اجتهاد و اصول فقه

عضو مجلس خبرگان رهبری اظهار داشت: گاهی اقتضائات تقریب رعایت نمی‌شود. ما یا نباید در یک عرصۀ جهان اسلامی با این عظمت و با این ابعاد گسترده ورود داشته باشیم یا اگر وارد شدیم، باید اقتضائاتش را بشناسیم. مثلا یکی از اقتضائاتش این است که حوزه باید پای کار تقریب بیاید. نمی‌شود که انقلاب بخواهد، حوزه نخواهد یا حوزه بخواهد، …

کتاب «علامه طباطبائی و تفسیر آیات الاحکام» که به مبانی و روش شناسی علامه در تفسیر این آیات می‌پردازد به قلم حجت‌ا‌لاسلام جواد معین، مدرس دانشگاه علوم اسلامی رضوی تدوین و از سوی انتشارات این نهاد در ۵۰۰ نسخه به چاپ رسید. به گزارش شبکه اجتهاد، علامه سید محمدحسین طباطبایی(ره) از جمله عالمان معاصر است که در دو دانش فقه …

استاد محسن فقیهی گفت: تفقه انقلابی نیازمند فقیه انقلابی است یعنی ابتدا باید فقیه انقلابی باشد تا تفقه او هم در این راستا باشد وگرنه فقاهت او ابتر خواهد بود و کسی که باطنا انقلابی نباشد ممکن است مدتی دوام بیاورد ولی در نهایت از خط خارج خواهد شد. از سوی دیگر استاد عباس کعبی بیان داشت: ما چیزی به …

استاد درس خارج حوزه علمیه گفت: فقه باید حریم خود را بشناسد یعنی نه حق خود را به دیگران بدهد و نه حقی از دیگران بگیرد؛ ما قبل از انقلاب به خاطر برخی تصورات مانند اینکه سیاست ما عین دیانت است و کشاندن فقه به مدیریت کشور وارد ساحاتی شده‌ایم که ماموریت و رسالت فقه نیست لذا تصورات ساده‌ای از …

استاد رضا مختاری گفت: خوانندهٔ کتاب «ایام تحصیل» پی می‌برد که صدر سالیان دراز با علمای رده‌اول نجف و قم هم‌مباحثه و هم‌ردیف بوده است. آیت‌الله شبیری زنجانی بارها در مصاحبه‌های منتشرشده گفته‌اند که مباحثه با آقاموسی مشوق من برای طلبگی بود. همچنین من خودم از ایشان شنیدم که اگر آقای صدر در قم مانده بودند من نویسندهٔ ماهری شده …

شبکه اجتهاد: میان سه واژه قم و فیضیه و حوزه علمیه، به تعبیر شهید آیت‌ﷲ سیدمحمد باقر صدر «قرن اکید» ایجاد شده و بسیاری با شنیدن نام شهر قم، حوزه علمیه به ذهن‌شان متبادر می‌شود. برای بسیاری از مردمی که فقط دورنمایی از حوزه علمیه دارند نیز فیضیه نماد حوزه است و با شنیدن نام حوزه قم، به یاد فیضیه …

مدیر گروه جامعه و فرهنگ مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با تأکید بر توجه فقیه فقه اجتماعی به پیامدهای یک فتوا، گفت: ممکن است آثار منفی در عرصه بین‌المللی و جامعه داشته باشد؛ گاهی اوقات یک فتوا انسجام امت اسلامی را به خاطر تحریک قومیت‌ها و مذاهب مورد خدشه قرار می‌دهد و نباید بیان شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین …

آیت‌الله نوری همدانی با تاکید بر لزوم تقویت ارتباط با مردم و اهمیت رشد آگاهی‌های سیاسی؛ اصلی‌ترین رسالت حوزه‌ها و روحانیت را رسیدگی به امور مردم دانست و تاکید کرد مردم باید احساس کنند علماء در کنارشان هستند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علی خیاط، مدیر حوزه علمیه خراسان و حجت‌الاسلام والمسلمین محمدباقر فرزانه دبیر شورای عالی حوزه علمیه …

