قالب وردپرس افزونه وردپرس
خانه / همه مطالب / اجتهاد و اصول فقه / دیدگاه و گزارش (صفحه 11)

دیدگاه و گزارش

چیستی، الزامات و اقتضائات روشی فقه معاصر

چیستی، الزامات و اقتضائات روشی فقه معاصر

استاد حوزه علمیه قم با اشاره به ضرورت برخوردار سازی روش استنباط از عناصر معطوف به شرایط معاصر گفت: برای شکل‌گیری فقه معاصر، معاصر بودن موضوع کافی نیست بلکه لازم است به روش نیز عنصر معاصرت تزریق شود. عناصر معاصرتی برای روش، دست کم چهار عنصر شامل؛ مراجعه به تخصص‌های معاصر در شناخت موضوعات (و در مواردی به مطالعات بینارشته‌ای)، معاصرسازی تطبیق احکام، معاصرسازی تطبیق برخی از قواعد اصولی و حضور بخشی به انسان معاصر در روش استنباط از خاستگاه توجه عمیق به انسان‌شناسی کلامی معطوف به خصایص انسان معاصر و رفتن از این جایگاه به سمت فهم نصوص از …

توضیحات بیشتر »

ظرفیت شناسی علم اصول در تولید علوم انسانی/ علیرضا اعرافی

ظرفیت شناسی علم اصول در تولید علوم انسانی/ علیرضا اعرافی

شبکه اجتهاد: علم اصول یکی از مهمترین علوم اسلامی است که شاید بالندگی و پویایی او در بین علوم اسلامی در قله باشد. در مورد ظرفیت‌شناسی علم اصول، چند سؤال اساسی مطرح می‌باشد: ۱- مبانی علم اصول در بحث‌های علوم انسانی چه تأثیری می‌تواند داشته باشد؟ ۲- روش شناسی علم اصول چه دستاوردهایی در مباحث علوم انسانی خواهد داشت؟ ۳- در زمینه مسائل و ابواب علم اصول بیشترین مسائل و ابوابی که می‌تواند فایده‌رسانی بکند کدام مباحث هستند؟ و همچنین ما می‌توانیم روی کدام یک از نظریه‌هایی که مطرح بودند اتکاء کنیم؟ قبل از پرداختن به بحث اصلی چند اصل …

توضیحات بیشتر »

نواندیش دینی و نوآوری فقهی

نوانديش دينی و نوآوری فقهی

استاد سطوح عالی فقه و اصول حوزه علمیه قم معتقد است: نواندیش دینی و نوآور فقهی، اسلام‌شناس توانمند، زمان‌شناس و نوپردازی است که میان «اصل» و «عصر» جمع می‌کند؛ آن هم جمعی از نوع سالم و نه مکسّر. در عین حالی که عصر و زمانه را در نظر می‌گیرد از اصول اساسی نیز تخطّی نمی‌کند و سعی می‌کند بر اساس آن اصول به صورتی درست، منطقی، ضابطه‌مند و روش‌مند، فتوایی متناسب با زمان و مکان حاضر، صادر نماید. این به معنای برقرار نمودن توازن و تعادل بین اصالت و معاصرت و به معنای رعایت کامل اعتدال در عرصه تئوری‌پردازی و …

توضیحات بیشتر »

فقه نجف به‌خاطر سوق دادن فقیه به سمت حجیت، در نظام‌سازی خیلی کارساز نیست/ فقهی که تمایلی به حل مسائل ندارد فقهی سکولار و تنبل است/ فقه فقها در کشاکش «صناعت و قناعت»

فقه نجف به‌خاطر سوق دادن فقیه به سمت حجیت، در نظام‌سازی خیلی کارساز نیست/ فقهی که تمایلی به حل مسائل ندارد فقهی سکولار و تنبل است/ فقه فقها در کشاکش «صناعت و قناعت»

