مقام معظم رهبری، فقیهی است که در دوران زمامداری به تفقّه پرداخته است و این باعث شده است که به خوبی مباحث مرتبط با قضاء را که ملموس هر حاکمی است، ارائه دهد و به استنباط احکام مرتبط با آن بپردازد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، چهارمین نشست پژوهشی با موضوع «بررسی آراء فقهی و روششناسی آیتالله خامنهای براساس درسنامه قصاص»، …
Read More »همه مطالب
چهارمین شماره دوفصلنامه «گفتمان فقه حکومتی» منتشر شد
شماره چهارم دوفصلنامه «گفتمان فقه حکومتی» با آثاری از احمد رهدار، نجف لکزایی، مصطفی جعفرپیشهفرد، عباسعلی مشکانی سبزواری و دیگر پژوهشگران حوزه فقه حکومتی همراه با چکیده مقالات به زبان عربی چاپ و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، چهارمین شماره دوفصلنامه گفتمان فقه حکومتی (بهار و تابستان ۱۳۹۸)، به صاحب امتیازی و مدیر مسئولی مصطفی جعفرپیشهفرد و سردبیری سید …
Read More »سیاستورزی مرجعیت نجف در اعتراضات اخیر عراق؛ چگونگی و چرایی
سیاستورزی مرجعیت نجف در اعتراضات اخیر عراق؛ چگونگی و چراییبررسی سیاستورزی مرجعیت نجف در تحولات عراق نشان میدهد کفه ترازوی حمایت این نهاد از تحرکات مردمی، سنگینتر از هشدارها نسبت به خطراتی است که در کمین این تحرکات قرار داشته و دارد. شبکه اجتهاد: بیگمان یکی از مهمترین عناصر سیاسی، اجتماعی و فرهنگی عراق امروز نهاد مرجعیت است که در …
Read More »آخرین بازمانده از مدرسه محقق اصفهانی
شمس به مثابه فقیهی اصولی که به گفته خودش به جمله معروف «مَن لا أصول له لا فقه له» از آیتالله میلانی باور داشت، در مقدمهای که برای «مشکاه الأصول» نگاشته است، مرکب بودن انسان از جسم و روح را مقدمه توجه به اخلاق و اعتقادات در کنار احکام در نظر میگیرد و با جستجویی مختصر در آیات و روایات …
Read More »اشکال در اخذ تأخیر دیرکرد است نه محل مصرف آن/ آن چه به مراجع تقلید نسبت میدهند، خلاف واقع است
آن چیزی که در طرح جدید مطرح شده، این است که این مبلغ به عنوان جریمه حاکمیتی در صندوق خاصی ذخیره و در موارد خاصی مصرف میشود حال آنکه اشکال اصلی در اخذ آن است و نه در محل مصرف آن. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین احمدعلی یوسفی، رئیس مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی حوزه و مدیر گروه اقتصاد پژوهشکده …
Read More »اضطرار مجوز محاربه و بغی نیست/ شرایط اجرای حدود در مورد باغیان
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با نقد دیدگاه کسانی که معتقدند اضطرار مجوزی برای خارج شدن محارب از ذیل آیه محاربه است، بیان کرد: آنچه از آیات و روایات استنباط میشود این است که اضطرار به هیچ وجه مجوزی برای اعمال حربی و بغی نیست. همچنین هیچ روایتی نیست که گفته باشد اگر مضطر بودید، میتوانید …
Read More »سفر «از شیطان تا میکروب» با رسول جعفریان
شبکه اجتهاد: از شیطان تا میکروب، مسیر سختی نیست اگر با رسول جعفریان همنوا و همافق باشیم؛ پژوهشگری که پروژه فکری چندسال اخیرش مباحث پیرامون فقدان تولید علم (بهمعنای ساینس) و به تبع آن ضعف رویکرد علمی در تمدن ایرانی ـ اسلامی بوده است. از نظر استاد جعفریان ما هیچ نقشی در راهبری جریان علمی بشر نداشته و نداریم. تمدن …
Read More »اگرچه مسئولان گوش نمیکنند، اما درد مردم را بیان میکنیم
عدهای تذکر و بیان مشکلات را سیاه نمایی میدانند اما باید ضمن بیان خدمات نظام و انقلاب که با گذشته قابل مقایسه نیست ضعفها و کم کاریها را بیان کرد و علما وظیفه دارند مشکلات مردم را به گوش مسوولان برسانند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله حسین نوری همدانی در درس خارج فقه خود که در مسجد اعظم قم برگزار …
Read More »عربستان ازدواج زیر ۱۸ سال را ممنوع کرد
