اجتهاد و اصول فقه

اختصاصی شبکه اجتهاد: نوشتار حاضر حاصل گفتگوی منتشر نشده با مرحوم آیت‌الله محمدهادی معرفت از استادان حوزه علمیه قم و از شاگردان حضرت امام است که با حذف پرسش‌ها و تحریر و فشرده سخنان استاد، فرادید خوانندگان ارجمند قرار می‌گیرد.

اختصاصی شبکه اجتهاد: آقا سید روح‌الله خمینی در روز ۲۰ جمادی‌الثانی سال ۱۳۲۰ هق در شهر خمین در خانواده‌ای علمی و مذهبی متولد شد. پدر ایشان مرحوم آیت‌الله سید مصطفی خمینی از مجتهدین مقیم خمین بود. مرحوم امام خمینی چند ماهه بود که پدر ایشان وفات نمود. برادر بزرگ‌تر امام خمینی آیت‌الله سید مرتضی پسندیده بود و دوران کودکی را …

اختصاصی شبکه اجتهاد: سالروز رحلت حضرت امام، فرصت مناسبی برای واکاوی یکی از مهم‌ترین اصطلاحات فقهی به‌جامانده از ایشان است: فقه جواهری؛ اصطلاحی که هم نواندیشان دینی با تمسک به آن، به نواندیشی می‌پردازند و هم سنتی با علم کردن آن، به مخالفت با جریان نواندیشی دینی می‌پردازند. استاد سید مجتبی نورمفیدی اما علاوه بر تدریس خارج فقه و اصول …

اختصاصی شبکه اجتهاد: تأثیرگذاری کم نظیر امام خمینی بر کشور خود، جهان اسلام و بسیاری از مردم جهان، مرهون چه چیزی است؟ امام چه کرد که در میان همسالان خود، این‌گونه یگانه شد و ملتی را با خود همراه کرد؟

حجت‌الاسلام درایتی در یکی دیگر از نشست‌های «گفتمان معرفت»، نظریه اصولی«خطابات قانونی» امام خمینی(ره) را توضیح داد و بحث خود را با موضوع «نگاهی نو به خطابات قانونی» ارائه کرد و در آن تکمله‌ای برای حل مسأله انحلال تکلیف مطرح نمود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد درایتی در ابتدای بحث به جایگاه نظریه خطابات قانونیه پرداخت و گفت این نظریه …

اختصاصی شبکه اجتهاد: مبانی فقهی و اصولی امام، همواره تحت مواضع سیاسی و حکومتی وی قرار گرفته است. در این میان، به مبانی غیر فقهی و اصولی، مانند مبانی رجالی امام، بسیار کم پرداخته شده است.

شبکه اجتهاد: وقتى پارادایمى رنگ قداست و دینى به خود گرفت، خدشه و تزلزل آن، حتى توسط حوزویان، نه روشنفکران، حرکتى ضد دینى عنوان می‌شود. مقصود آن‏که تصحیح و یا تغییر در اجزا و عناصر این پارادایم در نگاه به زن، نیاز به گفت‏گوهاى عالمانه دارد وگرنه موجهاى تبلیغاتى و سیاسى با شعار دفاع از زن، تنها به سخت و …

حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی مهریزی، عضو هیئت علمی موسسه دارالحدیث در یکی دیگر از نشست‌های «گفتمان معرفت»، بحث خود را با عنوان «تأثیر مطالعات نوین حدیثی در استنباط» ارائه کرد و به جریان‌های حدیثی مختلف معاصر و پیش از آن در شیعه و اهل سنت اشاره نمود، سپس انواع مختلف فعالیت‌های حدیثی و تأثیر آن در استنباط فقهی را بیان کرد. …

عده‌‌ای از فقهای میان سال حوزه به دلایلی، تشخیص داده‌اند کم‌کم وارد عرصه مرجعیت شوند. این کار آن‌ها با سیره عده‌‌ای از بزرگان گذشته که مرجعیت گریز بودند منافات دارد و با سیره عده‌ای دیگر که مرجعیت پذیر بودند مطابق است. طبق انما الاعمال بالنیات، ما حق نداریم آن‌ها را متهم کنیم چنانکه بزرگان قبل را هم متهم‌ نمی‌کنیم. اگر …

استاد تبادکانی، در نشست‌ «گفتمان معرفت» که در مرکز تحقیقات اسلامی وابسته به دفتر آیت‌الله شیخ مصطفی اشرفی شاهرودی برگزار شد، معنای مخالفت با کتاب در روایات باب ترجیح را در قالب سه نظریه و سه نکته تبیین و مطرح کرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد سیدحسن تبادکانی در ابتدای صحبت‌های خود جایگاه پدیده تعارض را تبیین کرد و گفت: …