راه فهم تفاوت در روش‌های اجتهاد نجف و قم، خواندن تطبیقی آثار هر دو روش است؛ فرمولیزه شدن فقه در نجف، اگر با اصول و مبانی دقیق باشد، می‌تواند ما را به نتایج خوبی برساند؛ اما فقه نجف به‌خاطر سوق دادن فقیه به سمت حجیت، در مسائل تمدنی و نظام‌سازی خیلی کارساز نیست؛ چراکه در نظام‌سازی ما فقط به‌دنبال حجت نیستیم؛ بلکه به‌دنبال کشف واقع هستیم. فقه حکمرانی باید به‌دنبال کشف حق باشد و فقهی که تمایلی به حل مسائل ندارد فقهی سکولار و تنبل است. شبکه اجتهاد: اختلاف مورد بحث در مورد مکتب نجف و قم، اختلاف در روش …

توضیحات بیشتر »

روش‌شناسی فقه حکومتی فرهنگستان علوم اسلامی

روش‌شناسی فقه حکومتی فرهنگستان علوم اسلامی

مدل نهایی فقه حکومتی فرهنگستان، استخراج شده از روابط بین تفقه، کار علمی و کار در مدل‌های عینی اجرا برای مدیران است. در این سه لایه، رابطۀ اصلی برای حجیت ـ جایگاه اجتهاد و استنباط ـ است، رابطۀ فرعی برای کار علمی و رابطۀ سوم مدل‌های عینی اجرا است. در این روش محقق به نظریه‌ای می‌رسد که برخوردار از خصوصیت اسلامیت، مشروعیت و حجیت است و کارآمدی دارد و ناظر به اجرا و عینیت بودن را نیز دارد. دیدگاه فرهنگستان به‌هیچ‌وجه معادلات علمی را کنار نمی‌گذارد. به‌هیچ‌وجه تجربیات و مدل‌های عینی اجرا و محاسبات کمی را برای پیاده کردن دیدگاه‌های …

توضیحات بیشتر »

واکاوی ۳۹ اثر شیخ انصاری برای تدوین مبانی اصولی شیخ اعظم

واکاوی 39 اثر شیخ انصاری برای تدوین مبانی اصولی شیخ اعظم

چاپ دوم کتاب «مبانی اصولی شیخ اعظم انصاری» با تصحیح و اضافات که مشتمل بر ۱۵ فصل و ۲۵۹ عنوان و با مطالعه خط به خط همه کتب شیخ انصاری تدوین شده است، توسط انتشارات مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) به زیور طبع آراسته شد. اختصاصی شبکه اجتهاد: در طول تاریخ تشیع، فقها و اصولیان زیادی ظهور و بروز کردند که یا دارای ابتکار و خلاقیت بوده و موجبات پیشرفت این دو علم را فراهم آوردند یا به ترویج و تثبیت آن کمک کردند. به‌تدریج ادوار مختلفی در این پیشرفت‌ها شکل گرفت. شیخ اعظم انصاری یکی از کسانی است که …

توضیحات بیشتر »

گستره فقهِ اجتماعی در عصر غیبت

گستره فقهِ اجتماعی در عصر غیبت

شبکه اجتهاد: احکام اجتماعیِ فقه تفاوتهایی با احکام فردیِ فقه دارد از اینرو اقامه حکومتی بر اساسِ آموزه‌های دینی و فقهی دقّت‌هایی مضاعف می‌خواهد. نگارنده با نفیِ اندیشه سکولار و نیز با نفیِ اندیشه تعطیلیِ احکام اجتماعی در دوران غیبت، تلاش دارد تا راهی سوم ارائه دهد و آن لزوم ابتنایِ احکام اجتماعی بر یقینیات است به عبارتی دیگر با توجه به خطیر بودنِ مسائل اجتماعی، ادله ظنی، اعم از مطلق ظنون یا ظنون خاصه که در فقه فردی مورد استناد واقع ‌می‌شود، در فقه اجتماعی از حجیّت لازم برخوردار نیست. در سطور زیر ابتدا برخی از تمایزهای فقهِ اجتماعی …

توضیحات بیشتر »

گزارشی از کرسی نظریه‌پردازی «محوریه النص القرآنی فی البحث الفقهی»

گزارشی از کرسی نظریه‌پردازی «محوریة النص القرآنی فی البحث الفقهی»

