بانوی فاضله و مجتهده، زهره صفاتی توضیح داد در سالهای «فرزند کمتر، زندگی بهتر» که همه مراجع قم با بستن لوله زنان موافقت داشتند، پس از تحقیق به دلیل موضوعشناسیای که حاصل شد و رسیدن به این نتیجه که عملی بیبازگشت است تنها مجتهدی بودم که مخالفت کردم. و چه عبرتانگیز که زمان نشان داد ورود بانوان مجتهده احکام و …
Read More »آخرین اخبار
ابن جنید معتقد به قیاس بود/ اگر دیدگاه ما درمورد قیاس عوض شود، آفاق جدیدی جلوی ما گشوده میشود!/ محقق اردبیلی هم خیلی مقید به نص نیست
به نظر بنده اگر دیدگاه ما درمورد قیاس عوض شود آفاق جدیدی جلوی ما گشوده میشود. به همین دلیل شاید یکی از اسباب اساسی که سخت است نظریه مقاصد در فضای شیعی احیا بشود، دیدگاه شیعه در قضیه قیاس است. شبکه اجتهاد: فقه المقاصد، علل الشرایع، مقاصد الشریعه و مذاق شارع و واژگانی از این دست روایت از مسئلهای مهم …
Read More »تأملی بر وام اربعین/ محمدرضا یوسفی
شبکه اجتهاد: حدود ده سال از مشارکت گستردۀ ایرانیان در پیاده روی اربعین میگذرد. این امر با ترغیب و در اختیار قرار دادن امکانات جهت تسهیل این راهپیمایی بزرگ وسیعتر از گذشته شده است. از جملۀ این امکانات، اعطاء وام به افرادی است که تمایل به شرکت در مراسم پیاده روی و زیارت کربلا را دارند اما شرایط مالی مناسبی …
Read More »بررسی فقهی الزام به تنظیم سند رسمی در معاملات مربوط به اموال غیرمنقول
استاد وحدتی شبیری محل اصلی بحث را «قلمرو اختیارات حکومت اسلامی و ولیفقیه»، در ارتباط با «الزام قانونی»، «حکم وضعی قرارداد» و «مالک شناختن افراد یا بار اثبات» یادکرد و با طرح این پرسش که آیا ولیّ امر میتواند برخلاف احکام شرعی اوّلیه یا ثانویّه و مطابق حکم حکومتی، تغییری در سیستم حقوقی شرعی در حوزهی قراردادها و مالکیّت پدید …
Read More »آینده فقه نمایش/ محمدصادق لیراوی
اختصاصی شبکه اجتهاد: خروج فقه از رویکرد انفعالی و ورود به عرصه فعالیت، جز با آینده پژوهشی و شناخت مسائلی که در آینده با آن روبرو خواهد شد میسر نیست؛ بنابراین لزوم آیندهپژوهی در همه عرصههای فقه، ضرورت مییابد. یکی از مهمترین مسائل فقههای معاصر، مباحث مرتبط با هنرهای نمایشی است. حجتالاسلام والمسلمین محمدصادق لیراوی، مدیر مرکز پژوهشهای اسلامی رسانه، …
Read More »لزوم انعکاس واقعیات جامعه، باعث تجویز نشاندادن زن مسلمان بیحجاب نمیشود/ قاعده عدالت و قاعده مصلحت باید در فقه هنر موردتوجه قرار گیرند
درهرصورت، فقها بر اساس منابع دینی فتوا میدهند. حال اگر یک فیلمساز بخواهد خانم بیحجابی را شخصیت اول فیلم یا یکی از شخصیتهای فیلم قرار بدهد، فقیه نمیتواند فتوا به جواز چنین کاری بدهد؛ چون نفس این کار اشاعه فحشا است. البته برخی هنرمندان قائلاند که باید واقعیتهای جامعه را همانگونه که هست منعکس کنیم؛ ولی از نظر دین اگر …
Read More »امام احیاگر/ تصحیح یک تفکر غلط درباره زندگی امام سجاد (ع)
«ما بهجاى اینکه بیاییم زندگى امام حسن مجتبى (علیه السّلام) را جدا، و زندگى امام حسین (علیهالسّلام) را جدا، و زندگى امام سجّاد (علیهالسّلام) را جدا تحلیل کنیم… باید یک انسانى را فرض کنیم که ۲۵۰ سال عمر کرده، و در سال یازدهم هجرت قدم در یک راهى گذاشته، و تا سال ۲۶۰ هجرى این راه را طى کرده است.» …
Read More »متشکّل شدن مجدد شیعه؛ نگاهی به الگوی ویژه هدایت و سیره تبلیغی امام سجاد (ع) و ثمرات آن
