برخی شروط ضمن عقد مانند حق طلاق یا حق حضانت فرزند مربوط به زمانی هستند که زن و شوهر میخواهند از هم جدا شوند اما برخی شروط مانند حق مسکن مربوط به زمان صلح و آشتی هستند که به نظر میرسد اجبار زن برای استفاده از این شروط به صلح خانواده ضربه میزند.
توضیحات بیشتر »«ازدواج و تشکیل خانواده» در سیره رفتاری علی ابن موسی الرضا(ع)
اختصاصی شبکه اجتهاد: گذر زندگی در طول زمان دستخوش تغییرات شگرفی شده است گاه با انواع سنتها در هم آمیخته و گاه در فضای مدرنیته سنتها رنگ باخته و معنای خود را از دست داده است اما آنچه با گذر صدها سال هنوز رنگ و بوی تازهای دارد توصیههای دینی است که سینه به سینه از پیامبر خدا (ص) و ائمه اطهار (ع) نقل شده و گردباد زمان نیز نتوانسته بر آن تاثیر بگذارد.
توضیحات بیشتر »خانوادۀ متعالی در مکتب رضوی/ احسان صمدی
شبکه اجتهاد: خانواده، سازندهترین واحد اجتماع محسوب میشود و ثبات و سلامت جامعه در گرو سلامت خانواده است؛ بهطوری که میتوان گفت اولین شرط داشتن جامعهای سالم و پویا، سلامت و پایداری خانواده است. دین مبین اسلام همواره بر اهمیّت تشکیل خانواده تاکید داشته است.
توضیحات بیشتر »تداعی آزاد با مبانی فقه اسلامی در تقابل است؟
این تقابلی که میان تداعی آزاد و حزمت اذلال نفس احساس میشود، به نظر میرسد تقابل بدوی است و با بازخوانی متون دینی و با شناخت فرایند روان تحلیل گری، فهمیده میشود تقابلی وجود ندارد.
توضیحات بیشتر »در تعارض فقه و قانون، فقه مقدم است، مانند مسئله سقط جنین!/ جنین اگر فاقد العقل هم باشد، جواز برای سقط نیست
پزشک میتواند از نظر پزشکی نقصان را احراز و بیان کند ولی اینکه این مساله به حد حرج یعنی به حد ضیق برسد نیز باید از سوی عرف تائید شود؛ در اینجا این فرع فقهی را میتوان بیان کرد که اگر پزشکی جنینی را فاقد العقل تشخیص داد نیز جواز سقط جاری نمیشود. نکته بعد آن است که در تعارض فقه و قانون در این زمینه چه باید کرد؛
توضیحات بیشتر »انتقاد آیتالله مکارم از افراط و تفریطها درباره طب اسلامی/ جلوی ورود خرافات به طب سنتی گرفته شود
دولت باید میان افرادی را که صلاحیت نداشته، درسی نخوانده و علمی درباره طب ندارند با افرادی که سوابق درخشانی داشته و مطالعات و تجربیات ارزندهای دارند تفاوت قائل شود؛ نه اینکه همه را به طور کلی دفع کند.
توضیحات بیشتر »نقد و بررسی تکنولوژی تراریخته/ اصلاح ژنتیک در تضاد با خلقت خدا است
یک عدهای سراغ طب شیمیایی رفتند و منتظر ماندند که نقض و ابرامها از آنطرف بیاید و یک عدهای هم سراغ طب سنتی رفتند و یک عدهای هم سراغ طب اهلبیت و پیامبر رفتند. خیلی زود این نتیجه به دست آمد که طب اسلامی جلوتر است و این چیزی است که الآن مشهود به اینهمه مراجعات و تأثیرات و درمانهاست؛ و این قابلانکار نیست.
توضیحات بیشتر »مقاصد شریعت، تعارضهای موجود در عرصه حقوق خانواده را برطرف میکند
کاظمی، کارشناس حقوق زن در اسلام گفت: در پرتو شناخت مقاصد شریعت و دستیابی به رده بندی آن میتوان بسیاری از تعارضهای موجود در عرصه حقوق خانواده و اجرای آن را بر طرف ساخت.
