همه مطالب

عضو شورای عالی و مدیر بخش فقه، علوم قرآنی مرکز دائره‌المعارف اسلام، گفت: غرض علم پزشکی رهایی از بیماری و تضمین سلامت انسان است. اینجا درباره بدن انسان بحث می‌شود و هدف قرار می‌گیرد، نه جلب رضایت کسی. پس قرار نیست رفتار ما رضایت کسی را جلب کند بلکه رفتار ما موجب سلامت یا بیماری بدن خواهد شد. تمام روش‌هایی که در پزشکی اتخاذ می‌شود تماماً در راستای همین غرض است نه چیز دیگر. در طب مفاهیمی مثل اصول عملیه پاسخگو نیست. خبر واحد دیگر هیچ حجیتی در معالجه بیمار ندارد، چرا که علم آور نیست و نهایتاً مفید ظن …

این کتاب، مقدمه‌ای در باب شناسایی منابع علمی اسلامی در خصوص رمزارزها است. نویسندگان در این اثر کوشیده‌اند تمام آثار پژوهشی به زبان عربی و انگلیسی را ملاحظه و خلاصه‌نگاری کنند. این اثر از نقد آرای نویسندگان مقالات خودداری کرده است، اما می‌تواند گام مهمی برای پژوهش‌های فقهی تطبیقی پژوهشگران شیعه در خصوص ارزهای رمزپایه باشد.

چالش‌ دین و قانون در دوران جدید و با تغییر ساحت قانون‌گذاری از دین به اراده‌ی جمعی یا فردی، جدی‌تر شده است. با گذشت نزدیک به ۱۱۵ سال از انقلاب مشروطه به نظر می‌رسد مسائل و چالش‌های تازه‌ای نیز در سال‌های اخیر مورد توجه بوده است. چنان که برخی از جریانات خواستار عبور از عدم مغایرت با دین به قانون‌گذاری بر مبنای دین بوده‌اند. برخی نیز این شیوه از پیوند میان دین و قانون را موجب سکولار شدن جامعه و نظام دانسته‌اند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در دوران جدید و با تغییر ساحت قانون‌گذاری از دین به اراده‌ی جمعی یا …

شبکه اجتهاد: فقهای عصر مشروطه که نقش فعالی در نهضت عدالت خواهی و مقید کردن سلاطین به رعایت قانون داشتند، در هنگام مواجهه با موضوعات جدید سیاسی به بررسی هر یک از آن‌ها پرداخته و مواضع متفاوتی در قبال آن‌ها اتخاذ کردند. برخی آن‌ها را منطبق بر موازین شرع و بعضی مخالف شرع و بدعت شمرند. برخی هم به بازسازی و منطق ساختن آن‌ها با موازین و احکام شرع پرداختند. البته فقیهان شیعه در برابر مسائل مستحدثه بی‌تفاوت نبوده و به دلیل نیاز مردم و مراجعه به آنان، حکم شرعی مسائل نوپیدا را از منابع استنباط کرده و در اختیار …

کتاب «بحثی فقهی پیرامون توریه» به قلم حجت‌الاسلام سید محمدمهدی رفیع‌پور تهرانی، از مدرسان سطوح عالی حوزه علمیه قم مکتوب و توسط انتشارات خویی به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نویسنده کتاب حاضر این بحث نخستین بار ۱۱ سال پیش در مجله فقه اهل‌البیت علیهم‌السلام منتشر ساخت و سپس در سال ۱۳۹۷ در جلد اول کاوش‌های فقهی که به تجمیع مقالات و یادداشت‌های کوتاه و بلند فقهی و اصولی نگارنده اختصاص داشت، بدون تغییر بازنشر شد و اینک با اصلاحات و اضافاتی مستقلاً از سوی انتشارات خویی روانه بازار نشر شده است. در این رساله درباره توریه …

