فرهنگ و ارتباطات

نشست خبری کنگره بزرگداشت پنجاهمین سال رحلت آیت‌الله سیّد محمّدهادی حسینی میلانی، روز سه‌شنبه ۲ دی ۱۴۰۴ با حضور خبرنگاران و اصحاب رسانه در سالن شیخ طبرسی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام ‌والمسلمین علی خیاط، مدیر حوزه‌های علمیه خراسان و عضو شورای سیاست‌گذاری کنگره بزرگداشت پنجاهمین سال ارتحال آیت‌الله العظمی محمدهادی میلانی، …

شبکه اجتهاد: وقتی ابزار، جعل را بر سکوت ترجیح می‌دهد، دیگر در مقام جهل نیست؛ در مقام جعلِ اعتبارِبی‌مبناست. اصول عملیه بر جهل بنا شده‌اند؛ اما هوش مصنوعی جهل را برنمی‌تابد. تعارض ساختاری هوش مصنوعی با اصول عملیه تعارضی که هنوز دیده نشده، در نگاه نخست، نسبت هوش مصنوعی با فقه و اصول، نسبتی ابزاری به نظر می‌رسد: ابزارِ تسهیل، …

شبکه اجتهاد: روزگاری مفهومی واقعی در عرصه روحانیت وجود داشت با عنوان «علمای بلاد» که رفته رفته رو به افول گذاشت. این علمای بلاد که مجتهدینی توانمند و آینده‌دار و اکثرا در حوزه‌های نجف یا قم درس خوانده بودند، بعضا اگر در نجف یا قم می‌ماندند در شمار مراجع تقلید یا اساتید برجسته و نامدار جای می‌گرفتند. اما ایشان پس …

 در نشست تحلیلی با حضور سرپرست پژوهشگاه ملی فضای مجازی و رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی اولین نتیجه افکارسنجی زیست مجازی ایرانیان مورد بررسی قرار گرفت. استاد علی نهاوندی در سخنانی تأکید کرد: فضای مجازی امروز بدون چارچوب‌گذاری فقهی و حکمرانی روشن، می‌تواند به بروز بحران‌های اخلاقی، امنیتی، سیاسی و اجتماعی منجر شود. به گزارش شبکه اجتهاد، سرپرست …

اختصاصی شبکه اجتهاد: چندی پیش یادداشتی از نویسنده‌ای در عرصه مسائل اجتماعی منتشر شد که در آن، پرسش‌هایی درباره سخنان یکی از بزرگان حوزه علمیه پیرامون «دوران طلایی حوزه» مطرح شده بود. تلاش نویسنده برای دقت در واژگان یک عالم دینی و به اشتراک گذاشتن چالش‌های ذهنی خود در قالب گفت‌وگو، اقدامی مناسب است. با این حال، نکاتی در نقد و …

رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس، در نشست علمی ابعاد فقهی متاورس تأکید کرد: فناوری متاورس فراتر از فضای مجازی است و برای مدیریت حضور، غوطه‌وری و تعاملات کاربران در این جهان نوظهور، تدوین یک نظام‌نامه فقهی جامع ضروری است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام و المسلمین علی نهاوندی رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی، در نشست علمی «ابعاد فقهی …

مسئول کرسی‌های نظریه پردازی حوزه علمیه قم گفت: آزادی بیان در زمینه مقدسات باید به گونه‌ای باشد که مصالح کشور و وحدت امت را برهم نزند ضمن اینکه این مباحث در محیط‌های علمی و آکادمیک از جمله کرسی‌های نظریه پردازی بیان شود. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست، عضو جامعه مدرسین و مدرس خارج فقه و اصول حوزه علمیه …

شبکه اجتهاد: چندى ست که کرارً افرادى به اینجانب مراجعه کرده و یا نامه نوشته‌اند و از انتشار اخبارى در فضاى مجازى راجع به ائمه اهل بیت(علیهم السلام) بسیار نارحت بودند و از من مى‌خواستند که در این باره اقدامى کنم.چند روزى صبر کردم سرانجام تصمیم گرفتم که مطالبى را به عنوان نصیحت و ارشاد بگویم شاید عرائضم مؤثر باشد. …

