شبکه اجتهاد: برخی از اساتید و پژوهشگران معاصر، قاعدهای با عنوان «کرامت» را طرح میکنند که به نظر ایشان میتواند مقیَّد اطلاقات و مخصَّص عمومات باشد. هرکدام از ایشان، در استدلال بر این ادعا، راهی را رفته و تقریبی را بیان داشتهاند. در این میان، برخی بر این باورند که میتوانند با استفاده از کبرای «ملازمه تکوین و تشریع» این …
Read More »آخرین اخبار
جلد دوم کتاب «الشخص الاعتباری» روانه بازار نشر شد
جلد دوم کتاب «الشخص الاعتباری (به همراه ترجمه و نمودار)» اثر سعید زارعی در ۴۱۶ صفحه به چاپ رسید. به گزارش شبکه اجتهاد، این اثر از کتابهای فقهی و درسی رایج حوزههای علمیه است که مباحث آن را گروهی از صاحب نظران و اساتید حوزه علمیه قم تدوین کردهاند. با توجه به آن که این کتاب مشتمل بر طرح مباحثی …
Read More »رفتار دو گانه!/ محمدباقر ملکیان
شبکه اجتهاد: کتاب وسائل الشیعه بزرگترین کتاب در زمینه روایات فقهی در حوزههای علمیه شیعه است. این کتاب نمونهای کم نظیر و چه بسا بی نظیر از حدیث پژوهی عالمان شیعی است، نمونهای که حتی در حوزههای اهل سنت هم با همه عرض و طولش با آن مواجه نیستیم. با این حال همانند همه ساختههای دست و ذهن بشری، خالی از …
Read More »تمام مصادیق کرامت باید با ادله مستقیم یا غیر مستقیم شرعی ثابت شود/ آقایانی که شعار کرامت میدهند، شیپور را از آن طرف میزنند/ باید از احکام الهی به محدوده کرامت انسان در پیشگاه الهی پی ببریم نه برعکس
استاد درس خارج قاعده کرامت معتقد است تمام دعواها روی مصداق کرامت است. او میگوید: مصداق کرامت را باید از بیانات شرعی به دست بیاوریم؛ ما باید از احکام الهی به محدوده کرامت انسان در پیشگاه الهی پی ببریم نه برعکس. آقایانی که شعار کرامت را میدهند شیپور را از آن طرف میزنند و اشتباه میگویند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست …
Read More »فقه را باید در بستر اداره جامعه دید/ هر تلقیای از فقه نمیتواند در خدمت عدالت اجتماعی باشد/ معتقد به حسن ذاتی عدالت و قبح ذاتی بیعدالتی هستم
بحث است که فقه در مقوله استقرار عدالت اجتماعی در جامعه چه نقش و کارکردی دارد. اگر فقه میخواهد در خدمت بسط عدالت اجتماعی باشد، هر تلقیای از فقه نمیتواند کمککار عدالت اجتماعی باشد. براینمونه، اگر فقه کاملاً فردی باشد و وظیفه فقیه را صرفاً استنباط حکم شرعی بداند، کجا میتواند فقه را در خدمت بسط عدالت در جامعه و …
Read More »زمینههای علمی ـ پژوهشی «فقه رانت» بررسی شد
استاد دانشگاه مفید تأکید کرد: از مهمترین عوامل رانت امروز، عدم تقارن اطلاعات است. برای نمونه ممکن است شخصی به دلایلی از گرانی ارز اطلاع داشته باشد و از این آگاهی به عنوان فرصتی برای رشد مالی خودش بهره ببرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام و المسلمین محمدرضا یوسفی، عضو هیئت علمی دانشگاه مفید در نشست علمی «فقه رانت» با …
Read More »رویکرد محتاطانه فقه در هوش مصنوعی/ رساله توضیحالمسائل هوش مصنوعی تدوین شود
استاد حوزه علمیه قم درباره هوش مصنوعی و دینداری گفت: باید رساله توضیحالمسائل هوش مصنوعی تدوین شود و فهرستی از واجبات و محرمات استفاده از هوش مصنوعی را در اختیار مخاطبان و جامعه متدین بگذارند؛ چراکه فقه و فقاهت نمیتواند نسبت به مسائل اجتماعی کلان بیتفاوت باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سیدمهدی رفیعپور تهرانی، درباره هوش مصنوعی و …
Read More »عبدالله بن عباس و فقه شیعی
شبکه اجتهاد: عبدالله بن عبّاس ابن عبدالمطّلب (م ۶۸ق/ ۷-۶۸۶م) در مطالعات اسلامی معاصر معمولًا به عنوان یکی از پایهگذاران علوم دینی شناخته شده است. او همچنین یکی از گرداورندگان قرآن به شمار میرود که قرائات گوناگونش از آیات، بعدها همگی ثبت و ضبط شد. نقش او به عنوان «پدر علم تفسیر قرآن» نیز غیر قابل انکار است، چنان که …
Read More »امتداد فقه الاجتماع تا تبیین رسالت فقه تعلیم و تربیت اسلامی در جامعهپذیری فرهنگ دینی/ حسین نیک
شبکه اجتهاد: جامعه بستر رشد و تعالی انسان در همه ابعاد مادی و معنوی است. تقریبا همه بینشها، گرایشها و کنشهای انسانی در ظرف جامعه تحقق پیدا میکنند. جامعه شبکهای متشکل از ابعاد بسیار پیچیده و در هم تنیده از روابط و مناسبات متقابل است که افراد را به هم پیوند میدهد. جامعه طیف نظامات کلانی مثل اقتصاد، سیاست، فرهنگ، …
Read More »فقهای بزرگ شیعه در مسئله دفاع از مظلوم مسئله مذهب را لحاظ نکردند/ ناصبیگری تعریف بسیار ضیق و تنگی دارد/ حمایت معنوی و حرف زدن که خرجی ندارد!
