اختصاصی شبکه اجتهاد: با توجه به ارتباط جدی میان رسانه و هنر، تفکیک این دو از یکدیگر بسیار دشوار است. اما حتی اگر چنین چیزی ممکن نیز باشد، اما نمیتوان منکر ارتباط وثیق و تأثیرگذاری این دو در یکدیگر گردید. به همین مناسبت، علاوه بر کتابشناسی فقه هنر، کتابشناسی فقه رسانه نیز از نگاه شما میگذرد؛ چرا که به نظر …
Read More »دیدگاه و گزارش
هنرپیشگی فقط بازیگری نیست/ آیا خطاطی با خط زشت، مصداق اسراف است؟
اگر فقه هنر را بالمعنی الاخص، یعنی به معنای هنرهای نمایشی در نظر گرفتیم؛ مثلاً وقتی میگوییم هنرپیشه، ذهنها به سمت بازیگری، اعم از تئاتر و فیلم و سریال و سینما میرود؛ در این صورت، بازیگری بایدها و نبایدهایی دارد. حرکات و سکنات بازیگر زن، آرایشکردن او، اینکه چه کسی او را آرایش کند، دیالوگهایی که باید بگوید، همه اینها …
Read More »کتابشناسی فقه هنر
اختصاصی شبکه اجتهاد: هنر یکی از شاخصههای مهم و فراگیر جهان مدرن است که دارای ظرفیتها و کارکردهای فراوان در عرصه حیات اجتماعی و سیاسیاند. ازآنجاکه در جهان سنّت هنر به شکل امروزی مطرح نبوده لامحاله بررسیهای فقهی نیز در باره آنها شکل نگرفته است. در جوامع امروزی اما پرداختن به مسائل هنر یک امر اجتنابناپذیر است به همین دلیل …
Read More »آیتالله سبحانی گفتند: اگر درس طلبگی را کنار بگذاری و خوشنویسی را ادامه دهی، نزد خدا حجت داری!/ رهبری فرمودند لازم است علما تمام مدارک موسیقی و مجسمهسازی را دوباره بررسی کنند
حدود هجده سال قبل به همراه دوستی که ایشان هم مثل خودم خوشنویس بودند، خدمت آیتالله سبحانی رسیدیم. من خدمت ایشان عرض کردم که من چند سالی است که طلبه شدهام و دغدغهام این است که آیا باید خوشنویسی را کنار بگذارم و فقط به درس و بحثم برسم؟ یا اینکه در کنار درس، خوشنویسی هم انجام دهم؟ ایشان فرمودند: …
Read More »فقها هیچگاه سوژه هنرمندان نبودهاند اما هنرمندان همواره سوژه اصلی فقها بودهاند!/ فقه پویا و هنر انتقادی، امکان آشتی با هم را دارند
اگر در دهههای آتی کسانی به طور جد مدعی شوند که تبلیغات یا بازاریابی، هنر است؛ در آن صورت چه معانی اجتماعیای از این رابطه بیرون میآید و فقیهان چه بایدها و نبایدهایی در این زمینه دارند؟ آیا اساساً با تشدید سکولار شدن جوامع، اظهارنظر در این موضوعات علیه اصل دین و گرایش مردم به آن ارزیابی میشود؟ آیا یک …
Read More »نمایه مقالات فقهی و حقوقی هنر
اختصاصی شبکه اجتهاد: هنر هم از زاویه دانش فقه، با چالشها و پرسشهای زیادی مواجه است و هم از منظر دانش حقوق. در این میان اما نگاشتههای زیادی دررابطهبا فقه و حقوق هنر نگاشته نشده است. در سالهای اخیر اما تلاش شده تا مکتوبات بیشتری دراینرابطه تولید شود. در زیر، نمایه مقالات فقهی و حقوقی هنر، از نگاه شما میگذرد. …
Read More »فقه هنر، با طعم فیلم و تئاتر!