وزارت دادگستری عربستان سعودی خطاب به دادگاهها و دفاتر ثبت ازدواج این کشور، اخطاریه ای در خصوص عدم اجرای عقد ازدواج افراد زیر سن ۱۸ سالگی صادر کرد. به گزارش شبکه اجتهاد به نقل از آرتی عربی، این وزارتخانه در اخطاریه خود عنوان کرد: آیین نامه اجرایی قانون حمایت از کودک به روشنی بیان کرده است که پیش از امضای …
Read More »از «حجیت و اعتبار اجتهاد و افتای گروهی» تا «جواز تقلید از شورای فقهی»
اجتهاد و افتا در تاریخ فقه شیعه همواره بهصورت فردی انجام میگرفته است. حجتالاسلام سیدجواد ورعی در پژوهش خود «حجیت و اعتبار اجتهاد و افتای گروهی» و «جواز تقلید از شورای فقهی» را مورد بحث قرار میدهد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نود و هشتمین شماره فصلنامه علمی- پژوهشی «کاوشی نو در فقه» (تابستان ۱۳۹۸) به صاحب امتیازی دفتر تبلیغات اسلامی …
Read More »آیتالله خلخالی روحیه تألیف را در حوزه علمیه مشهد بنیان گذاشت/ همراهی نظری و عملی ایشان با انقلاب اسلامی مشهود بود
در حوزه علمیه مشهد، تقریرات درس خارج خیلی کم به نگارش در میآید و طی قرنهایی که از وجود حوزه علمیه میگذرد، فقط در سالهای اخیر یک یا دو جلد تقریرات آیتالله میلانی منتشر شده است. اما این عالم اصرار داشت تقریرات درس خود به نگارش در بیاید که این کار به سرانجام رسید. میتوان گفت روحیه تألیف در حوزه …
Read More »«فقه الشیعه» آقای خلخالی از «التنقیح» مرحوم غروی روشنتر نوشته شده است
مرحوم آقای موسوی خلخالی تقریرات استاد خوئی را زیبا نوشتند و گاهی در بعضی از جهات میتوان گفت «فقه الشیعه» ایشان نسبت به «التنقیح» مرحوم میرزاعلی آقای غروی روشنتر نوشته شده است و اگر بهتر نباشد کمتر از آن نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله شیخ مصطفی اشرفی شاهرودی از علما و استادان برجسته فقه و اصول حوزه علمیه خراسان …
Read More »اصولی و اخباری، هیچ اختلافی با یکدیگر ندارند!/ آیتالله وحید میگفت در مقابل تقلید، افتاء است نه اجتهاد/ استصحاب، اصطلاح اهل سنت است
مرحوم سید محمد باقر صدر میگوید هرگز نمیتوان یک حکم عقلی محض یافت که در روایات و آیات به آن ارشادی نشده باشد. بر این اساس اختلاف بین اخباری و اصولی خیلی اساسی نخواهد بود. اخباریان میگویند کتاب منبع مستقلی نیست و اصولیین نیز در عمل وقتی به کتاب نگاه میکنند میگویند کتاب باید با حدیث ضمیمه بشود، اگر ظهوری …
Read More »مرگ مغزی، از ماهیت تا احکام و آثار فقهی
استاد خارج فقه حوزه علمیه مشهد گفت: با توجه به فتوای مرحوم امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری بر جواز پیوند عضو از بیماران مرگ مغزی، لذا تیم پیوند اعضا میتوانند مستند به نظرات ایشان اقدام به این عمل کنند، لکن جمعی از فقها و مراجع معظم تقلید در این خصوص قائل به حرمت هستند. این جمع از فقها …
Read More »مجتهد تهران؛ ناگفتههایی از ابعاد علمی و سلوک اخلاقی آیتالله سیداحمد خوانساری
به خاطر فتوا و نظر فقهی خود نمیتوانست با برخی خواستهها موافقت کند، مورد بیمهری و اهانت قرار گرفت؛ اما صبر کرد. با این که تعدادی از فضلا او را اعلم میدانستند، در رساله خود نوشته بود: هر کس خواست رجوع کند. در نوشتههای خود نسبت به روایاتی که نمیتوانست بپذیرد، به جای اینکه بگوید روایت مردود است، احتراماً مینوشت: …
Read More »«حاکمیت در اسلام»؛ معرفی کتابی که رهبرانقلاب از آن تجلیل کردند
آیتالله خلخالی تصریح میکند: «پایدارى نظام اسلامى در جامعه، تنها با اتکاى به اصل امامت و ولایت میسر است؛ زیرا نظام امامت و ولایت در اسلام مآلا به نظام و حاکمیت الهى بازمىگردد… ولایت فقیه، تحقق دهندهی این نظام و حکومت او در مرحلهی جعل و تشریع در سلسلهی طولى ولایت الهیه قرار دارد؛ زیرا ولایت فقیه، متکى به ولایت …
Read More »مصادره تاریخی آخوند خراسانی و چالشهای ایدئولوژیک