شبکه اجتهاد: «تاریخ معلم انسان‌ها است». این جمله کوتاه و آزموده شده‌ای است که امام خمینی (ره) بر اساس قرآن، احادیث و تجربه بشری به یادگار نهاده است. یکی از دوران‌های مهم تاریخی که باید بسیار مورد مطالعه و عبرت آموزی واقع شود، جریان مشروطیت است؛ انقلاب بزرگی که به ثمر هم رسید، اما با دسیسه‌های دشمنان و اختلاف و ساده‌لوحی دوستان به شکست انجامید و بلکه به ضد خود تبدیل شد. عبرت آموزی از تاریخ مشروطیت امام خمینی که بارها به عبرت آموزی از تاریخ مشروطیت و بوی‍‍‍ژه سرنوشت شیخ فضل‌الله نوری، تاکید کرده است، در یک نمونه فرموده …

کتاب «تکمله التبصره فی شرح التبصره» تالیف آیت‌الله محمد اسماعیل غروی تبریزی(ره)، یک دوره فقه استدلالی از طهارت تا دیات در ۱۰ جلد است که جلد نخست آن تحت اشراف آیت‌الله جعفر سبحانی در مؤسسه امام صادق (علیه‌السلام) منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، فقیهان شیعه دو نوع فقه نوشته‌اند؛ برخی موفق به نگارش تمام ابواب فقه شده‌اند یعنی از طهارت تا دیات؛ برخی موفق به نگارش بخشی از کتاب‌های فقهی شده‌اند. گروه نخست نسبت به گروه دوم اندک هستند و از این قسم می‌توان مبسوط شیخ و شرایع محقق و جواهر را نام برد. از این رو، کتاب تکمله …

اختصاصی شبکه اجتهاد: مطابق بند ۹ اصل ۱۱۰ قانون اساسی، یکی از وظایف و اختیارات رهبر «امضای حکم ریاست جمهوری پس از انتخاب مردم» است. به لحاظ حقوقی، تنفیذی دانستن یا ندانستن امضای رهبری، منوط به این است که امضای رهبری را یک الزام حقوقی و جزء وظایف او بدانیم یا آنکه در ردیف اختیارات وی به شمار آوریم. در صورتی که امضا از اختیارات رهبر شمرده شود، وی می‌‏تواند از امضای حکم ریاست جمهوری پس از مراحل قانونی یعنی پس از رأی مردم و تأیید انتخابات توسط شورای نگهبان خودداری نماید. مفهوم تنفیذ تنفیذ در فقه و حقوق به …

هرچند همه کارگزاران نظام اسلامی به نصب عام، منصوب از جانب رهبر معظم هستند، اما در مورد ریاست جمهوری، به خاطر اهمیت جایگاه آن، این نصب، آشکارتر و با تأکید بیشتر بیان می‌شود تا به وضوح بیانگر بعد اسلامیت نظام جمهوری اسلامی در طول جمهوریت و مردمی بودن آن باشد. اختصاصی شبکه اجتهاد: نشست مشترک کمیته علمی «اساتید انقلابی حوزه علمیه قم» با «لجنه فقه حکومتی بسیج اساتید» و «اندیشکده فقه حکومتی» با موضوع «بررسی شبهات تنفیذ ریاست جمهوری» با حضور جمعی از اساتید و پژوهشگران فقه سیاسی برگزار شد. حجت‌الاسلام سید محمدهادی پیشوایی، محقق فقه سیاسی، تقریر و جمع‌بندی …

بند نهم اصل یک‌صدودهم قانون اساسی که مربوط به وظایف و اختیارات رهبری است، از امضاء حکم ریاست‌جمهوری پس از انتخابات مردم توسط رهبری سخن می‌گوید که از مفهوم امضاء “حکم ریاست‌جمهوری” به کلمه‌ی “تنفیذ” یاد می‌شود. حجت‌الاسلام ‌و‌المسلمین نجف لک‌زایی، رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در یادداشتی ماهیت و چیستی تنفیذ را کنکاش می‌کند. شبکه اجتهاد: در حکومت اسلامی دو عنصر وجود دارد، رضایت خداوند و رضایت مردم و چنین حکومتی را جمهوری اسلامی می‌نامیم، عنصر جمهوری به رأی، رضایت و حضور و مشارکت مردم و قید اسلامی به رضایت الهی و محتوای شرعی و قانونی اشاره دارد. …

