همه مطالب

کتاب «موضوع شناسی شلاق» به قلم حسین فرهودی، توسط مؤسسه موضوع شناسی احکام فقهی چاپ و در دسترس عموم مخاطبان قرار گرفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دین اسلام از ابتدا به تعین و معرفی مقررات جزایی خود پرداخته و با تقسیم‌بندی جرایم به موارد چهارگانه «حدود، قضاص، دیات و تعزیرات»، مجازات‌های مقرر برای هریک از عناوین مزبورد را تشریع نمود. در این جهت کیفر شلاق هم در جرایم مربوط به حدود و هم مربوط به جرایم تعزیری به رسمیت شناخته شد. اگرچه در کتب فقهی شیعه، شلاق از جهات مختلف از جمله کیفیّت زدن، زمان زدن و… به‌تفصیل مورد بحث …

شبکه اجتهاد: لحظه‌هایی از دیدار و گفت‌وگوی چندساعته استاد سید محمدمهدی میرباقری با استاد سید احمد مددی در باب «حدیث‌شناسی، تاریخ فقه و روش تفقه» (۴ تیرماه ۱۴‌۰۰) گزارش مکتوب این دیدار علمی به‌زودی در «شبکه اجتهاد» منتشر می‌شود.   پیرامون نسبت شأن شارع و موضوع شناسی

عضو گروه اخلاق و معنویت پژوهشکده امر به معروف گفت: فقه نیاز به مکمل‌های اخلاقی هم دارد، مثلاً در بحث صلاه از یک طرف می‌گویند که «الصلاه قربان کل تقی» و از طرف دیگر در فقه شروط صحت صلاه را مطرح می‌کنند، شروط صحت یعنی اینکه اگر این نماز با شروط حداقلی خوانده شود مورد پذیرش است، اما آیا این به «تنهی عن الفحشا والمنکر» منتهی می‌شود و تقرب الهی به دست می‌آید؟ اینجا ما به یک چیز تکمیل کننده نیاز داریم که اسم آن را اخلاق می‌گذاریم و اگر بخواهد این فقه اصغر کامل شود باید با اخلاق و …

شبکه اجتهاد: شکی نیست که فهم دقیق برخی از احادیث و گزارش‌های تاریخی در گرو واقعیات موجود در جامعه عصر نزول است. به طور خاص برخی از مسائل معروف و شناخته شده جامعه عربی، موضوع احکام شرعی قرار گرفته‌است و به همین دلیل شناخت دقیق آن برای دستیابی به حکم شرعی یا فهم مسائل تاریخی اهمیت دارد. واحدهای اندازه‌گیری یکی از این مسائل هستند. در گزارش‌های تاریخی و حدیثی متعددی در مقام بیان وظیفه شرعی یا بیان یک واقعه خارجی، از واحدهای اندازه‌گیری معروف و متداول زمان خود استفاده شده است و با توجه به فاصله زمانی بسیار زیادی که …

پایان‌نامه سطح سه حجت‌الاسلام ناصر جواهری با عنوان «بررسی فقهی دست‌بوسی در مذهب امامیه»، توسط حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی بهادری قلعه شیری در مقام استاد داور، موردبررسی و ارزیابی قرار گرفت. به گزارش شبکه اجتهاد، تدوینگر این پایان‌نامه با اشاره به اینکه در دین مبین اسلام برای هر فعلی از افعال حکمی یا احکامی وجود دارد، گفت: یکی از افعال دست‌بوسی می‌باشد که باید حکم شرعی آن را از ادله و منابع احکام استخراج نمود. برای بسیاری از مکلفان حکم انواع دست‌بوسی مشخص نیست و گاهی از تفاوت بین بوسیدن دست فقها و بزرگان دینی، بوسیدن دست پادشاهان و رجال سیاسی …

