حکومت و قانون

این نوشتار می‌کوشد با توجه به دو شاخصه‌ی استبداد یعنی «قانون گریزی» و «نظارت ناپذیری»، و مقایسه آن با «قانون‌مندی» و «نظارت پذیری» موجود در تئوری ولایت فقیه، در خصوص منازعه‌ی فوق به داوری بنشیند. شبکه اجتهاد: از نخستین روزهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی و طرح مسأله‌ی «ولایت فقیه» در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، برخی منتقدان یا مخالفان …

فیرحی: همه‌ی  کتاب تنبیه‌الأمه، نوآوری است و به هیچ‌وجه تکراری در آن دیده نمی‌شود؛ و از درون ادبیات فقهی و اصولی و کتاب و سنت دست به استنباط زده و دولت مدرن را از نگاه فقه و اصول شیعه تشریح کرده است. نائینی اولین فقیهی است که از دولت مدرن سخن گفته است. پرسش‌هایی که او با آن مواجه بوده، …

توزیع ویژه کتاب «مبانی حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران» جدیدترین اثر آیت‌الله عباس کعبی با موضوع شرح فقهی اصول اول تا هشتم قانون اساسی در نمایشگاه کتاب شروع شد. به گزارش شبکه اجتهاد، این کتاب توسط سازمان بسیج حقوق دانان در ۲۶۳ صفحه و در هشت بخش شامل: انقلاب همه پرسی و تشکیل جمهوری اسلامی، اهداف و راهکارهای دسترسی به …

نویسنده(گان): رضا فرج‌اللهی، عباس شیری، محسن برهانی، غلامحسین الهام ناشر: مرکز مطبوعات و انتشارات قوه قضائیه تعداد صفحه: ۹۲ قطع: رقعی نوع جلد: شومیز تاریخ نشر: ۹۴/۱۲/۱۶ قیمت: ۴۰۰۰ تومان کد دیویی: ۳۴۵٫۵۵ زبان: فارسی محل نشر: تهران صفحات اولیه کتاب:  کلیک کنید. لینک خرید کتاب: کلیک کنید. معرفی کتاب: ندارد.

نویسنده(گان): عباس خواجه پیری ناشر: آثار سبز تعداد صفحه: ۲۳۸ قطع: رقعی نوع جلد: شومیز تاریخ نشر: ۹۴/۱۲/۲۴ قیمت: ۲۴۵۰ تومان کد دیویی: ۲۹۷٫۴۸۳ زبان: فارسی محل نشر: تهران صفحات اولیه کتاب: لینک خرید کتاب: کلیک کنید. معرفی کتاب: ندارد.

نویسنده(گان): حسینعلی بای ناشر: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تعداد صفحه: ۴۲۴ قطع: رقعی نوع جلد: شومیز تاریخ نشر: ۹۴/۱۲/۲۴ قیمت: ۱۳۵۰۰ تومان کد دیویی: ۲۹۷٫۴۸۳۲ زبان: فارسی محل نشر: تهران صفحات اولیه کتاب: لینک خرید کتاب: کلیک کنید. معرفی کتاب: ندارد.

نشست علمی «نقد و بررسی کتاب «آستانه تجدد» با حضور مؤلف کتاب و نقدهای حجت‌الاسلام سید جواد ورعی، در جمع اساتید، فضلا و طلاب حوزه‌ علمیه در موسسه فرهنگی فهیم قم برگزار می‌گردد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در ادامه سلسله نشست‌های نظریه‌پردازی دینی، ۲۵۶مین نشست علمی موسسه پژوهشی فرهنگی فهیم با موضوع نقد و بررسی کتاب «آستانه تجدد: در شرح …

نویسنده(گان): سارا دهقان نصیری، یدالله دهقان ناشر: هوشمند تدبیر تعداد صفحه: ۱۸۰ قطع: وزیری نوع جلد: شومیز تاریخ نشر: ۹۴/۱۲/۲۴ قیمت: ۱۴۵۰۰ تومان کد دیویی: ۲۹۷٫۴۸۳۲ زبان: فارسی محل نشر: تهران صفحات اولیه کتاب: لینک خرید کتاب: کلیک کنید. معرفی کتاب: ندارد.