برای درک بهتر خاستگاه معرفت سیاسی در اندیشه‌های شیخ فضل‌الله نوری و تجزیه و تحلیل راحت تر مبانی اندیشه‌ی سیاسی وی، باید به حوزه‌یی که مرحوم شیخ به آن تعلق داشت و در آن حوزه اندیشه‌های سیاسی و اجتماعی او بارور شد و شکل گرفت، نظر افکند. شبکه اجتهاد: تاریخ زندگی سیاسی و اجتماعی شیخ نشان می‌دهد که نشو و نمای سیاسی او در یکی از پرشکوه‌ترین و موثرترین حوزه‌های روحانیت شیعه در دوران معاصر بوده است. حوزه‌‌ی سامرا که پس از هجرت میرزای شیرازی به این شهر به هر دلیلی که انجام نظریه‌‌ی دولت شریعت گرفت پایه ریزی شد، …

شبکه اجتهاد: بیش از ده روز از فوت علامه قاضی محمد اسماعیل عمرانی یکی از برجسته ترین علمای معاصر یمن که به وی لقب شوکانی عصر را داده بودند می‌گذرد. وی علاوه بر منصب رسمی مفتی یمن تا قبل از اتحاد یمن در سال ۱۹۹۰ ریاست دفتر رسیدگی به شکایات ریاست جمهوری و ریاست کمیته تدوین شریعت اسلامی را در پارلمان یمن به عهده داشت. او که با یک واسطه از شوکانی و سیزده واسطه از بخاری نقل روایت می‌کرد[۱] جایگاه بسیار بالایی در میان علمای معاصر یمن داشت. فوت وی که با مکانت علمی بالای خود یکی از عوامل …

شبکه اجتهاد: حکم تنفیذ مقام معظم رهبری مطابق با اصل ۱۱۰ قانون اساسی بوده که مطابق با این قانون، امضای حکم ریاست جمهوری پس از رأی دادن مردم از وظایف و اختیارات ولی فقیه است. مبنای این تنفیذ نیز این است که نظام ما مردم سالاری دینی است؛ به این معنا که هم مردم سالاری را پذیرفته‌ایم و هم قبول کرده‌ایم که نظام ما در چارچوب دین باشد؛ همچنین اصل چهارم قانون اساسی نیز می‌گوید همه قوانین باید بر اساس دین بوده و شورای نگهبان نیز برای این کار تعیین شده است. در اصل پنجم قانون اساسی، سخن از ولایت …

حجت‌الاسلام دکتر رحیم نوبهار در جدیدترین اثر خود کوشیده‌ است «برابری دیه زن و مرد در آموزه‌های اسلامی» را مورد واکاوی قرار دهد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب جدید حجت‌الاسلام دکتر رحیم نوبهار، دانشیار دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی از سوی نشر طرح نو به زیور طبع آراسته شد. براساس این گزارش، بر پایه یک فتوای مشهور و سنتی در فقه اسلامی خون بهای یک زن نصف خون بهای مرد است. این کتاب این فتوا را نقد می‌کند و به نفع برابری دیه زن و مرد استدلال می‌کند. برابر یافته‌های این پژوهش، راه‌های فقهی برای تنظیم نظام جدید دیات و …

اختصاصی شبکه اجتهاد: اولین نشست از سلسله نشست‌های نقد و بررسی طرح پژوهشی «تحلیل فقهی اعتبار اسناد عادی در اموال غیرمنقول» با ارائه حجت‌الاسلام مصطفی جلالی و نقادی دکتر بلال شاکری، مدرس سطوح عالی حوزه و دانشگاه و حجت‌الاسلام‌ دکتر سید مهدی نریمانی، استادیار دپارتمان الهیات دانشگاه مفید برگزار شد. این جلسه از سوی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان و معاونت راهبردی قوه قضائیه با حضور برخی از اساتید و فضلا، ۲۱ تیرماه ۱۴۰۰ در مرکز تخصصی آخوند خراسانی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار شد. در ابتدای این نشست حجت‌الاسلام جلالی محتوای پژوهش خود را ارائه نمود که متن …

