حکومت و قانون

شبکه اجتهاد: وجود مقدس حضرت محمد بن عبدالله (ص) جامع انواع عظمت‌های انسانی و بزرگواری‌های یک فرد بی نظیر و بی مانند بشری است. در این نوشتار با چند رشته از عظمت‌های آن حضرت از نگاه حضرت آیت‌الله صافی گلپایگانی آشنا می‌شویم و از هر یک برای سازندگی شخصیّت خود درس و سرمشق می‌گیریم:

شبکه اجتهاد: بی گمان همه کسانی که در این گیتی به امر خداپرستی واقفند می‌دانند که حق مطلق فقط اوست و در سایه سار همین حق است که می‌توان دین حقیقی را تشخیص داد. تردید در چنین مقوله فطری باعث می‌شود که همه چیز در چشم انداز اولش جلوه حق و حقیقت داشته باشد و سر از اثبات نظریه تکثر حق‌ها در آورد. در چنین موازنه غیر عاقلانه همه چیز در این جهان، حق اطلاق می‌شود و هیچ حقیقتی را نباید و نمی‌توان حق مطلق دانست.

ما هیچ اختلافی با ملت‌های مسلمان نداریم، ما اهل وحدتیم؛ اما در مقابل این حرکت علاقه‌مند به وحدت، کسانی هستند که دنبال جنگ هستند و سیاستشان جنگ است. در مقابل اینها ما نصیحت می‌کنیم؛ ما زبانمان زبان نصیحت است؛ بنای ما بنای نصیحت است. عاقبت این کاری که بعضی از دولت‌های منطقه می‌کنند، همان‌طور که در قرآن آمده است، نابودی خودشان است.

شبکه اجتهاد: مرحوم آیت الله محمد واعظ‌زاده خراسانی، متولد ۲۵ خرداد ۱۳۰۴ در مشهد، محقق و متفکر اسلامی معاصر، استاد دانشگاه فردوسی مشهد، مؤسس دانشگاه مذاهب اسلامی و نخستین دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی بود. به مناسبت ایام هفته وحدت و اولین سالگرد این بزرگ پرچم‌‌دار تقریب مذاهب گفتگویی منتشر نشده پیرامون «محبت اهل‌بیت(ع) و مسئله وحدت» از فرار رویتان می‌گذرد.

شبکه اجتهاد: «احمد» را در عهدین بشارت به آمدنش داده بودند و پیروان ادیان ابراهیمی چشم انتظار ظهور خاتم انبیاء بودند تا راه بشر را به کهکشان رستگاری متصل سازد. «محمد» که آمد طاق‌های ظلم و بیداد بشری فرو ریخت، آتش شیطان به خاموشی گرایید و بتهای سرکشی بشر فرو افتاد تا خداوند فریاد یگانگی اش را از آغازین نوای «امین» الهی برای بشریت همه تاریخ بسراید... و «محمد» پا به عرصه گیتی گذاشت و جهان منتظرش را به شکوفه باران دانایی دعوت کرد...

آیت‌الله جوادی آملی با بیان اینکه هم شیعه‌ها و هم اهل سنت مأمور به وحدت و اتحاد هستند، گفت: حضرت امیرالمونین علی (ع) در یک خطبه رسمی که در نهج‌البلاغه آمده است می‌فرمایند: بدان! در بین امت اسلامی از من کسی بیشتر یا مثل من، کسی نیست که مردم را به وحدت دعوت کند و از مهم‌ترین حق خودم گذشت کردم و به شما از سنت خدا خبر می‌دهم که در آینده هم همین طور است که هیچ امتی از اختلاف خیر نمی‌بیند.

از آنجا که رعایت شان و جایگاه مراجع عظام وظیفه کلیه متدیین به ویژه مسئولین محترم می‌باشد مراتب اعتراض و محکومیت را نسبت به این نماینده مجلس و گلایه و ناراحتی خود را از بی اعتنایی شما ودیگر مسئولین ابراز داشته و خواستار پیگیری قضایی مدعی العموم و اقدامات متناسب در این زمینه هستیم تا دیگربار شاهد تکرار این قضایا نباشیم.

شبکه اجتهاد: سال‌هاست گفته می‌شود که طراح نهاد ولایت فقیه و کسی که پیگیری کرد تا آن را وارد قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران کند، سید حسن آیت بوده است. روایت‌هایی چند از این ادعا بر سر زبان‌هاست؛ در یکی از این روایت‌ها چنین گفته می‌شود ولایت فقیه صرفاً مفهومی نظری و ناظر به کلیت نظام بود و چیزی نبود که امام، مراجع و روحانیون انقلابی در پی عملی کردنش باشند.

در برخی از کتاب‌های فقهی مثل «کتاب جهاد» اصل را بر جنگ مسلمانان با غیر مسلمانان قرار می­دهند. واقعا کتاب جهاد نیازمند به بازنگری است، کتاب جهاد در فقه کنونی اصل را برجنگ مسلمانان با غیرمسلمانان قرار می‌دهد و برای برقراری صلح مدت و محدودیت تعیین می‌کند.