درمورد کمک به اهلسنت، فقهای بزرگ شیعه مانند مرحوم آقا سید محمد کاظم طباطبایی یزدی صاحب عروه در مورد اشغال کشور مسلمان لیبی، مرحوم آیتالله العظمی بروجردی درباره اشغال فلسطین، امام شیخ محمد حسین کاشف الغطاء، مرحوم آیتالله العظمی حکیم و آیتالله العظمی خوئی و خیلی دیگر از مراجع معاصر مانند امام خمینی و مقام معظم رهبری، در مسئله دفاع …
Read More »بررسی اجمالی برخی آرای فقهای حنفی از نظر برخی از علمای اهل سنت/ مهدی نریمانپور
اختصاصی شبکه اجتهاد: تتبع در آرای اصولی و فقهی علمای حنفی نشان میدهد که فقه حنفی جریانی برخلاف جریان موجود در جهان اهل سنت است؛ زیرا موارد متعددی از آرای علمای حنفی را نشان میدهد که در بخش قابل توجهی از این آراء، رأیی خلاف آرای سایر مذاهب اهل سنت اتخاذ کردهاند؛ لذا شاذ و نادرگویی، نامأنوسی و وجود اختلاف …
Read More »فقه تکالیف الزامی کودکان ممیز و مراهق
کتاب «فقه تکالیف الزامی کودکان ممیز و مراهق (با تأکید بر جتهاد نصمحور و عقلگرا)» به قلم مصطفی همدانی از سوی نشر حوزه منتشر شد. از امتیازات این کتاب، تحلیل نظری روش شناسی عقل در اجتهاد و نیز ارائه نمونههایی از کارایی عقل مستقل در اجتهاد در بحث فقه کودکان ممیز و مراهق است. گرچه در علم اصول از کارایی …
Read More »درسنامه اندیشه سیاسی اسلام در عصر غیبت و ولایت فقیه
این اثر، خواننده را با تبینی دقیق از اندیشه سیاسی اسلام و مدل حکومتی آن در عصر غیبت آشنا میشود. نگارنده با بیان مسائل مهمی، همچون مبانی نظریه حکومت دینی با تاکید بر نظریه ولایت فقیه برای اداره جامعه در عصر غیبت، شواهد عقلی و نقلی و پشتوانه فقهی، امتیازات نظام ولایت فقیه در ایران و… تلاش نموده است تا …
Read More »برخی علوم انسانی را با فقه اشتباه گرفتهاند/ چالش تلقی سیاسی از علوم انسانی اسلامی
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی گفت: اینکه گفته شود ما میخواهیم این علوم مدرن را اسلامی کنیم نتیجه بدفهمی و کژتابی در فهم است زیرا مبنا و بنیاد آن فرق دارد. کژتابی دیگری که در مورد علوم مدرن داریم ناظر به روش است یعنی برخی از مدافعان علوم انسانی اسلامی، علوم انسانی را با فقه و استنباطات فقهی اشتباه گرفتهاند و پسوند …
Read More »تنظیم حکومتی دین و التزام مذهبی
در ادبیات علوم اجتماعی، سیاسی «تنظیم دین» مظهر و تجلی رابطه دین و دولت محسوب میشود. بدیهی است این رابطه با توجه به تجربیات تاریخی، سنتهای حاکم، شرایط فرهنگی و مؤلفههای نظام سیاسی کشورهای مختلف، متفاوت است با وجود این اگر گفته شود که مناسبات یا روابط دین و دولت بر سه عامل تعیین کننده قانون اساسی، نوع رژیم حکومتی …
Read More »مدل اقدام مؤسسه شهید صدر، الگویی برای معرفی و ترویج اندیشمندان/ حسین ایزدی
اختصاصی شبکه اجتهاد: علامه شهید سیدمحمدباقر صدر را در حوزهها بیشتر به دانش اصول میشناسند. آن هم با اثر ارزشمند «بحوث فی علم الاصول» مرحوم آیتالله شاهرودی و «مباحث الاصول» آیتالله سیدکاظم حائری، در دانشگاه و محیط روشنفکری اما «اقتصادنا» و «فلسفتنا» است که عامل شناخت شهید صدر است و در فضای عمومی هم معمولا شهید صدر و امام موسی …
Read More »نکتهای در اتحاد روایات
