اجتهاد و اصول فقه

شبکه اجتهاد: استاد ابوالقاسم علیدوست در نشست علمی «از فقه فردی تا فقه تمدن‌ساز» که از سوی واحد پژوهش مراکز تخصصی نور حکمت رضوی و فقهی امام رضا(ع) مشهد برگزار شد؛ به دو موضوع «ابعاد مختلف روش استنباط فقه تمدنی» و «لزوم استنباط فقه تمدنی با رویکرد شبکه دلالی (نظام حلقوی، نظام هرمی) در مقابل رویکرد گزاره‌ای»» پرداخت. استاد خارج …

شبکه اجتهاد: دکتر مهدی محقق از جمله شخصیت‌های برجسته ایران است که در حوزه‌های مختلف علوم قدیم و جدید از جمله فقه، فلسفه، ادبیات، تصحیح نسخ خطی، آثار درخور تأملی را از خود برجای گذاشته است. او همچنین در زمینه فعالیت‌های اجرایی نیز تاریخ درخشانی در فرهنگ معاصر ایران دارد. محقق تحصیل علوم شرعی را از حوزه علمیه خراسان در …

شبکه اجتهاد: جناب استاد علیدوست در صحبت اخیر خود در برنامه تلویزیونی سوره چند بار تأکید داشتند که منظورشان از مصلحتی که مبنای حکم است، مصلحت شرعی است. این در حالی است که مصلحت خود مبنای حکم شرعی است. اگر مصلحت مقید به وصف شرعی بودن شود منجر به دور در قانون‌گذاری می‌شود زیرا از طرفی مصلحت مبنای تشریع است …

شبکه اجتهاد: کتاب «یادستان دوران» که به همت انتشارات سوره مهر، نشر یافته است، خاطرات حجت‌الاسلام سید‌هادی خامنه‌ای و یادآور برخی از روزهای گذشته بر اوست. این خاطرات خاصه از دوره محکومیتش در زندان قصر همراه با جزئیات است. روایتش در بیان حالات و سرگذشت افراد خواندنی است و بیانش از تعامل با گروه‌ها، احزاب و دسته‌های درون زندان قصر، …

شبکه اجتهاد: دوستان و دشمنان در حق علامه استاد مصباح یزدی کوتاهی یا ستم کردند. برخی از دوستان ناآگاهانه تنها چهره سیاسی از وی نشان دادند و او را پدر معنوی حزبی خواندند. دشمنان هم آگاهانه به تخریب این دانشمند و حکیم برجسته معاصر پرداختند و جاهلان و بیماران ادامه دادند. اگر آیت‌الله مصباح یزدی در آلمان بود، همچون کانت، …

شبکه اجتهاد: سنت اجازه یکی از سنت‌های ریشه‌دار و باسابقه در اسلام به‌ویژه در میان شیعیان است. (۱) به‌عنوان نمونه یکی از هشت راهی که محدثین بزرگوار و علمای گران‌قدر برای تحمل حدیث (۲) ذکر کرده‌اند، اجازه است. (۳) متن برخی از اجازات نقل حدیث و روایت از قرن چهارم هجری الآن موجود است. البته در این میان، بسیاری از …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله حاج سیدجواد خامنه‌ای، روحانی زاهد و ساده‌زیست اهل آذربایجان بود که در نهایت بعد از سال‌ها درس و بحث در نجف اشرف راهی مشهد شد و آنجا سکنا گزید. روحانی معروف و زاهدی که هنگام رحلت در مشهد علاقه‌مندان زیادی داشت، امّا تمام دارایی‌اش بعد از ۹۱ سال عمر با عزت و ۵۰ سال فعالیت تبلیغی و …

شبکه اجتهاد: پس از وفات میرزای شیرازی، آسید محمد فشارکی زیر بار مرجعیت نرفت. ابتدا مرجعیت به آسید اسماعیل صدر و آمیرزا محمدتقی شیرازی رسید و چون میان مریدانش اختلاف شدیدی پیدا شد، آن دو بزرگوار که مُعْرِض از ریاست بودند، تصمیم گرفتند برای پایان یافتن این اختلاف از مرجعیت فاصله بگیرند، لذا آسید اسماعیل از سامرا به کربلا رفت. …

مراسم بزرگداشت مقام علمی و معنوی مرحوم آیت‌الله سید جواد خامنه‌ای(ره) در نیمه دوّم سال جاری در مشهد مقدس برگزا می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، دبیر ستاد بزرگداشت آیت‌الله سید جواد خامنه‌ای (ره) در جمع خبرنگاران مشهد با خبر آغاز اعلام فعالیت رسمی این ستاد و با اشاره به شخصیت و جایگاه والای معنوی و نیز سیره درخشان عملی و …

موسسه عالی فقه و علوم اسلامی تحت اشراف مقام معظم رهبری «مدرسه تابستانه مسائل فقهی معاصر» را با حضور اساتید حوزه و دانشگاه در شش گروه «فقه معاملات، فقه جزاء، فقه سیاسی، فقه اقتصاد، فقه خانواده، فقه تربیت» برگزار می‌کند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، با تحولات زندگی اجتماعی در دهه‌های اخیر مسائل فقهی نوپدیدی برابر حوزه‌های علمیه قرار گرفت. پرداختن …

