قالب وردپرس افزونه وردپرس
خانه / همه مطالب / اجتهاد و اصول فقه (صفحه 5)

اجتهاد و اصول فقه

اجتهاد و اصول فقه

هم‌اندیشی اساتید روش‌شناسی و توانمندسازی علوم اسلامی در مشهد + تصاویر

هم‌اندیشی اساتید روش‌شناسی و توانمندسازی علوم اسلامی در مشهد + تصاویر

دومین و سومین هم‌اندیشی از سلسله هم‌اندیشی‌های توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی در دو محور «جایگاه نیازهای کاربردی در درختواره علوم اسلامی» و «چیستیِ روش و قلمرو روش‌شناسی در علوم اسلامی» با حضور جمعی از متخصصان برجستۀ علوم اسلامی در مشهد مقدس برگزار شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، اگرچه اصطلاح علوم اسلامی به‌خصوص در سال‌های اخیر، کاربردهای گوناگونی یافته، اما همچنان بیشتر به معنای رایج اخصّ (دانش‌های ناظر به کشف و تبیین آموزه‌های اسلام) به کار می‌رود و در یک دسته‌بندی متعارف، عبارت است از: تفسیر و علوم قرآن، علوم و معارف حدیث، کلام اسلامی، فقه و اصول، اخلاق و …

توضیحات بیشتر »

گذر از موزه نشینی؛ تبلور فقاهت در میدان معاصرت

گذر از موزه نشینی؛ تبلور فقاهت در میدان معاصرت

شماره جدید دیده‌بان اندیشه با عناوینی چون: «در حسرت تدبیر اجتهادی»، «خطر ظهور اخباری‌گری جدید»، «فقاهت معاصر جایگزین فقه معاصر»، «عادت به استنباط عرفی»، «متصدی رفاه عمومی» به بررسی شرایط و موانع کارآمدی فقه پرداخته است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، علم فقه، مهمترین ساحت اندیشه دینی برای مدیریت زیست بشری است که وظیفه دارد تا بر روی ادعای جهانی‌‌ و جاودانگی دین، صِحه بگذارد. به دلیل همین اهمیت است که کمتر اندیشمند دغدغه‌‌مندی را می‌‌توان یافت که بحث از کارآمدی این علم در دنیای معاصر را دغدغه خود ندانسته و بدان ورود نکند. از سوی دیگر باید دانست که کارآمدی …

توضیحات بیشتر »

با طعم فقه و چاشنی کلام/ سجاد علی‌بیگی

با طعم فقه و چاشنی کلام/ سجاد علی‌بیگی

اختصاصی شبکه اجتهاد: گزاره‌های فقهی در اسلام، همواره با پیش فرض‌ها و پیش زمینه‌های کلامی همراه بوده است و امروزه خلاء این اعتقادات و جایگاه آن، در جای جای دستورات عملی دین دیده‌ می‌شود. از طرفی دیگر تمام تلاش یک مجتهد فقیه در این است که دستوری حجت‌آور برای مکلف‌اش بیان کند. چرایی حجیت این دستور، از مبانی کلامی برداشت‌ می‌شود. بنابراین مادامی که سنگ بنای اعتقادی درست چیده نشود، عمل به دستورات فقهی در زندگی مکلف، روز به روز سطحی‌تر و به مرور کم رنگ ‌تر‌ می‌گردد. این تفکیک اعتقاد از فقاهت، به کتب کلامی و فقهی نیز سرایت …

توضیحات بیشتر »