ارائه دهنده کرسی نظریه‌پردازی «محوریه النص القرآنی فی البحث الفقهی» با بیان اینکه به قوانینی مشخص و روشن در علم اصول نیاز است، گفت: نمی‌خواهیم چیزی از اصول حذف کنیم بلکه قصد است مرجعیت قرآن در حد موعظه و نصیحت نشود و به عنوان چند بند در علم اصول نسبت به مرجعیت قرآن اضافه شود بنابراین باید در نظر گرفت چگونه از این ظرفیت و منبعیت استفاده کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین خالد غفوری الحسنی در کرسی نظریه‌پردازی «محوریه النص القرآنی فی البحث الفقهی» که در سالن جلسات مجتمع آموزش عالی بنت الهدی برگزار شد، با بیان اینکه …

توضیحات بیشتر »

معیار مستحدثه بودن مسئله فقهی چیست؟

معیار مستحدثه بودن مسئله فقهی چیست؟

اختصاصی شبکه اجتهاد: کرسی علمی-ترویجی «معیار مستحدثه بودن مسئله فقهی» با ارائه حجت‌الاسلام سیدرضا شیرازی، مدرس حوزه علمیه مشهد و عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم اسلامی بنیاد پژوهش‌های اسلامی و نقادی حجت‌الاسلام والمسلمین محمد قائینی، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم و حجت‌الاسلام دکتر سید علی دلبری، دانشیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی و دبیر علمی حجت‌الاسلام دکتر محمدتقی کریمی، با حضور پژوهشگران پژوهشکده علوم اسلامی در تالار شیخ طوسی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی برگزار شد. حجت‌الاسلام کریمی، دبیر علمی: بحث مسائل مستحدثه و مسائل جدید در فقه یکی از موضوعات بسیار مهم و تعیین کننده در عصر حاضر …

توضیحات بیشتر »

خبر واحد در مسائل عام‌البلوی حجیت ندارد/ چرایی تمایز عقاید سید مرتضی در ناصریات

خبر واحد در مسائل عام‌البلوی حجیت ندارد/ چرایی تمایز عقاید سیدمرتضی در ناصریات

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، گفت: گاهی خبر واحد از مسائل حیاتی و مهم دینی است؛ سیدمرتضی در این زمینه معتقد است خبر واحد در این مسائل، معتبر نیست، زیرا عقلا در مسائل مهمه به خبر واحد اعتنا نمی‌کنند، مگر آنکه اطمینان نسبی ایجاد و محفوف به قرائن قطعی باشد. ببه گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدضیاء مرتضوی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، در نشست علمی «سید مرتضی(ره) و عدم حجیت خبر واحد در مسائل عام البلوی» از سلسله نشست‌های همایش سیدمرتضی، گفت: سید مرتضی، خبر متواتر و خبر محفوف به قرائن قطعی مانند …

توضیحات بیشتر »

تعبد شرعی و خضوع سیدمرتضی در برابر قرآن در اوج عقل‌گرایی

دیدگاه خاورشناسان، شیعیان و اهل سنت درباره کتابت حدیث در صدر اسلام

استاد دانشگاه تهران با بیان اینکه سیدمرتضی گاهی به نقد صریح برخی اخبار آحاد می‌پرداخت و برخی مواقع از آن در احتجاجات استفاده می‌کرد، گفت: سیدمرتضی نسبت به قرآن خضوع فوق‌العاده دارد و روحیه تعبد شرعی در شخصیت وی نهادینه است، لذا عقل‌گرایی او به صورت مطلق نیست که منکر اخبار شود. یبه گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «جایگاه حدیث سیدمرتضی(ره)» از مجموعه نشست‌های سیدمرتضی، ۱۳ دی‌ماه با حضور مجید معارف، استاد دانشگاه تهران و حامد شریعتی نیاسر، عضو هیئت علمی دانشگاه قرآن و حدیث و از سوی دفتر قم بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی به صورت وبینار برگزار شد. …

توضیحات بیشتر »

باید میان مرجعیت فقهی با زعامت و رهبری جامعه فرق گذاشت/ دلیل کافی بر اصل منع زنان از مناصب دینی و اجتماعی نداریم/ وجود مراجع زن نه تنها مایه اختلاط نیست بلکه می‌تواند به صورت نسبی جلو اختلاط را بگیرد

باید میان مرجعیت فقهی با زعامت و رهبری جامعه فرق گذاشت/ دلیل کافی بر اصل منع زنان از مناصب دینی و اجتماعی نداریم/ وجود مراجع زن نه تنها مایه اختلاط نیست بلکه می‌تواند به صورت نسبی جلو اختلاط را بگیرد