شبکه اجتهاد: در مورد اتحاد دو یا چند روایت، اتحاد لفظ روایت و روای آن از جمله شروطی است که بیان شده است، اما این شروط چند استثناء هم دارد: ۱. گاه دو روایات با یک لفظ از دو راوی مختلف نقل شده است. در این موارد یک نکته را باید مورد توجه قرار داد، و آن این که بعضی …
Read More »آیا اقتصاد اسلامی برای امروز ما کارایی دارد؟/ محمد پارسائیان
شبکه اجتهاد: یکی از پرسشهای که مکرر در جامعه یا فضای دانشگاهی شنیده میشود، کارکرد اقتصاد اسلامی برای امروز جامعه است. آیا جدا از مباحث نظری و کلان که عمدتاً فاقد پیوست کاربردی است، اقتصاد اسلامی قادر به حل معضل یا مشکلی از امروز جامعه ماست؟ اساساً نسبت نظریات اقتصاد اسلامی با اقتصاد ایران چیست؟ دانشمندان در عرصه اقتصاد بیش …
Read More »کتابشناسی و نسخه پژوهی آثار علامه مجلسی
مدیر مرکز تحقیقات رایانهای حوزه علمیه اصفهان از انتشار «کتابشناسی و نسخه پژوهی آثار علامه ملامحمدباقر مجلسی»، به همت مرکز تحقیقات رایانهای حوزه علمیه اصفهان خبر داد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام سیداحمد سجادی اظهار داشت: مرکز تحقیقات رایانهای حوزه علمیه اصفهان در سال ۱۳۷۷ تحت عنوان یک نهاد پژوهشی وابسته به حوزه علمیه اصفهان با دستور آیتالله حسین مظاهری، …
Read More »الگوی حکمرانی اسلامی متمایز از الگوی حکمرانی خوبِ نهادهای بینالمللی
آیا ما میخواهیم به همان سبکی که بانک جهانی و سازمان ملل پیشنهاد دادند یعنی قدرت را بین دولت، جامعه مدنی و بخش خصوصی تقسیم کنیم؟ و از این طریق کشور اداره شود؟ اگر این را بگوییم؛ یعنی قدرت اینطور توزیع و پخش شود، ما با روایاتی که مشروعیت را به ولیفقیه دادهاند چکار کنیم؟ چگونه باید مشروعیت را درست …
Read More »روش شناسی فقه معاصر و عناصر مغفول در فقاهت سنتی
شبکه اجتهاد: ما تحت عنوان فقه معاصر دو پدیده داریم: اول: وقتی میگوییم فقه معاصر؛ منظور ما فقه مسائل معاصر است؛ دوم: فقه معاصر به معنای فقاهت معاصر. ۱- فقه معاصر به معنای فقه مسائل معاصر اگر بحث بر سر فقه مسائل معاصر باشد، یعنی فقیه یک سری مسائلی را جدید میبیند و میآید اینها را با همان نگاه سنتی …
Read More »نائینی و بازپروری اندیشه سیاسی شیعه در حوزه حکمرانی اسلامی
دکتر فراتی معتقد است: برخلاف کسانی که فکر میکنند اندیشههای دینی در دوره جدید دچار زوال شده است اما مرحوم نائینی نشان داد راه حلهای جدیدی وجود دارد که باید از مسیر فقهی گشوده شود. او میگوید نائینی متعلق به عصر مشروطه است ولی پاسخها و راه حلهایش، پاسخهای دوران معاصر میباشد. حجتالاسلام دلیر نیز معتقد است: آنچه اندیشه مرحوم …
Read More »نظریه تفصیل در فتوای معیار
گاه، نهاد قانونگذار در موردی قانونگذاری میکند که مسبوق به صدور حکم حکومتی از سوی ولی امر است. گاه قانونگذار در مقام تدوین احکام مدنی و جزایی اسلام در قالب مواد قانونی است و گاه قانونگذار در صدد وضع قوانینی است که ناظر به نظم اجتماعی میباشد و در اسلام مسبوق به سابقه نیست. با عنایت به این تفاوتها، به …
Read More »سنتهای کارآمد حوزه علمیه و سبک زندگی طلبگی
