حجتالاسلام والمسلیمن محمد عشایری منفرد در نشست علمی «مسأله بودگی فقهی پدیده مد و فشن» که به همت مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام قم برگزار شد، مد و پوشش را با ساحتهای جدیدش، مساله دانش فقه دانست و اظهار کرد: با قاعده اصاله الاباحه نمیتوان از کنار موضوع پیچیده مد و فشن عبور کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، این …
Read More »آخرین اخبار
تأملی پیرامون دیدگاه فقهی آیتالله خامنهای/ محمد متقیان تبریزی
شبکه اجتهاد: بیانات متعددی از آیتالله خامنهای پیرامون نقش مردم در حکومت اسلامی – هم در دوران ریاست جمهوری و هم در دوران رهبری- وجود دارد، که میتواند نگرش ایشان را ذیل یکی از دو نظریه «انتصاب» یا «انتخاب» تبیین نماید. البته، پرواضح است که، هیچ ضرورتی ندارد که، هر دیدگاه فقهی الزاماً در یکی از این دو نظریه جانمایی …
Read More »بایستگی نگاه جامع و همهسویه فقهی و فرهنگی، در بررسی مصوبه تعطیلی شنبهها/ علی صالحی منش
شبکه اجتهاد: این ایام و پس از اعلام مصوبه مجلس شورای اسلامی مبتنی بر تعطیل شدن شنبهها، نظرات مخالف و موافق متعددی در این زمینه در رسانهها و مجامع علمی بازتاب و مطرح شد. این نوشته نکاتی را از حیث فقهی و حقوقی در خصوص این مصوبه بررسی خواهد کرد، فارغ از این نکته که چنین مصوبهای در چنین برهه …
Read More »آقای امام جمعه/ علی مهدیان
شبکه اجتهاد: نظام انقلابی ما طرح نرم افزاری عجیبی دارد. دنیای امروز پر است از دو گانههای ظاهرا غیر قابل جمع. مثل اینکه چگونه میتوان همان زمان که به دنیا میپردازیم و در حال آباد کردن دنیاییم، همان زمان در کار آخرت باشیم و سلوک و معنویت؟ رجالٞ لا تلۡهیهمۡ تجرهٞ ولا بیۡع عن ذکۡر ٱلله کسانی که همان موقع …
Read More »آیتالله مکارم: تعطیلی شنبهها تضعیف فرهنگ اسلامی است
یکی از مراجع تقلید تاکید کرد: تعطیلی روز شنبه از احکام و رسوم و نمادهای دین یهود است و انجام این کار در بلاد مسلمانان تشبه به یهودیان و تضعیف فرهنگ اسلامی است. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیتالله ناصر مکارم شیرازی در پاسخ به استفتائی درباره «تعطیلی روز شنبه» آن را از نمادهای دین یهود دانست و گفت: انجام …
Read More »رشد سیاسی حوزه علمیه از زمان شیخ عبدالکریم حائری تا کنون/ سیدسجاد ایزدهی
شبکه اجتهاد: هر کدام از دورانهای سیاسی حوزه اقتضائات خاص خود را دارد و در هر زمانی از یک تحول کیفی و کمّی متناسب با زمان خود بهره مند است. اگر به زمان مرحوم آیتالله حاج شیخ عبدالکریم حائری بنگریم، باید فضای رضاخانی و استبداد شدید این دوره را بررسی کنیم. ایشان حس کرد که نمیتوانست استبداد رضاخانی را از …
Read More »شمول یک روایت نسبت به متعارضین
شبکه اجتهاد: از جمله روایاتی که شاید گفته شود مربوط به باب تعارض است، روایت «إِذَا سَمِعْتَ مِنْ أَصْحَابِکَ الْحَدِیثَ وَ کُلُّهُمْ ثِقَه فَمُوَسَّعٌ عَلَیْکَ حَتَّى تَرَى الْقَائِمَ فَتَرُدَّهُ عَلَیْهِ»[۱]است، به این بیان که اگر احادیث رسیده از ثقات با یکدیگر تعارض کرد مردم مخیرند به هر کدام از آنها عمل کنند تا امام را ملاقات کنند و حکم را …
Read More »روش نقد آیتالله صافی بر شریعتی، الگویی برای محققان
روش ایشان هم از لحاظ علمی و هم ادب نقد، در سطح بسیار بالاتری قرار دارد. آقای صافی، روش نقد علمی را میداند، هرچند دلبستگی مذهبی شدیدی نسبت به متون و مواضع شیعه و سنتهای پیشین دارد. به نظرم نقدهای دیگر آیتالله صافی از نظر روش، قابل بررسی و اعتنا است، و میتواند با روشهای دیگر و دیگران، و اساسا …
Read More »آیا تعطیلی شنبه مغایر قانون اساسی و شرع است؟
