اجتهاد و اصول فقه

با اصول عملیه، به تنهائی نمی‌توان نظام ساخت/ قواعد فقهیه، به محرز و غیر محرز تقسیم نمی‌شوند

اختلاف بین حقوق مسلمان و کافر، طبیعی و لازمه ذومراتب بودن انسان است

اختصاصی شبکه اجتهاد: با آن که سالیان درازی از قدمت دانش اصول فقه می‌گذرد و در طول این سالها، روش‌های متعددی برای حل مسائل این دانش پیشنهاد شده است، لکن کمتر مطالعه روش شناختی در رابطه با این دانش صورت گرفته است. حجت‌الاسلام والمسلمین محمد باقری شاهرودی، با سابقه چند دهه تدریس سطوح عالی در حوزه علمیه قم، یکی از …

Read More »

نهضت تولید علم در زندگانی امام صادق(ع)/ تلاش امام در سه محور

نهضت تولید علم در زندگانی امام صادق(ع)/ تلاش امام در سه محور

تمدن دو جنبه سخت‌افزاری و نرم افزاری دارد. هم به تولید علم نیاز است و هم به تغییر سبک زندگی. اسلام به دنبال حیات طیبه است. هم به آبادانی دنیا توجه کرده است هم به آخرت. امام صادق(ع) تلاش کرده اند با بیان دین در بعد عقاید و بیان فقه عامل قدرت حکام جور را از آنها بگیرند. شبکه اجتهاد: …

Read More »

احیاگر شرع، امام راستین

اجازه آیت‌الله صافی برای مصرف نصف سهم امام در مقابله با کرونا

شبکه اجتهاد: حضرت آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی در نوشتاری آورده است: باید معارف اهل‌بیت را به گوش همه جهانیان برسانیم تا همگان – که تشنه این علوم هستند- از این اقیانوس بی نظیر معرفت و دانش بهره‌مند گردند. متن یادداشت آیت‌الله صافی گلپایگانی به شرح زیر است: بسم الله الرحمن الرحیم قال الله تعالی: ﴿یَا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللّٰهَ …

Read More »

اندیشه و گفتمانِ جهانی حضرت صادق (ع)؛ راهگشای امروز ما/ از‌‌هادی سروش

چندهمسری در فقهِ اخلاقی/ ‌هادی سروش

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام ‌والمسلمین‌‌هادی سروش استاد حوزه و دانشگاه در نوشتاری با عنوان «اندیشه و گفتمانِ جهانی حضرت صادق (ع)؛ راهگشای امروز ما» آورده است: ۱) ایجاد فضای گفتگو و گردش اطلاعات در مهمترین مسائل سیاسی، اجتماعی و دینی در زمان حضرت صادق به لحاظ گشایش سیاسی که بعد از بنی امیه پیدا شد، توسعه و ارتباط علمی و گفتگو …

Read More »

نرم‌افزار اندرویدی «حیاه الإمام الحسن‌بن‌علی» و «حیاه الامام موسی‌بن‌جعفر» عرضه شد

به همت معاونت بازرگانی و خدمات فرهنگی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور)، نسخه اندرویدی کتاب «حیاه الامام الحسن بن علی علیه السلام» و «حیاه الامام موسی بن جعفر» تولید و عرضه شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، به همت معاونت بازرگانی و خدمات فرهنگی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور) در راستای پاسخگویی به نیاز کاربران در خصوص استفاده از …

Read More »

حوزه علمیه نه تنها مردم، بلکه طلبه‌‌‌‌‌ها را هم از دست داده است!/ ما به طلبه تکلیفی می‌کنیم که خدا به پغمبرش آن را تکلیف نکرده!

منطق اجتهاد باید ارتقاء پیدا کند تا بتواند از عهده مسائل پیچیده فقه نظام بربیاید/ منظور امام از فقه سنتی خیلی وقت‌ها‌ در مواجهه با جریان‌ها‌ی روشنفکری بود

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام محمّدتقی اکبرنژاد مدیر مؤسّسه فقاهت و تمدن سازی که این روزها به ترویج افکار خود در دو دانش اصول و فقه می‌پردازد، کماکان تلاش وافری در عرصه تحوّل در حوزه دارد. او ضمن گفتگویی صریح به تحلیل و نقد اوضاع کنونی حوزه علمیه می‌پردازد. چندی قبل برش‌هایی از آن منتشر شد و در ادامه متن کامل این …

Read More »

عرضه شریعت بدون معیارهای اخلاقی بی‌فایده است/ آن مقدار که در مورد حجاب صحبت کردیم در مورد عفت مردان هم گفتیم؟!