ضرورت و اهمیت قضاوت در اسلام/ تربیت نیروی متعهد و متخصص؛ مهمترین ضرورت دستگاه قضا/ ضرورت مقابله با اطاله دادرسی در دستگاه قضا/ لزوم مبارزه دستگاه قضا  با مفاسد مالی؛ سرنوشت حقوق‌های نجومی چه شد/ اعمال نفوذها در دستگاه قضایی برچیده شود/ ضرورت اهتمام دستگاه قضا به تحقق عدالت قضایی‌؛ مهمترین محورهای سخنان آیت‌الله مکارم شیرازی درباره الزامات و بایسته‌های پویایی قوۀ قضاییه است. شبکه اجتهاد: همزمان با  گرامیداشت شهدای هفتم تیرکه  به روز قوۀ قضائیه نام گذاری شد باید اذعان نمود دستگاه قضا در آئین حکومت‌داری اسلام حرف اول را می‌زند یا از بخش‌هایی است که حرف اول را …

دکتر شریف لک‌زایی معتقد است: انقلاب اسلامی نتوانسته نظریه دولت خود را تولید کند و به‌صورت اقتباسی، محتوایی را از نظریه‌های مختلف اخذ کرده و به‌کار گرفته، درنتیجه همین باعث مشکلاتی شده است. ما نه سوسیالیسم و نه لیبرالیسم را می‌پذیریم و چیزی بینابین اینها هستیم. اینها باعث شده که از هر دو چیزهایی را اخذ کنیم و این یک امر نامرتب و نامنسجمی می‌شود و از این منظر باید نقد شود. شبکه اجتهاد: انتخابات گرچه موعد تغییر دولت است اما شاید فرصتی برای تفکر راجع به دولت و دولت‌داری هم باشد. دکتر شریف لک‌زایی عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه علوم و …

اولین پیش همایش اندیشه‌های سیاسی و اجتماعی آیت‌الله محمد فاضل لنکرانی(ره) در مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) برگزار شد و سخنرانان بر کم توجهی حوزه علمیه به بعد علمی اصولی امام خمینی از یکسو و استمرار دیدگاه و شخصیت امام خمینی توسط آیت‌الله فاضل لنکرانی در حوزه تاکید کردند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله سید‌هاشم حسینی بوشهری در اولین پیش همایش اندیشه‌های سیاسی و اجتماعی مرحوم آیت‌الله فاضل لنکرانی که در مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) برگزار شد، اظهار داشت: رسیدن به قله علم و اجتهاد و مرجعیت به سادگی به دست نمی‌آید بلکه باید اسبابی دست به یکدیگر دهند …

شبکه اجتهاد: واکنش در برابر جرم به دو صورت «سرکوبگر» و «پیشگیرنده و حمایتی» است. انتخاب واکنش جزایی به صورت کیفر در مرحله قانون‌گذاری باید تابع مبانی، اصول و معیارهایی باشد. البته کیفر، اقدامی قانونی است که بر ارتکاب رفتاری که در قانون جرم‌انگاری شده ‌است، بار می‌گردد. در تاریخ تحولات حقوق کیفری همیشه موضوع کیفرها در محور تحولات قرار داشته است و مکاتب حقوق کیفری رویکردهای مختلفی را درباره آن‌ها ابراز داشته‌اند. در خصوص کیفرگذاری، توجه به تحولات در حوزه کیفر، نظریات، دکترین حقوقی، دستاوردهای مکاتب حقوقی و مهم‌تر از همه مبانی انسان شناختی و اهداف و فلسفه کیفر، …

رهبر انقلاب با ابراز رضایت از ورود دستگاه قضا به بحث احیای حقوق عامه گفتند: این کارِ بسیار لازم و پر ارزش، جزو وظایف حتمی قوه قضائیه است و دایره عمل به آن باید از احیای واحدهای تولیدی و رفع تصرف منابع طبیعی، به عرصه‌هایی همچون سلامت، آموزش، محیط زیست و امر به معروف و نهی از منکر گسترش یابد. دستگاه قضا به رفع خلأهای قانونی در بحث حقوق عامه بپردازد و باید مشخص شود که حکم ضایع‌کنندگان حقوق عامه چیست تا از صدور احکام سلیقه‌ای جلوگیری شود. به گزارش شبکه اجتهاد، رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح امروز (دوشنبه) در …