توضیحات بیشتر »ورود به مسأله تعدد زوجات از منظر فقه حکومتی باشد/ وجود ۷۰ شرط برای ازدواج موقت
مسأله تعدد زوجات هم از احکامی است که به بدنه جامعه اسلامی مربوط است و بسیار خوب است که مسأله به فقه حکومتی و اختیارات حاکم حواله شود. درواقع، همانطور که اصل حکم، مسلم است، بهتر است وارد شدن در فروعات آن از منظر فقه حکومتی باشد چون در احکام حکومتی حاکم اختیارات خود را اعمال میکند؛ بدون اینکه به اصل حکم دست بزند.
توضیحات بیشتر »جامعه زنان، آلوده وارونگی ارزشها
اشتغال بانوان به خودی خود، مردود نیست؛ مهم این است که نباید به عنوان اصل و یک ارزش اجتماعی و در صدر اولویتهای زنانه به شمار بیاید.
توضیحات بیشتر »«فقه خانواده» باید جایگاه شایسته خود را بیابد/ موضوع درس آینده را به مباحث خانواده اختصاص میدهم
آیتالله مرتضوی شاهرودی گفت: همانگونه که پس از انقلاب مباحث فقهی مهمی همچون حدود و دیات احیا شده و مورد اهتمام حوزههای علمیه و جامعه قرار گرفت، موضوع «فقه خانواده» نیز میتواند جایگاه شایستهی خود را بیابد.
توضیحات بیشتر »۱۲ پیشنهاد کاربردی برای ترویج «حجاب»
در روش ترغیبی، تشویق و آمادهسازی افراد برای تغییر رفتار از طریق اصرار، تشویق و آموزشهای جذاب همگانی با بهرهگیری از گروههای مرجع و تاثیرگذار در جامعه با در نظر گرفتن مسایل روانشناختی و زیباییشناختی، باید از اهمیت ویژه برخوردار باشد.
توضیحات بیشتر »آیتالله صدر توانایی کودک را شرط روزهگرفتن میدانست
آیتالله صدر مرجع تقلید بود، اما بر روزهگرفتن کودکان سال اولی اصرار نداشت و تأیید پزشک را شرط روزهداری میدانست.
توضیحات بیشتر »بررسی ضمان ناشی از انتقال بیماری به همسر از طریق ارتباط جنسی
در این جستار بر آنیم تا به بررسی فقهی مسؤولیت ناشی از انتقال بیماری به همسر بپردازیم. چراکه از یک طرف بررسی راهحلهایی که میتواند در جهت امکان جبران خسارت قربانیان انتقال بیماری مقاربتی مفید باشد، ضروری به نظر میرسد و از سوی دیگر منبعیت شریعت اسلامی برای قانونگذاری در نظام حقوقی ایران، بررسی فقهی مسأله فوقالذکر را ضروری میکند.
توضیحات بیشتر »بازخوانی اندیشههای شهید مطهری در حوزه «زنان»
مسائلی که شهید مطهری با آن روبرو بود سه دسته است یک دسته مسائل ناشی از جهل به معارف اسلامی، یک سری مربوط به شبهات ناظر بر احکام اسلامی و بخشی هم مربوط به برداشتهای غلط نسبت به زن بود.
توضیحات بیشتر »نقد و رد نظرات استاد تبریزیان در خصوص محصولات تراریخته
ما باید به نظر کارشناسان این فن اعتماد بکنیم، این که بیایم دیدگاه خودمان را بیان کنیم و مثلا بگوییم زردک مصرف کنید ولی هویج فرنگی نخورید و در ادامه این را ربطش بدهیم به اینکه استعمار این کار را کرده است، اینها بعضا مقداری ما را مورد تمسخر هم قرار میدهند، میگویند این حرفها چیست که میزنید؟ این را باید مقداری دقت کنیم.
توضیحات بیشتر »تصویری از وضعیت و پیامدهای طلاق و راهکارهایی برای استواری پایههای خانواده
برای ایجاد سدی استوار برابر سیل پرقدرت طلاق، نیاز به راهکارهای عملیاتی است که پشتوانهای علمی و منطبق بر آمار واقعی داشته باشد.