مجموعۀ نمایشیِ «بازی مرکب» با نگاهی شرق به غرب، سعی در توصیف بخشی از انگارههایی دارد که حقوقدانان با آن مواجهاند؛ ازجمله آنکه بهنقد نظام سرمایهداری میپردازد که اتفاق جدیدی محسوب نمیشود؛ چراکه پس از استقرار جهانی آن نظام، بسیاری آثار مکتوب و نمایشی نقادانه تولید شده است؛ اما توجه به دو نکته در حوزۀ حقوق عمومی، بر جذابیت موضوع …
Read More »گزارش کتاب «مجموعه مقالات دومین همایش ملی فقه و هنر»
مدرسه اسلامی هنر، یک نهاد برآمده از حوزه علمیه قم است که به طور تخصصی به نسبت «دین و هنر» میپردازد. این مدرسه تا کنون سه همایش ملی تحت عنوان «فقه هنر» را با همکاری دیگر مراکز فقهی و با دبیریِ علمی استاد ابوالقاسم علیدوست، برگزار کرده است. نوشته پیشرو گزارش اجمالی مجموعه مقالات دومین همایش فقه هنر است که …
Read More »نگاهی به کتاب «مجموعه مقالات نخستین همایش ملی فقه و هنر»
مدرسه اسلامی هنر، نهادی برآمده از حوزه علمیه قم است که به طور تخصصی به نسبت «دین و هنر» میپردازد. این مدرسه تا کنون سه همایش ملی تحت عنوان «فقه هنر» با همکاری دیگر نهادهای دینی با دبیریِ علمی استاد ابوالقاسم علیدوست، برگزار کرده است. نوشته پیشرو گزارش مجموعه مقالات «نخستین همایش فقه هنر» است که دیماه ۱۳۹۳ در شهر …
Read More »طراحی مدلهایی از هوش مصنوعی برای نیازهای اجتهادی
مدیریت حوزههای علمیه با ایجاد ستاد راهبری فناوریهای هوشمند، حرکت تحولی در حوزه هوش مصنوعی را در سالهای اخیر آغاز کرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، تحولات اخیر در حوزه هوش مصنوعی و نقش برجسته این فناوری در آینده زیست بوم بشر، مدیران حوزههای علمیه را بر آن داشته تا با راهاندازی ستاد راهبری فناوریهای هوشمند حوزههای علمیه، در زمینههای …
Read More »بررسی تحلیلی فهرست پانصد مسلمان تأثیرگذار جهان در سال ۲۰۲۵ میلادی
فهرست پانصد مسلمان تأثیرگذار جهان، همه ساله در دسامبر منتشر و به معرفی نخبگان جهان اسلام بر طبق شاخصههای مرکز سلطنتی تحقیقات راهبردی اسلام: The Royal Islamic Strategic Studies Centre و مؤسسه آل البیت الملکیه للفکر الاسلامی: The Royal Aal al-Bayt Institute for Islamic Thought :RABIIT در اَمان پایتخت اُردن با مشارکت «دانشگاه جورج تاون» ایالت واشنگتن دی. سی آمریکا …
Read More »دغدغه و توصیههای مراجع به وزیر علوم
حسین سیمایی صراف وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در سفر به شهر قم با تنی چند از علما و مراجع عظام تقلید، دیدار و گفت وگو کرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دکتر حسین سیمایی و هیئت همراه با حضور در بیوت مراجع با آیتالله ناصر مکارم شیرازی، آیتالله عبدالله جوادی آملی، آیتالله جعفر سبحانی و آیتالله سیدموسی شبیری زنجانی دیدار …
Read More »معیار تبویب فقه فرهنگ، هنر و رسانه چیست؟
نشست علمی با موضوع «معیار تبویب فقه فرهنگ، هنر و رسانه» با ارائهی حجتالاسلام والمسلمین سید حمید میرخندان و نقد حجتالاسلام والمسلمین جعفر نجفی بستان در پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام میرخندان با اشاره به اینکه برای تبویب فقه فرهنگ، هنر و رسانه باید معیاری در دست باشد که بتوان این امر را تحقق …
Read More »حکم فردی و اجتماعی موتورسواری زنان تفاوتی ندارد/ زن با رعایت حجاب شرعی میتواند موتورسواری کند!/ دو رویکرد فقها در باب حضور اجتماعی بانوان
حجتالاسلام سید محمدمهدی رفیعپور با اشاره به ادله فقهی مرتبط با حکم موتورسواری بانوان معتقد است: فرقی نمیکند زن، ترک موتور بنشیند یا راکب موتورسیکلت باشد. اگر از نظر پوشش و حجاب مشکل داشته باشد هر دو دارای اشکال است و اگر پوشش، صحیح و کامل باشد در هر دو صورت بدون اشکال است و منع شرعی وجود ندارد. به …
Read More »انقلاب هوش مصنوعی؛ «علم را بدون کتابخانه و کاغذ» مبنای برنامهریزی آینده قرار دهیم!