کتاب «واکاوی نظریه عدالت در تفکر اسلامی» تازه‌ترین اثر حجت‌الاسلام والمسلمین رضا غلامی، عضو هیئت علمی دانشگاه شاهد، در یازده فصل توسط انتشارات آفتاب توسعه منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، عدالت اجتماعی یکی از مطالبات اصلی انسان و جوامع انسانی در طول تاریخ محسوب می‌شود و در راه به‌دست‌آوردن آن، جان‌های فراوانی قربانی شده است. ممکن است تصور شود که انسان‌ها در دوران مدرن به عدالت نزدیک شده‌اند، اما واقعیت این است که عدالت در این دوران نیز مهم‌ترین گمشده بشر محسوب می‌شود. نظام سرمایه‌داری لیبرال که امروز به ایدئولوژی حاکم بر بخش‌های عمده‌ای از جهان بدل شده است، …

شبکه اجتهاد: نخستین پیش همایش اندیشه‌های سیاسی و اجتماعی آیت‌الله فاضل لنکرانی (ره) امروز یک شنبه ۶ تیرماه ۱۴۰۰ با سخنرانی استاد سیدهاشم حسینی بوشهری با موضوع: «تحلیل شخصیت علمی و انقلابی آیت‌الله فاضل لنکرانی»، استاد احمد مبلغی با موضوع: «آیت‌الله فاضل لنکرانی امتداد مکتب فقهی امام خمینی(ره)» و استاد حمید پارسانیا با موضوع: «اندیشه‌های اجتماعی آیت‌الله فاضل لنکرانی» در جمع اساتید و فضلای حوزه علمیه قم در مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) برگزار شد. بخوانید: گزارش مکتوب [easy_image_gallery gallery=”504″]

شبکه اجتهاد: فقه ایستادن در موضع حق است و فقیه کسی است که این ایستادن را پیشه و کار خود ساخته. شهیدثانی صاحب شرح شریف لمعه در صدر یکی از مهم‌ترین رسائل خود – که در باب یکی از اختلافی‌ترین مسائل فقهی به نگارش درآمده- این‌گونه نوشته است: «و‌ها انا محقّق لموضع الخلاف فیها» یعنی خود را در مقام فقیه به‌مثابه محقِق معرفی کرده و نیز فرموده: «و مرشدٌ الی ما هو الحقّ» یعنی که او در مقام فقیه قرار است به سوی حق راهبری کند. موضع فقیه همچون محقق حق و مرشد حق، تکلیف خواننده رساله را هم تعیین …

رادیومعارف در برنامه «جرعه» با کارشناسی حجت‌الاسلام والمسلمین رضا استادی، ضرورت وجوب حجت را از منظر کتاب اصول کافی بازگو می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد به نقل از روابط عمومی رادیو معارف، برنامه «جرعه» که با هدف تبیین و بررسی احادیث کتاب شریف اصول کافی از شبکه رادیویی معارف پخش می‌شود از دوشنبه، هفتم تیرماه به بررسی حدیث اول باب‌الاضطرار از این کتاب ارزشمند می‌پردازد. این برنامه که با کارشناسی حجت‌الاسلام والمسلمین رضا استادی، استاد حوزه علمیه قم به روی آنتن می‌رود به بررسی ضرورت وجوب حجت می‌پردازد. اصول کافی یکی از کتاب‌های چهارگانه شیعه است که به دست محمد …

«اجتهاد روایت محور و فقاهت مدار» روشی است نو و بدیع که استاد علی نصیری طی ده سال تدریس خارج فقه خود در حوزه علمیه قم بر اساس آن تمشی کرده است. در این نوع از اجتهاد، تأکید و اهتمام آغازین و اساس فقیه بر برشمردن همه روایات هر باب و بررسی همه جانبه سندی و متنی آن‌ها است و در مرحله دوم بازخوانی آراء و دیدگاه‌های فقیهان مورد توجه قرار می‌گیرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «اجتهاد روایت محور و فقاهت مدار» جدیدترین اثر حجت‌‌الاسلام والمسلمین علی نصیری، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم که حاصل دو …