شبکه اجتهاد: زندگی امام سجاد «از همه جهت یکی از زندگیهای پر از درس است.» یکی از این جهات، الگوی هدایت و سیره تبلیغی ایشان است. همه شواهد نشان می دهد نیم قرن بعد از حکومت پیامبر اسلامی، جامعه اسلامی چنان به انحراف رفته است که امیدی به اصلاح آن نیست؛ اما به راستی امام سجاد چگونه در طول ۳۵ …
Read More »نیازمند فقهی جدید مبتنی بر مشترکات و مسایل روز جهان اسلام هستیم
مشاور رئیس جمهور در امور اقوام و اقلیتهای دینی و مذهبی گفت: ما احتیاج به یک فقه جدید داریم که مبتنی بر مشترکات و مسائل روز جهان اسلام و عرصه بین الملل باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، ماموستا عبدالسلام کریمی در سومین کنفرانس منطقهای وحدت اسلامی در ارومیه، گفت: ما احتیاج به یک فقه جدید داریم، نه آنکه فقههای فعلی …
Read More »مبنای قانونگذاری و اجرای حجاب در جمهوری اسلامی چیست؟
شبکه اجتهاد: حجاب اسلامی بهعنوان بیرونیترین و قابل لمسترین لایه هویت اسلامی، نشانۀ واضحی برای شناسایی جوامع مسلمان از غیرمسلمان تلقی میشود و بیپرده موضع شریعت را در باب تظاهرات اجتماعی دین در سبک زندگی مؤمنین بهنمایش میگذارد. این وضعیت در اولین نگاه، امکان صورتبندی جوامع را به «اسلامی» و «غیراسلامی» برای هر بینندۀ عادّی هم فراهم میآورد. بیشک، هویت …
Read More »دستهبندی آرای فقهای امامیه درباره حجاب و عفاف
مولف در این کتاب میکوشد در بررسی مسائل مربوط به موضوع، آرای فقهای امامیه را تجمیع و دسته بندی کند، سپس به مراجعه به منابع فقه و بررسی اسناد آن به نتیجه نهایی دست یابد. به گزارش شبکه اجتهاد، موضوع این کتاب بررسی کارکردها با آثار و پیامدهای عفاف در حقوق خانواده است. مقصود از عفاف در عنوان کتاب پاک …
Read More »فقه حکمرانی، از سیاستگذاری تا تنظیمگری و تصدیگری
ما به فقهی نیاز داریم که احکام حلال و حرام و باید و نباید سیاسی که همان رابطه حاکم با مردم و مردم با حاکم را بیان کند، و همان «فقه السیاسه» است که عبارت است از ولایت فقیه و مشروعیت انتخابات و مشروعیت حزب و مشروعیت ولیّ فقیه. علاوه بر آن ما نیاز به فقه حکمرانی داریم. بدین معنا …
Read More »نقد و بررسی دو رویکرد نسبت به اجتهاد در معارف دین
شهید صدر در الأسس المنطقیه للاستقراء میگوید پایگاه حجیت علوم خبرویت نیست یقین است؛ بنابراین در یکمرتبهای باز طبقه مقابل انبیاء را قبول میکنند، درحالیکه همان را نیز نباید قبول کرد. به نظر ما اگر خود خبره پایگاه قولش استناد نداشته باشد نمیتواند آن را حجت بدانید. اخباریین در رجوع به موضوعشناسیها و تخصصها این دقت را نفرمودهاند. به گزارش …
Read More »مطلبی از آخوندخراسانی درباره شیخ فضلالله نوری نسبت میدهند که جز تهمت و افترا چیز دیگری نیست
آیتالله نوری همدانی گفت: عدهای خواستند که بین بزرگان دینی خصوصاً مرحوم آخوند خراسانی و شیخ فضل الله نوری و شخصیتهای همانند صاحب عروه چه در دوران زندگی و چه در تحلیل مسائل بعد شهادت شیخ ایجاد اختلاف نموده و مسائل غیر واقعی نسبت دهند در حالی که همه این بزرگان برای فلاح و صلاح امّت اسلام هم فکر و …
Read More »آیا شیوه جدید پرداخت وام اربعین شرعی است؟
وام اربعین امسال ۱۰ میلیون تومان و از نوع مرابحه بوده و چون قابلیت خرید نقدی و فروش نسیه را دارد، نمیتوان به آن ایراد فقهی گرفت، اما تودیع دو میلیون و ۵۰۰ هزار تومان برخلاف مقررات بانک مرکزی است. به گزارش شبکه اجتهاد، طبق سنوات گذشته زائران اربعین امسال هم میتوانند وام اربعین دریافت کنند اما با تفاوتهایی؛ در …
Read More »اگر فقه بخواهد توسعه پیدا کند، باید مفهوم حکم توسعه یابد/ میخواستیم نظام را اسلامی کنیم ولی فقه را مدرن کردیم!/ برای دستیابی به فقه اداره و سرپرستی جامعه، نیازمند تحول در علم اصول هستیم
