دیدگاه (گفت‌وگو/یاداشت)

به نظر می‌رسد که مورد قاعده عدل و انصاف در حوزه دادرسی و مورد دعوا و اختلاف باشد. گرچه در ابواب مختلف نیز این قاعده جاری می‌شود ولی عمدتاً مورد قاعده، طرفینی است نسبت به یک حقی، نزاع می‌کنند. در مورد این سؤال باید گفت آن مالی که پیدا می‌شود چگونه است؟ آیا محل نزاع است یا نه؟ اگر محل …

اختصاصی شبکه اجتهاد: بیانیه گام دوم نقشه و تصویر روشنی از آینده انقلاب اسلامی مبتنی بر امید واقع بینانه است. مقام معظم رهبری در بیانیه‌ای که مرقوم فرمودند گام دوم انقلاب را مرحله جامعه پردازی و تمدن سازی نام نهادند. واژه‌ی «civilization» به معنای «تمدن» برگرفته از واژه «city» به معنای «مدینه» یا «شهر» است. شاید بر این اساس است …

شبکه اجتهاد: پیش‌نیاز حرکت فقهی گسترده و تمدن ساز، اسلامی‌سازی علوم انسانی و استخراج فلسفه علوم اجتماعی بر پایه اسلام و سپس قاعده‌سازی فقهی، تبویب و ساختارسازی جدید برای فقه متناسب با مقتضیات زمان است. آیت الله عباس کعبی، نماینده مردم خوزستان در مجلس خبرگان در گفت‌وگو با خبرنگار شبکه اجتهاد به گستره فقه اسلامی اشاره کرد و گفت: فقه …

اگر بخواهیم از دید منابع فقهی، مسئله را بررسی کنیم، در گذشته مفهوم دولت به معنای امروزی مطرح نبوده است. هم از حیث مسئولیتهای مختلفی که دولت دارد و هم از حیث اختیارات و هم از حیث خدمات و کارهایی که باید انجام بدهد. آنچه ما در منابع دینی داریم (به غیر از اطلاقات و عمومات ادله ضمان که شامل …

شبکه اجتهاد: منابع اقتصادی حوزه‌ها به وجوهات محدود شده و سیستم اقتصادی حوزه کفاف توسعه‌های حوزه‌های علمیه و گسترش حجم تصاعدی طلاب که مورد نیاز فرهنگی جامعه هست را نمی‌دهد و یک ریال از عایدات طلاب که به عنوان شهریه به آنها داده می‌شود از منابع دولتی تأمین نمی‌شود؛ منابع دولتی که به صورت محدود متناسب با توان اقتصادی دولت‌ها …

این شعار، امر مولوی ولی امر و حکم حکومتی است. البته به شکل حکم صادر نشده است و خواستند یک جلوه کلی و فراگیر تحت عنوان شعار سال پیدا کند و الا به نظر من حکم حکومتی است و لذا مطالبه می‌کنند. مخاطب شعار امسال که رونق تولید ملی است، آحاد ملت اعم از تولیدکننده و مصرف‌کننده و مسئولین هستند، …

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله حاج شیخ حسین وحید خراسانی دامت برکاته از بزرگ‌ترین و مشهورترین مراجع معظم تقلید شیعه است که در قم سکونت دارد. ایشان علامه‌ای محقق، فقیهی بزرگ، اصولی سترگ، متکلمی برجسته، مفسری ارجمند، خطیبی زبردست و مدافع معارف قران و عترت است. این مرجع عالیقدر شیعه حدود نیم قرن است در قم به تدریس خارج فقه و …

کمک‌های دولتی خارج از ضمان پیش‌گفته باید مطابق با قوانین مصوّب و اختیارات مدیران باشد و البته آن‌ها نیز تابعی از مصالح و منافع عمومی هستند که خارج از آن‌ها نمی‌توان کاری کرد و اما کمک‌های مردمی حکم هدایا و صدقات را خواهد داشت و باید دقیقاً بر اساس نیّت و تصمیم آن‌ها عمل شود چه نیتی که بر زبان …