رئیس دانشکده علوم و معارف حدیث، با بیان اینکه حدود ۱۵ درصد از روایات پزشکی دارای سند هستند و اصحاب تمرکزشان بر روایات فقهی بوده است و به همین جهت سندهای این‌گونه روایات دارای اعتبار بیشتری از سند روایات پزشکی است، گفت: معمولاً احادیث جعلی در حوزه طب، در جهت پسند جامعه یا نگاه پزشکی حاکم بر آن دوران بوده است؛ بنابراین وجود روایتی در خلاف جهت تفکر غالب زمان، احتمال صدور آن روایت از معصوم را تقویت می‌کند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد سید محمدکاظم طباطبایی، عضو هیات علمی و استادیار دانشگاه قرآن و حدیث در سومین روز از …

رهبرانقلاب با تأکید بر اینکه دولت باید مظهر وفاق ملی و نگاه ملاطفت آمیز به عموم مردم باشد، افزودند: یکی از کارهای مهمی که به مردمی بودن دولت کمک می‌کند، تعهد به گفتگوی صادقانه و بدون پیرایه‌های سیاسی با مردم است. باید با مردم صادقانه حرف زد، مشکلات و راه‌حل‌ها را گفت و توقعات را بیان کرد و کمک‌های لازم را نیز به مردم تقدیم کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، مراسم تنفیذ ریاست جمهوری دوره سیزدهم، صبح امروز در حسینیه امام خمینی(ره) برگزار شد و رهبر معظم انقلاب اسلامی با تنفیذ رأی ملت، حجت‌الاسلام والمسلمین سید ابراهیم رئیسی را به …

در حال حاضر معاملات اموال غیرمنقول به دو صورت سند عادی و سند رسمی صورت می‌گیرد. صحت معاملات عادی منشا مشکلات متعددی شده است. نوشتار پیش رو، در صدد اثبات شرعی این مطلب است که در معاملات اموال غیر منقول پرارزش، در صورت وجود طریق اطمینان آور، در فرض اختلال نظام، رجوع به امارات ظنیه جایز نیست و سلوک طریق اطمینان آور وجوب دارد و از طرفی چنین معامله‌ای صحیح نیست. در این مقاله با فرض وجود و دسترسی به سامانه‌ای که برای خریدار، علم یا اطمینان به مالکیت فروشنده ایجاد می‌کند، اثبات می‌شود امارات ظنی مالکیتِ فروشنده‌‌‌ی اموالِ ارزشمند، …

استاد خسروپناه گفت: چالش‌های جامعه خودمان و مباحث فقهی مرا به‌سمت بحث در باب فقه حکمرانی سوق داد و از طرفی دیدم حکمرانی نوین در غرب مبتنی بر مبانی فلسفی است، از این رو متوجه شدم پیوند وثیقی بین حکمرانی و حکمت وجود دارد؛ بنابراین باید بحث حکمت و فقاهت حکمرانی را دنبال کنیم یعنی هم به مبانی حکمرانی بپردازیم هم اهداف و هم اصول آن، تا از این ۳ ضلع بتوانیم به یک الگوی حکمرانی حکمی ـ شبکه‌ای مطلوب برسیم که متناسب با فرهنگ جامعه خودمان باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد عبدالحسین خسروپناه، عضو هیأت علمی گروه فلسفه …

شبکه اجتهاد: یکی از محترمین متن پرسش و پاسخی را برای این جانب فرستاده‌اند و در خواست کرده‌اند که اگر نقدی بر پاسخ وارد است، آن را بیان کنم. پرسش و پاسخ این است: س) آیا سگ در قرآن نجس است؟ ج) بسیاری از مسلمانان عقیده دارند که سگ نجس است؛ این باور نه تنها پایه قرآنی ندارد، بلکه در تضاد با قرآن است؛ در هیچ جای قرآن چنین چیزی نیست که سگ نجس باشد. برعکس در داستان اصحاب کهف خداوند درباره آن‌ها می‌فرماید:” إِنَّهُمْ فِتْیَهٌ آمَنُوا بِرَبِّهِمْ وَزِدْنَاهُمْ هُدًی” سپس خداوند آن قدر به سگ آن‌ها ارز ش می‌دهد …