رئیس فرهنگستان علوم اسلامی قم گفت: تحول علم اصول هم در محافل حوزوی دارد بسط پیدا میکند که سطح استناد باید ارتقاء یا قواعد استناد تغییر پیدا کند که پیشنهادهای متعددی شده، مثلا بعضی توسعه بنای عقلا را توصیه میکنند که خیلی هم باید دقت کنیم که در گسترش ظرفیت علم اصول، فقه را عرفی نکنیم، مثلا اگر بنای عقلا …
Read More »پنج عامل مهم برای اجتهاد در زمان معاصر
استاد محمد محمدی قائینی ضمن اشاره به عوامل ضروری اجتهاد معاصر تصریح کرد: یکی از نکاتی که در فقه معاصر باید مد نظر قرار گیرد دخالت عقل در کشف حکم است. ما احکام را فقط از کتاب و سنت درمیآوریم در حالی که احکام عقلی هم دخالت دارد و عقل یکی از منابع ما است. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست …
Read More »دوازده گام تا دستیابی به روششناسی فقه نظام ساز
رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه ضمن اشاره به برخی مقدمات برای دستیابی به روششناسی فقه نظامساز تصریح کرد: یکی از مباحث اساسی این است که چه نسبتی میان فقه یا فقه نظامساز با سایر اضلاع دین برقرار است، از جمله باید ببینیم فقه با اخلاق چه نسبتی دارد، چون جدای از اخلاق نمیتوان فقه درست کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، …
Read More »گستردگیِ فقه معاصر و الزامات آن
استاد مجتبی الهی خراسانی ضمن بیان اهداف و اهمیت فقه و اجتهاد در دنیای معاصر به تعریف چیستی فقه معاصر از سه منظر پرداخت و گستره آن را در مطالعات درجه اول و دوم فقهی چون رویکردها، محورها، لایهها، عرصهها، موضوعات، تألیفات و تصنیفات دنبال کرد و در نهایت از الزامات گستردگیِ فقه معاصر سخن گفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، …
Read More »مزایای حقوق شهروندی شیعی در دنیای معاصر/ مسعود راعی
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین مسعود راعی، استاد تمام حقوق بینالملل دانشگاه اصفهان است. او البته سالهاست که علاوه بر تدریس در دانشگاه، در حوزههای علمیه اصفهان نیز به تدریس فقه و دانشهای وابسته به آن میپردازد. از راعی، نزدیک به ۲۰۰ مقاله علمی منتشر شده است. همین نکات او را یکی از بهترین افراد برای بحث از مزایای رقابتی …
Read More »فقه ما در حوزه فناوری و صنعت ۳۰۰ سال عقب است/ فقهای ما در حوزه عقل، اصلاً کار نکردهاند و گزارههای عقلی را بهصورت مفروض در نظر گرفتهاند
فقه ما در حوزه فناوری و صنعت ۳۰۰ سال عقب است. با حساب و کتاب میگویم؛ یعنی تقریباً از ابتدای قرن ۱۸ به بعد، این عقبماندگی شروع شده است. مکاسب و دیگر آثار را که آن دوره نگاشته شده است، یک کلمه در مورد مسائل آن زمان نیست. یعنی فقهای آن زمان اصلاً در جریان آن مسئله نبوده است. البته …
Read More »چرا با قانون پیشنهادی حجاب مخالفم؟/ سیدمحمد کاظمی قهفرخی
شبکه اجتهاد: قانون پیشنهادی جایگاه حجاب را یک مولفه فرهنگی و داخلی به حساب آورده است و همین موضوع باعث شده به لایههای تمدنی و بینالمللی آن که امروز نقطه شروع مسئله بودگی آن در لایههای اجتماعی و سیاسی شده توجه نشود. حجاب در کلام رهبری هم یک امر سیاسی و هم یک امر تمدنی به حساب آمده است اما …
Read More »نسبتسنجی فقهی امر به معروف و نهی از منکر با موارد وابسته
