رویکردهای حدیثی و نحوه تعامل علما و بزرگان با حدیث سبب شده است که آثار گوناگونی نگاشته شود و موضوعات مختلفی در این زمینه بحث شود. در سده اخیر یعنی از ابتدای باز تاسیس حوزه علمیه قم توسط مرحوم آیتالله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی جریانهای حدیثی مختلفی صورت گرفته و تاکنون نیز این رویکردها و جریانها ادامه داشته است. …
Read More »آخرین اخبار
نگاهی بر علوم سیاسی در یکصد سال اخیر حوزه علمیه قم
برای اولینبار در نظام آموزشی کشور، رشته فقه سیاسی در مقطع ارشد و دکتری در حوزه علمیه و مراکز آموزشی پژوهشی حوزوی و حوزوی- دانشگاهی تدریس میشود. حوزه علمیه از نظر فقه سیاسی، از جایگاه بیبدیل و ممتازی در سطح جهان برخوردار است؛ یعنی دانشی که در عرصه فقه سیاسی تولید میشود، در مراکز آموزشی و پژوهشی غیرحوزوی، چه در …
Read More »نسبت روحانیت با ریاست جمهوری و پستهای کلیدی حاکمیت/ مهدی عبداللهی
اختصاصی شبکه اجتهاد: در نسبت دین و حکومت متناظر با نسبت دین و دنیا، دین و جامعه، دین و علم و امثالهم نگاههای گوناگونی وجود دارد که بر اساس تعریف دین و تعریف حکومت، در یک تقسیم بندی میتوان در سه مقیاس نسبت حداقلی، نسبت میانه و نسبت حداکثری دستهبندی نمود. یکی از نگاههای متعالی و حداکثری در نسبت اسلام …
Read More »مواجهه حوزه علمیه قم با جریانهای روشنفکری
یکصد سالگی حوزه علمیه، فرصت مغتنمی برای شناخت جایگاه و منزلت و نقش حوزه در تحولات اجتماعی و بهانهای برای بازخوانی یک قرن تجربه حوزه علمیه قم است. یکی از موضوعاتی که در دوره صد ساله حوزه مطرح میشود، موضوع «رابطه حوزه علمیه قم با جریانهای روشنفکری» است. شبکه اجتهاد: میدانیم قرن گذشته با افول روشنفکرانی مثل عبدالرحیم طالبوف، میرزا …
Read More »تنزیل شریعت در سرزمین راهبردها
شبکه اجتهاد: یکی از مصادیق تنزیل شریعت تنزیل آن در حوزه راهبردها است. پیادهسازی شریعت در حوزه استراتژیها یک امر اساسی میباشد، زیرا استراتژیها نقش حیاتی در شکلدهی به فعالیتها و انجام مسئولیتها دارند. با این حال، ما اغلب، بلکه در بیشتر موارد، در تعیین رابطه فقه با استراتژیها غیر فعال بوده و هستیم. در اینجا و قبل از ورود …
Read More »فقه و حکمرانی قاعده لا ضرر و لاضرار
کتاب «فقه و حکمرانی قاعده لا ضرر ولا ضرار» اثر حجتالاسلام عبدالحسین خسروپناه دزفولی در ۷۸۴ صفحه منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حکمرانی حِکمی در عرصه مباحث فقهی، افزون بر به کارگیری استراتژی اجتهاد قسم اول و دوم و سوم، شدیداً به قواعد فقهیه نیازمند است و مهمترین قاعده از قواعد فقهیه قاعده لا ضرر است که سراسر فقه …
Read More »«فتوای هستهای» کتاب شد
فتوای هستهای عنوان کتابی است که به بررسی فقهی و حقوقی فتوای حضرت آیتالله خامنهای پیرامون حرمت تولید و استفاده از سلاحهای هستهای میپردازد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب فتوای هستهای که به بررسی فقهی و حقوقی فتوای حضرت آیتالله خامنهای پیرامون حرمت تولید و استفاده از سلاحهای هستهای میپردازد از سوی انتشارات دانشگاه علوم اسلامی رضوی به زیور طبع …
Read More »تضمین جمهوریت؛ مشارکت در منطق تئوریک جمهوری اسلامی