سقط جنین از موضوعات مهم در نظام‌های حقوقی کشورهای مختلف جهان است. این مسئله دارای ابعاد گوناگون اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، مذهبی و حقوقی است. دامنه جواز و عدم جواز سقط در مقررات کشورهای گوناگون با یک‌دیگر تفاوت دارد، ولی اجمالاً در بیشتر کشورها، سقط جنین به طور مطلق آزاد نیست و در عین حال در همه این کشورها مواردی از حکم عدم جواز سقط، استثناء شده است که مهم‌ترین آنها سقط برای نجات جان مادر است. سقط در فقه و نظام حقوقی ایران نیز گرچه ممنوع است، اما مواردی از این حکم استثناء شده است. از سوی دیگر در فقه …

کتاب «مسئولیت مدنی داور؛ ابزار نظارت و کنترل قضایی» و کتاب «قضات غیرحرفه‌ای در نظام‌های حقوقی» از سوی پژوهشگاه قوه قضاییه منتشر و وارد کتابفروشی‌ها شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، امروزه در انعقاد قراردادها و معاملات یکی از موضوعاتی که همواره مورد تأکید حقوقدانان و مسئولان قضایی به منظور کاهش پرونده‌های وارده به دستگاه قضایی و حل و فصل آسان‌تر اختلافات میان متعاملین قرار می‌گیرد، گنجاندن شرط داوری در زمان انعقاد قراردادها و ارجاع اختلاف احتمالی ناشی از قرارداد به داور است. پژوهشگاه قوه قضاییه در جدیدترین اثر علمی – پژوهشی خود با عنوان «مسئولیت مدنی داور؛ ابزار نظارت و …

استاد سید احمد مددی گفت: مشکلات این است که میزان آشنایت افرادی که بر روی علوم اسلامی کار می‌کنند با اسلام در حد شناخت احتیاط و معارف آن است و بعضی شاید اجتهادی داشته باشند. نشناختن فرهنگ، اصول و اصطلاحات دنیای اسلام از جمله مشکلات ماست. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد سید احمد مددی در سخنانی با تأکید بر فعالیت مجموعه‌های مختلف علمی در زمینه علوم انسانی اسلامی گفت: چاره‌ای نداریم جز این‌که با زبان علمِ دنیای امروز کار کنیم. در امور حقوقی، قضایی یا… نیاز به زبان علم دنیا داریم. در حقیقت ما باید درست بایستیم و حرف درست …

شبکه اجتهاد: ظریف عزیزی؛ پژوهشگر مقیم افغانستان که مدرک کارشناسی جامعه‌شناسی خود را از دانشگاه هرات گرفته است، در یادداشتی که از این ولایت برای «راوی نیوز» نوشته، گزارشی از مواضع علمای شیعه و سنی افغانستان درباره پیش‌روی‌های اخیر گروه طالبان ارائه کرده است: علمای افغانستان سال‌هاست که در حوزه سیاست نقش فعال دارند. با اینکه مذاهب مختلفی در این کشور وجود دارد، ولی پیروان دو مذهب حنفی و جعفری در این کشور اکثریت را تشکیل داده‌اند. درباره قضایای جاری افغانستان، علمای حنفی به‌صورت عموم به سه گروه بزرگ تقسیم‌ شده‌اند؛ دسته اول به حکومت فعلی افغانستان وفادارند و این …

کتاب «مشروعیت حکومت در اندیشه سیاسی اسلام» به قلم سمیر ساسی(نویسنده تونسی و عضو گروه پژوهشی «پدیده دین در تونس»)، پژوهش در «فقه سیاست مشروع» و «مفاهیم مشترک بین سنی و شیعه» را بررسی می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، موضوع نظام حکومت در اسلام، از جمله مهمترین موضوعاتی است که در قالب پژوهش در «فقه سیاست مشروع» بدان پرداخته شد، به طوری که دیدگاه‌های مختلفی درباره سازماندهی حکومت در اسلام و قدرت در حکومت اسلامی و نیز تفاوت حکومت در متون تاسیسی و واقعیت امروزین بروز کرد، اما زوایای پرداختن به این مسئله و اختلاف مذهبی و سیاسی و اشکال …