حجتالاسلام ابوالحسنی گفت: چون میرزای نائینی به طور جدی قائل به ولایت فقیه بود، این جنبه را سانسور میکردند. ولی اخیراً همینها هم نائینی را رها کرده و به سراغ مرحوم آخوند رفتند و به این بزرگمرد دخیل بستند. لذا میبینید که امثال آقای کدیور با همین رویکرد آثاری مینویسند و این خط سیر را شدیداً دنبال میکنند. آنچه برای …
Read More »اظهارات قابل تأمل رجاییباغسیایی درباره طرح بانکداری بدون ربا/ شورای فقهی بهجای کنترل، ابزار مشروعیتبخشی عملیات بانکی شده است
رجاییباغسیایی که خود از طراحان طرح اصلاح قانون عملیات بانکی بدون ربا است، با بیان اینکه شورای فقهی بانک مرکزی، هر دو هفته یکبار در روزهای چهارشنبه به مدت دو ساعت جلسه میگذارد اما سؤال این است که آیا میتوان با این دو ساعت به مسائل سیستم بانکی به این بزرگی رسیدگی کرد؟ یادآور شد: اکنون شورای فقهی به جای …
Read More »مردمسالاری آیتالله سیستانی؛ راهکار یا راهبرد؟
شبکه اجتهاد: در دو بیانیه اخیر آیتالله سیستانی که در پی اعتراضات و تظاهرات سه ماه جاری عراق صادر شده است، وی دو فراز کلیدی آورده که میتواند در شناخت اندیشه سیاسی این مرجع بزرگ شیعه مهم باشد. ۱- در خطبههای نماز جمعه هشتم آذر (۲۹ نوامبر ۲۰۱۹) شهر مقدس کربلا که منجر به استعفای عادل عبدالمهدی از نخستوزیری شد، …
Read More »فرصتهای بیانیه گام دوم برای انقلاب در دانش حدیث
مدیرمسئول مجله دانشها و آموزههای قرآن و حدیث با تأکید بر اینکه به جای شرح یا تلخیص بیانیه گام دوم بهتر است همین مسیر در سایر گرایشها ادامه یابد، اظهار کرد: در چهل سال نخست نظام اسلامی تا حدودی از فرصتها برای ارتقای دانش حدیث بهره بردیم، ولی اکنون میتوانیم با امکانات و منابع انسانی تربیتشده با مدل دوم پیشرفت …
Read More »سیر تطور اندیشه آیتالله منتظری درباره دین و سیاست
او در آراء متأخر خود جرح و تعدیلهایی نسبت به نظریات متقدم خود روا داشته است. اما مسلم آن است که آیتالله منتظری در تمام نظرات خود به مفاهیمی همچون ضرورت وجود حکومت و دولت، حاکمیت دین اسلام به معنی برقراری موازین اسلامی و مشروعیت حاکم توسط انتخاب مردم پایبند بوده و نسبت به آنها تأکید داشته است. در یک …
Read More »«نظام خانوادگی اسلام»؛ کتاب جدید شهید مطهری
سخنان استاد شهید مرتضی مطهری درباره حقوق زن در اسلام که در اردیبهشت سال ۱۳۴۵ ایراد شده است، با عنوان «نظام خانوادگی اسلام» مکتوب شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نظام خانوادگی اسلام شامل ۹ جلسه بحث و انتقاد انجمن اسلامی پزشکان در باره حقوق زن در اسلام است که توسط استاد مطهری از تاریخ ۱۶ اردیبهشت سال ۱۳۴۵ به طور …
Read More »تصحیح چند باور نادرست درباره «مقاصد الشریعه»/ حمیدرضا تمدن
اختصاصی شبکه اجتهاد: چند روز پیش بود که متوجّه شدم سلسله نشستهایی با عنوان «فقه مقاصدی» در مدرسه تخصصی فقه امام کاظم(ع) در حال برگزاری است و هر هفته یکی از پژوهشگران حوزوی در این زمینه به ارائه یافتههای خود میپردازد. این اقدام گرچه دیر انجام گرفته اما در عین حال از آن جهت که بالأخره میان برنامه ریزان دروس …
Read More »مقاصد زمانی حجیت پیدا میکنند که تبدیل به مناط شوند
تا یک وصف و عنوان (هرچند مهم) از سوی شارع مناط قرار نگیرد حکم مترتب نمیشود، میتوان گفت که مقاصد تا لباس مناط بر تن نکنند حکمی بر آن مترتب نخواهد بود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، چهارمین نشست از سلسله نشستهای فقه مقاصدی روزگذشته به همت معاونت پژوهش مدرسه فقهی امام کاظم علیه السلام قم برگزار شد. در جلسات سهگانه …
Read More »مراجع فعلی تفاوتی با مراجع گذشته ندارند/ در گذشته هم تعدد مراجع بوده است ولی اخبار آن نرسیده است!/ بعدها در مورد زمان ما میگویند که شیعه تنها دو مرجع تقلید داشت!