رساله دکتری رشته فقه مقارن با عنوان «نقش احادیث و آراء اهل سنت در فهم روایات فقهی اهل‌بیت (علیهم‌السلام) با تأکید بر دیدگاه آیت‌ﷲ‌ العظمی بروجردی» با حضور اساتید مشاور و داور در مدرسه عالی فقه تخصصی جامعه المصطفی، در روزهای پایانی خردادماه از سوی حجت‌الاسلام سید محمدحسن حکیم دفاع شد. این رساله با هدف تبیین کاربست‌های بهره‌گیری از احادیث و آراء اهل سنت در فقه امامیه به بررسی منابع فقهی و اصولی امامیه پرداخته و سه حوزه دانشی قابل تحلیل در این موضوع را مورد مطالعه قرار داده است. اختصاصی شبکه اجتهاد: در این پژوهش نظر شهرت یافته از …

کتاب «ولایت و حکمرانی فقیه» ترجمه و تعلیقه‌ای بر رساله ولایت فقیه آیت‌الله سیدمصطفی خمینی به همت سهراب مقدمی شهیدانی و ابوالقاسم کریمی است که از سوی بنیاد تاریخ‌پژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی در شامل هشت فصل منتشر شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، این اثر ترجمه‌ای خواندنی از رساله ولایت فقیه شهید آیت‌الله سید مصطفی خمینی است که در کوران مبارزات امام خمینی در نجف و در لبیک به ندای ایشان نوشته شد که نمادی از حضور فعال آیت‌الله سیدمصطفی خمینی در عرصه مبارزات سیاسی و تکاپوی تئوریک در جهت تحقق حکومت دینی به‌شمار می‌رود. شوربختانه باید گفت تاکنون …

شبکه اجتهاد: رهبر معظم انقلاب در جریان بحران کرونا، الگوی خاصی از مدیریت را در پیش گرفتند که این الگو از شبکه‌ای از عناصر تشکیل می‌شد. نشانه‌های نمادین همه این عناصر، در اقدام روز گذشته ایشان در تزریق واکسن ایرانی قابل ردیابی است. اولین و مهم‌ترین و برجسته‌‌ترین عنصر الگوی مدیریتی رهبر انقلاب در مواجهه با بحران کرونا، عقلانیت، تخصص‌گرایی و تکیه بر نظر کارشناسی دانشمندان علوم تجربی بود. در همان اوایل شیوع ویروس کرونا، شاهد بودیم برخی از جریانات در داخل مجموعه حوزوی و دینی، مواضعی را اتخاذ می‌کردند که زمینه‌ساز اوج‌گیری بحث‌هایی پیرامون دوگانه «دین/ دانش» شد. این …

کتاب «بررسی فقهی موانع و نهادهای جانشین اقامه حدود در عصر غیبت» به قلم حجت‌الاسلام والمسلمین سیدباقر محمدی در گروه مسائل فقهی و حقوقی پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه و به زویور طبع آراسته شد. به گزارش شبکه اجتهاد، نویسنده در معرفی کتاب بیان داشت: ضرورت اقامه حدود از جمله ادله فقها بر ضرورت حکومت اسلامی است. در مقابل برخی به جهاتی از قبیل عدم مشروعیت اقامه حدود در عصر غیبت، موانع حقوق بشری به جهت ظاهری خشن داشتن و مخالف با کرامت انسانی بودن، با آن مخالفند و برخی دیگر راه انفعال را پیموده …

یک سال پس از چاپ نخستین مبحث فقهی از مجموعه «مبانی فقه جزایی» با عنوان «فقه استدلالی دیات»، اکنون دومین مبحث با نام «فقه استدلالی قصاص» اثر استاد سید عبدالهادی مرتضوی در دوجلد در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید عبدالهادی مرتضوی از اساتید حوزه علمیه مشهد که از سال‌ها پیش حوزه درس خارج فقه خود را به بررسی و تبیین مبانی و مسائل فقه جزایی شیعه اختصاص داده و به پیروی از والد خود، آیت‌الله سید حسن مرتضوی در بحث خارج قضاء، مباحث درسی خود را بر مدار و مبنای «تحریر الوسیله» امام …