شبکه اجتهاد: آنچه از معنای عبارت «تعطیلی رسمی» برمیآید، اعلام شدن یک روز غیر کاری به وسیله قانون است. «تعطیل است» یعنی روز کاری نیست. «رسمی است» یعنی به وسیله یک مرجع رسمی اعلام میشود که به وسیله قانون گذاری بروز پیدا میکند. تعطیلی رسمی میتواند به صورت یک یا چند روز خاص در دوره زمانی سالانه باشد یا در …
Read More »جریانشناسی حدیثی معاصر با تکیه بر «شناخت فعالیتهای دارالحدیث»
نشست جریانشناسی حدیثی معاصر با تکیه بر «شناخت فعالیتهای دارالحدیث» در موسسه سید مرتضی (ره) قم برگزار شد؛ این نشست، دومین جلسه از سلسله نشستهای علمی موسسه فرهنگی قرآن و عترت سید مرتضی(ره) با موضوع آشنایی با جریانها، اندیشهها و تلاشهای حدیثی معاصر بود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمدمهدی احسانیفر، رئیس هیئت امنای موسسه سید مرتضی، در جلسه …
Read More »«مجلس خبرگان» و اهداف کلیدی حکمرانی اسلامی/ احمدحسین شریفی
شبکه اجتهاد: رهبر حکیم و فرزانه انقلاب اسلامی در پیامی که به مناسبت آغاز به کار ششمین دوره مجلس خبرگان رهبری در تاریخ ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳ صادر کردند، شش هدف مهم و کلیدی حکمرانی اسلامی را اینگونه ترسیم کردند: ۱- برقراری «عدالت»؛ ۲- حفظ و ارتقاء «کرامت انسان»؛ ۳- «آبادی زمین»؛ ۴- «پُربار کردن زمان»؛ ۵- شکلدهی به «زندگی توحیدی» …
Read More »رئیسی؛ رجایی زیست، بهشتی شد
شبکه اجتهاد: چه کسی فکرش را میکرد کمتر از سه سال پس از حکم تنفیذ که در آن بر «خستگیناپذیر و کارآزموده و مردمی» بودن رئیس جمهور منتخب تأکید شده بود، پیام تسلیتی از سوی رهبر انقلاب به مناسبت شهادت او صادر شود… «رئیسی عزیز خستگی نمیشناخت»؛ این جمله از پیام تسلیت رهبر انقلاب به مناسبت سانحهای که برای رئیسجمهور …
Read More »انسجام اجتماعی، ولایت فقیه و رسالت جامعهشناسی/ سیدمحمد طباطبائی
شبکه اجتهاد: در حالی که مرگ رئیس جمهور در هر کشوری از زمینههای جنگ احزاب و فروپاشی سیاسی اجتماعی میتواند باشد و در حالی که بعضی جامعهشناسان همین دو سال پیش، پرکار و مداوم به تحلیل مینشستند و از تودهای شدن جامعه، تفاوت فرهنگ رسمی و فرهنگ واقعی و در راستای فروپاشی اجتماعی بحث میکردند، اما اکنون، هم انسجام اجتماعی …
Read More »نگاهی به سوابق و آثار فقهی شهید رئیسی که خود را «طلبه محض» میدانست
شهید سیدابراهیم رئیسی که سطح چهار فقه و اصول از حوزه علمیه قم و دکترای فقه و مبانی حقوق با گرایش حقوق خصوصی را از مدرسه عالی شهید مطهری دریافت کرده بود، در کنار سالها فعالیت در عرصههای اجتماعی و سیاسی، همواره از نهاد علم و دانش فاصله نگرفت و به تدریس متون فقهی سطح عالی، قواعد فقهی و تدریس …
Read More »خادم الرضا، شهید جمهور «سید ابراهیم رئیسی»
مِنَ المُؤْمِنِینَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللهَ عَلَیْهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضَى نَحْبَهُ وَمِنْهُمْ مَنْ یَنْتَظِرُ وَمَا بَدَّلُوا تَبْدِیلًا در سالروز میلاد مسعود حضرت علی ابن موسی الرضا علیه السلام روح بلند خادم ملت ایران، خادم الرضا حضرت آیتالله رئیسی، رئیس جمهور مردمی و محبوب آسمانی شد. رئیس جمهور پرتلاش و خستگی ناپذیر مردم ایران که در راه اعتلا و پیشرفت …
Read More »نکاتی درباره دو موضعگیری متعارض از اسلام سنتی در مورد تعطیلی شنبهها
شبکه اجتهاد: رسانهای شدن یک استفتاء دال بر جواز تعطیلی شنبهها و علنی شدن یک اظهارنظر مبنی بر عدم جواز تعطیلی شنبهها از سوی دو فقیه طراز اول و بلند پایه از اسلام سنتی (که هر دو نظر محترم و دارای مبانی فقهی متقن هستند) نکاتی مهم درباره ضرورت توجه و شناخت دقیقتر از اسلام سنتی و رابطه سنتیها با …
Read More »نامسئلهگیِ تعطیلی، کجمسئلهگیِ شنبه!