اختصاصی شبکه اجتهاد: این روز‌ها مباحثی توسط اساتید درباره «کرامت انسانی» مورد گفتگو واقع شده است که بعضاً به برداشت اشتباه از عبارات علمی آیت‌الله سیستانی در برخی رساله‌ها از جمله «تعادل و تراجیح» اشاره می‌شود. استاد شهیدی که مسلط بر آراء فقهی آیت‌الله سیستانی می‌باشد، معتقد است از اشاره مختصری که ایشان به مسئله کرامت انسانی در دروس‌شان فرموده‌؛ …

این اثر در دو فصل کلی تنظیم شده است؛ فصلی که در آن نخست به نکات کلی درباره حجم و تنوع توقیعات مورد بحث، فضای تقیه‌آمیز صدور آنها، اعتبار اسنادی آنها، جایگاه سفیران چهارگانه و اهتمام و استناد فقهاء به توقیعات پرداخته می‌شود و در فصل دیگر به تفصیل این توقیعات و استنادات به آن بازگو و شرح می‌گردد. به …

اختصاصی شبکه اجتهاد: امروز حوزه‌های علمیه برخوردار از اساتید برجسته و مبرزی در حوزه‌های گوناگون علمی به‌ویژه در حوزه فقه و اصول هستند. دروس خارج فقه و اصول برجسته و عمیقی در حوزه علمیه در حال برگزاری است. تنوع و تکثر این دروس گاه موجب می‌شود طلاب جدید الورود در درس خارج دچار حیرت شده و نتواند به‌سادگی درس مطلوبی …

اگر بخواهیم تصویر روشنی از تحولات موضوع شناسی فقهی به دست آوریم اولاً باید زاویه و رویکرد مطالعه را از وضعیت موجود و حدس زدن سابقه بر پایه آن تغییر دهیم و به واکاوی جدی پیدایی ‌‌‌‌‌اندیشه مطابق رویه فقهی از دل گزاره‌‌های حدیثی تا به تلاش‌‌های امروز آن‌هم در قالب مطالعه جامع روی‌آوریم. ثانیاً پیش از مطالعه تصویر روشنی …

شبکه اجتهاد: برخی از اساتید سطوح عالی و خارج حوزه علمیه پس از برگزاری نشست دوره‌ای بیانیه‌ای را امضاء و منتشر کردند. مفهوم محوری این بیانیه که غایت صدور آن چندان هم روشن نیست، عنوان «حوزه آزاد» است. اما خوب بود امضا کنندگان در مقدمه بیانیه شان مفهوم حوزه آزاد را توضیح می‌دادند. چون در هر چهار بند بیانیه از …

مراسم رونمایی از دانشنامه فقه اهل بیت (ع) به قلم حجت‌الاسلام والمسلمین محمدتقی راشدی خوانساری به همت مجمع نمایندگان طلاب و فضلای حوزه علمیه قم برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین راشدی خوانساری در مراسم رونمایی از کتاب دانشنامه فقه اهل بیت(ع) که در ساختمان مجمع نمایندگان طلاب برگزار شد، اظهار داشت: قریب به ۳۵ سال است که …

در بیانیه پایانی اجلاسیه ضمن تقدیر و تشکر از اقدامات اخیر مدیر محترم حوزه‌های علمیه آورده شد: حوزه آزاد به علت مشکلاتی از جمله برنامه‌ریزی غلط و غیر متناسب، با ماهیت حوزه آزاد رو به اضمحلال است. از جمله مواردی که در وضعیت فعلی حوزه آزاد تأثیرگذار بوده، می‌توان موارد ذیل را برشمرد: رشد بی‌رویه و غیر منطقی مؤسسات حوزوی …

رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) گفت: حقوق شهروندی در جای خودش بیان شود، مستدل هم باید ذکر شود. اصلا دین برای رعایت حقوق آمده است. حق خدا رعایت شود، حق بشر، حق حاکم، حق مردم باید رعایت شود اما اشتباه است یک مطلبی که  نزد همه مسلّم است را در ترازوی اجتهاد قرار دهیم و یک ان قلتی در …

شهید صدر در «مدرسه قرآنیه» تصریح می‌کند که اگر کسی بخواهد فقه را خوب بفهمد باید حتما نظریه اجتماعی را بفهمد تا نظام اجتماعی برخواسته از این نظریه را به دست آورد و بتواند در اجزاء فقه کار کند. تمام فقه‌های تخصصی، منهای این نظام اجتماعی آسیب دارد چرا که بدون آن که به مبانی پرداخته شود، مسئله از خواستگاهش …

مجموعه «اجتهاد و تقلید» حاصل پنج سال تقریر دروس خارج فقه استاد علیرضا اعرافی است که با ویرایش جدید در پنج مجلد از سوی انتشارات اشراق و عرفان چاپ و روانه بازار نشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد اعرافی این موضوع را طی سال‌های ۱۳۹۸ تا ۱۳۹۳ القاء نموده است و عده‌ای از شاگردان تقریر مباحث ایشان را به …

شصتمین اثر حجت‌الاسلام والمسلمین علی نصیری، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم با عنوان «نظریه تصحیح» در ۲۱۴ صفحه از سوی انتشارات وحی و خرد به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، سنت به معنای آن چه که از معصومان صادر شده است، پس از قرآن دومین و مهم‌ترین منبع شناخت دین و استخراج آموزه‌های معرفتی …

جلد اول کتاب «استناد در روش شناخت رجال اسناد» با بهره‌گیری از تحقیقات بدیع آیت‌الله شبیری زنجانی و تحت اشراف استاد سیدمحمدجواد شبیری تهیه و تدوین و از سوی مرکز فقهی امام محمدباقر (ع) به رشته تحریر درآمده و از سوی مرکز تدوین متون و منابع درسی حوزه‌های علمیه به عنوان متن درسی معرفی شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، …

بعضی از آقایان قمی‌ها مسخره می‌کنند نجفی‌ها را که آنها فلسفه بلد نیستند و نمی‌خوانند، این اشتباه است. ما فلاسفه‌ای داریم در نجف که هنوز در قم نداریم، اما فلسفه چون گفتم که ظرفیت می‌خواهد و مقدمات عقلی خوب می‌خواهد، به هر کسی بروز نمی‌کند. الآن بعضی از این آقایانی که در قم درس می‌دهند، من معذرت می‌خواهم و صریحا …

«فقه مقارن بین الادیانی» با ماهیتی فقهی و گرایشی ادیانی‌ می‌تواند شاخه‌‌ای مهم از دانش فقه برای موازنه استدلالی احکام ادیان مختلف بر اساس مطالعه مقایسه‌‌ای در نظر گرفته شود و در عرصه‌هایی همچون تقریب ادیان، حقوق بین الملل و فعالیت‌های جهانی مسلمانان نتایج و فواید قابل توجهی در پی داشته باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی ترویجی «چیستی و …

شبکه اجتهاد: استاد علیرضا اعرافی، مدیر حوزه‌های علمیه از «کتابخانه تخصصی علوم حدیث» تحت اشراف دفتر حضرت آیت‌الله سیستانی (قم) و مدیریت حجت‌الاسلام والمسلمین محمدمهدی معراجی، بازدید کرد. استاد علیرضا اعرافی در بازدید از کتابخانه تخصصی علوم حدیث، ضمن گرامی‌داشت هفته دفاع مقدس و موالید خجسته پیامبر اعظم و امام صادق علیهما السلام و هفته وحدت، حضور در این کتابخانه …