مرحوم سیدتقی طباطبایی قمی همه وجوه استدلال مخالفان مرجعیت زنان را رد کرده و از جمله استدلال استاد خود آیت‌الله خویی را غیرمحصل و اخص از مدعا شمرده است؛ زیرا جواز تقلید از زنان مستلزم عهده‌داری امور عمومی نیست و این دو مسئله کاملاً از هم متمایز است؛ زیرا ممکن است زنی مجتهد و در عین تستر و پوشش باشد و دیگران به فتاوای او عمل کنند؛ به ویژه اگر مراجعه‌کنندگان از زنان باشند؛ چنان که زن می‌تواند برای زنان امامت جماعت کند. شبکه اجتهاد: اجتهاد و مرجعیت زنان موضوعی اختلافی در بین علما و فقها بوده است. گروهی با …

توضیحات بیشتر »

آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی، فقیه فیلسوف و مجاهد انقلاب دارفانی را وداع گفت

آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی، فقیه و فیلسوف مجاهد انقلاب دارفانی را وداع گفت

آیت‌الله مصباح یزدی پس از عمری مجاهدت کم نظیر در مسیر اسلام و انقلاب، لحظاتی قبل در سن ۸۶ سالگی دعوت حق را لبیک گفت و به ملکوت اعلی پیوست. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی، بنیان‌گذار و رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، نماینده منتخب مردم استان خراسان رضوی در مجلس خبرگان رهبری، عضو سابق شورای عالی انقلاب فرهنگی، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، رئیس سابق شورای عالی مجمع جهانی اهل‌بیت (ع) که به دلیل تشدید بیماری به یکی از بیمارستان‌های تهران منتقل شده بود، پس از عمری مجاهدت در مسیر اسلام و انقلاب لحظاتی …

توضیحات بیشتر »

سیدمرتضی نقطه اوج عقل‌گرایی در تفکر شیعی/ نقد روایات ضد عقل

تفسیر انقلابی از امام علی(ع) در نوشته‌های دهه چهل و پنجاه خورشیدی

شبکه اجتهاد: سید مرتضی، نقطه اوج عقل گرایی در تفکر شیعی است، به طوری که بسیاری از آراء او متمایز از پیشینیان بود و بعد از او هم، برخی از آنها به فراموشی سپرده شده و کنار گذاشته شد. در این نوشته، خاستگاه عقل گرایی سید مرتضی از نظر توجه به مبحث معرفت شناسی توسط وی به عنوان رکن اول در تفکر، دیدگاه او در عدم حجیت خبر واحد به دلیل غیر علمی بودن آن و نیز نقادی او نسبت به برخی از روایات شگفت مورد بحث قرار گرفته است. به علاوه، شهامت وی در مخالفت با احکام نجومی در …

توضیحات بیشتر »

تأثیر شرایط اجتماعی در اعتقاد سیدمرتضی به عدم حجیت خبر واحد

تأثیر شرایط اجتماعی در اعتقاد سیدمرتضی به عدم حجیت خبر واحد

استادیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی با بیان اینکه سیدمرتضی خبر واحد غیرمحفوف به قرینه معتبر و خبر واحد اهل تسنن همچنین اجماع را قبول ندارد، گفت: شرایط سیاسی و اجتماعی سبب شده تا وی قائل به عدم حجیت خبر واحد شود، وگرنه وی خبر واحد محفوف به قرینه را در شیعه می‌پذیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعلی دلبری، استادیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی، در نشست «رویکردهای سیدمرتضی در اعتبارسنجی احادیث» که به صورت وبینار از سوی بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی برگزار شد، گفت: سیدمرتضی از دو طریق یعنی خبر متواتر و اجماع علمای امامیه برای اعتبارسنجی احادیث …

توضیحات بیشتر »

اراکی: استنباط نظام برمبنای اختراعات و کشفیات خاص فقیه نیست/ علیدوست: آیات و روایات دلالت بر فقه نظام دارند اما همه مشکلات با اصلاح فقه حل نمی‌شود/ کعبی: نقطه آغاز قانون‌گذاری باید فقه نظام باشد