شبکه اجتهاد: مصوبهٔ تعطیلیِ شنبه از یک خاستگاه اقتصادی، و مخالفت با آن از خاستگاهی فرهنگی؛ مثل بسیاری از مسائل دیگر چهزود طیف موافق-مخالف اجتماعی را به صف کرد و بر صورت غیردقیقِ معیشت-شریعت صورتبندی شد؛ هریک هم مجوّز شرعی از مرجعی گرفتند! چنین بحثهایی در جامعه و حتی بین مراجع هیچ اشکالی ندارد، البته اگر موضوعِ مورد مناقشه، واقعاً …
Read More »تأملی در تأملات/ سعید فاقدی
اختصاصی شبکه اجتهاد: شکی نیست بهبود وضعیت اقتصادی مردم و جلوگیری ضرر، از وظایف شرعی و حقوقی حاکمان است و شارع نسبت به آن اهتمام ویژه دارد (شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۱۷، ص۱۰، ح ۳، ۶، ۸ و…) و از طرفی از مجموع ادله شرعی میتوان استفاده کرد، که روز جمعه در شریعت اسلامی، روز مهمی است و با …
Read More »استاد شیخ علی کورانی درگذشت + حیات علمی و اجتماعی
استاد شیخ علی کورانی عاملی، از نویسندگان و محققان مطرح، مدیر مرکز «تحقیقات المعجم الفقهی» بیروت و از شاگردان آیات خویی، صدر، هاشمی گلپایگانی و سید محمدسعید حکیم که پس از انقلاب با هجرت به ایران، به تأسیس مراکز و تألیف کتب تاریخی و اعتقادی پرداخت؛ پس از عمری مجاهدت علمی در سیام اردیبهشت ۱۴۰۳ بر اثر عارضه قلبی در …
Read More »روششناسی اجتهاد؛ مطالعه ۲۰ مکتب اجتهادی معاصر
کتاب «روش شناسی اجتهاد» که به معرفی مکاتب اجتهادی معاصر میپردازد، اثر جدید استاد ابوالقاسم علیدوست میباشد که بهتازگی در ۵۱۶ صفحه، از سوی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، از جمله حوزههای تمحض استاد ابوالقاسم علیدوست حوزه فلسفه فقه است که آثاری چون «فقه و عقل»، «فقه و عرف»، «فقه و مصلحت» و …
Read More »تعطیلی روز شنبه/ اسماعیل پرور
اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از مهم ترین وظایف حکومت اسلامی «اقامه صلاه» یعنی برپایی نماز در بهترین شکل و بالاترین سطح آن است. «نماز جمعه» از برترین مصادیق نماز است که در منابع دینی آثار و برکات فوق العادهای برای آن بیان شده است. از جمله پیامبر گرامی اسلام(ص) میفرمایند: «منْ أَتَی الْجُمُعَهَ إِیماناً وَ احْتِساباً اسْتَأْنَفَ الْعَمَلَ» کسی که …
Read More »به بهانه تعطیلی شنبه/ حسین نیک
شبکه اجتهاد: دو موضعگیری متفاوت و متقابل از سوی دو فقیه و مرجع عالیقدر در برابر موضوع امروزه کشور پیرامون تعطیلی شنبه، نشان دهنده نیاز مبرم و فوری دستگاه فقاهت و مرجعیت به بروزرسانی روشی در مواجهه با مسائل نوپدید است. فارغ از اینکه کدام یک از این دو دیدگاه صحیحتر و با مجموعه ادله اجتهادی و فقاهتی سازگارتر باشد، …
Read More »درنگی در مبانی فقهی فتوای تعطیلی روز شنبه/ علی راد
شبکه اجتهاد: در فرهنگ پیروان ادیان ابراهیمی، روزهای خاصی از هفته و سال برای امور معنوی و عبادی اختصاص یافته است از این رو مسئله نظم برای سفر در این ادیان مورد توجه است تا بهره وری بیشتری از مراسمهای مذهبی داشته باشند. به ویژه در فرهنگ زیارت امکان مقدسه جهان اسلام روز از اهمیت خاصی برخوردار است. در اسلام …
