعضٍ). لذا سکولاریسم به معنای جدایی ساحت سیاسی ـ اجتماعی از ساحت دینی، یک نوع کفر است. به گزارش شبکه اجتهاد، دومین نشست علمی مرکز تحقیقات حکومت اسلامی دبیرخانه مجلس خبرگان با موضوع «حکومت …
Read More »آیا فقه حکومتی غیر از فقه تمدنی است؟
قائلان این سخن معتقدند فقه حکومتی برای اداره یک کشور لازم و ضروری است، اما برای ایجاد تمدن، ما نیازمند فقه تمدنی هستیم! بدیهی این تشتت در حوزه تعریف و تبیین فقه حکومتی و عدم ارائه تعریفی جامع و مانع از آن، و عدم پرداخت دقیق و علمی به آن از سوی نهادها و موسسات و اندیشمندان متولی این امر، …
Read More »مبانی فقهی انقلاب اسلامی/ ملاحظات امام پیرامون امربهمعروف و نهی از منکر
سیدجواد ورعی ضمن تشریح مبانی فقهی انقلاب اسلامی از دیدگاه حضرت امام خمینی(ره) گفت: تفاوت احکام امر به معروف و نهی از منکر با مبارزه با بدعتها در این نکته است که، سکوت در برابر بدعتها به تدریج موجب اضمحلال دین و تغییر و تحول در معارف و احکام دین میگردد، ولی ترک امر به معروف و نهی از منکر …
Read More »مقایسه مواضع امام خمینی و مراجع حوزه قم در قبال انقلاب اسلامی
به لحاظ حکم اولیه تفاوت جدی بین دیدگاه مراجع نسبت به انقلاب وجود ندارد و تفاوت موضعگیری آنها را باید به لحاظ احکام ثانویه و زمینههای پیدایش حکم ثانویه که به شناخت از شرایط سیاسی ـ اجتماعی و ظرفیتها و نیز برخی ویژگیهای شخصیتی برمیگردد، دنبال نمود. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی ترویجی «مقایسه مواضع امام خمینی و مراجع حوزه …
Read More »نمیتوان به مسائل حکومتی با تک گزارههای فقه فردی پاسخ داد/ ضرورت شکلگیری فقههای مضاف
از مهمترین آسیبهای فقه حکومتی آن است که بر اساس فقه فردی بخواهیم جواب سیستمی و حکومتی به وضع موجود بدهیم. نباید مسائل فقه حکومتی را با فقه فردی جواب داد. در فقه حکومتی باید ساختارهای نظام و اعمال حاکمیت را به عنوان واحدی کلان نگاه کرد و متناسب با آن ساختار جواب متناسب با آن را داد. به گزارش …
Read More »پاسخ به نقد مقاله حکومت زُدایی از حرم
اساسا بحث در ماهیت مدیریت اوقاف است و نظر سید این است که واقف میتواند بطور کلی جلوی دخالت حاکم را برای همیشه بگیرد وحتی با انقراض متولیان خاص هم سرپرستی با عموم مومنین از عدول خواهد بود و حاکم اجازه دخالت ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، در پی انتشار مقاله «حکومت زدایی از حرم»، حجتالاسلام والمسلمین احمد عابدی استاد …
Read More »از توسعه و بازنگری در علم فقه تا عدم خلط فقه حکومتی با فقه سیاسی
همایش فقه حکومتی از دیدگاه فقیه بصیر آیتالله مهدوی کنی(ره) و تجلیل از سه دهه تلاشهای علمی ایشان با حضور روسای دفتر تبلیغات اسلامی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، دانشگاه امام صادق و جمعی از شخصیتهای علمی حوزه و دانشگاه در محل پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین احمد واعظی در همایش فقه …
Read More »خاستگاه و چیستی اصل عدم ولایت در فقه سیاسی شیعه
فقیهان شیعه گرچه در ابواب مختلف فقه به این اصل استناد جسته و بر اساس آن به عدم ولایت اشخاص بر دیگران فتوا دادهاند، اما از چیستی این اصل و خاستگاه آن کمتر سخن گفتهاند. با توجه به اهمیت این اصل در فقه شیعه؛ به خصوص در بحث حکومت و سیاست و تأثیر آن در نفی یا اثبات برخی از …
Read More »بازتاب عاشورا در فقه سیاسی شیعه
آنچه دراین مقاله مورد نظر است، نه احکام فقهی مربوط به عاشورا و نه تحلیل فقهی انگیزه و ماهیت عاشورا بلکه بررسی و ارزیابی این موضوع است که فقهای ما از چه منظری به عاشورا نگریستهاند و حرکت امام به عنوان سیره عملی معصوم چه نقشی در فقه سیاسی آنان داشته است. شبکه اجتهاد: فرجام تاریخی و دستاوردهای ماندنی عاشورا …