نویسنده(گان): غلامحسین بنافی ناشر: زلال کوثر تعداد صفحه: ۴۲۸ قطع: وزیری نوع جلد: سلفون تاریخ نشر: ۹۴/۱۲/۲۶ قیمت: ۳۰۰۰۰ تومان کد دیویی: ۲۹۷٫۳۷۷ زبان: عربی محل نشر: قم صفحات اولیه کتاب: کلیک کنید. لینک خرید کتاب: کلیک کنید. معرفی کتاب: ندارد.

قلمرو اختیارات حکومت در اینکه حق دارد برای هر فعل یا ترک‌فعلی که در شریعت گناه شمرده شده است، مجازات تعیین و گنهکار را مجازات کند یا خیر، موضوع این مقاله است. ابتدا به بیان رابطۀ «جرم» و «گناه» پرداخته شده و سپس دلایل دیدگاه‌های ششگانه‌ای که در متون فقهی وجود دارد، بررسی شده و نتیجه گرفته شده که تنها برخی از گناهان دارای مجازات دنیوی هستند، نه همۀ گناهان؛ از این‌رو، تنها برخی از گناهان جرم شمرده می‌شوند که حکومت حق دخالت و مجازات مرتکبان آنها را دارد. افزون بر گناهانی که در شرع برای آنها حد یا تعزیر مشخص شده است، تنها گناهانی که جنبۀ عمومی دارند و نظم، نظام و امنیت اجتماعی را تهدید می‌کنند، دارای مجازات دنیوی هستند و حکومت به‌عنوان ضامن اجرای آن دخالت می‌کند. اما گناهانی که جنبۀ شخصی دارند و در شرع برای آنها حد یا تعزیری معین نشده است، دارای مجازات دنیوی نیستند و حکومت حق دخالت و مجازات گنهکاران را ندارد.

موضوع ولایت سیاسی فقیه در تشکیل حکومت اسلامی از دیرباز میان فقیهان امامیه مطرح بوده است و آنان مشروعیت حکومت فقیه را بر مبنای نصب، از سوی امامان معصوم: تبیین کرده اند. با پیروزی انقلاب اسلامی ایران، آراء و نظریات جدیدی در تحلیل مبانی مشروعیت ولایت فقیه مطرح گردید که در پی تأثیرآفرینیِ بیشترِ آرایِ عمومی در مشروعیت تشکیل حکومت فقیه اند. یکی از این دیدگاه ها، دیدگاه تلفیق است که مدعی نقش مردم به عنوان شرطِ مشروعیت بخش در حکومت اسلامی است؛ بدین بیان که هر چند ثبوتاً فقیهان از سوی خدای متعال برای اجرای احکام و تشکیل حکومت نصب گردیده اند، وانگهی شرط اعمال این ولایت در عالم اثبات، متوقف بر آرای عمومی مردم است. این دیدگاه برای اثبات مدعای خود، به دلایلی؛ مانند قیاس اولویت از قاعده تسلیط، بدبینی مردم نسبت به حکومت اسلامی و عدم تحقق اهداف آن، در صورت فقدان آرای عمومی، استدلال کرده است؛ چنانکه برخی از روایات را در این زمینه، دست مایه خود ساخته است. این دلایل، در برابر دلایل دیدگاه انتصاب، یارای استقامت ندارند. در صورت تسامح از این امر و تردید در شرطیت آرای عمومی برای تنجّز تکلیف فقیه در تشکیل حکومت، دلیل فقاهتی در علم اصول، اصل برائت را در مکلف به جاری می سازد.