مهم این است ما فرآیند مردمسالاری دینی و اعتماد به رای مردم و آگاهیبخشی به آنها را باور داشته باشیم. نخبگان همواره باید ایجاد مساله کنند، آن هم ایجاد مسالهای که در نهایت به منتخب مطلوب منجر شود. اگر نخبگان با تودهها صحبت و آنها را آگاه کردند و مسائل جامعه را تحلیل کردند و اگر در نهایت انتخابهای خوب …
Read More »چند استفتاء مطابق با فتوای آیتالله خامنهای
استفتائات جدید مطابق با فتوای رهبر معظم انقلاب از جمله « مسئولیت کودک برای خسارت زدن به دیگران» تا « نماز جماعت مأمومِ معذور از تبعیت» و « مصرف داروی سقط جنین با احتمال بارداری» منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، جدیدترین استفتائات (اردیبهشت ۱۴۰۳) مطابق با فتوای حضرت آیتالله خامنهای منتشر شد. متن ذیل، هشت سؤال و جواب در …
Read More »اجتماع حج، جایگاه اطمینان مسلمان و هراس دشمن است/ برائت از جلادان غزه، فراتر از حجگزاران و موسم حج به مسلمانان جهان تسری یابد
برائت از رژیم صهیونیست و حامیانش بخصوص دولت ایالات متّحدهی آمریکا باید در قول و عمل ملّتها و دولتها خود را نشان دهد و عرصه را بر جلّادان تنگ کند. مقاومت پولادین فلسطین، و مردم صبور و مظلوم غزّه که شُکوه صبر و مقاومتشان، جهان را به تحسین و تکریم واداشته است، باید از همهجهت پشتیبانی شوند. به گزارش شبکه …
Read More »«الکافی»؛ بهترین بستر برای شناخت اندیشه شیعی
مدرس و پژوهشگر علوم حدیث با اشاره به تلاش ماندگار مرحوم شیخ کلینی در نگارش مجموعه کتاب کافی گفت: این اثر ماندگار بهترین بستر برای شناخت اندیشه شیعی به خصوص در مباحث حدیثی است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد سید علیرضا حسینی شیرازی طی سخنانی در برنامه اکران نسخه کامل مستند «الکافی» که به همت انجمن سواد رسانه طلاب و …
Read More »حکم کسب درآمد از همستر و ناتکوین
استاد هادوی تهرانی درباره درآمد بازی همستر و نایتکوین اظهار کرد: از آنجا که سکههای حاصل از بازیهایی مانند نات کوین، همستر و… از نظر شخص یا سازمان یا دولتی که بر آن نظارت و تسلط دارد، وضعیت مشخصی ندارد، مبادله با آن جایز نیست، مگر اینکه احراز شود هیچ ضرری متوجه صاحبان و استخراجکنندگان آن نمیشود. به گزارش شبکه …
Read More »روش فقهی استاد شهید مطهری/ احمد مبلغی
شبکه اجتهاد: بسیاری از فقهاء و متفکران به مسئله (چگونه شریعت “جهان متحول در بستر زمان” را پوشش میدهد؟ و چگونه فقیه میتواند این پوشش تشریعی را در روش فقهی خود فعال و اعمال کند؟) پرداخته اند. این مسئله دو مرحله برای بررسی دارد: مرحله اول: چه مکانیزمی را شریعت برای پوشش تحولات زمانی در خود تعبیه کرده است؟ مرحله …
Read More »انتخابات و دوگانه «رعایت قانون» و «مشارکت حداکثری»/ هادی عجمی
شبکه اجتهاد: پس از اعلام اسامی تأیید صلاحیتشدگان از سوی شورای نگهبان و عدم احراز صلاحیت برخی رجال سیاسی که در دورههای قبل تأیید صلاحیت شده بودند، دوباره یک دوگانه قدیمی بر زبانها جاری شد؛ دوگانه «رعایت قانون» و «مشارکت حداکثری». به این معنا که اگر بخواهیم مشارکت حداکثری داشته باشیم، باید از هر گروه سیاسی افرادی تأیید صلاحیت شوند …
Read More »پاسخ به سوالاتی درباره انتخاب آیتالله خامنهای به رهبری توسط مجلس خبرگان