تأملی پیرامون «سیره مستحدثه»/ محمد متقیان تبریزی

خطبه فدکیه؛ منبعی برای اندیشه سیاسی/ محمد متقیان تبریزی

شبکه اجتهاد: با نظر به برخی مبانی و ایده‌هایی که برخی از بزرگان طرح کرده‌اند، می‌توان تأملی دیگر هم درباره موضوع «سیره» و از جمله آن «سیره مستحدثه» داشت. اول: با استناد به ادله متعددی مانند «مَا مِنْ شَی‌ءٍ إِلَّا وَ فِیهِ کِتَابٌ أَوْ سُنَّهٌ» و «وَ اللَّهِ مَا تَرَکَ اللَّهُ شَیئاً یحْتَاجُ إِلَیهِ الْعِبَادُ» می‌توان این مبنا را اتخاذ نمود که، شارع مقدس در خصوص هر موضوعی دارای موقفی شرعی است. قدرمتیقن آن است که، هر موضوعی که به «فعل مکلف» ارتباط مستقیم پیدا می‌کند دارای حکم شرعی است. و این موقف شارع نیز با عمومات و اطلاقاتی که …

توضیحات بیشتر »

معرفی چهار اثر جدید مرکز فقهی ائمه اطهار (ع)

معرفی چهار اثر جدید مرکز فقهی ائمه اطهار (ع)

حجت‌الاسلام اکبری شاهرودی مدیر دفتر انتشارات مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام از انتشار ۴ عنوان از آثار جدید این مرکز خبر داد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام اکبری شاهرودی در سخنانی اظهار کرد: اوّلین اثر ارزشمندی که از آن رونمایی شد، کتاب سه جلدی «القواعد الفقهیه» از آثار حضرت استاد محمدجواد فاضل لنکرانی است که نظر به اهمیت قواعد فقهیه در مباحث اجتهادی و فقهی، مجموع هشت قاعده اصلی و مهم فقهی که از ماه رمضان سال ۱۴۲۶ قمری به بعد در درس خارج معظم له مطرح و تبیین گردیده، در این کتاب آمده است. برخی از مطالب مهم …

توضیحات بیشتر »

راه دشوار اصول فقه فعلی تا فقه حقوق شهروندی/ حسن اجرایی

تأملی در پاسخ استفتاء/ صالح رحمتی

اختصاصی شبکه اجتهاد: فقه حقوق شهروندی، از ابواب نوپدید فقه‌های معاصر است. مسائل آن البته الزاماً جدید و کارنشده نیستند؛ اما حتی همان مسائلی که سابقه‌ای در تراث فقهی دارند نیز غالباً به‌صورت مستقل مورد پژوهش قرار گرفته و کمتر از منظر «حق شهروندی» مورد پردازش قرار گرفته‌اند. یکی از چالش‌های فقه حقوق شهروندی اما قابلیت یا عدم قابلیت دانش اصول فقه فعلی برای حل مسائل آن است؛ اینکه آیا این دانش با همین مسائل و قواعد فعلی، تکافوی حل کارآمد مسائل فقه حقوق شهروندی را می‌دهد یا آنکه برای پاسخ‌های کارآمد به این مسائل، لازم است تغییراتی در این …

توضیحات بیشتر »

ارج نامه استاد سید احمد مددی

ارج نامه استاد سید احمد مددی

کتاب «ارج نامه استاد سید احمد مددی» در دو مجلد به اهتمام حجت‌الاسلام محمد غفوری‌نژاد توسط انتشارات حوزه علمیه خراسان به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد سید احمد مددی از مدرسان قدیمی دروس خارج فقه و اصول حوزه علمیّه قم و از شاگردان آیات خویی و سیستانی است. ویژگی مهمّ استاد مددی موسوی، تبحّر فراوان در علوم مختلفی نظیر رجال، جامعه شناسی، روان شناسی، تاریخ، طبّ است که ابداع نظریّاتی هم چون «فقه ولائی» و «انسداد باب علم و علمی»، درس وی را از دروس سنّتی متمایز می‌کند. به‌تازگی «ارج نامه استاد سید احمد مددی» به …

توضیحات بیشتر »