شبکه اجتهاد: هنر امام خمینی با طرح  نظریه انسان قوسی دو ساحتی در عرصه اندیشه سیاسی؛ ایجاد تعامل منطقی و عقلانی میان دو حوزه ارزش‌های فطری انسان و واقعیت‌های جاری و طبیعی زندگی سیاسی است؛ ایجاد این تعامل که با مکانیزم اجتهاد سیاسی پویا و کلام سیاسی پویا و نیز با استفاده از تجربه علم سیاست ایجاد شده‌، توانسته است …

به نظر من تصویر قصور و تقصیر در دولت روشن نیست. به نظر من قصور دولت‌ها مثل تقصیر است. لذا به‌راحتی نمی‌توان در رابطه با دولت تقسیم کرد که بخشی قصور است که ضمانتی نیست و بخشی تقصیر است که ضمان دارد. به نظر من این تقسیم‌بندی در حوزه‌های مدیریتی و حکومتی، تفکیک قابل دفاعی نیست و اگر احتیاط نکنیم …

اختصاصی شبکه اجتهاد: مدتی است عادت کرده‌ایم با طرح عناوینی که توضیح روشنی هم در مورد ماهیت و کیفیت آن‌ها وجود ندارد، برخی امور را کم‌ارزش و برخی دیگر را ارزشمند نشان دهیم. از جمله‌ی آن‌ها «فقه فردی» یا «فقه جزء نگر» در مقابل «فقه نظام» یا «فقه تمدنی» است. قریب به پنج دهه از طرح موضوع «فقه نظامات» می‌گذرد، …

به اعتقاد شهید صدر، ولی‌فقیه یعنی مجتهد و مجتهد کسی است که در حدود بشری مسلط بر خواست‌های شرع مقدس است. ولی‌فقیه براساس آن خواست‌های کلی، موظف است که احکام متغیر را صادر کند، اما از جانب خود نمی‌تواند حکمی صادر کند. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد سیدنورالدین اشکوری از نخستین شاگردان و همراهان متفکر شهید آیت‌الله سیدمحمدباقر صدر که …

اختصاصی شبکه اجتهاد: سخن از عذاب بودن سیل‌های اخیر و همه مصایب طبیعی و ربط دادن ابتلاهای مناطقِ مستضعف و بخش‌های ستم دیده و بینوا به گناه و نسیان حق و یا فراموشی امام زمان و هر نوع تفسیر مشابه، هیچ اساس منطقی وقرآنی وشرعی ندارد. با دقت در اطراف وابعاد این حوادث شاهدی بر عذاب انگاری آن‌ نمی‌توان یافت. …

شبکه اجتهاد: با وجود نوآوری و تحوّل خواهی در علوم حوزوی در ادوار مختلف، آن چه تراز علوم حوزوی را متناسب با حوزه انقلابی متمایز می‌کند، نوآوری، تحوّل و پاسخگویی نسبت به نیازهای روزآمد انقلاب اسلامی در اداره مطلوب ساحت­‌های مختلف نظام اسلامی و شئون مختلف زندگی فردی، اجتماعی و حکومتی است؛ تحوّل علوم حوزوی در راستای وصول به تراز …

مردم برای تمام معابد و مساجد و امامزادگان، خودشان خرج می‌کنند و نمی‌توان به مردم گفت پول خود را خرج فلان جا کنید و خرج فلان جا نکنید. مردم خودشان متوجه هستند که روی حساب توسلات و نذورات، هرکجا که صلاح بدانند خرج می‌کنند و لزومی ندارد که ما به مردم بگوییم کجا خرج کنید. مردم بر اساس عقیده‌ای که …