«روایت رهبری»، روایت جامع و دست اولی است از «رسمیت و قانونیت یافتن رهبری حضرت امام خمینی رحمهالله با مصوبه مجلس خبرگان قانون اساسی»، «تعیین آیتالله منتظری به رهبری آینده توسط مجلس خبرگان رهبری و سپس عزل وی» و در نهایت، «تعیین حضرت آیتالله خامنهای توسط مجلس خبرگان به رهبری انقلاب اسلامی». از ویژگیهای «روایت رهبری» میتوان به استفاده از …
Read More »از تحول و تعامل حوزههای علمیه قم و نجف تا آسیبشناسی نظام آموزشی و تربیتی
آیتالله خوئی یکی از آن بزرگان نجف است؛ نجف امام خمینی و شهید صدر هم داشت، نجف کاشف الغطاء داشت، نجف نائینی و سید ابوالحسن اصفهانی داشت، همینطور قم که شما میگویید، آیتالله بروجردی بزرگ شده حوزه علمیه نجف است، درست است که امتیازات بزرگی دارد، همینطور بزرگان فعلی، آیتالله آمیرزا کاظم تبریزی، آمیرزا جواد تبریزی، آیتآلله وحید خراسانی، همه …
Read More »روش فقها در اعتبارسنجی روایات در دیگر علوم اسلامی کارآمد نیست/ نباید با معیار روایات فقهی دنبال سایر روایات برویم
استاد دانشگاه قرآن و حدیث، گفت: فقیه و مجتهد با دانش خاصی که دارد، نسخهای پیچیده است که فقط برای فقه کارآمد است ولی ما با سایر حوزهها مانند تفسیر و اخلاق و اعتقادیات نیز مواجه هستیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام و المسلمین سید محمدکاظم طباطبایی؛ رئیس پژوهشکده علوم و معارف حدیث پژوهشگاه قرآن و حدیث چندی پیش در …
Read More »تناسب مقام فقاهت با ریاست دولت/ علیمحمد رجبی
شبکه اجتهاد: در هفتهای که گذشت برخی چهرهها و جریانهای مطرح انقلابی از بعضی فقهای شناخته شده حوزههای علمیه برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری دعوت کردهاند. موضوعی که میبایست با تعمق بیشتری به آن پرداخت. حضور یک مجتهد در راس دولت میتواند وزانت مقام ریاست جمهوری را ارتقاء دهد، انطباق امور اجرایی با مبانی فقهی را افزایش دهد، الگوی …
Read More »نقدهای علامه طباطبائی بر علامه مجلسی
نگارنده در این کتاب نقدهای علامه طباطبائی بر نظریات علامه مجلسی در کتاب بحارالانوار را در ۶۵۶ صفحه مورد بررسی قرار داده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین مرتضی رضوی در تعریضی به سبک اصلاح بحارالانوار توسط علامه طباطبائی مینویسد: «میگویند علامه طباطبائی سه مجلد از بحار را تصحیح کرده است. اما به خوبی روشن است که مرحوم طباطبائی …
Read More »تصدیگری روحانیت در مناصب اجرائی/ مهدی عبداللهی
شبکه اجتهاد: آیا نظر امام خمینی (ره) عدم پذیرش مناصب حکومتی توسط روحانیون نبوده است؟ کلام و تشخیص امام حاضر، «حجت» است که ممکن است با تشخیص حضرت امام (ره) هم متفاوت باشد، حتی تطور در اندیشه و کلام ولی امر هم ممکن است و ملاک، آخرین تشخیص و فرمایش است، کما اینکه حضرت امام (ره) در مسئلهای تغییر نظر …
Read More »تربیت ۱۱۶ صحابه؛ از الطاف الهی به جوادالائمه(ع)
یک قرآنپژوه گفت: از الطافی که خداوند به امام جواد(ع) عطا فرمود، توفیق تربیت ۱۱۶ صحابی ارزشمند است که در میان آنها برگزیدگان شاگردان حضرت رضا(ع) و علمای شیعه هستند. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر محمود مهدوی دامغانی قرآن پژوه و مترجم قرآن کریم، به مناسبت ۳۰ ذیقعده و سالروز شهادت امام جوادالائمه(ع)، اظهار کرد: امام جواد(ع) که از شدت …
Read More »مگر فقیه میتواند بگوید من به مصلحت نگاه ندارم؟/ امام در عمل بحث «مصلحت» را در تشخیص مصلحت نظام پیش برد/ با بعضی از فضاها آینده روشنی نمیبینم!