نگاهی به مهندسی نظام تبویب فقه معاصر/ هادی عجمی

نگاهی به مهندسی نظام تبویب فقه معاصر/ هادی عجمی

اختصاصی شبکه اجتهاد: فقه معاصر، حرکتی نو در راه انجام وظیفه‌ای از گذشته بر دوش حوزه‌های علمیه است. فقه معاصر همان فقیه معاصر است که می‌خواهد وظیفه خود را در پاسخگویی به مسائل جامعه خود انجام دهد. همانگونه که شیخ مفید، باید پاسخگوی مسائل خویش می‌بود و همانگونه که شیخ انصاری قدم‌هایی جلوتر از پاسخگویی به مسائل زمان خویش برداشت. اما ازآنجاکه دوران معاصر مسائل پیچیده‌تر و جزئی‌تر شده است، فقه دوران معاصر نیز باید برپایه قدرت عقول زمان خویش پیچیده‌تر و از سویی جزئی‌تر شود؛ در طرح‌ریزی نظام فقهی و در چیدمان هندسی خویش و چه در پاسخگویی به …

توضیحات بیشتر »

حاشیه‌هایی به اهمیت متن!/ سجاد علی‌بیگی

حاشیه‌هایی به اهمیت متن!/ سجاد علی‌بیگی

اختصاصی شبکه اجتهاد: کتاب‌های فقهی گذشتگان علاوه بر موضوع اصلی خود که فقه باشد، دربردارنده‌ی مطالب متفاوت و البته مفیدی است که اگر از اهمیت جنبه‌‌ی فقهی بیشتر نباشد، کمتر نخواهد بود. داده‌های تاریخی، کلامی، رجالی، کتاب شناسی و روش شناختی از جمله‌‌ی آن مطالب می‌باشد که در این نوشتار آن‌ها را در کتاب «السرائر» مرحوم ابن ادریس پی می‌گیریم. این مطالب صحیح یا غلط از حیث دانشی و جنبه‌‌ی پدیدار شناسی، بسیار مهم می‌باشد. لذا نقل آن‌ها یقینا به معنای تایید نمی‌باشد بلکه در مقام تحلیل و شناخت است. از جمله نکات قابل توجه دانشی در السرائر مرحوم ابن …

توضیحات بیشتر »

برخی از بزرگان ضد مقاصد هستند ولی در حیل ربا مقاصدی می‌شوند/ عقل‌گرایانه حرف می‌زنند ولی فتوای اخباری می‌دهند

برخی از بزرگان ضد مقاصد هستند ولی در حیل ربا مقاصدی می‌شوند/ عقل‌گرایانه حرف می‌زنند ولی فتوای اخباری می‌دهند

استاد درس خارج حوزه گفت: برخی از بزرگان قابل توجه ما به خاطر فقدان روش، قرار در آراء ندارند لذا برخی اوقات کاملا ضد مقاصدی هستند ولی مثلا در بحث حیل ربا کاملا مقاصدی می‌شوند گویا همه نصوص اسلام در خدمت مقاصد شریعت بوده است؛ الان هم کسانی داریم که عقل‌گرایانه حرف می‌زنند ولی فتوای اخباری می‌دهند. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست در نشست علمی «روش شناسی علوم اسلامی؛ چیستی، ابعاد، آثار و چالش‌ها» که از سوی پژوهشگاه فقه معاصر در قم برگزار شد، با بیان اینکه فلسفه جزء علوم اسلامی نیست در حالی که پدر و مادر …

توضیحات بیشتر »

چرا نباید از نقل به معنا در روایات بهره ببریم/ علی(ع) هیچگاه عقل زنان را مذمت نکرده است/ کودک‌همسری اساساً با قرآن سازگار نیست

چرا نباید از نقل به معنا در روایات بهره ببریم/ علی(ع) هیچگاه عقل زنان را مذمت نکرده است/ کودک‌همسری اساساً با قرآن سازگار نیست

استاد مهریزی با تأکید بر اینکه چرا نباید از نقل به معنا در روایات بهره ببریم، افزود: اگر کسی به روند جمع‌آوری و نقل احادیث توجه داشته باشد، خواهد دید که اصل بر نقل به معناست مگر اینکه خلاف آن ثابت شود. چون نقل به معنا عقلایی و رایج است. البته در عبادات می‌توانیم مستثنی کنیم ولی در غیر آن نیازی نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی مهریزی، در نشست علمی «روش تدوین شبکه مسائل فقه‌های معاصر» با بیان اینکه ما باید اهتمام به قرآن و آغاز از قرآن کریم را در حل مسائل فقهی معاصر در اولویت …