شبکه اجتهاد: مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور) بر اساس این اندیشه شکل گرفت که از ماشین یا همان کامپیوتر، که چند ده سال بود به تدریج وارد زندگی روزانه انسانها شده بود، در کار تحقیق و جستجو استفاده شود. روشن است که ورود کامپیوتر، ابعاد مختلف زندگی بشر را متحول کرد، و حالا با امکاناتی که داشت، آمده بود …
Read More »بسترهای تعاملی هوش مصنوعی با علوم اسلامی
استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه مشهد، عمده نیاز علوم اسلامی را به هوش مصنوعی در دو حوزه دانست و گفت: عمده نیاز ما به هوش مصنوعی در دو حوزه نشر اطلاعات و تولید اطلاعات است. در حوزه نشر اطلاعات اسلامی در سه حوزه نیاز بیشتری احساس میشود: ۱. احکام شرعی، ۲. مباحث فلسفی و کلامی و ۳. مشاورههای …
Read More »هوش مصنوعی و استنباط حکم شرعی
شبکه اجتهاد: هوش مصنوعی شاخهای از علوم رایانهای است که هدف از آن شبیه سازی هوش انسانی است؛ فکر کردن منطقی و انسانی ویژگی هوش مصنوعی میباشد؛ باید توجه داشت که هوش مصنوعی سختافزار نیست بلکه الگوریتم و برنامهای است که دادهها را بر اساس الگوریتم تحلیل میکند، بنابراین یک نوع تولید را محقق میکند. هوش مصنوعی به چهار دسته …
Read More »حکمرانی فقهی در عرصه هوش مصنوعی یعنی صیانت از حریم خصوصی افراد
حجتالاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه؛ دبیر شورای عالی انقلاب، در مراسم افتتاحیه مدرسه تابستانه «هوش مصنوعی» که از سوی مؤسسه عالیفقه و علوم اسلامی، برگزار شد، گفت: بعضی از کشورها از این ابزار برای تجسس در زندگی خصوصی افراد استفاده میکنند، در صورتی که در حکمرانی فقهی اینگونه است که از هوش مصنوعی برای صیانت از حریم خصوصی افراد استفاده …
Read More »آسیب زدایی از فرهنگ عاشورا؛ پیشینه و گونه شناسی/ علی آقاجانی
اختصاصی شبکه اجتهاد: نخستین گام برای شناخت موضوع، آن است که مشخص سازیم منظور از جریان شناسی و پیشینه مبارزه با آسیبهای فرهنگ عاشورا چیست؟ و درصد کاوش چه محدوده زمانی هستیم. بنابراین، در ابتدای بحث، روشن میسازیم که منظور، مبارزه با آنها به عنوان یک سنت اجتماعی خاص است. محدوده زمانی آن را نیز، آغاز نخستین حرکتهای روشن فکری …
Read More »ایران، سرزمین زیستِ عفیفانه/ محمدرضا قائمینیک
شبکه اجتهاد: ماجراهای حداقل دو سال گذشته بهخوبی نشان میدهد که نهادهای مختلف جمهوری اسلامی، مخصوصاً نهادهای فرهنگیِ آن در حوزۀ حجاب، دچار کاستیهای فراوانی هستند. جمهوری اسلامی از یک سو، بهدلیل گرهخوردنِ حجاب شرعی با احکام شریعت اسلام و پذیرفتنِ اسلامی سیاسی و آموزۀ امر بهمعروف و نهی از منکر و بهتبع، قانونیبودنِ حجاب شرعی در ایران، نمیتواند از …
Read More »دین و تکنولوژی/ احمد مبلغی
شبکه اجتهاد: دین با شگفتیهایی مواجه است، همانطور که در قرآن کریم آمده است: «فَبُهِتَ الَّذِی کَفَرَ». اگر اصحاب دین از فناوری به شکل علمی، عمیق و معاصر بهرهبرداری کنند، فرآیند شگفتزدگی کفر در این عصر بهطور عمیقتر و گستردهتری انجام خواهد شد. فناوری که گاهی به عنوان تهدیدی برای دین در نظر گرفته میشود، در واقع ابزاری قدرتمند و …
Read More »نمیتوان با قاعده اصاله الاباحه از کنار موضوع پیچیده مد و فشن عبور کرد/ شارع نمیپسندد حجاب به مد تقلیل یابد
حجتالاسلام والمسلیمن محمد عشایری منفرد در نشست علمی «مسأله بودگی فقهی پدیده مد و فشن» که به همت مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام قم برگزار شد، مد و پوشش را با ساحتهای جدیدش، مساله دانش فقه دانست و اظهار کرد: با قاعده اصاله الاباحه نمیتوان از کنار موضوع پیچیده مد و فشن عبور کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، این …