دوره کوتاه مدت آموزشی مطالعاتی «طرح فکری در تحقق تمدن نوین اسلامی» ویژه برادران و خواهران حوزوی و دانشگاهی، تحت اشراف استاد سید محمدمهدی میرباقری در مدرسه آزاد فرهنگستان علوم اسلامی قم برگزار می‌شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حسین پیروزمند، مدیر آموزش فرهنگستان علوم اسلامی در گفتگویی از برگزاری دوره کوتاه مدت تابستانه «طرح فکری در تحقق تمدن نوین اسلامی» …

اختصاصی شبکه اجتهاد: گفته شده است که «مراد از قبول روایت، بودن شهرت عملی برابر آن روایت است». از این رو وقتی گفته می‌شود: شهرت عملی و فتوایی، سبب جبران ضعف سند روایت می‌شود، عبارت اخرای این تعبیر است: «روایت او را قبول کرده‌اند». این تعریف به آیت‌الله سید ابوالقاسم خوئی(ره) نسبت داده شده است.(۱) اصطلاح اول در علم درایه …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله عبدالحسین امینی معروف به علامه امینی، نویسنده‌ی کتاب شریف الغدیر، فقیه، محدث، متکلم، مورخ، نسخه‌شناس و از علمای بزرگ شیعه در قرن ۱۴ ق. می‌باشد. ایشان در ۱۲ تیر ۱۳۴۹ در سن ۶۸ سالگی در تهران دار فانی را وداع گفت و پس از تشییع در شهرهای تهران، بغداد، کاظمین، کربلا و نجف، در حجره‌ای از کتابخانه‌ی …

در علم فقه و اخلاق، برگرفته‌شده از نصوص شرعی، گناهان به صغائر و کبائر تقسیم می‌شود. این تقسیم دارای آثار فقهی و اخلاقی متفاوتی است؛ بنابراین نیازمند تحلیل ماهیت و درنهایت تعیین ضابطه برای تشخیص مصادیق و موارد آن است. این نوشتار با مراجعه به نصوص شرعی، اعم از آیات و روایات و به روش کتابخانه‌ای، مسئله را به صورت …

در محدثان مدرسه حله، قواعد سخت‌گیرانه محدثان در دوره مدرسه قم چندان جدی گرفته نشد و محدثان امامیه گاه از مصادر غیر امامی یا مشکوک (مانند نصیریه) روایاتی را در کتب حدیثی خود وارد کردند. افزون بر این احادیث موجود در مصادر صوفیه نیز توسط برخی علاقه‌مندان به تصوف مانند سید حیدر آملی و رجب برسی وارد مجموعه‌های روایی امامیه …

مرکز تخصصی آخوند خراسانی، وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی، در رشته تخصصی «فقه مقارن» از طلاب علاقه مند جهت ثبت نام در آزمون سطح چهار حوزه دعوت به عمل می‌آورد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مرکز تخصصی آخوند خراسانی (ره) وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی، با در اختیار داشتن ۵ گروه آموزشی علوم …

امتحانات شفاهی مقطع تحصیلی خارج فقه و اصول حوزه علمیه خراسان از ۵ تیرماه ۱۴۰۰ آغاز شده و در محل مدرسه علمیه عالی نواب در حال برگزاری است. به گزارش شبکه اجتهاد، امتحانات شفاهی مقطع تحصیلی خارج فقه و اصول از ۵ تا ۱۵ تیرماه در دو نوبت صبح و عصر در مدرسه علمیه عالی نواب برنامه‌ریزی ‌شده است. در …

شبکه اجتهاد: لحظه‌هایی از دیدار و گفت‌وگوی چندساعته استاد سید محمدمهدی میرباقری با استاد سید احمد مددی در باب «حدیث‌شناسی، تاریخ فقه و روش تفقه» (۴ تیرماه ۱۴‌۰۰) گزارش مکتوب این دیدار علمی به‌زودی در «شبکه اجتهاد» منتشر می‌شود.   پیرامون نسبت شأن شارع و موضوع شناسی

اولین پیش همایش اندیشه‌های سیاسی و اجتماعی آیت‌الله محمد فاضل لنکرانی(ره) در مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) برگزار شد و سخنرانان بر کم توجهی حوزه علمیه به بعد علمی اصولی امام خمینی از یکسو و استمرار دیدگاه و شخصیت امام خمینی توسط آیت‌الله فاضل لنکرانی در حوزه تاکید کردند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله سید‌هاشم حسینی بوشهری در اولین پیش …

شبکه اجتهاد: نخستین پیش همایش اندیشه‌های سیاسی و اجتماعی آیت‌الله فاضل لنکرانی (ره) امروز یک شنبه ۶ تیرماه ۱۴۰۰ با سخنرانی استاد سیدهاشم حسینی بوشهری با موضوع: «تحلیل شخصیت علمی و انقلابی آیت‌الله فاضل لنکرانی»، استاد احمد مبلغی با موضوع: «آیت‌الله فاضل لنکرانی امتداد مکتب فقهی امام خمینی(ره)» و استاد حمید پارسانیا با موضوع: «اندیشه‌های اجتماعی آیت‌الله فاضل لنکرانی» در …