اراکی: استنباط نظام برمبنای اختراعات و کشفیات خاص فقیه نیست/ علیدوست: آیات و روایات دلالت بر فقه نظام دارند ولی همه مشکلات با اصلاح فقه حل نمی‌شود/ کعبی: نقطه آغاز قانون‌گذاری باید فقه نظام باشد

شبکه اجتهاد: اولین جلسه از سلسله جلسات هم اندیشی «فقه نظام» به همت دبیرخانه علوم انسانی اسلامی مفتاح با همکاری دفتر مطالعات تخصصی فقه نظام در محل جامعه مدرسین برگزار گردید. در این جلسه اساتید محسن اراکی، ابوالقاسم علیدوست و عباس کعبی به ارائه مباحث خود پیرامون معانی و ماهیت فقه نظام پرداختند. آنچه پیش روی شما قرا می‌گیرد بخشی از سخنان اساتید در این هم‌اندیشی است. استاد محسن اراکی: درباره فقه (مطلوب) سه تعبیر فقه نظام، فقه کلان و فقه اجتماعی وجود دارد. مرحوم آیت‌الله بروجردی و برخی دیگر از بزرگان همچون امام راحل گاهی از این فقه به …

توضیحات بیشتر »

اگر حکم یا نظریه‌ای در تمام ابواب فقهی به ظلم بینجامد، منتفی است/ فقها به قاعده نفی ظلم بیشتر توجه کنند

اگر حکم یا نظریه‌ای در تمام ابواب فقهی به ظلم بینجامد، منتفی است/ فقها به قاعده نفی ظلم بیشتر توجه کنند

یک مدرس حوزه و دانشگاه گفت: قاعده نفی ظلم فقه شیعه را کاملا به اصل عدل الهی پایبند می‌کند و هر آنچه را در هر باب فقهی با عدل الهی منافات داشته باشد و به تشخیص عقل، ظلم محسوب شود، از شریعت دور می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، به تازگی کتاب «فقه دادگر؛ بررسی ادله، مفاد، مصادیق و گستره قاعده نفی ظلم و نسبت آن با دیگر قواعد فقهی» به قلم حجت‌الاسلام محمد سلطانی، عضو هیئت‌علمی گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان، از سوی نشر معارف، ارگان نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها در ۳۰۶ صفحه چاپ و …

توضیحات بیشتر »

اطمینان عقلائی و ملاک حجّیّت آن؛ ملاحظاتی پیرامون نظریه استاد شهیدی

اطمئنان عقلائی و ملاک حجّیّت آن؛ ملاحظاتی پیرامون نظریه استاد شهیدی

به دلیل فراگیر بودن و محلّ ابتلا بودن اطمینان و دخالت آن در احراز حدّ نصاب تعلّم احکام کلّیّه شرعیّه و عمل خارجی مکلّفین، لغزش هر کس در شناخت آن و لوازم آن، لغزشی عادی نیست و اثرات آن در تحریف دین و سخت‌گیری یا سهل‌انگاری غیر مرضیّ شارع مقدّس مشهود است. اختصاصی شبکه اجتهاد: سی‌وچهارمین عصرانه علمی مدرسه تخصصی فقه امام کاظم علیه‌السلام با ارائه حجت‌الاسلام والمسلمین سید طاهر غفاری با موضوع «چیستی اطمینان و نگاه عقلا به آن» با حضور طلاب و دانش‌پژوهانه این مدرسه تخصصی برگزار شد. این نشست پس از استقبال فضلا از بحث «عدم حجیت …

توضیحات بیشتر »

نقد و بررسی نظریه «عدم حجیت اطمینان»

نقد و بررسی نظریه عدم حجیت اطمینان

اختصاصی شبکه اجتهاد: دومین نشست شبکه نوآوری‌های فقهی صراط با ارائه نظریه استاد محمدتقی شهیدی‌پور مبنی بر «عدم حجیت اطمینان» توسط حجت‌الاسلام والمسلمین سید حسن روحبخش و نقادی حجت‌الاسلام والمسلمین سیدفرید حاجی سیدجوادی و حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالله محمدی و داوری حجت‌الاسلام والمسلمین سید طاهر غفاری، در حوزه علمیه امام کاظم (ع) قم به صورت وبینار برگزار شد. در این نشست علمی حجت‌الاسلام روحبخش (از شاگردان استاد شهیدی) به تقریر نظریه و برخی آثار و ثمرات آن پرداخت و گفت: در این نظریه با در نظر گرفتن تبیین خاصی از مفهوم اطمینان و قطع، سیره عقلا محدود به عمل به قطع …