توضیحات بیشتر »«جنسیت» و «خانواده» در نگاه علامه طباطبایی(ره)
نظریه جنسیتی علامه طباطبایی(ره) که ذیل برخی آیات سوره مبارکه بقره، نساء و نور صورت بندی شده است، مبنای اصلی اکثر مباحث و مطالعات اسلامی حوزه زنان و خانواده پس از ایشان میباشد. شبکه اجتهاد: علامه سید محمد حسین طباطبایی(ره) بدون شک بزرگ ترین اندیشمند شیعه در دوران معاصر است که تفسیر المیزان به عنوان جامع ترین اثر علمی ایشان، غنی ترین و مهم ترین منبع فهم قرآن را در اختیار دین پژوهان و محققان علوم اسلامی قرار داده است. از طرفی نیز مطالعات اسلامی در حوزه مباحث جنسیت و خانواده به یقین وامدار آثار و دیدگاههای علامه طباطبایی(ره) در …
توضیحات بیشتر »تبیین «حق تحصیل» و «اشتغال زنان» از منظر فقه و حقوق
در لسان قانون اشتغال برای بانوان حق است و مرد نیز علی الاطلاق نمیتواند او را از این حق محروم کند. در بعد فقهی نیز ما نظریه آیتالله سیستانی را ترجیح میدهیم که خروج زن از منزل شوهر علی الاطلاق حرام نیست بلکه محدود به مسائل منافات پیدا کردن با استمتاع مرد است که این مسائل فقهی مرز محدودی دارد و گسترده نیست. بنابراین نمیتوان زن را از حق اشتغال محروم کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، دومین نشست تخصصی انجمن علمی دانشجویی مطالعات زنان دانشگاه ادیان و مذاهب با موضوع «بررسی حق تحصیل و اشتغال زنان از منظر حقوق و …
توضیحات بیشتر »ارائه یک هزار و ۲۵۴ راه محرمیت در مؤسسه آشیانه پرتو مهر نبوی
مؤسسه فرهنگی هنری آشیانه پرتو مهر نبوی با هدف مشاوره دینی و فرهنگی در امور فرزندخواندگی و فرزند پذیری و پاسخگویی به سؤالات محرمیت در قم آغاز به کار کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام حسن عالمی طامه، مؤلف کتاب «بررسی راههای محرمیت از دیدگاه فقه امامیه» در گفت وگو با رسا از از راه اندازی مؤسسه فرهنگی هنری آشیانه پرتو مهر نبوی با هدف پاسخگویی به سؤالات محرمیت و فرزندخواندگی در قم خبر داد. مسؤول مؤسسه فرهنگی هنری آشیانه پرتو مهر نبوی که خود از استادان و پژوهشگران حوزه علمیه قم است، خاطرنشان کرد: یکی از اهداف این مؤسسه …
توضیحات بیشتر »بررسی فقهی-فرهنگی حضور زنان در ورزشگاهها؛ راهبردها و راهکارها
ویژهنامهی «بررسی وضعیت فقهی، فرهنگی حضور زنان در ورزشگاه؛ راهبردها و راهکارها» در ۵ محور خلاصه مدیریتی، نمایه تاریخی، بررسی فقهی و فرهنگی حضور زنان در ورزشگاهها، ملاحظات و سیاستها و راهکارها تنظیم و منتشر شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، اهمیت این موضوع به سبب این است که مساله حضور زنان در ورزشگاهها از جنبههای مختلفی قابلیت تاثیرگذاری بر فضای عمومی و نیز وجهه بینالمللی کشورمان را دارد. موضوع حضور زنان در ورزشگاهها و تماشای مسابقات از جنبههای فقهی، حقوقی، فرهنگی و اجتماعی، سیاسی و بینالمللی قابل بررسی است و تصمیمات احتمالی که در این خصوص اتخاذ میشوند، توانایی …
توضیحات بیشتر »ایذاء غیر معتنابه نمیتواند ملاک جواز مهندسی ژنتیک حیوانات باشد
عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ واندیشه اسلامی با بیان این که هیچ ترازویی برای تعیین میزان درد در حیوانات وجود ندارد، گفت: نمیتوان معتنا به نبودن ایذاء را ملاک جواز مهندسی ژنتیک بر روی حیوانات دانست. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام محمدرضا جباران، عضو هیأت علمی گروه اخلاق اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ واندیشه اسلامی، در نشست تخصصی ملاحظات اخلاقی در روشهای تولید و بکارگیری حیوانات تراریخته که در پژوهشگاه فرهنگ واندیشه اسلامی قم برگزار شد، اظهار داشت: مهندسی ژنتیک در جهان امروز ضروری است ولی از طرف دیگر نمیتوانیم ملاحظات اخلاقی این موضوع را نادیده بگیریم. او خاطرنشان کرد: موضوع بهره …