توضیحات بیشتر »

نگاهی به پژوهش‌های مسائل فقهی و حقوقی بر محور حکمرانی

نگاهی به پژوهش‌های مسائل فقهی و حقوقی بر محور حکمرانی

اعضای هیات علمی پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در نشستی بیش از ۴۰ اثر پژوهشی فقهی و حقوقی بر محور حکمرانی را معرفی کردند. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر اسماعیل آقابابائی در نشست «پژوهش‌های مسائل فقهی و حقوقی بر محور حکمرانی» که با حضور برخی اعضای هیات علمی پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد، در توضیحاتی گفت: تحقیقات ناظر به حکمرانی را‌ می‌توان در دو دسته کلی جا داد: ۱- تحقیقاتی که رابطه حاکمیت، مردم و نهادهای مدنی را مشخص‌ می‌کنند ۲- تحقیقاتی که به نوعی ابزار برای حاکمیت به حساب‌ …

توضیحات بیشتر »

زمینه‌های شکل‌گیری نظریه خطابات قانونیه در اندیشه امام خمینی

زمینه‌های شکل‌گیری نظریه خطابات قانونیه در اندیشه امام خمینی

استاد خارج فقه حوزه علمیه قم با بیان اینکه نظریه خطابات قانونیه امام خمینی (ره) بر روی مبانی‌ای استوار است که باعث تولید و ابداع این نظریه شده است، گفت: شاید خود ایشان التفات به همه مبانی آن نداشته باشد اما باید حوزه علمیه این امتدادها را انجام دهد. مرادمان از مبانی مسائلی است که امام خمینی (ره) صریحا آن را بیان نکرده است و باید با تحلیل به ذهنیت ایشان برسیم. نباید تنها به بیان‌‌ صرف افکار بزرگان و شخصیت‌ها اکتفا کرد زیرا بیان چندباره افکار و تکرار آن‌ها فایده‌ای ندارد بلکه باید افکار و نظریه‌ها را تحلیل کرد …

توضیحات بیشتر »

در جستجوی صحیح‌ترین نسخه فرائد الأصول

در جستجوی صحیح‌ترین نسخه فرائد الأصول

استاد شبیری گفت: در مورد رسائل، دو چاپ در دسترس است؛ یکی چاپ جامعه مدرسین که اختلاف نسخه را نقل نمی‌کند و دیگری چاپ مجمع الفکر که بنا بر آنچه که در مقدمه آمده، هفت نسخه را مد نظر قرار داده و در پاورقی به اختلاف نسخ اشاره ‌می‌شود که این کار خوبی است. اما این کار را کافی نیست و یکی از کارهای لازم در یک کتاب، ارزیابی رابطۀ نسخ با هم است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد سید محمدجواد شبیری در نشست علمی «در جستجوی صحیح ترین نسخه فرائد الأصول» که در مدرسۀ فقهی عالی فقهی امام محمد …

توضیحات بیشتر »

لوازم کشف شبکه مسائل در خصوص فقه‌های معاصر

لوازم کشف شبکه مسائل در خصوص فقه‌های معاصر

نویسنده کتاب «نظریه شبکه مسائل» گفت: اگر عملکرد فقهای معاصر در پرداختن به فقه‌های تخصصی را بررسی کنیم از مجموعه عملکرد این فقها، ‌‌می‌توانیم به روشی برای کشف شبکه مسائل در خصوص فقه‌های معاصر دست پیدا کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «روش تدوین شبکه مسائل فقه‌های معاصر» از سوی پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر با همکاری میز توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی برگزار شد. حجت‌الاسلام والمسلمین ایمان کاظمی‌مقدم؛ نویسنده کتاب «نظریه شبکه مسائل» در این نشست به سخنرانی پرداخت و گفت: در خصوص موضوعی که بنده ارائه می‌‌دهم یعنی روش تدوین شبکه مسائل فقه‌های معاصر باید بگویم …