در روش شناسی فقهی، مطالعه روش فقه از منظر بیرونی و با رویکردی فلسفی انجام‌ می‌‌پذیرد. این نوع از مطالعه برای توجه دادن به این نکته است که آیا آنچه در رسیدن به حکم، به فقیه کمک می‌کند واجد عقلانیت است یا نه؟ این پرسش از جنس فلسفه علم و در بحث حاضر از جنس فلسفه فقه بوده و به پژوهشگر کمک می‌کند تا دریافت صحیحی از روش‌شناسی داشته باشد. اختصاصی شبکه اجتهاد: جلسه دفاعیه رساله سطح ۴ (دکتری) حوزه علمیه مشهد با عنوان «تحلیلی بر روش‌شناسی فقهی شهید صدر» توسط حجت‌الاسلام والمسلمین علی رحمانی، از سوی مدیریت مدارج علمی …

دو سوم سطح زمین پوشیده از آب است. آب‌های زیرزمینی نیز بخش عمده‌ای از آب‌های کره زمین را تشکیل می‌دهد. مالکیت این آب‌ها و نیز نحوه بهره‌برداری از آن‌ها از گذشته تا کنون از مباحث پردامنه فقهی بوده است. دیرینه این مباحث را در روایات نیز می‌توان یافت. این نوشتار در صدد گزارشی اجمالی از آرای فقیهان گذشته و معاصر درباره ملکیّت آب و بهره‌برداری از آن و مستندات آن است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دکتر مسعود امامی، دبیر علمی شورای فقهی مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی در گزارشی به تبیین و تشریح فتاوای فقهی در ملکیّت آب و …

اختصاصی شبکه اجتهاد: در هر قضیه سه طرف داریم: موضوع، محمول، نسبت قضیه. برای حل مساله فقهی چند گام و مرحله را باید طی کنیم. گام اول: موضوع شناسی گام اول برای حل مساله فقهی این است که ما موضوع را تشخیص دهیم. موضوعات دو گونه هستند یا موضوعات مستنبطه هستند و یا صرفه. موضوعات مستنبطه یعنی شارع آن‌ها را اختراع کرده است و باید به ادله شرعی مراجعه کنیم. اما موضوعات صرفه یعنی آن موضوعات مخترع شارع نیست و باید در آن به عرف رجوع کرد مانند اینکه خون چیست و یا اینکه بیع چیست. اگر موضوع عرفی و …

کتاب درسنامه «قواعد فقهی خانواده» به کوشش دکتر لیلا ثمنی، عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا(س) به‌تازگی منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، درسنامه قواعد فقهی خانواده بر اساس سرفصل‌های مصوب وزارت علوم برای درس قواعد فقهی خانواده در مقاطع کارشناسی و پیش‌نیاز دکتری در رشته مطالعات زنان و خانواده تهیه و تدوین شده است. این درسنامه علاوه بر دانشجویان رشته مطالعات زنان و خانواده، برای دیگر دانشجویانی که می‌خواهند در حیطه زنان و خانواده پژوهش‌ داشته باشند، کاربرد دارد. از معیارهای مهم نویسنده در تدوین این کتاب ساده‌نویسی و تفهیم راحت مطالب بوده است، لذا سعی شده قواعد فقهی خانواده …

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه نجف گفت: مرحوم شهید صدر (ره) برای رهایی بانک‌ها از ربا، کتاب البنک اللاربوی را نوشتند اما در همه راه‌حل‌های ایشان فرض شده که پول عینی دادوستد می‌شود و راهکارهای ارائه شده در رابطه با پول ذمی (پول اعتباری) را بررسی نکرده‌اند. اگر فرض پول عینی را کنار بگذاریم هویدا می‌شود که نظریه بانک بدون ربای شهید صدر ربای محض است. به گزارش شبکه اجتهاد، «استخراج نظام اقتصادی از فقه سنتی با تطبیق بر «رمزارزها» موضوع چهل و سومین نشست تخصصی اقتصادنا بود که با ارائه استاد شیخ محمد سند، از اساتید مبرز …