چندهمسری در فقهِ اخلاقی/ ‌هادی سروش

نویسنده و پژوهشگر دینی اهمیت و ارزش حجاب را در دو بُعد انسانی و معنوی مورد بررسی قرار داد و گفت: حجاب عامل صلاح، سعادت و رشد معنوی انسان است و از سوی دیگر سبب حفظ زن در مقابل انسان‌‌‌‌‌های هوسران و هنجارشکن اخلاقی خواهد شد، اما در جامعه‌ای که تهمت، حرمت شکنی و اختلاس وجود دارد تأکید و تأیید …

Read More »

پنج نظریه تمدنی با رویکرد اسلامی/ ظرفیت نرم افزاری تمدن اسلامی در فقه شیعه

۵۰ اثر در دفتر تدوین متون درسی حوزه طراحی شده است/ تکمیل طرح جامع استادی حوزه تا سال آینده

اعرافی در خصوص نقش حوزه‌‌‌‌‌های علمیه شیعه در تمدن اسلامی گفت: در فقه شیعه مفردات نظام وجود دارد و تلاش کسانی مثل شهید صدر برای این بود که این مفردات تجمیع شود و وجود این نظامات نشان دهنده ظرفیت نرم افزاری برای تمدن اسلامی است که در فقه و اندیشه دینی ما وجود دارد لذا برای رسیدن به تمدن اسلامی …

Read More »

در اصول فقه، نباید تسلیم روش تجربیِ مرسوم شد

تولید دانش و مهارت متناسب با جامعه، موجب کارآمدی حوزه علمیه است

اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از موضوعات بسیار مهم و کاربری در علم اصول فقه، کارکرد روش تجربی استقرائی در علم اصول است. اینکه آیا این روش، در علم اصول از کارکرد بالایی برخوردار است یا اینکه چنین روشی مختص به علوم دقیقه، مثل فلسفه و ریاضیات است، محل خلاف است. در این خصوص، گفتگویی با حجت‌الاسلام‌ والمسلمین، دکتر علیرضا پیروزمند، …

Read More »

ضرورت ورود فقه در تکامل نظام اجتماعی

ضرورت ورود فقه در تکامل نظام اجتماعی

شبکه اجتهاد: «فقه اجتماعی» از موضوعاتی است که با این عنوان، سابقه تاریخی زیادی ندارد؛ گرچه بسیاری از تعریف‌هایی که از فقه اجتماعی می‌شود؛ ناظر به مسائلی است که در حوزه فقهی ما سابقه بیش از هزار ساله دارد، ولی با این عنوان، امر جدیدی است که باید مورد دقت قرار گیرد. من پیش از ورود، به نکاتی اشاره‌‌‌‌‌ می‌کنم. …

Read More »

انقلاب فرهنگی با نظریه فقه الحکومه شهیدصدر

باید میان اجتهاد استنباطی و تدبیری ولایی تفکیک شود

ذبیح‌الله نعیمیان معتقد است هنگامی ما می‌توانیم انقلاب فرهنگی را در سطح تمامیت یافته‌ای تعریف کنیم که توانسته باشیم این نیازهای نو شونده را به دین به صورت مناسبی عرضه کنیم. شبکه اجتهاد: فقه‌النظریه که ایده شهید صدر در کتاب «اقتصادنا» است، اگر در عرصه‌های مختلف پیاده شود در عرصه تعلیم و تربیت در عرصه اقتصاد در عرصه امور فرهنگی، …

Read More »

پذیرش طلاب شیعه و سنی در دانشگاه مذاهب اسلامی

پذیرش طلاب شیعه و سنی در دانشگاه مذاهب اسلامی

دانشگاه مذاهب اسلامی از میان طلاب شیعه و اهل سنت، از طریق آزمون اختصاصی در سال تحصیلی ۹۷ -۹۸ در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در رشته‌های فقه و حقوق دانشجو‌‌‌‌‌ می‌پذیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، دانشگاه مذاهب اسلامی بر اساس مجوز وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و با نظارت سازمان سنجش آموزش کشور از میان طلاب حوزه‌‌‌‌‌های …

Read More »

توصیه‌هایی برای توسعه علم اصول فقه/حسنعلی علی‌اکبریان

جزئیاتی از پروژه «حجیت و کارآمدی»

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام ‌والمسلمین دکتر حسنعلی علی‌اکبریان، عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه فرهنگ و علوم اسلامی، در مقاله‌ای تحت عنوان «توصیه‌هایی برای توسعه علم اصول فقه» به تبیین فلسفه‌ی علم اصول پرداخته است. این مقاله در مجله‌ی پژوهش و حوزه، شماره ۲۷ به چاپ رسیده است. نوشتار حاضر گزارش مختصری از این مقاله است. علی‌اکبریان، در مقدمه مقاله، ابتدا به سیر …

Read More »

نظریه خطابات قانونیه، مشکلی را حل نکرده است/ مرحوم سید مصطفی به خاطر خطابات قانونیه برای پدرش دعا می کرد!