Read More »آقای امام جمعه/ علی مهدیان
شبکه اجتهاد: نظام انقلابی ما طرح نرم افزاری عجیبی دارد. دنیای امروز پر است از دو گانههای ظاهرا غیر قابل جمع. مثل اینکه چگونه میتوان همان زمان که به دنیا میپردازیم و در حال آباد کردن دنیاییم، همان زمان در کار آخرت باشیم و سلوک و معنویت؟ رجالٞ لا تلۡهیهمۡ تجرهٞ ولا بیۡع عن ذکۡر ٱلله کسانی که همان موقع …
Read More »آیا تعطیلی شنبه مغایر قانون اساسی و شرع است؟
شبکه اجتهاد: آنچه از معنای عبارت «تعطیلی رسمی» برمیآید، اعلام شدن یک روز غیر کاری به وسیله قانون است. «تعطیل است» یعنی روز کاری نیست. «رسمی است» یعنی به وسیله یک مرجع رسمی اعلام میشود که به وسیله قانون گذاری بروز پیدا میکند. تعطیلی رسمی میتواند به صورت یک یا چند روز خاص در دوره زمانی سالانه باشد یا در …
Read More »انسجام اجتماعی، ولایت فقیه و رسالت جامعهشناسی/ سیدمحمد طباطبائی
شبکه اجتهاد: در حالی که مرگ رئیس جمهور در هر کشوری از زمینههای جنگ احزاب و فروپاشی سیاسی اجتماعی میتواند باشد و در حالی که بعضی جامعهشناسان همین دو سال پیش، پرکار و مداوم به تحلیل مینشستند و از تودهای شدن جامعه، تفاوت فرهنگ رسمی و فرهنگ واقعی و در راستای فروپاشی اجتماعی بحث میکردند، اما اکنون، هم انسجام اجتماعی …
Read More »نکاتی درباره دو موضعگیری متعارض از اسلام سنتی در مورد تعطیلی شنبهها
شبکه اجتهاد: رسانهای شدن یک استفتاء دال بر جواز تعطیلی شنبهها و علنی شدن یک اظهارنظر مبنی بر عدم جواز تعطیلی شنبهها از سوی دو فقیه طراز اول و بلند پایه از اسلام سنتی (که هر دو نظر محترم و دارای مبانی فقهی متقن هستند) نکاتی مهم درباره ضرورت توجه و شناخت دقیقتر از اسلام سنتی و رابطه سنتیها با …
Read More »نامسئلهگیِ تعطیلی، کجمسئلهگیِ شنبه!
شبکه اجتهاد: مصوبهٔ تعطیلیِ شنبه از یک خاستگاه اقتصادی، و مخالفت با آن از خاستگاهی فرهنگی؛ مثل بسیاری از مسائل دیگر چهزود طیف موافق-مخالف اجتماعی را به صف کرد و بر صورت غیردقیقِ معیشت-شریعت صورتبندی شد؛ هریک هم مجوّز شرعی از مرجعی گرفتند! چنین بحثهایی در جامعه و حتی بین مراجع هیچ اشکالی ندارد، البته اگر موضوعِ مورد مناقشه، واقعاً …
Read More »تعطیلی روز شنبه/ اسماعیل پرور
اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از مهم ترین وظایف حکومت اسلامی «اقامه صلاه» یعنی برپایی نماز در بهترین شکل و بالاترین سطح آن است. «نماز جمعه» از برترین مصادیق نماز است که در منابع دینی آثار و برکات فوق العادهای برای آن بیان شده است. از جمله پیامبر گرامی اسلام(ص) میفرمایند: «منْ أَتَی الْجُمُعَهَ إِیماناً وَ احْتِساباً اسْتَأْنَفَ الْعَمَلَ» کسی که …
Read More »طرح تعطیلی شنبه؛ پروژه یهودی سازی سبک زندگی مسلمانان
شبکه اجتهاد: قرآن کریم دو دین یهود و نصارا را به عنوان ادیان وحیانی تایید کرده است؛ لکن به دلیل تحریفاتی که در آن دو پدید آمده است مسلمانان را از تبعیت و دوستی گزیدن اهل کتاب نهی کرده است. چون آنان نسبت به اهل ایمان خصومت و کینه میورزند. البته عداوت و دشمنی یهود شدت بیشتری دارد. زیرا در …
Read More »شنبه تعطیل!/ علی مهدیان
شبکه اجتهاد: «پنج شنبه و شنبه جابجا شد». این جمله احتمالا عدهای را بخنداند، نه حاج آقا، روزهای هفته که جابجا نمیشود. منظور “تغییر تعطیلی” است یا “تغییر روز غیر کاری”. چه میشود کرد، اینها فرهنگ نمیفهمند. از معنای روزها سر در نمیآورند. اگر بهشان بگویید هر روز هفته یک روحی دارد، بر و بر نگاهت میکنند. اگر بگویی دین، …
Read More »