توضیحات بیشتر »ادبیات فقهی حقوقی مناسب مقدمه پیشرفت زیستفناوری است
حکمتنیا با بیان اینکه عدم سیاستگذاری و تصمیمگیری صحیح به عقبماندگی در فناوری منجر میشود گفت: ایجاد ادبیات فقه و حقوق مهندسی ژنتیک مقدمه پیشرفت این فناوری است. به گزارش شبکه اجتهاد، همایش فقه مهندسی ژنتیک و محصولات تراریخته هفتم اسفندماه سال جاری از سوی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و با همکاری ستاد زیستفناوری، انجمن علمی بیوتکنولوژی و انجمن علمی ژنتیک ایران در قم برگزار خواهد شد. دبیرخانه همایش فقه مهندسی ژنتیک و محصولات تراریخته در این باره با دکتر محمود حکمتنیا دبیر علمی همایش گفتگو کرده است که حاصل این گفتگو را در ادامه میخوانید: ضرورت برگزاری همایش …
توضیحات بیشتر »گپوگفت صریح با دکتر عیسینیا درباره استقلال حوزه و کتاب جدیدش
باید مشخص شود که حوزه در مسائل مختلف فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و… حرفی برای گرفتن دارد یا نه؟ و اگر دارد، آیا این حرف با نظام در تضاد است؟ در چنین صورتی کجا باید حرفش را مطرح کند؟ صحبت من این است که نظام ولایت فقیه این اجازه را به شما نمیدهد! به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر رضا عیسینیا عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگی اسلامی، در گفتگویی با مباحثات از کتاب جدیدش با عنوان «استقلال حوزه علمیه و دولت جمهوری اسلامی ایران» و مسائل پیرامونی آن سخن گفته است که در ادامه میخوانید. لطفا دربارهی چرایی و چگونگی …
توضیحات بیشتر »ارزیابی اخلاقی «فقه» و «حقوق خانواده»/ در فضای خانواده قواعد حقوقی باید به حداقل برسد
هرچند میان حقوق و اخلاق اسلامی تلازمی نیست، ولی تنافی میان این دو نیز دور از انتظار است. شریعتی که صاحب آن برای تکمیل مکارم اخلاق مبعوث شده است، چگونه ممکن است احکام و قواعد غیراخلاقی تشریع کند؟ به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی نقد و بررسی «ارزیابی اخلاقی فقه و حقوق خانواده» از سوی حلقه تخصصی مطالعات زن و خانواده با همکاری مرکز مطالعات بینا رشتهای پژوهشگاه فرهنگ واندیشه اسلامی، با حضور اساتید برجسته حوزوی و دانشگاهی چندی پیش در سالن فرهنگ این پژوهشگاه برگزار شد. حجتالاسلام والمسلمین فرج الله هدایتنیا استاد حوزه و دانشگاه و عضو هیأت علمی …
توضیحات بیشتر »ارزیابی وضعیت حقوقی و قضایی ازدواج و طلاق در ایران
عضو هیأت علمیدانشکده حقوق دانشگاه تهران میگوید در قوانین ما هیچ تفاوتی فیمابین حقوق و تکالیف زن و مرد وجود ندارد؛ شریعت ما اصول اساسی و غیرقابل خدشه و غیرقابل انکار و بسیار روشنی در این زمینه دارد، همچنین مطالبی که در این خصوص مطرح میشود، به دلیل عدم مطالعه است. متأسفانه مطالب دینی و قوانین متخذه از شرع، در کشور ما با تعصب و با نگرشی منفی بررسی میشود، به گزارش شبکه اجتهاد، بحث «ازدواج برابر» در چند سال اخیر از مباحثی است که توسط جریانهای دفاع از حقوق زنان دنبال میشود، این مفهوم ناظر بر برابری کامل زن …
توضیحات بیشتر »شورای فقهی زنان؛ شورایی مسکوت!