توضیحات بیشتر »

زیدیه یک مذهب و جریان فکری است نه فقهی/ فقه زیدیه پاسخگوی مسائل نوپدید است/ اجماع سادات اعتبار مهمی در نزد ما دارد

زیدیه یک مذهب و جریان فکری است نه فقهی/ فقه زیدیه پاسخگوی مسائل نوپدید است/ اجماع سادات اعتبار مهمی در نزد ما دارد

یک پژوهشگر مذهب زیدیه اظهار کرد: فقه زیدی یک فقه انتزاعی و نظری نیست. بلکه با توجه به ایده‌ی لزوم تشکیل حاکمیت و همچنین تجربه حکمرانی زیدیه، فقه زیدی تلاش کرده‌است به مسائل و نیازهای روز شامل مسائل فردی و اجتماعی و حکومتی و فرهنگی و اقتصادی و سایر حوزه‌ها پاسخگو باشد. فقه حکومتی جایگاه بسیار مهمی در نزد فقهای این مذهب دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد عبدﷲ حمود العزّی، عضو مجمع علمای یمن در نشستی با عنوان «ظرفیت‌های مذهب «زیدیه» در مواجهه با مسائل نوپدید و فقه معاصر» که در پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر برگزار شد به تبیین …

توضیحات بیشتر »

الکلام فی‌المُجیز!؛ تأملی در صدور اجازات اجتهاد در عصر حاضر

الکلام فی‌المُجیز!؛ تأملی در صدور اجازات اجتهاد در عصر حاضر

نقل می‌کنند که عالمی از شیخ‌انصاری اجازه اجتهاد می‌خواست و شیخ اجازه نمی‌داد و این شخص رفت نزد عالمی و اجازۀ اجتهاد گرفت و آن اجازۀ اجتهاد را آورد نزد شیخ‌انصاری که شیخ‌انصاری هم ذیلش بنویسد «قد صدر من اهله و وقع فی محله» ولی بر خلاف توقع وی، شیخ‌انصاری زیرش نوشت «الکلام فی المُجیز». یعنی کلام در این است که اصلا خود اجازه دهنده مجتهد است یا مجتهد نیست! شبکه اجتهاد: چندی پیش در یکی از گروه‌های حوزوی بحث چگونگی اعطای اجازه اجتهاد در عصر فعلی مطرح گردید و در ادامه از استاد رضا مختاری (محقق توانا و مدیر …

توضیحات بیشتر »

بررسی روش تدوین مسائل فقه‌های معاصر

بررسی روش تدوین مسائل فقه‌های معاصر

نشست «بررسی روش تدوین مسائل فقه‌های معاصر» با ارائه حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا فلاح تفتی و نقادی حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضا پیروزمند و دکتر سیدمصطفی احمدزاده در پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام مصطفی دری دبیر این نشست علمی در آغاز با اشاره به اینکه اصل تعیین چارچوب فقه معاصر محل بحث بین دانشیان این علم است، گفت: تا به حال شبکه مسائل لاغری که برای برخی مسائل تعیین شده، با تلاش‌های شخصی انجام شده است ولی بحث ما در کار گروهی است. مراد ما ارائۀ شبکۀ مسائل یک باب فقهی نیست؛ البته این کار در برخی …

توضیحات بیشتر »

نگاهی دوباره به «خصائص الشریعه»

نگاهی دوباره به «خصائص الشریعة»

استاد درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه، گفت: حلال خدا از حرام‌ها بیشتر است ولی ما آن را برعکس کرده‌ایم و دست و پای افراد را می‌بندیم و این تأثیر منفی بر همه زندگی فرد خواهد گذاشت. خداوند فرموده است چرا طیبات را حرام می‌کنید پس حلال الهی بیش از حرام است لذا نباید دائماً احتیاط، احتیاط درست کنیم و حرام‌ها را به متن بیاوریم و حلال‌ها را به حاشیه ببریم. دین آنگونه که هست باید معرفی شود تا زیبایی آن به مردم چشانده شود. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد احمد مبلغی، عضو مجلی خبرگان رهبری و استاد خارج …