مبنای معاملات در زندگی اجتماعی از باب حمل بر صحت است/ عقد سفهی اصلاً اشکال ندارد/ شرط بندی‌ها در فوتبال‌ اگر مبنای علمی داشته باشد صحیح است

اختصاصی شبکه اجتهاد: نظریه خطابات قانونیه که از ابداعات مرحوم امام خمینی بود، موافقان و مخالفان فراوانی در میان دانشیان فقه و اصول دارد. برخی آن را اکسیر اعظم فقه می‌دانند و در رابطه با آثار آن، کتابها و مقالات می‌نویسند و پاره‌ای نیز ترتب هیچ اثری را بر آن برنمی‌تابند. یکی ‌از بهترین کسانی که می‌تواند در این خصوص …

Read More »

حجیت قول امام ربطی به مقوله نبوت ندارد/ حسن انصاری

سلفی‌گری و وهابیت آل سعود آینده‌ای در یمن ندارد/ حسن انصاری

شبکه اجتهاد: «در میان قدمای ما، معتزله دربارۀ شرایط نزول وحی و ریزش فرهنگ عربی در متن مقدس سخن گفته بودند. این هم یک امر نامتعارف بود و منتقدان معتزله، یعنی اشاعره و فقها، سخنان آن‌ها را نمی‌پسندیدند. به هر حال فرهنگ عربی اقتضائاتی داشته و منتقدان معتزله فکر می‌کردند اگر پای این مباحث به میان بیاید، از قدسی بودن …

Read More »

تحولی در گفتمان سازی علوم اسلامی/ تربیت بیش از ۲۰۰ فقه‌پژوه در کارگاه‌‌‌‌‌های مشق اجتهاد

تحولی در گفتمان سازی علوم اسلامی/ تربیت بیش از ۲۰۰ فقه‌پژوه در کارگاه‌‌‌‌‌های مشق اجتهاد

نشست خبری «طرح روشمندسازی علوم اسلامی» و آغاز به کار کارگاه‌‌‌‌‌های «مشق اجتهاد» با حضور اصحاب رسانه، مدیر اجرایی طرح و نیز معاون پژوهش مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع) و دبیر میز تخصصی توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی دفتر تبلیغات برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام سید محمدرضا شریعتمداری در نشست خبری طرح ملی روشمندسازی علوم اسلامی که …

Read More »

علامه امینی چگونه غدیر را به مسئله‌ای برای وحدت اسلامی تبدیل کرد؟

علامه امینی چگونه غدیر را به مسئله‌ای برای وحدت اسلامی تبدیل کرد؟

مرحوم شهید مطهری قبل از انقلاب، مقاله مفصلی درباره کتاب «الغدیر» علامه امینی نوشت و ثابت کرد که الغدیر علامه امینی، وسیله وحدت مسلمین است. شبکه اجتهاد: ۱۲ تیرماه در تقویم کشور روز بزرگداشت علامه امینی نام گرفته است. مؤلف موسوعه یا دایره المعارف بزرگ الغدیر که نقطه عطفی در تاریخ امامت پژوهی و سیر و تطور عقاید شیعیان بود …

Read More »

حذف شریعت در ایران هرگز به بهبود اوضاع منجر نخواهد شد/ سیدیحیی یثربی

حذف شریعت در ایران هرگز به بهبود اوضاع منجر نخواهد شد/ سیدیحیی یثربی

حذف شریعت در ایران هرگز به بهبود اوضاع و به پیشرفت فرهنگی منجر نخواهد شد، بلکه تأثیر معکوس خواهد گذاشت؛ یعنی باعث خواهد شد که واکنش‌های جدی در قبال آن صورت گیرد. همانطور که کشف حجاب به زور سرنیزه واکنش منفی در پی داشت. شبکه اجتهاد: دکتر سیدیحیی یثربی پیشکسوت فلسفه و مفسر قرآن کریم یاداشتی با عنوان «فضایی برای …