مرحوم امام خمینی (ره) بحث مصلحت را در فقه، چه در بعد نظری و چه در بعد عملی توجه کرد و در عمل مثل تشخیص مصلحت نظام پیش برد. اما سوگمندانه این نگاه رشد خودش را نداشته است … این مسئله درست مثل چیزی است که گویا پایین کوه بود و مرحوم امام یکباری آن را چند متری بالا برد، …
Read More »عدم جواز خلط بین تکوین و تشریع در فقه از منظر امام خمینی(ره)
اگر کسی مانند امام میفرماید در فقه و اصول نباید بین تشریع و تکوین خلط کرد به این معنا نیست که دلوک اقتضای وجوب نماز داشته باشد بلکه شارع، زمان را اعتبار کرده است اما قواعدی که در منطق داریم را میتوانیم در فقه و اصول بیاوریم. آنچه امام میخواهد به آن تنوع دهد این است که جایی که قواعد …
Read More »تمام بار معرفتی حکمرانی بر دوش فقه نیست/ حکمرانی عادلانه با حضور آحاد مردم درصحنهها و لایههای حکمرانی است/ در مرحله تنظیمگری و تسهیلگری خلاقیتهای لازم را نداریم
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: حضرت امام میفرماید که فقه در واقع تئوری کامل است؛ یعنی فقه در فرایندهای حکمرانی حضور معرفتی دارد، اما به این معنا نیست که تمام بار معرفتی حوزه حکمرانی بر دوش فقه است. مقام معظم رهبری میفرمایند «حکمرانی بشری و هدفها الهی است»؛ یعنی سیاستگذاریها، هدفگذاریها، نگاه جامع، تعیین مطلوبیتهای جامعه اسلامی، همه الهی …
Read More »«حج برائت»؛ برائت دیپلماتیک دولتها یا برائت تمدنی ملتها؟/ حبیبالله بابائی
شبکه اجتهاد: آنچنانکه خداوند به حضرت ابراهیم (ع) امر کرده است، حج مسلمانان باید منفعتی (سیاسی، اقتصادی، و فرهنگی) به حال امت اسلام داشته باشد (یَأْتُوکَ رِجٰالاً وَ عَلىٰ کُلِّ ضٰامِرٍ یَأْتِینَ مِنْ کُلِّ فَجٍّ عَمِیقٍ لِیَشْهَدُوا مَنٰافِعَ لَهُمْ). در بیان رهبر حکیم انقلاب «حجاج دنیای اسلام که به نمایندگی از امت اسلام حج به جا میآورند، باید تأسی کنند …
Read More »پیشبینی رؤیتپذیری هلال ماه ذیحجه ۱۴۴۵ قمری در ایران
اختصاصی شبکه اجتهاد: برای رؤیت هلال در شب اوّل ماه، عواملی چون «زمان غروب خورشید و ماه» و «اختلاف زمان غروب آن دو» و «مختصّات خورشید و ماه و جدایی زاویهای ماه و خورشید که از اختلاف ارتفاع ماه و خورشید، و نیز اختلاف سمت آن دو نشئت میگیرد» و «درصد روشنایی هلال و به اصطلاح فاز ماه» و … …
Read More »کتاب «منابع الکافی، بازیابی و اعتبار سنجی» رونمایی شد
بازیابی منابع الکافی میتواند نتایج پرباری به دنبال داشته باشد. آنچه به این مهم ضرورت بخشیده ابهامهایی است که درباره کتاب الکافی و تاریخ حدیث شیعه وجود دارد. در واقع این پژوهش برای پاسخ به سوالات و روشن کردن ابهامات و نادانستههایی است که از جمله آن میتوان به این موارد اشاره کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست رونمای از …
Read More »جوابیه جالب طالبان به داعش در مورد چرایی تسلیت و حضور در مجلس ترحیم رئیس جمهور فقید ایران
کسانی که علیه اهل سنت و جماعت خیانت کردند دواعش خوارج هستند، همینها که مقاومت اسلامی فلسطین را تکفیر کردند و بر کسانی که اسلحه به فلسطینیها میرساندند حکم ارتداد صادر کردند… اما از حق نباید گذشت که ایران به خاطر دفاع از اهل سنت فلسطین هم کشته داده است و هم تحریم شده است و هم تحت فشار قرار …
Read More »نامسأله گی کاندیدای مجتهد!/ محسن قنبریان
شبکه اجتهاد: آیا مساله واقعی میدان ریاست جمهوری۱۴۰۳، مجتهدِ فقه نظام بودن یا نبودن است؟! یا خلأ کسی که بتواند جامع نیروهای درون نظام در راستای جمع بین دوگانه سخت: وحدت و خلوص(۱) باشد؟! که نه دولت را سهامی و چندپاره کند و به نام وحدت، راهبری در مسیر انقلاب و آرمانهایش را گم کند و نه صرفا با خلوص …
Read More »«دلم سوخت» و فرصتی برای تأمل در یک مسأله کلان فقهیـاخلاقی/ محمد عشایری منفرد
شبکه اجتهاد: رهبر معظم انقلاب، با جملهی بیدارگرِ «دلم سوخت»، صاحب این قلم را به یاد ادلهای انداختند که به اندازهی شایسته به عرصه فقاهت، بویژه فقه اجتماعی و فقه رسانه، وارد نشده است. آنچه دل رهبری را سوزانده، این است که در وجود رئیس جمهور فقیدمان، «نعمت»ها و «معروف»هایی وجود داشت، که نادیده انگاشته شده است. همین «نادیده انگاشتن …
Read More »