اختصاصی شبکه اجتهاد: عبارت طب اسلامی چند سالی است که در جامعه ما سینه به سینه منتقل می‌شود و در حال حاضر بسیاری از مردم خود را مقید کردند که در بیماری‌ها به طب اسلامی عمل کنند. خدای متعال در سوره نحل آیه ۸۹ می‌فرماید «وَ نَزَّلْنا عَلَیْکَ الْکِتابَ تِبْیاناً لِکُلِّ شَیْ‏ءٍ»: ما قرآن را بر تو نازل کردیم درحالی …

شبکه اجتهاد: بحث موسیقی ابهاماتی دارد، ابهاماتی از جنبه موضوع شناسی، صدور حکم، تطبیق برای مکلفین، تفکیک نکردن آواز از موسیقی، تفکیک نکردن انواع موسیقی‌های حلال و حرام و این واقعیت است و کاری که ما در موسیقی کرده‌ایم، طرح بیست گانه‌ای است که هدفش پوشش این خلأها و ابهامات است. فقه شیعه با غنای منابع، قابلیت رشد و پویایی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله عباس کعبی نماینده مردم خوزستان در مجلس خبرگان رهبری، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و استاد برجسته حقوق دانشگاه تهران است. وی سال‌ها به تدریس دروس مختلف حوزوی و دانشگاهی مشغول‌ است. در گفت‌وگوی پیش‌رو با ایشان به ارزیابی حوزه علمیه خواهران و مشکلات و دستاوردهای آن پرداخته‌ایم. آیت‌الله کعبی معتقد است تخصصی‌شدن ابواب گوناگون …

شبکه اجتهاد: وضعیّتِ غیر طبیعی سیل سبب شد که گروه‌های مختلف اجتماعی به تکاپو افتاده و سیل‌زده‌ها یاری‌رسانی کنند. در این میان و برای برخی، حضور عمامه‌به‌سرِ طلبه‌ها موضوع گیرایی بود. کانال‌های خبری و نیز شبکه‌های مجازی پر شده است از عکس و فیلم‌هایی که نشان می‌دهد طلبه‌ها بیل بر دوش به کمک نیازمندان شتافته‌اند.  روحانیان و طلبه‌ها از این …

شبکه اجتهاد: نجف نه قم است و نه تهران اما با این دو نه سرناسازگاری دارد و نه رقابت؛ بلکه هویتی دارد هم‌افزا با این دو. هم از اصول خود سخت پاسداری می‌کند و هم به اصول اینان احترام می‌گذارد و به خوبی آن را می‌شناسد؛ گاهی بهتر از مقیمان قم و تهران. نجف در مبانی فقهی، اصول مدرسه‌داری و …

اجتهاد: یکی از مسائلی مهمی که در حوزه علمیه طلاب ما با آن مواجه هستند، بی‌مسأله‌گی است؛ یعنی طلبه ما پروژه ذهنی ندارد و ذهن او در یک جا قفل نمی‌شود که اگر در یک عرصه تمحض داشته باشد، در آینده می‌تواند گرهی بگشاید؛ از این‌رو بایستی مناسبات سازمانی در خدمت تولید یک فرهنگی باشد که طلبه‌ها را مسأله‌مند کند …

اعتراض‌ از عملکرد دولتمردان باید در یک جایی به تثبیت برسد و مکانیزمی طراحی کنیم تا ضمانت اجرا پیدا کند و نظرات اثر هم داشته باشد؛ از این جهت اعتراض به معنای نصیحت خیرخواهانه، همیشه موجب پیشرفت و صلاح است و اصلا تقابل میدانی با حقیقت نصح سازگار نیست؛ چون اصل نظام را به اختلال و هرج و مرج دچار …

اگر مراجع تقلید، زعما و علمای ما در یک عزم جدی استحکام کار در تولیدات را به عنوان فتوای ثانوی اعلام کنند تا کارگزاران و تولیدکنندگان به دنبال استحکام کار و تولید باشند رونق تولید اتفاق خواهد افتاد. اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سید حسن وحدتی شبیری، رئیس دانشگاه علوم اسلامی رضوی، تحصیل کرده حوزه و دانشگاه است. رئیس …