استاد دروس خارج حوزه علمیه قم با اشاره به ماجرای عضویت شهروند زرتشتی در شورای شهر یزد گفت: ما همچنان دچار نوعی تناقض و سرگردانی میان نگرش به مفهوم امت و نیز جامعه اسلامی، دیدگاههای رایج در فقه از یک طرف و مفهوم دولت و کشور و ملت و قانون نویسی هستیم.

در اولین نشست فقه پژوهشی که با موضوع دیه، ضمن پر اشکال دانستن احکام دیه در ایران، بر بکار گیری اجتهاد جدید در مسائل فقهی و همچنین احیای قانون مسئولیت‌های مدنی تأکید شد.

شبکه اجتهاد: فقها به استناد روایاتی که در باب محاربه وارده شده است، یکی از شروط تحقق جرم محاربه را کشیدن سلاح می‌دانند و حقوقدانان نیز به پیروی از آنان در تعریف محاربه این عنصر را وارد کرده‌اند و قانون گذار جمهوری اسلامی ایران نیز آن را پذیرفته است. پرسش مهمی که در این خصوص قابل طرح است، موضوعیت یا طریقیت داشتن سلاح در محاربه و نوع سلاح است. پرواضح است که با پذیرش هر یک از دو رویکرد می‌بایست به آثار و تبعات آن پایند بود.

آیت‌الله آصفی(ره) در فقه الاعتراض بحث امر به معروف و نهی از منکر را ارتقا داده است. امر به معروف و نهی از منکر درباره حاکم ظالم در قالب فقه الاعتراض ارائه شده است. او می‌گوید در جهان عرب در برابر حاکمان مستبد سکوت نکنیم. ببینید در عربستان بر سر بحث امر به معروف و نهی از منکر چه آورده‌اند.

دیدگاه و رفتار سیاسی آیت‌الله سیستانی بعد از سقوط صدام، به‌عنوان یک نیروی سیاسی فعال در عراق، بیش‌ازپیش مورد توجه قرار گرفت. یافته‌های بحث نشان می‌دهد که موضع گیری­های مردم سالارانه و رفتار سیاسی آیت الله سیستانی با پشتیبانی و رضایت نسبی تمام اقوام و پیروان مذاهب مختلف در عراق همراه شد

ششمین شماره رسائل با پنج پرونده: «مسئله اجتماعی حجاب»، «آیت‌الله را بهتر بشناسیم»، «اقتصاد اسلامی داریم»، «عرفی شدن حوزه در مواجهه با امر سیاسی» و «پرسش‌گری و پویایی اندیشه» منتشر شده است.

یکی از مجازات‌هایی که در قوانین موضوعۀ جرائم‌ مرتبط با کیان خانواده وجود دارد، کیفر حبس است. پیگیری پیامدهای چنین عقوبتی، نشان از ناهمخوانی فلسفه وضع این مجازات با بسیاری از مصادیق آن دارد. این مسئله خود عاملی برای ایجاد بحران‌ها و آسیب‌های مضاعف شده است.

کتاب «نظام حقوق بشر اسلامی» که حاصل تقریرات درس حقوق بشر حجت‌الاسلام دکتر محمدجواد ارسطا است، به کوشش سید عزیزالله موسوی تدوین شده است. نویسنده در این کتاب کوشیده تا با شیوه اجتهادی و استدلالی مرسوم در فقه شیعی، مواد اعلامیه اسلامی حقوق بشر را بررسی کند.

نوبخت در این دیدارها گزارشی از فعالیت‌ها‌‌ی دولت به ویژه در زمینه بودجه سال ۹۷ ارائه کرد و مراجع و علما نیز مهم‌ترین مشکلات کشور و کمبودها را به نماینده دولت گوشزد کردند.

کتاب رویکردی انتقادی به آیین دادرسی خانواده «با تأکید بر قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱» تألیف امین امیرحسنی از سوی انتشارات دانشگاه امام صادق(ع) منتشر شد.

شبکه اجتهاد: مقالات پیش‌روی برش‌های است از دیدگاه‌ها و نظرهای ‌اندیشه‌وران و اهل قلم کشور که ساحت سیاسی- اجتماعی و بین‌الادیانی حضرت امام رضا علیه‌السلام را تبیین کرده‌اند؛ سویه‌هایی که بخشی از دیدگاه‌هایی را نمایندگی می‌کنند که برای دین‌پژوهان و فقه پژوهان موثر می‌نماید.

اختصاصی شبکه اجتهاد: می‌خواهم با وام گرفتن اصطلاح «زمین بازی» و «قاعده بازی» از یک واقعیت تاریخی سخن بگویم که هم تعریف فقهی و حقوقی دارد و هم تعریف اخلاقی و هم تعریف معرفتی و کلامی.