آیت‌الله رضازاده از علماء و مدرسین عالی حوزه علمیه خراسان در نشستی علمی با عنوان «سلوک و زیّ طلبگی» به بیان مباحث و نقطه نظرات فقهی و اخلاقی پرداخت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیت‌الله رجبعلی رضازاده در این نشست که در ادامه سلسله نشست‌هایی با عنوان «گفتمان معرفت» در شب‌های ماه مبارک رمضان در مرکز تحقیقات اسلامی حوزه علمیه مشهد …

عضو شورای نگهبان به تبیین سنت‌‌های کارآمد حوزه علمیه پرداخت و توضیح داد: طبق دلالت عقل و وحی استفاده از سنت و اندوخته تجربی در صورتی مفید و خوب است که هم کارامد باشد و هم برتر از راه‌‌های جدید باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله مهدی شب‌زنده‌دار استاد خارج حوزه علمیه قم در جلسات علمی موسسه الهادی مشهد به …

شبکه اجتهاد: استاد محمد عندلیب همدانی، محقق، مؤلف و استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم، معتقد است که نهج البلاغه در سه بُعد مهجور می‌باشد که یک بُعد مهجوریت در میان اهل دانش است، در حوزه‌‌ها از قدیم شروح و ترجمه‌‌هایی بر نهج البلاغه نوشته می‌شد، کلاس‌‌های درس نهج البلاغه وجود داشته و دارد، اما هنوز در تمام ابعاد علوم …

امروزه در فقه جای بحث و بررسی و کار تحقیقی بسیاری هست. تشکیلات حوزوی باید قوی شود. آشیخ هاشم آملی می‌گفتند دوست دارم مدرسه‌ای بسازم که یک عده طلبه متمحّض در اصول و فقه بشوند و درس بخوانند، حتی به تبلیغ هم مشغولیت نداشته باشند. یا مثلا آیت‌الله وحید قبل از انقلاب منبر می‌رفت. آشیخ ابوالحسن اصفهانی به ایشان امر …

امیرالمؤمنان، سرور مسلمانان، پایان بخش اوصیاء، نخستین مؤمن به رسالت خاتم پیامبران، باوفاترین شخص به پیمان‌‌هاى الهى و داناترین فرد به احکام الهى و قضایا، باب علم نبى اکرم (صلى الله علیه وآله وسلم)، پرچم هدایت، منبع نور، پاک کننده کعبه از بت و بت پرستى، بى پروا در اجراء احکام الهى، شهید در خانه خدا در حال نماز است. …

کتاب «جاودانه‌ تاریخ» مشتمل بر مجموعه بیانات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در تبیین ابعاد گوناگون شخصیت امیرالمؤمنین علی‌بن‌ابیطالب (ع) است که پس از گردآوری و تدوین در یک ساختار منسجم، توسط انتشارات انقلاب اسلامی منتشر شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، به‌مناسبت سالروز شهادت امیرالمؤمنین علیه‌السلام، به مرور بخش‌هایی از مطالب سودمند این کتاب پرداخته می‌شود. آنچه در فصل اول کتاب …

او جوان بود ولی اگر ایمانش را با ایمان همه سالمندان صحابه می‌سنجیدند بر همه برتری داشت، بلکه سنگین‌تر از آن بود که با ایمان آنها سنجیده شود؛ لعل و مرجان را چه کس گفته است بهتر از خزف جــان عِلوی را چه کس سنجید با نقـش جــدار. آری! فضائل امیرالمؤمنین علیه‌السّلام بیش از آن است که تصوّر شود. به …

بیایید دست به دست هم دهیم و نهج البلاغه را از مظلومیت در آوریم و نهضتی درباره آشنایی با نهج البلاغه در جامعه اسلامی به وجود آوریم. در کتابهای درسی، دبستان‌‌ها و دبیرستان‌‌ها و دانشگاه‌‌ها، نکات آموزنده‌ای از آن مطرح شود. بخش‌‌های بیدار کننده در صدا و سیما و رسانه‌‌ها منتشر شود. محققان حوزوی و غیر حوزوی در بحث‌‌های خود …

شبکه اجتهاد: «مرجعیت آینده» یا همان سوال ساده که «مراجع تقلید در آینده‌ی نزدیک چه کسانی خواهند بود؟» هر از چندی به بهانه‌های مختلف مورد توجه رسانه‌ها قرار می‌گیرد. قاعدتا هر رسانه براساس نوع نگاه و سلایق فکری خود برخی افراد را مناسب این جایگاه می‌داند و این بحث‌ها برخی حواشی احتمالی هم درپی دارد. اما فارغ از رسانه‌ای شدن …

بی‌شک اگر این تعالیم آموزنده و سازنده، به کار گرفته شوند، صلاحِ دین و سدادِ دنیا و فلاحِ آخرت ما تأمین و تضمین خواهد شد و اوضاع فردی و اجتماعی ما سامان خواهد گرفت و باید همواره منتظر رحمت پروردگار مهربان باشیم؛ و اگر خدای ناکرده به این درس‌های بزرگ بی اعتنایی کرده و آن را با بی‌مهری، پایمالِ هواها …