شبکه اجتهاد: چند سالی است که دیدگاهی متمایز در همگرایی اسلامی با رویکردی معرفتی، در گوشه‌ای از حوزه علمیه قم ظهور و بروز یافت و چاره تقریب را گفت‌وگو در مسئله امامت دانست. دیدگاهی که در آغاز با گاردهایی بسته و پیام‌هایی نا امید کننده روبرو بود، گاهی گفته می‌شد‌ این مسئله تنش زاست نه تقریب ساز، گاهی شنیده می‌شد …

کتاب «روش‌شناسی مطالعات اسلامی در غرب» حاصل کوشش‌های علمی و فکری دکتر عبدالعزیز ساچادینا، اسلام‌پژوه و استاد دانشگاه ویرجینیا است؛ اثری که از حیث روش‌شناختی شایان توجه ویژه می‌باشد. این کتاب از شش فصل تشکیل شده است: نویسنده در پنج فصل نخست به تبیین و تحلیل دوره‌های گوناگون اسلام‌شناسی در غرب می‌پردازد و در فصل ششم، روش پیشنهادی خود را …

شبکه اجتهاد: دکتر عبدالعزیز ساچادینا؛ شاگرد نامدار علی شریعتی و استاد برجسته مطالعات اسلامی در دانشگاه‌های آمریکا در سن ۸۳ سالگی درگذشت. او که از شیعیان هندی‌تبار متولد تانزانیا بود، در اواسط دهه شصت میلادی مدتی در دانشگاه فردوسی درس خواند و علی شریعتی و جلال‌الدین آشتیانی از استادانش بودند. در دوران تدریس و پژوهش در غرب نیز او از …

دکتر عبدالعزیز ساچادینا، اسلام‌پژوه و استاد مطرح مطالعات اسلامی در دانشگاه‌های آمریکا، در سن ۸۳ سالگی درگذشت. او که شیعه‌ای هندی‌تبار بود، کارشناسی مطالعات اسلامی را در دانشگاه علیگر هند گذراند و در سال ۱۹۶۷ برای تحصیل در رشته زبان و ادبیات فارسی وارد دانشگاه فردوسی مشهد شد. ساچادینا در این دوران از مرحوم علی شریعتی بهره برد و بخشی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: نوشتار پیش‌رو، نقدی روش‌شناختی بر مبانی معرفت‌شناختی آقای عبدالرحیم سلیمانی اردستانی در مواجهه با روایات تاریخی، به‌ویژه واقعه‌ی شهادت حضرت زهرا علیها‌السلام است. استدلال اصلی این است که معیار سخت‌گیرانه‌ی ایشان برای پذیرش گزاره‌ها، ریشه در نوعی «یقین‌گرایی خام» و «مبناگرایی دکارتی» دارد که با اصول پذیرفته‌شده در «فلسفه علم» و عقلانیت مدرن در تضاد است. نوشتار …

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدتقی سبحانی و حجت‌الاسلام والمسلمین حمید شهریاری تأکید کردند که غدیر به دلیل برخورداری از ویژگی‌های بی‌نظیرِ «رویداد تاریخی مسلّم و بی‌اختلاف در اصل وقوع»، «اجتماع استثنایی به اراده مستقیم پیامبر(ص) در حساس‌ترین مقطع تاریخی»، «نمایش واقعی و مستند هدایت‌گر (نه صرف حدیث)» و «دغدغه مشترک پیامبر(ص) برای آینده امت و جلوگیری از بازگشت به جاهلیت»، بزرگ‌ترین ظرفیت …

شبکه اجتهاد: ماجرای درجِ عکسِ شهیده «نیلوفر قلعه‌وند» در رسانه وابستهٔ به رهبری و حواشیِ آن، بهانه‌ای شد برای بازکاوی در نسبت شهادت با دو چیز: یکی پیشینهٔ گفتار و کردارِ شهدا، دیگری هم روایت‌های رسمیِ پسینی یا روتوش‌های رسانه‌ای از ایشان. مسئله فقط «حجاب» نیست؛ برخی شهدا ممکن است دارای شغل یا سبکِ زیستِ شبهه‌دار هم بوده باشند! بلکه …