اختصاصی شبکه اجتهاد: امام رضا(ع) اکثر عمر شریف خودش را در مدینه سپری کرد. امامتش در زمان خلافت‌هارون الرشید خلیفه مقتدر و ظالم عباسی و دو فرزند وی امین و مأمون قرار داشت. پس از مرگ‌هارون؛ مأمون و امین پنج سال در حال جنگ بر سرقدرت بودند و کمتر فرصت تعرض به خاندان عصمت و طهارت علیهم‌السلام را داشتند. در این فرصت پیش آمده امام رضا(ع) به ترویج و توسعه معارف دینی و مکتب فکری خود در مدینه مشغول بود.

اختصاصی شبکه اجتهاد: پس از آنکه مأمون بر برادرش امین، پیروز شد، در حقیقت، حکومت عباسیان را که در اصل تکیه بر خراسانیان داشت، بیشتر از پیش، خراسانی کرد. حکومت امین، تکیه بر عناصر عربی و خاندان عباسیان داشت، اما حکومت مأمون از این دو جهت، ضعیف بود. لذا وی سعی کرد تا پایگاه دیگری بدست آورد

اختصاصی شبکه اجتهاد: بینش، منش، رفتار، گفتار و سلوک پیامبر(ص) و نوع نگاهشان، در ساحت‌های مختلف اعم از: جامعه سازی، اخلاق مداری، کرامت مندی و... باید مورد بررسی و کندوکاو عالمان، اندیشه‌وران و فقه پژوهان قرار گرفته و آن را معیار و مدل ایده پردازی، نظریه پردازی در ساحت فقه قرار دهند.

بدون تردید باید گفت این کتاب همچنان اثری ارجمند و محققانه درباره این مقطع از تاریخ شیعه بوده و پاسخگوی بیشتر پرسش‌هایی است که بسا در این زمینه در اذهان جوانان و دوستداران تاریخ اهل بیت(ع) پدید آید؛ اما به نظر می‌رسد این کتاب تاکنون آنچنان که باید و شاید به صورت مردمی توزیع نشده و در انحصار نویسندگان خاص باقی مانده است! این مظلومیتی مضاعف برای امام مجتبی(ع) است!

اختصاصی شبکه اجتهاد: نقش پیامبر خاتم در گذار دادن مردم حجاز جاهلی به حجاز اسلامی مساله‌ای است که از زوایای مختلف قابل برسی و مطالعه است. یکی از ورودی‌هایی که می‌توانیم از آن به این موضوع نگاه کنیم موضوع رسالت نبی است. نبی وقتی وارد یک قوم می‌شود اولین نیازی که دارد بحث دیالوگ و سخن گفتن با مردم است. پس از این روست که نبی ناگزیر است که زبان مردم خود را استخدام کند تا بتواند در مقام دیالوگ قرار بگیرد.

اختصاصی شبکه اجتهاد: در مورد وضعیت حکومت در شبه جزیره عربستان پیش از اسلام به این نکته مهم باید توجه کرد که در نواحی مرکزی حجاز پیش از اسلام به طور قطع حکومت واحد وجود نداشته است و تنها چهار شهر مطرح بیشتر وجود ندارد و غیر این چهار شهر واحه‌ها و مجموعه چادرهایی بوده اند که در کنار هم تشکیل یک واحه را می‌داده‌اند.

اختصاصی شبکه اجتهاد: اسلام جنگ افروز یا اسلام صلح آفرین؟ این سوالی است که این روزها در بسیاری از مراکز رسانه‌ای جهان و خصوصاً پایگاه‌های رسانه‌ای و مجازی، در شبکه‌های اجتماعی و البته از جانب نواندیشان اسلام ستیز مطرح می‌شود، با تکیه بر برداشت‌های غیر متعارف تاریخی و یا تحریف تاریخ به منظور وارونه جلوه دادن حقیقت در پیشگاه وجدان‌های بیدار جامعه جوانی که نسبت به جنگ و خونریزی احساس نفرت و انزجار می‌کند.

شبکه اجتهاد: مقالات پیش‌روی برش‌های است از دیدگاه‌ها و نظرهای اندیشه‌وران و اهل قلم کشور که ساحت سیاسی- اجتماعی و حقوقی حضرت امام حسن مجتبی علیه‌السلام را تبیین کرده‌اند؛ سویه‌هایی که بخشی از دیدگاه‌هایی را نمایندگی می‌کنند که برای دین پژوهان و فقه پژوهان موثر می‌نماید.

اختصاصی شبکه اجتهاد: یادداشت عاشورا، عدالت و حکومت دینی، نوشته آقای سید محمد عیسی‌نژاد در نقد برخی دیدگاه‌های استاد محمدرضا حکیمی، یکی از بسیار نوشتجاتی است که در بررسی دیدگاه‌های این اندیشمند مطرح شده است و این بار کتاب قیام جاودانه ایشان بهانۀ این نوشتار گردیده است.