توضیحات بیشتر »

حجاب فقهی، شاخص عفت نیست/ لزوم تقویت تعبد در رعایت حجاب

شرط مرد بودن برای مرجع تقلید شدن از کجا آمده است؟

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه یکی از بهترین راه‌ها برای کاهش بدحجابی، تقویت تعبد شرعی در افراد است، گفت: شاخص عفاف پیچیده است و به این راحتی مشخص‌ نمی‌شود زیرا عفاف مقوله‌ای درونی است از این رو حجاب، تنها شاخص برای عفت نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام مهدی شجریان؛ عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، در نشست «عفاف اخلاقی با حجاب فقهی چه نسبتی دارد؟» با بیان اینکه آنچه در متون فقهی آمده است واژه ستر است زیرا واژه حجاب را در لسان فقها نداریم، گفت: ستر هم به دو معنای …

توضیحات بیشتر »

نقد کتاب «فلسفه اصول فقه» مبتنی بر مبانی کلامی استاد میرباقری

نقد کتاب «فلسفه اصول فقه» مبتنی بر مبانی کلامی استاد میرباقری

نشست نقد قبل از چاپ کتاب «فلسفه اصول فقه، تکامل در مبانی روش تفقه مبتنی بر مبانی کلامی استاد میرباقری» با ارائه حجت‌الاسلام یحیی عبدالهی مولف اثر و پژوهشگر فرهنگستان علوم اسلامی قم و نقد حجت‌الاسلام والمسلمین حسنعلی علی‌اکبریان استاد حوزه و عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در روزهای پایانی آذرماه با حضور علاقه‌مندان در سالن جلسات فرهنگستان علوم اسلامی قم برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام عبدالهی در ابتدای نشست گزارش کوتاهی از ایده‌ای که در این کتاب دنبال کرده‌‌ را بیان نمود و گفت: سرچشمه مباحث فلسفه اصول آبشخور از علم کلام دارد لذا …

توضیحات بیشتر »

حب و بغض زهرای مرضیه حاکم بر ادله شرعیه/ مسعود بُندار

حب و بغض زهرای مرضیه حاکم بر ادله شرعیه/ مسعود بُندار

اختصاصی شبکه اجتهاد: اوامر و نواهی شارع حاکی از محبوبیت و مبغوضیت آن موضوع دارد. محبوبیت علت برای امر و مبغوضیت علت برای نهی شارع است. این کشف لمی است و گاهی کشف انی است که از دستوری که از شرع رسیده است پی به محبوبیت و مبغوضیت آن نزد شارع می‌بریم. بر این اساس اگر صرف محبوبیت و مبغوضیتی به ما برسد بدون امر و نهی می‌توان پی حکم شرعی در این خصوص برد. این نکته در مورد خداوند عزوجل و پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله محرز است و نزاع در مشرع بودن اهل بیت علیهم‌السلام است. …

توضیحات بیشتر »

جایگاه علم اصول در تولید علوم انسانی اسلامی/ امیر رضازاده

جایگاه علم اصول در تولید علوم انسانی اسلامی/ امیر رضازاده

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیا تا به حال تصور صحیحی از خاتمیت داشت‌ایم؟ آنچه از عقاید مسلمه اسلام و قرآن می‌باشد و در علم کلام نیز پیرامون آن بحث شده است، مسئله خاتمیت دین مبین اسلام است. با اثبات شدن توحید و نیز نبوت و امامت، مسأله‌ای که به دنباله آن می‌آید، بایدهای مقدس است. یعنی باید و نبایدهایی که از جانب شارع مقدس برای حرکت دادن انسان به سوی مقصد نهایی او بیان می‌شود و آنچه که ضامن سعادت هر انسانی است همین باید‌ها می‌باشند، به نحوی که اگر زمانی این بایدها نابود بشوند و جعل باید و نبایدها به …