جلسه هفتادم دفاعیه پایان‌نامه‌های سطح سه مدرسه عالی نواب مشهد به اثر «شاخصه‌های نصب و عزل کارگزاران در سیره عملی حضرت علی(ع)»، نوشته حجت‌الاسلام یوسف قاسمی اختصاص داشت. به گزارش شبکه اجتهاد، نگارنده اثر در ابتدای جلسه در خصوص پایان‌نامه خود، گفت: اگر کتاب‌ها و مقاله‌های موجود در این زمینه را بررسی کنیم، مشاهده می‌شود که فقط رصدهایی در این …

نشست علمی «مسائل فقه پیشرفت؛ شاخص‌ها و ارکان» با سخنرانی آیت‌الله عباس کعبی در دانشکده معارف اسلامی و علوم سیاسی برگزار می‌شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، اولین نشست از سلسله مباحث فقه سیاسی با موضوع «مسائل فقه پیشرفت؛ شاخص‌ها و ارکان» به همت دانشکده معارف اسلامی و علوم سیاسی دانشگاه امام صادق (علیه‌السلام) برگزار می‌گردد. بنابراین گزارش، قرار است در …

آن‌هایی که اجازه می‎دادند علماء شیعه در بستر اجتماع عرض اندام کنند اگر مطلع و مواجه می‎شدند با فقهی که داعیه اداره اجتماع را دارد، قاعدتاً اصلاً مجال بحث علمی را به او نمی‎دادند، چه برسد به اینکه بخواهند در عرصه اجتماع دخالت کنند، این سابقه را باید بدانیم. به گزارش شبکه اجتهاد، متن پیش‌روی گفتاری از حجت‌الاسلام والمسلمین رضائیان …

مشروعیت از اساسی‌ترین پرسش‌های حوزه سیاسی و اجتماعی است که در واقع به چرایی و مجوّز ساختار سیاسی برای اعمال حاکمیت و علت تبعیت مردم از آن می‌پردازد. این در حالی است که در عصر جدید، این سؤال به اهمیت خاصی ارتقاء پیدا نموده و ساخت‌های اجتماعی را دچار چالش کرده است. در رویکرد فقهی، این سؤال این‌گونه بیان می‌شود که آیا ولایت اجتماعی و تصدی سیاسی نزد فقهاء، مشروط به خواست اکثریت است یا خیر؟ از این جهت که این پرسش در نزد فقهای متقدم مطرح نبوده کمتر می­توان به بیان صریح دست پیدا کرد. با این حال، از آن رو که ایشان در بیان جزئیات مختلف احکام بوده و از قواعد عام در موضوعات گوناگون بهره می‌گیرند، می­توان به پاسخ‌هایی در این میان تمسک جست. با این همه باید این نکته را خاطرنشان نمود که ایشان حکومت را به فرد حاکم و والی می‌شناخته، بنابراین، اگر از احکام والی و ولایت با هم سخنی بیان داشته‌اند به یک دید بوده است. در هر حال، با نگاهی اجمالی در آثار این اندیشمندان، تصدی این مهم را مشروط به رضایت عموم مردم ننموده، بلکه در برخی آثار، فرض مخالفت را نیز مانع تصدی ندانسته‌اند.

در جامعه اسلامی باید هزینه دین‌داری پایین و هزینه ارتکاب گناه و معصیت بالا باشد؛  اگر اقدامات مؤثر در زمینه امر به معروف و نهی از منکر موجب بالارفتن هزینه گناه و نگرانی گناهکار می‌شود و برای اصرار بر معصیت، احساس نا امنی می‌کند باید از آن استقبال نمود، مردم مؤمن هیچ‌گاه از نا امنی گناه و گناهکاری، دچار دلهره …

حجت‌الاسلام رضا صنعتی: اگر ما از اول از تعبیر حاکمیت فقیه استفاده می‌کردیم، بهتر بود تا بگوییم ولایت فقیه/ آیت‌الله مصباح و آیت‌الله هاشمی هر دو در کلیات مبنای «مشروعیت الهی، مقبولیت مردمی» را قبول دارند؛ اما در مواضع و گفتارهای سیاسی و رسانه‌ای، یکی بخش مردمی نظریه را برجسته می‌کند و دیگری بخش الهی آن را. شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام …

