اجتهاد و اصول فقه

نجف از زمانی به عنوان مرکز فقه شیعی و علوم آل البیت علیهم السلام درآمد که شیخ طوسی به آن شهر هجرت کرد و با دانشمندان حاضر در مکتب درس خویش، حوزه علمیه نجف اشرف را بنا نهاد. شبکه اجتهاد: نجف اشرف تا قبل از شهادت امیرالمؤمنین علی علیه السلام سرزمینی معروف نبود و شرافت آن از مولود کعبه است …

شبکه اجتهاد: برخی از روایاتی که در «صحاح سته» آمده، مخصوصاً حدیثی که در «صحیح مسلم» است، از منابع تکفیری‌ها برای تخریب قبور است. در این حدیث عبارتی وجود دارد که امیرالمؤمنین(ع) به ابوالهیاج اسدی می‌گوید که پیامبر(ص) من را مأمور کرد تا دو کار را انجام دهم؛ اولاً هر صورت و تصویر برجسته‌ای وجود دارد را از بین ببم …

به همت مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور)، نرم‌افزار مجموعه آثار آیت‌الله سید محمدصادق روحانی تولید شد و به‌زودی در اختیار پژوهشگران گرامی قرار خواهد گرفت. به گزارش شبکه اجتهاد، عرضه تألیفات ارزشمند اندیشمندان و علمای اسلامی، در قالب کتابخانه استاندارد نور، از جمله خدمات مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی است. در همین راستا به همت مرکز نور «مجموعه آثار …

استادیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی با بیان اینکه سیدمرتضی خبر واحد غیرمحفوف به قرینه معتبر و خبر واحد اهل تسنن همچنین اجماع را قبول ندارد، گفت: شرایط سیاسی و اجتماعی سبب شده تا وی قائل به عدم حجیت خبر واحد شود، وگرنه وی خبر واحد محفوف به قرینه را در شیعه می‌پذیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعلی دلبری، …

اثر جدید حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسن ربانی بیرجندی، مدیر گروه فقه و مبانی اجتهاد مرکز تخصصی آخوند خراسانی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی و استاد سطوح عالی حوزه علمیه مشهد با عنوان «درایه الحدیث کاربردی» از سوی انتشارات حوزه علمیه خراسان منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در بخشی از این کتاب آمده است:علم درایه الحدیث از شاخه‌های برجسته علم حدیث …

شبکه اجتهاد: نخست باید توجه کنیم که رویکرد مقاصدی با آن رویکرد تفسیری که قصد‌گرایی نامیده می‌شود، متفاوت است. در قصدگرایی که رویکردی است در هرمنوتیک و تفسیر متن و می‌توان گفت رویکرد غالب پذیرفته شده در سنت اصول فقه است، مفسر باید تلاش کند به قصد صاحب متن دست پیدا کند. این رویکرد در برابر طیفی از رویکردهایی قرار …

عوامل اصلی تشکیل‌دهنده مقاصدالشریعه در گفتمان کلاسیک احکام وقف با یکدیگر درآمیخته‌ است؛ به طوریکه فقها نیز در استخراج اصول وقف، به این نتیجه قطعی رسیده‌اند که ملزومات مقاصدالشریعه به طرز ماهرانه‌ای با مؤلفه‌های اصلی اصول فقه عجین شده‌ است. به گزارش شبکه اجتهاد، فصلنامه مطالعات اقتصاد اسلامی متعلق به مؤسسه پژوهش و آموزش اسلامی (IRTI)، در جدیدترین شماره خود …

شبکه اجتهاد: اولین جلسه از سلسله جلسات هم اندیشی «فقه نظام» به همت دبیرخانه علوم انسانی اسلامی مفتاح با همکاری دفتر مطالعات تخصصی فقه نظام در محل جامعه مدرسین برگزار گردید. در این جلسه اساتید محسن اراکی، ابوالقاسم علیدوست و عباس کعبی به ارائه مباحث خود پیرامون معانی و ماهیت فقه نظام پرداختند. آنچه پیش روی شما قرا می‌گیرد بخشی …

یک مدرس حوزه و دانشگاه گفت: قاعده نفی ظلم فقه شیعه را کاملا به اصل عدل الهی پایبند می‌کند و هر آنچه را در هر باب فقهی با عدل الهی منافات داشته باشد و به تشخیص عقل، ظلم محسوب شود، از شریعت دور می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، به تازگی کتاب «فقه دادگر؛ بررسی ادله، مفاد، مصادیق و گستره قاعده …

کتاب «التنبیه على غرائب من لا یحضره الفقیه» از سوی مرکز تراث البصره و کتاب «علم الهدایه فی غیاهب الظلمات لادراک الاحکام الشرعیه» توسط مرکز تراث کربلا چاپ و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مرکز تراث البصره وابسته به بخش امور معارف اسلامی و انسانی آستان قدس عباسی اخیرا کتاب «التنبیه على غرائب من لا یحضـره الفقیه» تالیف شیخ …