Read More »مخالفت قاطع و صریح آیتالله سبحانی با تعطیلی شنبه
آیتالله جعفر سبحانی طی بیانیهای نظر خود را اعلام کرد و گفت: استدلال آقایان بر تعطیلی روز شنبه با منطق آنان همخوان نیست میگویند: «اقتصاد ایران با اقتصاد جهان پیوند ناگسستنی دارد باید کاری کرد که بیشترین روزهای هفته، این پیوند برقرار باشد» این سخن بسیار منطقی است ولی دلیل بر تعطیلی روز شنبه نمیشود، چون در چنین روزی دنیای …
Read More »تأملی در پاسخ استفتاء/ صالح رحمتی
شبکه اجتهاد: درباره مسئله «تعطیلی روز شنبه» و استفتائی که از آیتالله جوادی آملی انجام گردیده است، نکات چندی قابل طرح است که تقدیم میشود. در این یادداشت، به عناوینی که میتوانند خلاف شرع بودن «تعطیلی روز شنبه» را اثبات نماید، استدلال میشود. تشبّه به یهود اولین عنوانی که به ذهن میرسد و در کتب فقهی نیز موضوع احکام قرار …
Read More »طرح تعطیلی شنبه؛ پروژه یهودی سازی سبک زندگی مسلمانان
شبکه اجتهاد: قرآن کریم دو دین یهود و نصارا را به عنوان ادیان وحیانی تایید کرده است؛ لکن به دلیل تحریفاتی که در آن دو پدید آمده است مسلمانان را از تبعیت و دوستی گزیدن اهل کتاب نهی کرده است. چون آنان نسبت به اهل ایمان خصومت و کینه میورزند. البته عداوت و دشمنی یهود شدت بیشتری دارد. زیرا در …
Read More »شنبه تعطیل!/ علی مهدیان
شبکه اجتهاد: «پنج شنبه و شنبه جابجا شد». این جمله احتمالا عدهای را بخنداند، نه حاج آقا، روزهای هفته که جابجا نمیشود. منظور “تغییر تعطیلی” است یا “تغییر روز غیر کاری”. چه میشود کرد، اینها فرهنگ نمیفهمند. از معنای روزها سر در نمیآورند. اگر بهشان بگویید هر روز هفته یک روحی دارد، بر و بر نگاهت میکنند. اگر بگویی دین، …
Read More »درباره جابجایی تعطیلات هفته در فقه اهل سنت
شبکه اجتهاد: نضج فقه عقل گرایانه تیسیری، ترویج مقاصد الشریعه و توجه به مصلحت گرایی در فقه الاجتماع باعث بوجود آمدن فتواهای راهگشا در فقه سنتی اهل سنت بویژه در تعامل جامعه اسلامی با تازه مسلمانان و غرب شده است. مهمترین بستر فتواهای مصلحت گرایانه فقهای سنتی در مواجه با مسائل اجتماعی نوپدید جوامع مسلمان با غرب خود را نمایان …
Read More »تعطیلی شنبه با فرهنگ اسلامی در بلندمدت چه میکند؟/ حسین ایزدی
اختصاصی شبکه اجتهاد: دین برای زمان اهمیت ویژه قائل است. اسلام به برخی زمانها نگاه ارزشی دارد که توضیح آن در قالب چند مقاله تفصیلی از زوایای مختلف قابل بحث است. عناوینی چون «شب قدر، روز مبعث، عید غدیر، روز عاشورا، عید فطر، شب جمعه، روز جمعه، و…» نشان از نگاه خاص اسلام به برخی از زمانها و جانمایی خاص …
Read More »هویت زمانی، روز هفته و تأملات در فقه فرهنگی/ سید محمد طباطبائی
اختصاصی شبکه اجتهاد: در بررسیهای فقه فرهنگی، از جمله مسائل، آداب و سنتهایی است که موضوع آنها زمان است و در حقیقت، زمان موضوع حکم شده است. مناقشات جاری در تعطیلات هفته در این چارچوب ملاحظاتی دارد که کوتاه و گذرا اشاره میشود: اوّلاً بر اساس تصریح قرآن کریم، زمان اتصاف دینی دارد. آیه شریفه عبارت است از: «إنّ عده …
Read More »