آیت‌الله مکارم شیرازی در دیدار با مسئولان امر قضاء، با انتقاد از روند طولانی شدن رسیدگی به پرونده‌های قضایی در دادگاه‌ها گفت: پرونده‌ای را سراغ دارم که ۲۰ سال است در جریان رسیدگی است و گمان می‌کنم ۲۰ سال دیگر هم این روند طول بکشد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی در دیدار رئیس و اساتید دانشگاه علوم …

خدا انسان را برای رسیدن به کمالات والا آفریده است. راه رسیدن به آن کمالات، حرکت صحیح انسانها در مسیر حق و تکلیف است. حق تعیین سرنوشت، یکی از حقوق طبیعی انسانهاست که خدای متعال به آنها عطا کرده است. استیفای صحیح این حق در پوشش حق تعیین حاکم، یکی از مراحل مهم رشد و تکامل انسانها در جامعه بشری است. دین اسلام به عنوان بهترین راهنما برای سعادتمندی فردی و اجتماعی بشر است. مردم، هم در عصر حضور پیشوای معصوم(ع) و هم در عصر غیبت نقش مؤثری در تشکیل حکومت دارند. حق تعیین سرنوشت در عصر حضور پیشوای معصوم(ع) به مردم این حق را می‌دهد که آنها امر حکومت و تدبیر امور اجتماعی خویش را به‌دست شخص غیر معصوم نسپارند، بلکه از روی آگاهی و با اختیار، پیشوایان معصوم را انتخاب کرده و آنان را اسوه زندگی خود قرار داده و از آنها به‌طور کامل پیروی کنند. مردم بر اساس حق تعیین سرنوشت خویش در عصر غیبت، با شرکت مستقیم یا غیر مستقیم[i] در انتخابات تعیین رهبری، در صدد استیفای حق خویش برآمده و از میان کسانی که دارای شرایط عمومی رهبری در عصر غیبت‌ هستند را انتخاب می‌کنند. این نوع مردم­سالاری در جهان، بهترین نوع مردم‌سالاری است که امروزه در ادبیات سیاسی به آن مردم‌سالاری دینی گفته می‌شود. تنها نمونه عملی این نوع حکومت مردم‌سالار در جهان معاصر، با عنوان جمهوری اسلامی ایران به‌طور بالنده به حیات خود ادامه می‌دهد.

به همت بخش تحقیقات آستان مقدس حضرت عباس، اولین شماره از مجموعه «کنوز الآل» با عنوان فقه سیاسی امام علی علیه‌السلام منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد از تنا، به تازگی مرکز تحقیقات العمید وابسته به آستان مقدس حضرت عباس علیه‌السلام اولین مجلد از مجموعه کنوز الآل را منتشر کرد. این مجموعه کتاب‌های دینی ویژه سیره اهل‌بیت علیهم‌السلام نوشته می‌شود …

دومین پیش نشست همایش ملی اندیشه فقهی امام خمینی (ره) با عنوان «حق و حکم در اندیشه فقهی امام خمینی(ره)» با حضور اساتید، دانشجویان و فضلای حوزه علمیه قم برگزار می‌گردد. به گزارش شبکه اجتهاد، دومین پیش نشست همایش ملی اندیشه فقهی امام خمینی (ره) با عنوان «حق و حکم در اندیشه فقهی امام خمینی(ره)» از سوی دانشگاه آزاد اسلامی …

آیت‌الله آملی لاریجانی با اشاره به اینکه مقابله با هنجارشکنی‌ها قانون مشخص و مدون دارد گفت: تمام کسانی که در اثر غفلت یا اشتباه مرتکب هنجارشکنی می‌شوند باید بدانند که رعایت حقوق دیگران الزامی است و حتی اگر اعتقاد شخصی به قانونی ندارند باید آن را رعایت کنند؛ بدحجابی و بی‌حجابی جرم است. به گزارش شبکه اجتهاد به نقل از …