Read More »فقدان بحث اختصاصی حقوق کودک در فقه به معنای بیاعتنایی آن نیست
یک دانشآموخته حوزه و دانشگاه گفت: فقدان بحث اختصاصی حقوق کودک به معنای بیاعتنایی به آن در فقه نیست، لیکن توجه اختصاصی به آن در ۱۴۰۰ سال پیش موضوعیت نداشته، اما موارد بسیاری در ابواب فقهی به چشم میخورد که به صورت عام از حقوق کودک یاد شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر مصطفی میراحمدی در نشست علمی حقوق …
Read More »سه راهکار ترویج مباحث «فقه حکومتی»
مدیر مؤسسه لوح و قلم با اشاره به لزوم فرهنگ سازی مباحث فقه حکومتی در حوزه گفت: پرداختن به مبانی، تبویب و موسوعه نگاری فقه حکومتی سه سرفصل ورود به عرصه پژوهشهای فقه حکومتی است تا در نتیجه نیاز حکومت در زمینه مسائل مبتلابه پاسخ داده شود. به گزارش شبکه اجتهاد، در سالهای اخیر، ایجاد کرسیهای تدریس فقه الحکومه یکی …
Read More »ملاک جهاد ابتدایی عدوان کافر است نه عقیده/ لزوم بررسی آیات قتال
عضو هیئت علمی موسسه دارالحدیث با اشاره به آیات قتال با کفار و جهاد ابتدایی تاکید کرد: عمده علمای اسلامی معتقدند جهاد ابتدایی با کفاری است که عدو و دشمن هستند و صرف کشتن کفار به دلیل عقیده کفرآمیز آنان نیست از این رو آیات قتال نیز باید در منظومه کلی قرآن دیده شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین …
Read More »عدالت، معیار اصلی احکام جنسیتی نیست
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با اشاره به مبانی فقهی به ارائه نظریه خود در خصوص عدم لحاظ عنصر عدالت در احکام مرتبط با احکام جنسیتی پرداخت و تأکید کرد: هیچ حکمی در شریعت وجود ندارد که موجب نفع یک نفر و ظلم بردیگری باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله محمدجواد فاضل لنکرانی امروز شنبه در نشست علمی «تأملی در …
Read More »نقد قاعده تداخل قصاص در قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲
برخی از نوآوریهای قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ قابل نقد جدی است به نحوی که در نتیجه، جنایات شبه عمد علاوه بر دیه، قصاص عضو هم وجود دارد و دردسرهای خود را خواهد داشت ثانیا کار دادگاهها را زیاد و مشکل مینماید این در حالی است که ادله فقهی این نوآوریها را پشتیبانی نمینماید. به گزارش شبکه اجتهاد، پیش اجلاسیه «نقد …
Read More »«ولایت فقیه» از دیدگاه مذاهب فقهی اسلامی
اعتقاد به ولایت فقیه از اندیشههایی نیست که فقط مذهب امامیه اثناعشریه در دورههای اخیر فقهی به آن اعتقاد یافته باشد؛ بلکه از اعتقادات اصیل و ریشهداری است که از دورههای اولیه اجتهاد و استنباط احکام به کتابهای فقهی راه پیدا کردهاند و فقیهان بزرگ مذاهب اسلامی آن را به عنوان دیدگاه اسلام مطرح کرده و به آن معتقد بودهاند. …
Read More »ملاک احکام حکومتی در فقه سیاسی شیعه
احکام اسلام تابع مصالح و مفاسد واقعیاند که کشف ملاکات احکام، تابع قواعد و روشهای فقهی خاصی است؛ حکم حکومتی هم که پاسخگوی بخش زیادی از مسائل مستحدثه اجتماعی سیاسی است، از این قاعده مستثنا نیست. شبکه اجتهاد: بر اساس مبانی دینی همە احکام شریعت تابع مصالح و مفاسد واقعیاند؛ بنابراین احکام حکومتی نیز به عنوان بخشی از شریعت تابع …
Read More »بررسی نظریه «ولایت فقیه»، برنامه یکساله آیتالله علمالهدی
آیتالله سید احمد علمالهدی در اولین جلسه درس خارج فقه حکومتی، که همزمان با آغاز سال تحصیلی جدید در مدرسه علمیه سلیمانیه مشهد برگزار شد، بررسی نظریه ولایت فقیه از نگاه مجتهدان اعصار مختلف را، به عنوان یک مسئله فقهی برای مباحث پیشروی سال جدید تحصیلی انتخاب کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله سیداحمد علمالهدی، امام جمعه مشهد و استاد …