حجتالاسلام الهی پارسا گفت: درصورتیکه «امر به معروف و نهی از منکر» در مذاق شارع خطابی باشد، بسیاری از عناوین شرعی، تعلیمی و ترغیبی همچون: «ابلاغ» و «تبلیغ دین»، «هدایت»، «تعلیم»، «ارشاد جاهل» و…؛ و همچنین بخش عمدهای از عناوین شرعی اصلاحی و تأدیبی همچون «تربیت»، «تنبیه»، «تأدیب» و نیز «اعراض» از «جاهل» و … به دلیل اینکه دارای شاخصههای …
Read More »توضیحات استاد علیدوست پیرامون یادداشت «دفاعی عقیم و پر هزینه»
اختصاصی شبکه اجتهاد: انتشار یادداشتی از این جانب در تاریخ ۱۴۰۲/۵/۱۴ در فضای مجازی واکنشهای متفاوتی را در پی داشت. خلاصه یادداشت این بود: دفاع و صیانت از عملکرد جمهوری اسلامی ایران راه و رسم خود را دارد و این که پای مثل حکومت امام علی علیهالسلام را به میان آورده، برخی فسادها را از آن دوران، ردیف کرده تا …
Read More »تفاوت موضع شیخ فضلالله نوری و سید کاظم یزدی در قبال مشروطه
شبکه اجتهاد: در سالهای گذشته بسیار میشنویم اشخاصی اندر مثالب مشروطه مینویسند و از انحراف مشروطه و از اینکه دیگر مشروطه در دربار انگلیس به بار گذاشته شد. این سخنان روشن است که جدی نیست. کافی است بدانیم مشروطه در زمانی اتفاق افتاد که تحول در سیاست و حکومت و تجدید فرهنگ و مبانی دینی و سیاسی ضرورتی جهانگیر شده …
Read More »درآمدی بر نظریه جنسی اسلام
کتاب «درآمدی بر نظریه جنسی اسلام» تألیف حجتالاسلام والمسلمین حسین بستان، نویسنده و محقق حوزه فقه زنان و عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، از سوی نشر مناهج علم به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، یکی از حوزههای علوم اسلامی و انسانی که از فقر نظریه و نظریهپردازی بهشدت رنج میبرد، حوزۀ مطالعات جنسی است. البته …
Read More »سه واکنش به یادداشت استاد علیدوست
حججاسلام مسعود عالی و احمدحسین شریفی و علیرضا جوادزاده نسبت به یادداشت «دفاعی عقیم و پرهزینه!» واکنش نشان دادند. اختصاصی شبکه اجتهاد: پس از انعکاس یادداشت اخیر استاد ابوالقاسم علیدوست با عنوان «دفاعی عقیم و پرهزینه!» در شبکههای اجتماعی، مبنی بر دفاع و توجیه برخی مبلغان و واعظان مشهور در مشکلات موجود کشور که اوضاع حاکم بر حکومت امام علی …
Read More »مشروعیت تقنین یا عدم مشروعیت؛ محل نزاع فقها و روشنفکران در مشروطیت/ محمد متقیان تبریزی
شبکه اجتهاد: به نظر میرسد، مهمترین ویژگی مشروطیت را باید اعطاء «حق تقنین» به منتخبین مردم دانست. هرچند، مشروطیت دارای ویژگیهای مهمی در عرصه سیاست بوده که مهمترین آن، تقیید و رفع اطلاق العنانی از سلطنت است، لیکن، آنچه که می تواند این تقیید را محقق سازد، بیرون آوردن «امکان تقنین» از حوزه سلطنت و تحدید اختیارات سلطانی در عرصه …
Read More »سیره همسرداری امامان معصوم (ع)
کتاب «سیره همسرداری امامان معصوم(ع)» با محور بازتاب خوشبختی در نهاد خانواده بر پایه اصول و شیوههایی که از عقلانیت وحیانی ائمهاطهار(ع) نشات میگیرد به قلم حجتالاسلام والمسلمین یدالله مقدسی توسط نشر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، چاپ اول کتاب «سیره همسرداری امامان معصوم(ع)» اثر حجتالاسلام والمسلمین یدالله مقدسی است که در پژوهشکده تاریخ …
Read More »فقه تربیتی، وضعیت فعلی و نگاهی به آینده
شبکه اجتهاد: فقر تئوریک و بومی نبودن علوم تربیتی یکی از مهمترین چالشهای جریان تربیت (رسمی و غیررسمی) در ایران و جهان اسلام است. جریان خوباور تولید «دانش تربیت اسلامی»، درحال رشد و توسعه است و لازم است همزمان علم و عملِ تربیت اسلامی در دامنِ انقلاب اسلامی ایران رشد یابد. اسلامیسازی تربیت مانند دیگر عرصههای اسلامیسازی علوم انسانی بدون …
Read More »