توضیحات بیشتر »

عرصه‌های نوین حدیث پژوهی؛ از اعتبار سنجی احادیث تا عصری‌سازی روایات و تجمیع قرائن عامه

عرصه‌های نوین حدیث پژوهی؛ از اعتبار سنجی احادیث تا عصری‌سازی روایات و تجمیع قرائن عامه

اینکه پذیرش خبر را منحصر کنیم به وثاقت راوی اشتباه است. ملاک پذیرش خبر وثاقت راوی است اما وثاقت فقط احتراز از کذب نیست بلکه شهرت و سرشناسی او هم مؤثر است. محققان غیرمسلمان هم درگیر این مسئله هستند و برای راستی آزمایی اخبار متعدد و گاه متناقض در این عصر ارتباطات و فضای مجازی تحقیقات و پژوهش‌هایی نموده و منتشر نموده‌‌اند و در نگاه آن‌ها هم، مبانی گرچه اسمشان عوض شده اما روش همان روش قدمای ما در اعتبار سنجی احادیث است. برای مثال، تحقیقی در برزیل انجام شده و مقاله آن موجود است که مبانی راستی آزمایی رسانه‌ای …

توضیحات بیشتر »

علت و معلول در موضوع‌شناسی جایگاه مهمی دارد/ در موضوع‌شناسی باید به اهل‌فن اعتماد کنیم/ علاوه بر تقید به ‌مبانی اجتهاد، در جهات مختلف شریعت به‌روز باشیم

علت و معلول در موضوع‌شناسی جایگاه مهمی دارد/ در موضوع‌شناسی باید به اهل فن اعتماد کنیم/ علاوه بر تقید به مبانی اجتهاد، در جهات مختلف شریعت به‌روز باشیم

اگر فقیهی می‌گوید من از آنچه ستاد کرونا می‌گوید تبعیت می‌کنم و هر موضوعی که آن‌ها لازم می‌دانند من هم به لزوم آن فتوا می‌دهم بر این اساس است که در موضوع شناسی باید به اهل فن اعتماد کنیم. «فاسئلوا اهل الذکر» معنایش فقط مراجعه به اهل‌بیت علیهم‌السلام در علوم الهی نیست؛ بله آن‌ها سرسلسله علوم‌‌‌اند اما در هر موضوعی، اهل ذکر، اهل فن آن موضوع‌‌‌اند و در تشخیص موضوعات هم، چنین است؛ از طرفی تا موضوع تشخیص داده نشود حکم ناقص است. اختصاصی شبکه اجتهاد: سومین نشست تخصصی مدرسه عالی سطح چهار حوزه علمیه خراسان به مناسبت هفته پژوهش …

توضیحات بیشتر »

نسبت میان فلسفه شریعت با فلسفه فقه

طب سنتی کار و رسالت حوزویان نیست/ چگونه می‌توان با خبر واحد بی‌سند، به درمان مردم بپردازیم!

استاد رشاد با بیان اینکه فلسفه شریعت ذیل فلسفه دین تعریف می‌شود، اظهار کرد: شریعت عبارت از آن چیزی شد که در نفس‌الامر از ساحت الهی فرود آمده است، اما فقه معرفتی است که فقیه برای شناخت آن شریعت نفس‌الامری تلاش کرده است و همان چیزی که از ساحت الهی نازل شده را می‌شناسد. پس شریعت، «الفقه المنزل» است و فقه «الشریعه المستنبط» است. به گزارش شبکه اجتهاد، همایش ملی فلسفه دین اسلامی، در روزهای پایانی آذرماه به صورت مجازی برگزار شد. آنچه پیش روی شماست متن صحبت‌های استاد علی‌اکبر رشاد، رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و رئیس شورای …

توضیحات بیشتر »