مراجع تقلید فعلی و مراجع گذشته همه بر اساس حجت شرعیه عمل میکردند و ملتزم به اخلاقیات بودند و تفاوتی از این حیث نیست. اگر کسی مسئلهای داشته باشد او در حقیقت مرجعیتش زیر سؤال است نه اینکه بگوییم مرجع هست و متخلق نیست. اختصاصی شبکه اجتهاد: مرحوم آیتالله سید احمد خوانساری، علاوه بر فقاهت، به معنویتی کم نظیر در …
Read More »در شرایط کنونی، نپذیرفتن مقام مرجعیت، اخلاقیتر از پذیرفتن آن است
نفس نپذیرفتن مرجعیت در روزگار ما، در شرایطی که برای مؤمنین و متدینین در اثر کثرت رسالههای عملیه و تعدد به لحاظ تاریخی مشکلاتی را به وجود آورده است و تاکنون سابقه نداشته تا به این اندازه ما تعدد مراجع داشته باشیم و این به انسجام مؤمنین و به وحدت رفتاری که میتواند یک جامعه متدین داشته باشد صدمه زده …
Read More »اگر نظام حقوقی اسلامی را کشف نکنیم، قوانین به هرج ومرج حقوقی دچار میشوند/ تحولات پنچگانه حوزههای علمیه در ارتباط با قانونگذاری
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی با اشاره به ضرورت کشف و ارائه نظام حقوقی اسلام گفت: اگر ما نظام حقوقی اسلامی را کشف نکنیم قوانین ما در معرض ابتلاء به “هرج و مرج محتوایی – حقوقی” قرار خواهد گرفت. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین احمد مبلغی در جمع پژوهشگران مرکز تحقیقات اسلامی مجلس، گفت: برای اجرایی کردن …
Read More »قدر متیقن از سیره عقلا در تقلید، رجوع به جمع علما است نه یک فرد/ شورای متخصصان، مصداق جدیدی از «اعلم» است
برخی مثل امام رحمه الله بر آناند که معلوم نیست که تقلید در زمان غیبت مثل همان تقلید در زمان معصوم باشد، و رجوع جاهل به عالم در عصر حضور، با وجود اختلافات فتوایی زیاد نبوده است. بله در عصر حضور چون اختلاف کم بوده سیره عقلا نیز بر آن بوده که به عالِم مراجعه کنند و عدم ردع شارع …
Read More »طلاب اکتفا به مدرک نکنند، باید به درجه اعلای اجتهاد برسند/ میرزای اصطهباناتی فلسفه را تحریم کرد و شیخ صدرا بادکوبهای درس را!/ میگفتند ما نمیخواهیم منبر برویم، حرف بزنید و اشکال کنید
هفت نفری قرار گذاشتیم برویم خدمت مرحوم صدرا بادکوبهای منظومه بخوانیم، چند روز یا چند هفتهای رفتیم و در حوزه معروف شد که فلانی و چند نفر دیگر از جمله مرحوم شهید آقاشیخ مرتضی بروجردی؛ فلسفه میگویند، به گوش مرحوم آقامیرزای اصطهباناتی رسید و ایشان هم شدیداً با فلسفه مخالف بود و تحریم کرد. با این که درس محدودی در …
Read More »علمای تهران برای «آیتالله موسوی خلخالی» مجلس ترحیم و بزرگداشت برگزار میکنند
مراسم ترحیم و بزرگداشت «آیتالله سیدمحمدمهدی موسوی خلخالی» از سوی علمای تهران ششم دیماه در مسجد صدریه برگزار میشود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مراسم ترحیم «آیتالله سیدمحمدمهدی موسوی خلخالی»، استاد درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه مشهد و امام جماعت سابق مسجد صدریه، جمعه، ششم دی ماه از ساعت ۱۸ تا ۲۰ در این مسجد، برگزار میشود. در اطلاعیه …
Read More »