Read More »تبیین نظریه ولایت فقیه با تأکید بر دیدگاه آیتالله سیستانی
گرچه آیتالله سیستانی قائل به مطلقه بودن ولایت فقیه نیست، اما با توسعه گستره دایره امور حسبیه و نظر به إعمال ولایت در امور عامه، که نظم جامعه اسلامی بر آنها متوقف است، بسیار به نظریه ولایت مطلقه فقیه نزدیک میشود. تأکید این مقاله کنکاش در آثار فقهی و اقدامات عملی آیتالله سیستانی در اینباره است. شبکه اجتهاد، آیتالله سیستانی، …
Read More »بررسی دیه «قتیل الزحام» در فقه فریقین
آنچه از بررسی اقوال فقهای مذاهب اسلامی به دست میآید، آن است که مذهب جعفری، با تفصیل بین موارد لوث و عدم لوث، دیه قتیل الزحام در فرض عدم لوث را بر عهده بیتالمال میداند، اما فقهای دیگر مذاهب فقهی در این زمینه اختلاف نظر دارند. به گزارش شبکه اجتهاد، همایش نیم روزه «فاجعه منا از منظر فقه و حقوق» …
Read More »سکوت علما و نخبگان جهان اسلام «بلای بزرگ امت اسلامی» است
حضرت آیتالله خامنهای رهبر معظم انقلاب اسلامی، سکوت دولتها و حتی علما، فعالان سیاسی، روشنفکران و نخبگان جهان اسلام در قبال شهادت ۷ هزار زائر بیگناه را، «بلای بزرگ امت اسلامی» خواندند و افزودند: حساس نبودن در قبال مسائلی نظیر حادثه سخت و جانکاه منا، مصیبت واقعی جهان اسلام است. به گزارش شبکه اجتهاد، همزمان با ایام نخستین سالگرد شهادت …
Read More »ایجاد ۵ رشته کاربردی برای اداره نظام بر مبنای فقه اسلام
رئیس پژوهشگاه فقه نظام به تشریح فعالیتهای این موسسه در زمینه تولید علم و گفتمان سازی در عرصههای مختلف فقه اجتماعی پرداخت. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمد حاج ابوالقاسم در تشریح فعالیتهای پژوهشگاه فقه نظام گفت: یکی از رسالتهای حوزههای علمیه پاسخگویی به نیارها و سؤالات مردم در ابعاد مختلف است؛ پس از پیروزی انقلاب اسلامی عرصههای جدیدی …
Read More »آخوند خراسانی شرایط اجتماعی را برای تحقق ولایت فقیه مناسب نمیدید
باید دید صحبت آخوند دقیقا چیست؟ او اصل ولایت فقیه را قبول ندارد و یا میگوید نمیتوانیم آن را اجرا کنیم؟ باید دید حرف آن موقع آخوند در زمان کنونی کاربرد دارد یا نه؟ استدلالهای آخوند در حاشیه مکاسب و یا دیگر کتابها صریح است و حد وسط را امور حسبیه میداند. شما اگر اختیارات فقیه را در حد امور …
Read More »تئوری حکومتی عصر غیبت بر اساس دیدگاه شیخ مفید
شیخ مفید از فقهای برجسته و متقدم شیعه است که درباره حاکمیت و حکومت در عصر غیبت، دارای تئوری حکومتی و نظراتی است که در قالب اندیشه و فقه سیاسی شیعه قابل بازشناسی و تدوین است. فصلنامه «حکومت اسلامی» در آخرین شماره خود طی مقالهای به بررسی «تئوری حکومتی عصر غیبت بر اساس دیدگاه شیخ مفید (ره)» پرداخته است. به …
Read More »تألیف عروه الوثقای حکومتی زیر نظر مراجع تقلید
آیتالله سید احمد خاتمی با تأکید بر ضرورت تعمیق و ترویج فقه حکومتی در حوزههای علمیه و لزوم پرهیز از برخوردهای کلیشهای با فعالان و آزاد اندیشان فقهی، پیشنهاد داد عروه الوثقای حکومتی زیر نظر مراجع تقلید تدوین گردد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله سید احمد خاتمی عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، در دیدار با مسئولان و دبیران پایگاه …
Read More »چرا تاکنون «فقهحکومتی» در حوزههای علمیه نهادینه نشده است؟
احمد مبلغی با برشمردن سه معنای مختلف از فقه حکومتی و تبیین آنها، به ارائه راهکارهایی برای نهادینه کردن فقه حکومتی در حوزه علمیه پرداخت و گفت: ساختار موجود فقه کلیشهای است و گنجایش پوشش دادن به مسائل جدید را ندارد لذا باید تغییر یابد. به گزارش شبکه اجتهاد، در زمینه فقه حکومتی، تعاریف مختلفی ارائه شده که لازم است …
Read More »