کتاب‌های اصل نزد شیخ و صدوق بوده است، هر چند برخی از طرقی که به آن کتاب‌ها داده‌اند علی‌التحقیق ضعیف است، اما چون خودشان آن کتاب‌ها را داشتند می‌توان با طریق صحیح دیگر به آن کتاب، مشکل صحت سند و آن طریق ضعیف را حل کرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در ادامه سلسله جلسات «گفتمان معرفت» مرکز تحقیقات اسلامی (وابسته …

اختصاصی شبکه اجتهاد: بانوی فرهیخته حاجیه‌خانم صدیقه مقدسی به نقل‌قولی مستقیم از بانو صفاتی پرداخت که مقام معظم رهبری‌ به من (بانو صفاتی) فرموده‌اند: «مسائل زنان را باید زنان حل کنند و زنان باید در مسائل خودشان اجتهاد کنند». برخی از مسائل زنان است که آقایان نمی‌توانند مثل زنان بر آن اشراف داشته باشند. لذا اگر منویات مقام معظم رهبری‌ …

مسئله اساس این پژوهش این است: با توجه به تاثیر شرایط اجتماعی فرهنگی و دینی روزگار مغنیه در شکل گیری تفسیر الکاشف، وی چگونه از حدیث بهره گرفته است؟ همچنین فراز و فرود حدیث در این تفسیر، از چه جایگاه برخوردار است؟ به گزارش خبرنگار اجتهاد، بیستمین شماره دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی «حدیث پژوهی» به صاحب امتیازی دانشگاه کاشان، مدیر …

نکته تعجب برانگیزی که در عمق قضیه نهفته است، تاثیر روانی اجماع بر محققان و متفکران است. یعنی کسی که به خاطر اجماع، از ادله چشم پوشی می‌‌کند، در واقع در خود ادله شک وارد کرده است و این امری است که اتفاق افتاده است. به طوری که می‌‌توان گفت که مقوله مسلمات و اهمیت تاسیس نظام جدید، نقش مهمی …

فقهای سنتی یا استاد ما بوده‌اند یا هم‌بحث ما هستند و با آن‌ها ارتباط داریم. نظر آن‌ها بستگی به این دارد که چه کسی عهده‌دار امور شود. اگر ببینند که هنجارهای جواهری رعایت شده، مخالفتی نمی‌کنند. البته فقهای سنّتی از ورود به این مباحث هراس دارند. می‌گویند اگر ورود ماهرانه‌ای به این کار نشود، چیزهایی سرهم‌بندی می‌شود و در فضای …

مسأله مقاله این است که قلمرو اجتهاد، عملاً منحصر به «احکام فعل مکلف» شده است، آیا ظرفیت فقه، واقعا به همین مقدار است؟ به گزارش خبرنگار اجتهاد، بیست و دومین شماره فصلنامه تخصصی «مبانی فقهی حقوق اسلامی» به صاحب‌امتیازی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران و مدیرمسئولی سیدمحمدرضا آیتی و سردبیری علیرضا فیض در ۲۴۸ صفحه چاپ و …

گاهی یک خود استادپندار در مقوله‌های متنوع و مختلفی ورود پیدا می‌کند که هیچ علامه‌ای را یارای کسب تخصص در جمیع آن نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، اخیرا به هر گوشه نظاره می‌کنیم بنری از یک رشته فقهی جدید یا پوستر از یک سخنرانی با موضوعی شگرف در فقه مضاف را می‌بینیم. این واقعیت که فقه باید به مسائل مورد …

حجت‌الاسلام رهدار گفت: مشخصا آیت‌الله سیستانی به عنوان سمبل نجف وقتی می‌پرسد که در قم چه درس می‌دهید و می‌گویند همین چیزهایی که در نجف تدریس می‌شود، ایشان نهیب می‌زند که در ایران انقلاب شده است پس کِی می‌خواهید فقه حکومتی و مسائل سیاسی و اجتماعی تدریس کنید؟! به گزارش شبکه اجتهاد، قسمت هفتم برنامه تلویزیونی اندیشه محور چهارسو با …

حجت‌الاسلام پسندیده در مراسم رونمایی از «درسنامه‌های حدیثی»، با تأکید بر اینکه احادیث یک گنجینه گران‌قدر است که قابلیت تولید دانش و طراحی یک زندگی خوب برای مردم را دارا است، گفت: فهم روایت به کلیدهایی احتیاج دارد که ما را به لایه‌های عمیق برساند و در اینجا مسئله «فقه الحدیث» معنا پیدا می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، مراسم رونمایی …

سلفیّت که این روزها به بلای جان الازهر تبدیل شده، در حالی به جنگ با مظاهر قرن جدید می‌رود که خود بیشترین بهره را از تکنولوژی‌ روز دنیا می‌برد. شبکه اجتهاد: فتواهای افراطی سلفیان مصر گویا تمامی ندارد. بحث و بررسی‌ها، نقد و انتقادات، صدور فتواهای شاذ و جنجال‌های رسانه‌ای که سلفیان هر ساله همزمان با ماه مبارک رمضان به …