رادیومعارف در برنامه «جرعه» با کارشناسی حجت‌الاسلام والمسلمین رضا استادی، ضرورت وجوب حجت را از منظر کتاب اصول کافی بازگو می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد به نقل از روابط عمومی رادیو معارف، برنامه «جرعه» که با هدف تبیین و بررسی احادیث کتاب شریف اصول کافی از شبکه رادیویی معارف پخش می‌شود از دوشنبه، هفتم تیرماه به بررسی حدیث اول باب‌الاضطرار …

«اجتهاد روایت محور و فقاهت مدار» روشی است نو و بدیع که استاد علی نصیری طی ده سال تدریس خارج فقه خود در حوزه علمیه قم بر اساس آن تمشی کرده است. در این نوع از اجتهاد، تأکید و اهتمام آغازین و اساس فقیه بر برشمردن همه روایات هر باب و بررسی همه جانبه سندی و متنی آن‌ها است و …

رساله دکتری رشته فقه مقارن با عنوان «نقش احادیث و آراء اهل سنت در فهم روایات فقهی اهل‌بیت (علیهم‌السلام) با تأکید بر دیدگاه آیت‌ﷲ‌ العظمی بروجردی» با حضور اساتید مشاور و داور در مدرسه عالی فقه تخصصی جامعه المصطفی، در روزهای پایانی خردادماه از سوی حجت‌الاسلام سید محمدحسن حکیم دفاع شد. این رساله با هدف تبیین کاربست‌های بهره‌گیری از احادیث …

استاد خارج قواعد فقه، با بیان اینکه از عصر غیبت، زمان شیخ مفید تا کنون، اصل استناد به قواعد فقهی در کتبی که پیرامون فقه عامّه و خاصّه نوشته شده، یک امر رایج بوده است، گفت:  اصل تأسیس قواعد فقهی به عصر معصومین برمی‌گردد و بسیاری از قواعد فقهی ابتداءً در متن قرآن کریم و در کلمات نبی مکرم اسلام …

شبکه اجتهاد: پس از سقوط صدام و شروع فعالیت‌های علمی حوزه علمیه نجف یکی از مهمترین کارهایی که در فضای علمی شیعه انجام شد اقدام به احیاء نسخ خطی چه در زمینه نگهداری، چه فهرست‌نویسی و چه در زمینه تحقیق نسخ خطی بود. این حرکت علمی، از مهمترین کارهایی می‌باشد که با مشارکت محقّقان عرب و غیر عرب و خصوصا …

نویسنده کتاب «جایگاه قواعد استظهار در حل مسائل مستحدثه» گفت: اگر فقه به سمت مسائل جهان معاصر و مسائل مستحدثه توجه کند، همگان متوجه می‌‌شوند که فقه علم زندگی است و زندگی بشر با فقه درهم تنیده است. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «جایگاه قواعد استظهار در حل مسائل مستحدثه» همراه با رونمایی از دو کتاب «مکتب فقهی محقق …

شبکه اجتهاد: مجلس خبرگان رهبری اگرچه همچون سایر مجالس و نهادهای انتخابی در زمان انتخابات یا دوران مسئولیت، رقابت داغ یا هیاهوی رسانه‌ای ندارد اما جایگاه خاص و منحصر به فرد آن همیشه مورد توجه بوده‌ است. از جمله دلایل عدم هیاهوی رسانه‌ای، اعضای این مجلس است که بخاطر ویژگی خاص آن یعنی «اجتهاد» که منحصر در فقها است عملا …

شوقی علام مفتی مصر تأکید کرد: فتوا یک تخصص است و نیازمند مجوز و اجازه است و نباید شخص غیر متخصص در این زمینه وارد شود. به گزارش شبکه اجتهاد، شوقی علام مفتی مصر در سخنانی اظهار داشت: بشریت اکنون در عصر تخصص زندگی می‌‌کند و به هیچ وجه شایسته نیست که پزشک یا وکیل یا مهندس، مجوزی از سوی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: امروزه کتاب‌هایی با نام‌های ائمه (ع) مشهور گشته‌اند که بایستی با ریزبینی به کنکاش در مورد آن‌ها پرداخت تا بتوان سره از ناسره را شناخت. دو کتاب فقه الرضا و طب الرضا از امام رضا (ع) مورد تفقد برخی قرار گرفته است؛ اما به‌راستی انتساب این دو به حضرت امام رضا (ع) به جاست یا خیر؟ جواد …

کتاب «فراتر از امر بشری» جدیدترین اثر حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، از سوی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در روزهای پایانی خرداد ۱۴۰۰ روانه بازار نشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، این کتاب که انتقاداتی بر دیدگاه‌های عبدالکریم سروش و مجتهد شبستری پیرامون وحی مطرح می‌کند، توسط حجت‌الاسلام عبدالحسین خسروپناه، استاد مطرح حوزه و دانشگاه نگاشته شده است. در بخشی …