روش‌ها و عرصه‌های جدید در فقه معاصر

روش‌ها و عرصه‌های جدید در فقه معاصر

مدل‌ها باید بر اساس نگاهی جامع و منظومه وار از احکام فقهی شکل بگیرد. با یک فرع مدل اجتماعی درست نمی‌‌شود، بلکه باید ارزش‌های حاکم بر حکم، هدف از اجراء حکم، کارکرد حکم در جامعه و سایر عناصر مربوط به حکم شناخته شوند. لذا برای کاربردی کردن فقه، نیاز به استخراج نظام واره از فقه در عرصه‌های فراخ و وسیع اجتماعی است تا به مقررات، فرهنگ و مدل‌های زندگی تبدیل شود. اختصاصی شبکه اجتهاد: دومین نشست تخصصی مدرسه عالی سطح چهار حوزه علمیه خراسان به مناسبت هفته پژوهش با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین مجتبی الهی خراسانی، رئیس میز توسعه و توانمندسازی …

توضیحات بیشتر »

مراقب باشیم با شتاب‌زدگی در کشف مقاصد شریعت، دین جدیدی تاسیس نکنیم

مقاصدی که از آیات و روایت و حکم عقل قطعی به دست می‌آیند لحاظ می‌شوند و اگر حکم فرعی فقهی با آن‌ها در تضاد بود کنار گذاشته می‌شود، چرا که کل ما خالف کتاب الله و سنه نبیه را باید کنار گذاشت. چنان که عقل دلیل است و مخصص و مقید عمومات و اطلاقات احکام است، خودش هم می‌تواند در صورت قطعی ضروری بودن حکمی را اثبات کند. ولی باید توجه شود که با دقت مقاصد شریعت را کشف نمود و در این زمینه با شتابزدگی عمل ننمود تا دین جدید حاصل نشود. اختصاصی شبکه اجتهاد: نشست‌های تخصصی مدرسه عالی …

توضیحات بیشتر »

تبارشناسی، چالش‌ها و آینده فقه نظام با تأملی بر اندیشه‌های شهید صدر

تبارشناسی، چالش‌ها و آینده فقه نظام با تأملی بر اندیشه‌های شهید صدر

شبکه اجتهاد: چندی است اعتقاد به نارسایی فقه سنتی رایج در حوزه‌‌های علمیه موجب شده است تا گروهی برای تدوین فقه نظام به شکل فردی و یا با تاسیس موسسات علمی تلاش کنند. طرفداران این اندیشه خود را وامدار شهید صدر می‌دانند. با این وجود اصالت این ادعا نیاز به بررسی دارد. این نوشتار با روش تحلیل محتوا به بررسی تبارشناسی این دیدگاه، ویژگی‌‌ها، چالش‌‌های این تفکر پرداخته به این نتیجه دست می‌یابد که این دیدگاه با دیدگاه شهید صدر در دغدغه‌‌ها، مبنای فکری و نگاه به فقه سنتی متفاوت است. همچنین هنوز این دیدگاه در ابتدای راه بوده لذا …

توضیحات بیشتر »

علم اصول روش‌ نمی‌دهد قاعده‌ می‌دهد/ عدم اطلاع از تأثیر علم اصول در فقاهت، طلاب را بی‌انگیزه می‌کند/ با وجود تدریس حلقات، اعتقاد دارم کفایه ارزشمند است

علم اصول روش‌ نمی‌دهد قاعده‌ می‌دهد/ عدم اطلاع از تأثیر علم اصول در فقاهت، طلاب را بی‌انگیزه می‌کند/ با وجود تدریس حلقات، اعتقاد دارم کفایه ارزشمند است

استاد حمید درایتی گفت: عمده عدم انگیزه در طلاب، عدم علم و اطلاع از تأثیر علم اصول در فقاهت و ادامه مسیر است؛ علم اصول علمی مختص درون حوزه نیست بلکه کاربرد‌های برون حوزوی نیز دارد. علم اصول روش‌ نمی‌دهد بلکه قاعده‌ می‌دهد و ما بی‌نیاز از تنقیح و تحلیل این قواعد برای استنباط نیستیم مخصوصاً در موارد نوظهور کشف، این موارد از منابع صامت دین، جدیت طلاب را‌ می‌طلبد و بدون این جدیت توانایی تولید علم دینی را ندارند. کارکرد، اهمیت، ارزش و ضرورت علم اصول اگر بیان شود موجب انگیزه است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین حمید …