اختصاصی شبکه اجتهاد: معصومه ظهیری به تدریس احکام پزشکی زنان و نهج‌البلاغه در دانشگاه فاطمیه قم، اخلاق نظری، احکام و مسائل خانواده و زن، کلاس‌داری و روش تدریس در جامعه‌الزهرا(س) قم مشغول است. وی کارشناسی مباحث زنان در مرکز علوم اسلامی غیرایرانی‌ها در شهر قم، کارشناسی شورای برنامه‌ریزی معاونت پژوهش و عضویت در هیئت علمی جامعه‌الزهرا(س) را در کارنامه علمی …

شبکه اجتهاد: پرونده مباحث «فقه حکومتی» در حوزه به اقتضای نوپدید بودن آن، شامل مجموعه‌ای از دیدگاه‌ها و رویکردهای متنوع است که تحت عناوینی همچون «فقه حکومتی»، «فقه اجتماعی»، «فقه ولائی»، «فقه تمدنی» و «فقه نظامات»، «فقه سرپرستی» از آنها یاد می‌شود، پیش برد وضعیت موجود به منظور تنقیح دیدگاه‌ها و رسیدن به ذهنیت مشترک و کاستن از اختلاف‌ها و …

فقه شیعی تنها زمانی‌ می‌تواند خود را از افتادن در خطاها و خطراتی که از آن‌ها در این یادداشت سخن می‌گویم مصون دارد که به ضرورات و مصالح و مقتضیات زمان و مکان و به اجتهاد مداوم در اصول و به مقتضیات بشری بودن هر اجتهادی در دین پایبند بماند. شبکه اجتهاد: متأسفانه در سال‌های اخیر ملاحظه‌ می‌شد که برخی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام ‌والمسلمین محمود رجبی استاد حوزه علمیه قم، سال‌ها از درس خارج آیات عظام بهجت(ره)، شیخ کاظم تبریزى(ره)، شیخ مرتضى حائرى(ره)، محمد شاه‌آبادى(ره) و وحید خراسانى، بهره برده است. تفسیر موضوعی را از محضر آیت‌الله مصباح فرا گرفت. مباحث کلام اسلامی را نزد آیت‌‏الله صلواتى و آیت‌‏الله حسینى‌کاشانى آموخت. او در طى این سال‌ها از درس اخلاق …

اختصاصی شبکه اجتهاد: به هنگام آمدن سیل و زلزله و بلایای طبیعی، علوم مختلف به تحلیل آن می‌پردازند. علم کلام از خشم و غضب خداوند متعال یا ثواب و نعمت بودن آن بلا صحبت می‌کند، زمین‌شناسی از پیامدهای مثبت و منفی آن سخن می‌گوید و علم فقه نیز با مسائلی مواجه می‌شود که باید به تحلیل و حل آن‌ها بپردازد. …

اختصاصی شبکه اجتهاد: مریم معین‌الاسلام از اساتید حوزه و دانشگاه است که داراى مدرک کارشناسى از دانشگاه و تحصیلات حوزوى تا سطح خارج مى‌باشد. فعالیت‌های تحقیقى و پژوهشى خود را از حدود ۲۵ سال گذشته آغاز کرده و ماحصل آن تألیف چند جلد کتاب بوده است. وى همچنین ۲۵ مقاله تدوین نموده که در کنفرانس‌ها و سمینارهاى متعدد ارائه و …

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله سید حسن صالحی از اساتید نامدار سطوح عالیه حوزه علمیه مشهد بود. این مجتهد با تقوا بیش از نیم قرن در حوزه علمیه مشهد به تدریس پرداخت آنچنان‌که در بین طلاب و فضلای مشهد به «صالحی مدرس» معروف شد. تدریس ایشان در این مدت نیم قرن از ابتدای جامع المقدمات آغاز شد و به تدریج تمام …