توضیحات بیشتر »

فقه‌های مضاف: رسالت، عملکرد/ بلال شاکری

فقه‌های مضاف: رسالت، عملکرد/ بلال شاکری

اختصاصی شبکه اجتهاد: در سالیان اخیر با انواع فقه‌های جدید و مضاف مواجهیم به گونه‌ای که هر از چندی فقهی جدید در میان عناوین فقه‌های مضاف خودنمایی می‌کند. فقه سیاسی، فقه حکومتی، فقه خانواده، فقه اجتماعی، فقه هنر، فقه محیط زیست و … اما سؤال اساسی درباره تنوع فقه‌های جدید این است: چرا فقه‌های مضاف به وجود آماده‌اند؟ رسالت ایجاد چنین فقه‌‌هایی چیست؟ آیا غایت و هدف از فلسفه وجودی آنها محقق شده است؟ به تعبیر دیگر آیا عملکرد آنها مطابق با رسالت تعریف شده شان بوده است؟ رسالت به نظر‌‌ می‌رسد رسالت فقه‌‌های مضاف، صرفا جمع آوری مسائل مختلف …

توضیحات بیشتر »

چیستی و کارکرد نظریه فقهی/ حامد محمدجانی

چیستی و کارکرد نظریه فقهی/ حامد محمدجانی

شبکه اجتهاد: با توجه به ابهام در چیستی نظریه فقهی و ماهیت نظریه‌پردازی و عدم توافق اندیشمندان معاصر در مصطلحات نوظهور؛ در این نوشتار سعی شده ‌است تجمیع دراسی و منسجمی از چیستی، جایگاه و کارکرد نظریه در اندیشه استاد احمد مبلغی، ارایه شود. یادآوری می‌شود که ورود مجتهدانه فقیه به مسائل معاصر؛ تاسیس رشته‌های تخصصی فقه و مصونیت از چالش‌هایی نظیر چند پاره شدن فقه و نگاه اتمیک به مسائل نوظهور در گروی داشتن نظریه کلامی و نظریه فقهی است. تمایز نظریه کلامی و نظریه فقهی شارع دو فعل دارد به نام تشریع و تکوین علم کلام به تکوین …

توضیحات بیشتر »

شیخ طوسی و نقل از کتاب من لا یحضره الفقیه/ محمدباقر ملکیان

شيخ طوسی و نقل از کتاب من لا يحضره الفقيه/ محمدباقر ملکیان

شبکه اجتهاد: قدمای علمای فریقین معمولاً مأخذ منقولاتشان را نام نمی‌برند. این امر باعث شده که اولاً شناخت مصادر کتب قدماء سخت شود. و ثانیاً در مسأله بازسازی کتاب‌های از دست رفته (که امروزه بسیار مورد توجه قرار گرفته) همیشه اما و اگر و شایدی باقی بماند. در این باره به تفصیل بیشتری باید سخن گفت، اما در این یادداشت تنها به دو نمونه از این عملکرد در کتاب تهذیب الاحکام شیخ طوسی اشاره می‌کنم. ۱. مرحوم شیخ طوسی در تألیف کتاب گرانسنگ تهذیب الأحکام به مصادر زیادی مراجعه کرده است، و همین باعث شده ادعا کند همه روایات فقهی …

توضیحات بیشتر »

اگر فقه، معاصر نباشد، فقه نیست/ فقه معاصر، جامع‌ترین ترکیب واژگانی در فقه‌های نوپدید

اگر فقه، معاصر نباشد، فقه نیست/ فقه معاصر، جامع‌ترین ترکیب واژگانی در فقه‌های نوپدید