استاد عبدالهادی مسعودی معتقد است: هوش مصنوعی صرفاً یک ابزار فناورانه نیست، بلکه یک فناوری است که در ابتدا باید آموخته شود و سپس در کاربردهای تخصصی مورد بهره‌برداری قرار گیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالهادی مسعودی رئیس دانشگاه قرآن و حدیث در سخنانی به تشریح رویکرد ساختارمند مجموعه دارالحدیث در مواجهه با هوش مصنوعی پرداخت. وی تأکید …

شبکه اجتهاد: عنوان «حجت‌الاسلام» (به‌معنای لغوی: دلیل و برهان اسلام) عنوانی است که به علمای شیعه اعطا می‌شود. این عنوان در آغاز، صرفاً جنبه‌ی تشریفاتی داشت، اما به‌تدریج به عنوان نشانه‌ای از جایگاه علمی و مرتبه‌ی آنان در سلسله‌مراتب روحانیت شیعه به کار رفت. نخستین کاربرد ثبت‌شده‌ی این عنوان در بافتی سنّی دیده می‌شود، زمانی که آن را در مورد …

حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی با اشاره به اهمیّت استفاده از ابزارهای روز، بر بهره‌گیری از رسانه‌ها و فناوری‌های نوین تأکید و اظهار کرد: هوش مصنوعی هم خطر دارد و هم فایده؛ باید کمیته‌ای تشکیل شود تا تأثیر آن را در فعالیت‌های حوزوی بررسی کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی در دیدار اعضای شورای عالی حوزه علمیه …

کتاب «آمال و آلام»، مجموعه نامه‌های شهید صدر، از سوی پژوهشگاه تخصصی شهید صدر منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، برای نخستین‌بار مجموعه‌ای از بیش از چهارصد نامۀ مستند از شهید آیت‌الله سید محمدباقر صدر در قالب کتابی جامع با عنوان «آمال و آلام» گردآوردی شده است؛ این مجموعه تصویری روشن از سیر فکری، اجتماعی و تربیتی این متفکر بزرگ …

حضرت آیت‌الله‌ مکارم شیرازی با اشاره به ضرورت خبررسانی و اطلاع رسانی از دستاوردهای فاخر مرکز نور تصریح کرد: بسیاری از کارهای ارزنده صورت می‌گیرد اما منتشر نمی‌شود. رسانه‌ها و صداوسیما باید نشان دهند که حوزه چگونه در علم و فناوری پیشرفت کرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیت‌الله‌ ناصر مکارم شیرازی امروز چهارشنبه ۲۱ آبان ماه در دیدار …

شبهه‌ای فقهی در خصوص موتورسواری بانوان مطرح است؛ مبنی بر اینکه روایات، سوار شدن زنان بر زین اسب را ممنوع کرده است و این نهی ممکن است با القای خصوصیت، شامل زین موتور هم بشود. اما تعمیم این مسئله بر موتورسواری و دوچرخه‌سواری با اشکالات جدی روبه‌رو است. محققان تاکید می‌کنند که یقین نمی‌کنند که منظور از آن “زین”، آنقدر …

حجت‌الاسلام والمسلمین علی رحمانی با بیان اینکه حوزه کهن خراسان، مکتبی ریشه‌دار در فقه، فلسفه، حدیث و تفسیر است که امروز در کنار دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های برجسته، بستری پویا برای رشد و تعالی علمی فراهم آورده است؛ توسعه روابط پایدار با مراکز علمی و اندیشمندان کشور را از اولویت‌های اصلی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی دانست و با اشاره به …