با توجه به اینکه برخی از مشکلات موجود در حوزه زنان و خانواده منشأ فقهی دارند، شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده شورای عالی انقلاب فرهنگی بر اساس رهنمودها و ارشادات رهبر انقلاب تصمیم گرفت شورایی تخصصی در خصوص مسایل زنان و خانواده تأسیس کند تا به حل این مشکلات بهصورت مبنایی بپردازد؛ اما با گذشت چند سال از خبر راهاندازی این شورا، هنوز در رابطه با نحوه فعالیتهای این شورا و جزییات آن اطلاعرسانی نشده است. به گزارش شبکه اجتهاد، در اواخر دوره هفتم مجلس شورای اسلامی، تعدادی از نمایندگان زن مجلس و اعضای شورای فرهنگی اجتماعی زنان شورای …
توضیحات بیشتر »تفاوت دیدگاههای علامه طباطبایی و شهید مطهری درباره حقوق فردی و اجتماعی زنان
شهید مطهری در مورد مناسبات خانوادگی میگوید اسلام حقوق مشابهی را برای زن و مرد تعیین نکرده، اما حقوق این دو سرجمع با یکدیگر برابر است. درصورتیکه علامه طباطبایی در تفسیر آیه ۲۲۸ سوره بقره بهگونهای آیه را تفسیر میکنند که بحث از برابری ارزشی آنگونه که شهید مطهری بیان میکنند، مطرح نشود، بلکه هرچه هست تعادل و تناسب است. شبکه اجتهاد: زنان و جایگاه خانوادگی و اجتماعی آنها همیشه به عنوان چالشی جدی شناخته شده و میشود. مبانی دینی و روایی این مناسبات، به درک بهتر آن کمک خواهد کرد. ازاینرو مهرخانه گفتوگویی را با حجتالاسلاموالمسلمین محمدرضا زیبایینژاد، رییس …
توضیحات بیشتر »پروندهای در تشریح موضوع «تراریخته» و بررسی فقهی آن
زیستفناوری میتواند راهحلی کلیدی برای رشد روزافزون تقاضا برای غذا در جهان باشد. لذا بهرهبرداری هدفمند از زیستفناوری با رعایت تمامی جنبههای ایمنی و اخلاقی مربوطه منجر به افزایش تولید مواد غذایی و بهرهوری قابلتوجه خواهد شد. بررسی دیدگاهها و نظریات فقهی مصرف محصولات تراریخته حاصل از مهندسی ژنتیک ما را به مسائل اخلاق زیستی مربوطه و چگونگی استفادهی صحیح رهنمون خواهد کرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در یازده سال گذشته دومیلیارد هکتار از اراضی جهان زیر کشت محصولات تراریخته رفته و نیز در ۲۰ سال گذشته بیش از ۱۵۰ میلیارد دلار برای کشاورزان سود داشته است. پیشرفت این فناوری …
توضیحات بیشتر »دستهبندی مطالعات دینی درباره زنان و مبانی امام موسی صدر
مهدی مهریزی میگوید: از منظر امام موسی صدر، اسلام بر اساس شریعت اصولی را وضع کرده که با توجه به تحول جامعه میتوان قوانین شریعت را نیز متحول کرد و به باور امام صدر باید قوانین رایج اسلامی درباره زنان را بازخوانی کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست تخصصی «زن در دیدگاه امام موسی صدر» با سخنرانی حجتالاسلام والمسلمین دکتر مهدی مهریزی استاد حوزه و دانشگاه، عصرچهارشنبه هفتم مهر، به همت انجمن زنان پژوهشگر تاریخ با همکاری پژوهشکده اسناد و اندیشگاه فرهنگی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار شد. دراین نشست حجتالاسلام مهریزی مطالعات دینی درباره زنان را به …
توضیحات بیشتر »