Read More »

ثبت‌نام نوبت اول «مشق اجتهاد» آغاز شد/ جهش پژوهی برای طلاب مشهدی

«مشق اجتهاد» و احیای پژوهش در علوم اسلامی/ محمدعلی خادمی‌کوشا

گام اول طرح ملی «روشمندسازی علوم اسلامی» با عنوان «مشق اجتهاد» در مشهد با حضور اساتید مطرح و فقه‌پژوهان برداشته می‌شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دبیرخانه طرح ملی «روشمندسازی علوم اسلامی» با همکاری معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان، نوبت اول از فاز فقه پژوهی این طرح تحت عنوان «مشق اجتهاد» را برگزار می‌کند. این طرح در قالب کارگاه به دنبال …

Read More »

ابن ادریس حلی؛ منتقدی در دوران رکود اجتهاد شیعی

ابن ادریس حلی؛ منتقدی در دوران رکود اجتهاد شیعی

ابن ادریس با خوانش انتقادی آثار شیخ طوسی و نقد علمی آنها توانست بعد از صد سال بر هیمنه و سلطه علمی شیخ‌الطائفه در جهان تشیع خاتمه ببخشد. «حجیت خبر واحد» از جمله موضوعات اختلافی شیخ و ابن ادریس است. شبکه اجتهاد: تأثیر حضور محمدبن حسن طوسی، معروف به شیخ طوسی در قرن پنجم هجری که از آن دوران به …

Read More »

با «اجتهاد ارتباطی»، جامعه‌ی دینی قابل دفاع خواهد بود

با «اجتهاد ارتباطی»، جامعه‌ی دینی قابل دفاع خواهد بود

منظور از اجتهاد ارتباطی این است که وقتی مجتهد می‌خواهد در حوزه قدسی ـ که آموز‌ه‌های مربوط به آن از قبل، در شریعت بیان شده ـ اجتهاد کند باید با سایر مجتهدان در ارتباط ذهنی باشد و از این رهگذر است که نتیجه آن تبدیل به بخشی از زندگی اجتماعی می‌شود و محصولش در سطح اجتماعی می‌تواند مورد فهم قرار …

Read More »

مراعاتِ حجاب برای حفظ کرامت است/ وضعیت امروز حجاب در جامعه‌ مطلوب نیست/ با حجاب اختیاری رو به رو هستیم؛

مراعاتِ حجاب برای حفظ کرامت است/ وضعیت امروز حجاب در جامعه‌ مطلوب نیست/ با حجاب اختیاری رو به رو هستیم؛

حجت‌الاسلام والمسلمین نظری‌منفرد درباره علت لزوم حجاب گفت: اسلام برای حفظ امنیت جامعه و دور کردن استرس و اضطراب از آن، دستور به مراعات حجاب می‌دهد. این مسئله محدود به حجاب نیست و حتی خداوند دستور می‌دهد با عشوه سخن نگویید که مبادا دیگران دچار اضطراب شوند. لذا اسلام نمی‌خواهد هیچ‌گونه ناسالمی در جامعه، وجود داشته باشد. به گزارش شبکه …

Read More »

جایگاه توصیفی – تحلیلی روحانیت و حوزه‌‌های علمیه شیعه

جایگاه توصیفی - تحلیلی روحانیت و حوزه‌‌های علمیه شیعه

این کتاب برای پاسخ دادن به بخشی از این سؤالات و مخصوصاً برای مخاطبان دانشجو و طلبه و همچنین مدیران حوزه‌‌ها نوشته و سعی شده است که با افزودن کتابشناسی و نمایه، پایه‌ای برای پژوهش‌‌های بعدی در این زمینه باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، انتشارات کتاب فردا کتاب “نگاهی به حوزه؛ جایگاه شناسی توصیفی ـ تحلیلی روحانیت و حوزه‌‌های علمیه …

Read More »

مبادا مباحث تحلیلی صرف فلسفه علم اصول، بر مباحث ثمره‌دار غلبه پیدا کند

اگر جوایز «برنده باش» را اسپانسر می‌دهد، مصداق قمار نیست/ برخی بازیهای فکری را مصداق «لعب» نمی‌دانند/ خروج از مصداق قمار، به معنای حلیت پول حاصل از آن مسابقه نیست

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام‌ والمسلمین محمدعلی خادمی کوشا مدیر گروه «دانش‌های وابسته به فقه» پژوهشگاه علوم و فرهنگ اندیشه است. با وی در مورد فواید و چالش‌های فلسفه علم اصول به گفت‌وگو نشستیم. وی با اشاره توهماتی که در این خصوص است ابعاد این موضوع را شفاف نمود. او معتقد است پیش از هر کاری در فلسفه علم اصول، ابتدا …