این کتاب از سه فصل سنتهای اخلاقی و معنوی، رفتاری و گفتاری، عملی و معرفتی تشکیل شده است که شاکله اصلی سنتهای کارآمد را تشکیل میدهد. نکته قابل توجه اینکه حوزه علمیه در تعریف دقیق خود به معنای حوزه سنتی بسیار متجدد و دارای روشهای جدیدی است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیین رونمایی و بررسی کتاب «سنتهای کارآمد حوزه علمیه …
Read More »سرانجام پروژه فیرحی؛ کدام فقه؟ کدام دموکراسی؟
دموکراسی بهعنوان یکی از مفاهیم دوران جدید که با عقل عقلایی تبیین شده است، چطور میتواند با فقه آمیخته با سنت و طریقت رابطهای برقرار کند. از طرفی هم در عصر توسعه دموکراسی، اقتدارگرایی از طریق فقه درحال بازتولید مولفههای خود بهعنوان ایده حکمرانی است. به گزارش شبکه اجتهاد، اینکه برخی گمان میکنند حکمرانی در برخی موضوعات به چالش رسیده …
Read More »نسبت فقه با عدالت/ کارکرد فقه در بحث عدالت چیست؟
آیا فقه میتواند تمام این دانشهای توصیفی، تبیینی، بنیادین و نیمهبنیادین (توسعهای) را در اختیار ما گذارد که بگوییم مسأله استقرار عدالت در جامعه اسلامی، کاری تماما فقهی است و عالمان و صاحبان تخصصهای دیگر، هیچ نقشی در آن ندارند و تمام نقش فقط بر عهده فقه است؟ به نظر میرسد که فقه، قطعا نقش دارد اما نمیتواند تمام نقش …
Read More »«حکمت و فقه حکمرانی» کتاب شد
اولین کتاب فارسی در موضوع حکمرانی اسلامی با عنوان «حکمت و فقه حکمرانی» تألیف حجتالاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، در مدرسه حکمرانی شهید بهشتی وابسته به دانشگاه عالی دفاع ملی رونمایی شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در مراسم رونمایی از کتاب حکمت و فقه حکمرانی گفت: نسبت حکمرانی و حکومتداری نسبت عموم …
Read More »سه پرسش از علامه محمدتقی جعفری درباره کتاب تنبیه الامه و تنزیه المله/ روایت علیرضا صدرا از پروژه فکری داود فیرحی
مرحوم علیرضا صدرا میگوید: کاشف الغطا شاگرد برجسته و دستیار علامه نایینی بود. همان رابطهای که علامه نایینی نسبت به آیتالله مجاهد یا آخوندخراسانی داشت. من از علامه جعفری پرسیدم که این کتابش را که گفته شد جمع بشود، شما چه اطلاع دارید؟ پرسیدید یا نپرسیدید؟ گفت که چرا، من موقعی که به شریف رفته بودم از کاشفالغطا پرسیدم که …
Read More »مهمترین بایستههای شکلگیری فقه مقاومت
عضو هیئت علمی دانشگاه دفاع ملی ضمن اشاره به بایستههای فقه مقاومت تصریح کرد: یکی از محورهای فقه مقاومت که باید به آن بپردازیم فهم درست موضوع است. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «بایستههای فقه مقاومت» با ارئه حجتالاسلام و المسلمین علیرضا پیروزمند؛ عضو هیئت علمی دانشگاه دفاع ملی در پژوهشکده امنیت ملی برگزار شد که گزیده آن را در …
Read More »کرامت اعطایی خداوند به بنی آدم، بهمثابه یک قاعده اصولی است/ گفتهاند این کرامتی که میگویی، اول بار ابلیس بیان کرد!/ کرامت اعطایی خداوند به بنی آدم، بهمثابه یک قاعده اصولی است/ گفتهاند این کرامتی که میگویی، اول بار ابلیس بیان کرد!/ تعقل فقیهانه در مقام استنباط حکم
استاد درس خارج حوزه علمیه گفت: تعقل فقیهانه یعنی جایگاهی که شایسته عقل است در تفقه به آن عطا شود؛ نه محلی بیش از آن چه عقل توانایی دارد به او بدهیم و نه برای عقل کم بگذاریم و عقل در مسند تضییق و توسیع ادله مینشیند و عقل میتواند جلوی اطلاق و عموم ادله را بگیرد غیر از آنکه …
Read More »