شبکه اجتهاد: در روزگاری که گفت‌وگوهای فکری گاه به میدان داوری‌های شتاب‌زده و برچسب‌زنی بدل می‌شود، دفاع از آزادی اندیشه خود مهم‌ترین وظیفه‌ی اندیشه است. آن‌چه در مناظره‌ی اخیر درباره‌ی نزدیکی دولت به جامعه و مسئله‌ی قانون حجاب گفته شد، نه تلاشی برای تضعیف دین، بلکه دعوتی بود به بازاندیشی در نسبت میان «حکم الهی»، «قانون سیاسی» و «عقلانیت اجتماعی». …

در گفت‌وگویی تازه با سید حمید روحانی، از آیت‌الله سید مصطفی خمینی، فرزند ارشد امام خمینی(ره)، چهره‌ای مستقل، فقیهی ژرف‌اندیش و مبارزی با اراده ترسیم شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، هویت آیت‌الله سید مصطفی خمینی، تنها «فرزند امام» نبود؛ او شخصیتی چندبعدی با اندیشه‌های مستقل فقهی و سیاسی داشت که نقش مؤثری در سال‌های مبارزه و تبعید ایفا کرد. …

اختصاصی شبکه اجتهاد: با توجه به تحولات نوین در عرصه فناوری و ظهور هوش مصنوعی، فقه شیعه در مواجهه با این پدیده چالش‌های جدیدی پیش رو دارد که نیازمند تطبیق اصول فقه با مسائل دنیای معاصر است. در حالی که برخی کاربردهای هوش مصنوعی مانند ربات‌های مذهبی و اپلیکیشن‌های دینی می‌توانند به عنوان ابزارهایی در خدمت ترویج معارف اهل بیت(ع) …

شورای اجرایی سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) در نشست ۲۲۲ خود، با درخواستی بین‌المللی برای بزرگداشت پنجاهمین سالگرد انتشار کتاب «الأسس المنطقیه للاستقراء»، اثر ماندگار متفکر فقید جهان اسلام، آیت‌الله شهید سید محمدباقر الصدر، موافقت کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، این تصمیم تاریخی، که به پیشنهاد کشور عراق و با حمایت ۱۹ کشور از قاره‌های مختلف، از …

آیت‌الله شهید سید مصطفی خمینی یکی از شخصیت‌های برجسته علمی و انقلابی است که شخصیت برجسته ایشان آنگونه که باید و شاید شناخته نشده و نقش ایشان در پیش‌برد نهضت امام خمینی و مدیریت و جهت‌دهی میدانی ایشان در مبارزات از مواردی است که به درستی به آن پرداخته نشده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید حمید روحانی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: بحث مدل‌سازی روابط زن و مرد در جامعه اسلامی، یکی از مباحث مهم فقهی و اجتماعی است. این مسئله در فقه امامیه دارای جایگاه ویژه‌ای است، چرا که فقه سه مأموریت ذاتی دارد: حکم‌شناسی، موضوع‌شناسی و مدل‌شناسی یا نظام‌سازی. مدل‌شناسی به معنای ارائه الگوها و سبک‌های زندگی اسلامی است که فراتر از حکم و موضوع فقهی هستند …

تصور می‌کنیم احادیث مشترک صرفاً یک امر تشریفاتی است که در ویترین بگذاریم تا کمی دل‌ها نرم شود. اما امام کاظم(ع) کارکرد این اخبار را به فضای اجتماعی و حل مسائل امت ارتقا داده است. حادثه برای امت رخ می‌دهد. امام(ع) می‌فرمایند شما شیعه و سنی، بیایید این اخبار مورد قبول طرفین را مبنای استنباط خودتان برای مواجهه با حوادثی …

شبکه اجتهاد: بر پایه‌ی دیدگاه مرحوم آیت‌الله سید حسین بروجردی‌ (۱۲۵۴ـ۱۳۴۰ش)، صورت و شکل سجده، اختصاص به عبادت خداوند متعال دارد؛ ازاین‌رو ایشان هرگونه رفتار مشابه با سجده، همچون پابوسی یا بوسیدن عَتبه‌ی حرم امامان(ع) ـ یعنی قسمت پایینی چهارچوب درِ ورودی حرم ـ را به‌شدت نهی می‌کردند. در این نوشتار، برخی خاطرات شاگردان و نزدیکان آن فقیه بزرگوار در …