کسانی که می‌گویند: نهاد بانک قابل اسلامی شدن نیست، استدلالشان این است که بانکها براساس اصول اقتصادی لیبرالیسم حرکت می‌کنند و این نهاد متناسب با لیبرالیسم اقتصادی است، یعنی سیستم آزادی اقتصادی، رقابت بی حد و حصر، رقابت داروینیستی. به گزارش شبکه اجتهاد، پس از حوادثی که در سال ۹۶ در زمینه بانکها و مؤسسات اعتباری اتفاق افتاد، خبرگزاری حوزه تصمیم گرفت با برخی از صاحبنظران در حوزه بانکداری گفت‌وگو کند. در این میان به سراغ چند نفری رفت که نگاه‌هایشان با هم خیلی تفاوت داشت، مثلا برخی بانک را از اساس ربوی می‌دانستند و برخی اصلا با چنین چیزی …

استاد خارج قواعد فقه، با بیان اینکه از عصر غیبت، زمان شیخ مفید تا کنون، اصل استناد به قواعد فقهی در کتبی که پیرامون فقه عامّه و خاصّه نوشته شده، یک امر رایج بوده است، گفت:  اصل تأسیس قواعد فقهی به عصر معصومین برمی‌گردد و بسیاری از قواعد فقهی ابتداءً در متن قرآن کریم و در کلمات نبی مکرم اسلام و ائمه اطهار علیهم‌السلام مطرح شده و تفریع فروع فقهی بر اصول اسلامی در کلامات معصومین، به عنوان یک وظیفه برای فقها بیان شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین عباسعلی زارعی سبزواری، استاد خارج فقه و اصول حوزه …

شبکه اجتهاد: پس از سقوط صدام و شروع فعالیت‌های علمی حوزه علمیه نجف یکی از مهمترین کارهایی که در فضای علمی شیعه انجام شد اقدام به احیاء نسخ خطی چه در زمینه نگهداری، چه فهرست‌نویسی و چه در زمینه تحقیق نسخ خطی بود. این حرکت علمی، از مهمترین کارهایی می‌باشد که با مشارکت محقّقان عرب و غیر عرب و خصوصا ایرانیان در این دو دهه انجام شده است. خوب می‌‌دانیم که پیش از سقوط صدام در مکتبه‌ها و بیوتات علمی عراق چندین هزار نسخه خطی نگهداری می‌‌شده که گاهی به خاطر عدم امکانات و گاهی به خاطر ظلم و ستم‌هایی …

کتاب «جرایم علیه اشخاص؛ شخصیت معنوی» تالیف عباس محمدخانی به بررسی جرایم علیه شأن و کرامت انسان و جرایم علیه آزادی رفت و آمد می‌پردازد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب از دو بخش؛ «جرایم علیه شأن و کرامت انسان»، «جرایم علیه آزادی رفت و آمد» تشکیل شده است. بخش نخست از ده فصل و بخش دوم چهار فصل تشکیل شده است. نویسنده در این فصول به بررسی جرایم علیه شخصیت معنوی اشخاص پرداخته است. در پیشگفتار این کتاب آمده است: «جرایم علیه شخصیت معنوی اشخاص که موضوع کتاب حاضر است، به دو دلیل اهمیت بسیار دارد. از نظر عملی، تعداد …

نویسنده کتاب «جایگاه قواعد استظهار در حل مسائل مستحدثه» گفت: اگر فقه به سمت مسائل جهان معاصر و مسائل مستحدثه توجه کند، همگان متوجه می‌‌شوند که فقه علم زندگی است و زندگی بشر با فقه درهم تنیده است. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «جایگاه قواعد استظهار در حل مسائل مستحدثه» همراه با رونمایی از دو کتاب «مکتب فقهی محقق اردبیلی» و «جایگاه قواعد استظهار در حل مسائل مستحدثه» پنجشنبه گذشته در سالن شهید سلیمانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار گردید. در این جلسه حجت‌الاسلام والمسلمین احمد واعظی رئیس دفتر تبلیغات اسلامی، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی خادمی کوشا مدیر گروه …