شبکه اجتهاد: چندسالی‌ است که با موج نوظهوری از اظهارنظرهای فقهی از سوی برخی افرادِ حوزوی مواجهیم که تفاوت‌های جوهری با اظهارنظرهای فقهیِ پیش از این دوران دارد. مهم‌ترین ویژگی این نوع فقاهت – که البته با تسامح آن را گونه‌ای فقاهت می‌نامیم- چهار مشخّصه است: ۱- انتخاب موضوع افرادی که در این حیطه به «پژوهشگر فقهی» شناخته شد‌ه‌اند، عموماً …

کتاب «ظرفیت‌های فقهی اصولی در تدوین و توسعه فقه اجتماعی» در ۱۸۷ صفحه به قلم حجت‌الاسلام محمدباقر ربانی توسط مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) به زیور طبع آراسته شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «ظرفیت‌های فقهی اصولی در تدوین و توسعه فقه اجتماعی» با یک نگاه درجه دو، به ظرفیت‌های فقهی اصولی در تدوین و توسعه فقه اجتماعی پرداخته و موضوعاتی …

شبکه اجتهاد: برخی معتقد‌ند علم رجال برای ثراث روایی تهدیدی ویران‌گر است، چرا‌که بر‌اساس داده‌های علم رجال جز تعداد کمی از روایات، روایاتی صحیح نخواهند بود. آیا چنین اعتقاد و نگرشی صحیح است؟ استاد شیخ محمد سند به این سؤال پاسخ می‌دهد. ۱. اشکال یاد‌شده به‌خاطر کاستی یا نا‌راستی علم رجال نیست، بلکه بر‌خاسته از نا‌آگاهی از علم رجال و …

اختصاصی شبکه اجتهاد: بدون شک بیان حضرت استاد ابوالقاسم علیدوست پیرامون هدفمند بودن شریعت اولا و معلّل بودن احکام برآنها امری متین و مسلّم است. لکن همانطور که مبین فرمودند نقطه ثقل بحث، تعیین نسبت مقاصد و استظهارات فقهی است. مسلم است که احکام تابع ملاکات هستند خواه ‌مرکز مصالح را متعلق احکام بدانیم مطلقاً یا خود احکام تاره. و …

شبکه اجتهاد: آیین رونمایی از کتاب «استناد در روش شناخت رجال اسناد» با حضور جمعی از علما، اساتید، فضلاء و محققان حوزه علمیه قم با سخنرانی استاد علیرضا اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه و استاد سید محمدجواد شبیری  در مدرسه فقهی امام محمدباقر (ع) برگزار شد. بخوانید: اعرافی: رجال باید در فضای مناسبات اجتهادی حوزه قرار گیرد/ در بحث‌های رجال به …

استاد شبیری زنجانی گفت: از آیت‌الله بروجردی درخواست کردند که رجال تدریس کنند. ایشان فرموده بودند رجال تدریسی نیست. ایشان یکی از استوانه‌های استوار علم رجال است و ایشان جزء یکی از پنج نفر برتر تاریخ علم رجال است. علت بیان ایشان این است که از اول با این دید که چطور می‌شود کاربر را وارد این علم کرد، به …

شبکه اجتهاد: با درگذشت آیت‌ﷲ غلامرضا صلواتی در سن ۹۵ سالگی، یکی از آخرین شاگردان و بقیهالسلف مراجع عظامی همچون آیت‌ﷲ‌ العظمی بروجردی از حوزه‌های علمیه رخت بربست. آیت‌ﷲ آقای حاج شیخ غلامرضا صلواتی در تاریخ یکم فرودین ۱۳۰۷ هجری شمسی مطابق با ۲۹ رمضان ۱۳۴۶ هجری قمری در شهر اراک بدنیا آمد. پدرش مرحوم آقای اصغر صلواتی (معروف به …