توضیحات بیشتر »

عناصر شکل‌گیری جوامع حدیثی با تأکید بر پایگاه جامع الاحادیث

عناصر شکل‌گیری جوامع حدیثی با تأکید بر پایگاه جامع الاحادیث

رئیس مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور در تبیین بررسی عناصر شکل گیری جوامع حدیثی با تأکید بر پایگاه جامع الاحادیث به بیان پنج ویژگی منحصر به فرد این پایگاه در مقایسه با دو کتاب شریف کافی و بحارالانوار پرداخت. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین بهرامی در نشست علمی مجازی «بررسی عناصر شکل گیری جوامع حدیثی با تأکید بر پایگاه جامع الاحادیث» از سلسله نشست‌های همایش مجازی «علوم انسانی- اسلامی، پژوهش و فناوری» که عصر امروز(شنبه ۲۲ آذر) از سوی مرکز تحقیقات کامپیوتری نور برگزار شد، با اشاره به جامع نگاری حدیث از گذشته‌های دور تا به امروز …

توضیحات بیشتر »

میراث سیدمرتضی؛ گونه‌ها و نوآوری‌ها

میراث سیدمرتضی؛ گونه‌ها و نوآوری‌ها

یکی از تأسیسات سیدمرتضی، فقه مقارن است که اولین نفر در این عرصه است؛ کتاب مسائل الخلاف وی که البته از بین رفته به صورت مفصل در این باره نوشته شده است. در دوره سید، بحث عدد و رؤیت در ماه رمضان مطرح بوده؛ یعنی برخی علمای شیعه قائل به عدد بودند و می‌گفتند ماه رمضان همیشه ۳۰ روزه است؛ شیخ مفید هم ابتدا قائل بود، اما بعداً از آن برگشت، سید از ابتدا مخالف قول به عدد بود و رؤیت را ملاک می‌دانست، در حالی که بسیاری قائل به عدد بودند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین رضا مختاری، …

توضیحات بیشتر »

از پاییز تا زمستان با فصلنامه «پژوهش‌های فقهی»

مطالعه، شناخت، گفت‌وگو/ سجاد علی‌بیگی

«جایگاه توبه در سقوط جرایم علیه امنیت ملی از منظر فقهی و حقوقی»، «نظریۀ اصالت جنگ یا صلح از دیدگاه اباضیه»، «نقد و بررسی دیدگاه آیت‌الله خویی (ره) در حجیت خبر واحد در تفسیر قرآن»، «بررسی امکان وصیت کودکان»،«واکاوی فقهی مقابله‌به‌مثل در ناسزا»، «ضمان ناشی از عدم نظارت شهرداری بر اماکن و معابر عمومی» و «چالش‌های ناظر بر اختلال‌های دوجنسی و تراجنسی در جرایم جنسی و جنسیت‌مدار»  از جمله مقالات اخیر شماره پاییز و زمستان ۹۹ فصلنامه «پژوهش‌های فقهی» است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، فصلنامه علمی- پژوهشی «پژوهش‌های فقهی» در جهت انعکاس جدیدترین یافته‌های فقهی اساتید برجسته حوزه و دانشگاه …

توضیحات بیشتر »

پی‌ریزیِ بنایی هزارساله برای علوم اسلامی

پی‌ریزیِ بنایی هزارساله برای علوم اسلامی

بنای رفیعی که فقهاء و متکلمین شیعه در طول ده قرن گذشته برافراشته و گنجینه‌ی بی‌نظیری که از آثار علمی خود پدید آورده‌اند، همه بر روی قاعده‌یی است که شیخ مفید با این سه بعد جهاد علمی خود پی افکنده است. به گزارش شبکه اجتهاد، شیخ مفید در سلسله‌ی علمای امامیه، فقط یک متکلم و فقیه سر آمد و برجسته نیست، بلکه فراتر از این، وی مؤسس و سرحلقه‌ی جریان علمی رو به تکاملی است که در دو رشته‌ی کلام و فقه، تا امروز در حوزه‌های علمی شیعه امتداد یافته و با وجود برکنار نماندن از تأثرات تاریخی جغرافیایی و …

توضیحات بیشتر »
Real Time Web Analytics Clicky