شبکه اجتهاد: مجلس خبرگان رهبری اگرچه همچون سایر مجالس و نهادهای انتخابی در زمان انتخابات یا دوران مسئولیت، رقابت داغ یا هیاهوی رسانه‌ای ندارد اما جایگاه خاص و منحصر به فرد آن همیشه مورد توجه بوده‌ است. از جمله دلایل عدم هیاهوی رسانه‌ای، اعضای این مجلس است که بخاطر ویژگی خاص آن یعنی «اجتهاد» که منحصر در فقها است عملا راه را بر روش‌های متداول رقابتی و رایج بسته و فضایی اخلاقی‌تر بر آن حاکم است. اما این رقابت در فضایی نسبتا سالم از جهات دیگر مورد توجه دلسوزان بوده ‌است. اصلی‌ترین موضوع مورد توجه که در واقع باید آن …

در زمینه اقتصاد اسلامی تاکنون تحقیقات بسیاری به انجام رسیده است؛ با وجود این، در بخش عمده آنها بُعد فقهی ـ حقوقی (فقه الاقتصاد) و در سطحی محدودتر ویژگی مکتبی و نظام‌مند بودن این حوزه مدنظر قرار گرفته است. به دیگر سخن، درباره مبانی علمی اقتصاد اسلامی کمتر پژوهش شده است و در نتیجه، نظریات علمی این شاخه از اقتصاد، در مقایسه با مباحث حقوقی آن، پیشنیه کمتری دارد. بر همین اساس، در کتاب حاضر، چیستی اقتصاد اسلامی به‌صورت جامع در دو بُعد حقوقی و علمی محوریت یافته و مبانی مکتبی بودن، نظام‌مند بودن و علمی بودن آن در سه …

شوقی علام مفتی مصر تأکید کرد: فتوا یک تخصص است و نیازمند مجوز و اجازه است و نباید شخص غیر متخصص در این زمینه وارد شود. به گزارش شبکه اجتهاد، شوقی علام مفتی مصر در سخنانی اظهار داشت: بشریت اکنون در عصر تخصص زندگی می‌‌کند و به هیچ وجه شایسته نیست که پزشک یا وکیل یا مهندس، مجوزی از سوی اتحادیه خود نداشته باشد. وی افزود: فتوا و صدور فتوا یک تخصص و تجربه است و تا حد زیادی نیازمند علم و دانش فراوان است و همچنین نیاز است که مفتی ادله شرعی و ابعاد مختلف آن و پیچیدگی‌های آن …

استاد سطح خارج حوزه علمیه، گفت: امامت تفکر شیعی هست، ولی کارکرد آن مخصوص شیعه نیست، بلکه نظامی برای همه مسلمین است؛ امام رضا(ع) بر وحدت مسلمین تأکید داشتند، لذا تنش شیعه و سنی ایجاد نکردند و فرقه‌های مذهبی در هیچ دوره‌ای به اندازه زمان امام رضا(ع) به هم نزدیک نبودند. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد احمد مبلغی، رئیس شورای دین پژوهان کشور در نشست علمی «کنشگری اجتماعی امام رضا(ع)»، گفت: منزلت عبارت از یک موقعیت و پایگاه برای ایفای نقش خاص از دید مخاطبان و مردم است؛ پس منزلت اجتماعی همیشه در ظرف اجتماعی رخ می‌دهد؛ منزلت اجتماعی یک …

اختصاصی شبکه اجتهاد: دکتر یحیی یثربی، برخلاف بسیاری از صاحب نظران علوم انسانی، تنها نظریه پردازی نمی‌کند، بلکه نظریه‌ها را به عالم واقع می‌آورد و در عین پیچیدگی، آنها را ساده بیان می‌کند.