دارالإفتاء مصر قانونی را به پارلمان ارائه داده که طبق آن فقط افراد متخصص حق صدور فتوا داشته باشند و این افراد از میان علمای دارالافتاء، مجمع تحقیقات الازهر و هیئت علمای بزرگ الازهر انتخاب خواهند شد؛ این طرح با مخالف‌هایی روبرو شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، هرج و مرج فتواهای دینی از بحران‌های بزرگی است که جامعه دینی …

اهلیت یکی از عوامل مهم و شرایط اساسی جهت انجام هر گونه معامله است، عدم دارا بودن این شرط اساسی که حجر نامیده می‌شود، اشخاص را از انجام صحیح اعمال حقوقی محروم می‌سازد. یکی از مهمترین عوامل حجر اشخاص صغر سن می‌باشد. کودکان به علت صغر سن نمی‌توانند سود و زیان خویش را به درستی و کمال تشخیص داده و غبطه خویش را در انجام این اعمال حقوقی، مورد ارزیابی قرار دهند و ممکن است مورد سوء استفاده طرف مقابل واقع شده شوند. لذا در فقه و حقوق اصل بر بطلان و عدم نفوذ معاملات ایشان قرار داده شده است.

رییس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به انواع روش‌شناسی فقه سیاسی و کاربرد آن در فقه گفت: امام خمینی(ره) تنها فقیهی است که برای شناسایی فقه سیاسی، سیستمی بحث می‌کند؛ زیرا با روش‌شناسی در فقه می‌توان نظام سیاسی فقها را دسته‌بندی کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین نجف لک‌زایی، رییس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، در سلسله …

سلسله نشست‌های حقوقی خانواده با عنوان «هم زیستی بدون ازدواج» بعداز ظهر دیروز در تالار شیخ انصاری دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در این نشست حجت‌الاسلام دهقانی‌نیا، رئیس شعبه ۲۷۰ مجتمع خانواده ونک و مدرس دانشگاه، زهرا داور، مدرس دانشگاه علوم قضایی، محسن برهانی، عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی …

معرفی و لینک خرید کتاب مبانی مدیریت اسلامی و الگوهای آن

بحث مرحوم میرزا خلیل کمره‌ای در ترکیب حکومتی بین متخصصین و مجتهدین و نوع همکاری آنها جالب توجه است تا این حد که یک نظامی برجسته به مرجع تقلید کمک کند تا رساله اش را بهتر بنویسد و در شناخت موضوعات به وی کمک کند تا کار ضعیفی در نیاید. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین رسول جعفریان استاد و …

سومین نشست تخصصی فقه حکومتی با عنوان «روش‌شناسی فقه حکومتی» با حضور اساتید و فضلای حوزه علمیه قم در دانشگاه باقرالعلوم(ع) برگزار می‌شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، با هدف بررسی نیازهای کنونی در عرصه فقه حکومتی، نشست علمی «روش‌شناسی فقه حکومتی» به همت موسسه معارف و اندیشه تمدنی اسلام برگزار می‌گردد. بنابراین گزارش، قرار است در این نشست حجت‌الاسلام والمسلمین …

دو نظریه «سلطنت مشروطه مشروعه» و «سلطنت مطلقه» نظریاتی جدید در سنت فقه شیعه به شمار می‌آیند که در دوره مشروطه در سنت فقهی شیعه و در تقابل با همدیگر تدوین شدند. شبکه اجتهاد: دلیل نگارش مقاله حاضر توجیه گفتمانی الزامات سیاسی جدیدی مانند تحدید قدرت سیاسی، تأسیس مجلس شورای ملی، تدوین قانون اساسی، توجه به آزادی‌های اساسی و برابری …