رئیس پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر گفت: فقه معاصر فقهی است که از دانش‌های جدید بهره برده و از روش‌های جدید استمداد می‌کند و مسائل قدیمی را بازخوانی کرده و با رویکرد جدید، مسائل را بازخوانی می‌کند و اساساً معاصرت قابل جدایی از فقه نیست و اگر فقه، معاصر نباشد، فقه نیست. البته تقلیل فقه هم به مسائل مستحدثه مشکل‌زا است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد سیدمجتبی نورمفیدی در نشست پژوهشگران پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر، به بررسی چهارچوب مفهومی ترکیب واژگانیِ «فقه معاصر» پرداخت و با تأکید بر اینکه ماهیت فقه معاصر، پرسشی مهم در درون و بیرون حوزۀ علمیه است، …

توضیحات بیشتر »

کمک «تاریخ» برای فهم مؤثر «فقه»

کمک «تاریخ» برای فهم مؤثر «فقه»

استاد جامعه المصطفی العامیه ضمن اشاره به اهمیت پرداختن به تاریخ در علم فقه تصریح کرد: فقه بیش از آنکه وابسته به علوم دیگر از جمله اصول باشد وابسته به تاریخ است یعنی اگر کسی می‌خواهد در آینده مجتهد باشد باید تاریخ بداند. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست معرفی و نقد کتاب بهره مندی فقه از تاریخ با ارائه حجت‌الاسلام صادقی و نقد استاد صفری فروشانی و حجت الاسلام الویری و به همت مجتمع آموزش عالی تاریخ، سیره و تمدن اسلامی و در سالن جلسات مجتمع جامع امام خمینی(ره) برگزار شد. در ابتدای نشست حجت‌الاسلام والمسلمین مصطفی صادقی؛ عضو هیئت …

توضیحات بیشتر »

یار قرآن و تقریب، چند برش از کوشش‌های علمی و تقریبی آیت‌الله محمد واعظ زاده خراسانی (ره)

یار قرآن و تقریب، چند برش از کوشش‌های علمی و تقریبی آیت‌الله محمد واعظ زاده خراسانی (ره)

شبکه اجتهاد: در ادبیات دینی و عامیانه ایرانیان، خدا‌گرایی و دانش‌اندوزی دو قرین و هم‌نشین مهربان‌اند. دانش آنچنان روشن و روشنابخش است که در پرتویِ تابشش نیکی شناخته می‌شود. همچنین دانش‌اندوزانی که بار فزون‌تری از علم برمی‌گیرند، اگرچه به سال خُرد باشند؛ اما به خِرد کهن انگاشته‌ می‌شوند. آنان به خاک بسنده نکرده، از جان فزونی می‌یابند و در گذرگاه دنیا، راه مطمئن‌ و دقیق‌تری به‌سوی آفریدگار می‌پویند. مرحوم آیت‌الله حاج شیخ محمد واعظ‌ زاده (ره) از جمله شاگردان برجسته مرحوم آیت‌الله بروجردی بود که خدمات علمی، فرهنگی و اجتماعی شایانی در کارنامه زندگانی ۹۱ساله‌ی ایشان جلوه‌گری می‌کند. در این …

توضیحات بیشتر »

اخلاق باور فقهی؛ رویکردها و اصول

اخلاق باور فقهی؛ رويکردها و اصول

ارائه دهنده کرسی معتقد است: فقها قبل از پرداختن به استنباط و عملیات فقهی باید رویکرد و اصول اخلاق باور فقهی خود را انتخاب کرده و در استنباط فقهی به آنها ملتزم باشند چراکه اخلاق باور فقهی از مقدمات کار فقهی است که در تمام استنباطات و فتوایی می‌تواند خود را نشان دهد. اخلاق باور فقهی در حقیقت به فقیه می‌گوید چه زمانی اخلاقاً می‌تواند بر اساس ادله باوری را بپذیرد و بر اساس آن فتوا دهد. می‌توان متناسب با آن هر دانشی، اخلاق باور متناسب با آن را توصیه کرد. از سوی دیگر ناقد کرسی تصریح دارد: اگر مقصود …

توضیحات بیشتر »
Real Time Web Analytics Clicky