Read More »

فلسفه‌های مضاف، نگهدارنده علوم هستند/ فلسفه اصول، تجمیع مسائل دانشهای دیگر نیست

نهی از عمل اصحاب رس، به جهت جشن گرفتن نوروز نیست/ مبلغان دینی نباید فرصت نوروز را تبدیل به تهدید کنند/ نهی قرآن از خندیدن، به معنای مرجوحیت شادی نیست

اختصاصی شبکه اجتهاد: فلسفه علم اصول، دانش نوپائی در حوزه‌های علمیه است. دانشی که بسیاری از اصولیان و فقه پژوهان، هنوز از ابواب و کارایی‌های آن بی‌خبرند. در رابطه با کارایی‌ها و چالش‌های فلسفه علم اصول، باحجت‌الاسلام دکتر محمدعلی ایازی، استاد برجسته حوزه علمیه و عضو هیئت‌علمی دانشگاه مفید گفتگو کردیم. او که بیشتر به پژوهش‌های قرآنی‌اش شهره است، سال‌هاست …

Read More »

جنگ مفتی مصر علیه اندیشه‌های سید قطب/ ابطال پایان نامه دکترا درباره «فی ظلال القرآن» در الازهر

جنگ مفتی مصر علیه اندیشه‌های سید قطب/ ابطال پایان نامه دکترا درباره «فی ظلال القرآن» در الازهر

«شوقی علام» مفتی مصر خواستار ممنوعیت افکار «سید قطب» نظریه پرداز جماعت اخوان المسلمین در این کشور شده است. از سوی دیگر دانشگاه الازهر نیز در همین راستا رساله دکتورای یکی از مدرسان دانشکده علوم تربیتی این دانشگاه با عنوان «زن در کتاب فی ظلال القران سید قطب» را ابطال کرده است. به گزارش شبکه اجتهاد از شبکه خبری الجزیره، …

Read More »

بررسی فقهی حرمت کراوات، پاپیون و دستمال گردن

بررسی فقهی حرمت کراوات، پاپیون و دستمال گردن

آنچه بسیاری از متدینین و به خصوص قائلین به حرمت استعمال کراوات، بدان معتقدند، شبیه سازی شدن کراوات از روی صلیب مسیحیان و به تبع، اختصاص این نشانه به ایشان است. تا بدین جای بحث، اگرچه به ظاهر تاریخی صرف است اما وقتی اختصاص آن به مسیحیان، صغرای حرمت تشبه به کفار می‌گردد، بحث، رنگ و بوی فقهی به خود …

Read More »

تمایز منابع فلسفه علم فقه با منابع فلسفه علم اصول/ علی شمشیری

«روش‌های کشف ملاک» و «الگوریتم اجتهاد» در پنجمین کارگاه آموزشی و پژوهشی«فلسفه علم اصول»

اختصاصی شبکه اجتهاد: فلسفه‌های مضافِ به علوم، علومی پسینی و درجه دومی هستند که علوم مضاف الیه را از نگاه بیرونی مورد مداقه قرار می‌دهند. فلسفه هر علمی به معنای گسترده خود، تاریخِ آن علم، مبادی تصوری و تصدیقی علم، روش‌شناسی و ارتباط آن علم مضاف الیه با دیگر علوم را بحث می‌کند. ازاین‌رو فلسفه علم فقه و فلسفه علم …

Read More »

نظام‌سازی با فقه تطبیقی و نه فقه مسئله محور/ اشتباه است هنجارهای فقه نظام را تنها در چارچوب مکانی و زمانی خاصی بگنجانیم

نظام‌سازی با فقه تطبیقی و نه فقه مسئله محور/ اشتباه است هنجارهای فقه نظام را تنها در چارچوب مکانی و زمانی خاصی بگنجانیم

عضو مجلس خبرگان رهبری، فتوای معیار برای رسیدن به نظام سازی را فتوایی دانست که نگاه ساختار گرایانه، محتوا گرایانه و رفتارگرایانه به نظام داشته باشد و تصریح کرد: در میان فقها تفاوت دیدگاه نسبت به مسائل فقهی وجود دارد و باید به فقهی توجه کنیم که اولاً حجت باشد. ثانیاً صائب باشد یعنی ما را به نظام مطلوب برساند. …

Read More »
Real Time Web Analytics