کنگره ملی «عالم ذوالشهادتین» در فراخوانی آخرین مهلت ارسال مقاله با محوریت ابعاد شخصیتی مرحوم آیت‌الله العظمی سید محمود شاهرودی را ۲۵ اردیبهشت‌ماه سال ۱۴۰۰ اعلام کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، کنگره ملی «عالم ذوالشهادتین» به‌مناسبت بزرگداشت آیت‌الله سید محمود حسینی شاهرودی (ره) فراخوان دریافت مقاله با محورهای «آیت‌الله العظمی شاهرودی و میراث فقهی و اصولی»، «آیت‌الله العظمی شاهرودی و …

به دلیل فراگیر بودن و محلّ ابتلا بودن اطمینان و دخالت آن در احراز حدّ نصاب تعلّم احکام کلّیّه شرعیّه و عمل خارجی مکلّفین، لغزش هر کس در شناخت آن و لوازم آن، لغزشی عادی نیست و اثرات آن در تحریف دین و سخت‌گیری یا سهل‌انگاری غیر مرضیّ شارع مقدّس مشهود است. اختصاصی شبکه اجتهاد: سی‌وچهارمین عصرانه علمی مدرسه تخصصی …

واکاوی چندوچون اجرایی گردیدن فقه و حقوق اسلامی در بستر یک جامعه اسلامی از سوی مسلمانان بدون حمایت دستگاه حاکمیتی و قضایی متولی این مهم ذیل قواعد شناخته شده قوانین مسلمان، حقوق خانواده، حقوق تجارت و دارایی و ارث در یک هندسه مفهومی- منطقی هدف اولیه نگارش این اثر است. به گزارش شبکه اجتهاد، چکیده کتاب «طرح کلی حقوق عرفی …

شبکه اجتهاد: از محاصره مخالفانش در حرم حضرت امیرالمؤمنین علی(ع) تا مظلومیت مردان و زنان فرقه‌ای که در مسلمانی آنها تردیدهایی جدی است، برای او یک چیز اهمیت دارد: جان انسان‌ها! پس از سقوط صدام، طرفداران مقتدی صدر در نجف، توسط آمریکایی‌ها محاصره شده بودند و هر لحظه احتمال می‌رفت جوانان شیعه‌ای که مخالف او نیز بودند قتل عام شوند. …

اختصاصی شبکه اجتهاد: در این اواخر برخی از پژوهش‌های فقهی به مفهوم سیستم نزدیک شده‌اند. مفهوم سیستم مفهومی جدید از دنیای مدرن است. به‌صورت اجمال، می‌توان گفت که نظام، در این معنا، یک کل واحد از روابط فیمابین تعدادی از اشیاء یا اشخاص است که عناصر آن نظام به شمار می‌آیند. نظریه‌ی سیستم‌ها تمام پدیده‌های عالم، اعم از پدیده‌های ماشینی، …

کسانی که واژه فقه را در کنار نظام قرار دادند دو منظور را دنبال می‌کنند. یکی اینکه معنای حداکثری از فقه را در نظر دارند، دوم اینکه معتقدند که فقه یک مجموعه نظام‌مند است؛ یعنی به صورت نظام‌مند، حاکی از رفتارها، روابط، ارتباطات، اجزاء و عناصری هست که می‌تواند سعادت دنیا و آخرت را برای انسان مهیا کند و تکلیف …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله سیستانی جزو اندک فقیهانی است که وجود برخی مشابهت‌ها در اندیشه‌ها و تقریرات دروسش با مباحث فلسفه حقوق و همچنین توجّه به مصلحت عمومی نظر پژوهشگران را به خود جلب کرده و بنابر این اهمّیت پرداختن به این اندیشه‌ها را بیش از پیش نمایان می‌سازد. اندیشه‌های ایشان در باب اعتبار قانونی، توجّه به اهداف و روح شریعت، …

صدوسومین شماره فصلنامه علمی ـ پژوهشی فقه به همت اداره نشریات و پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منتشر شد و مقالات این شماره بر روی سامانه این نشریه به آدرس http:jf.isca.ac.ir نمایه گردید. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در تازه‌ترین شماره فصلنامه فقه، هفت مقاله علمی – پژوهشی از سوی اساتید و محققان حوزه فقه و اصول …

شبکه اجتهاد: پس از انتشار کتاب «عصر حیرت» برخی که متن کتاب را نخوانده و صرفا بر اساس برخی تیترها و عناوین به نقد و قضاوت شتابزده نشستند، رویکرد و محتوای کتاب را روشنفکرانه از نوع مدرن اعلام کردند اما آنچه من در کتاب مطرح کرده‌‌‌ام منبعث از کتاب و سنت است هر چند‌ نمی‌‌توان منکر وجود مشابهت‌هایی اغلب صوری …

نخستین کارگاه هم اندیشی و توانمندسازی اساتید اصول (به‌صورت وبینار) از سوی معاونت آموزش مرکز مدیریت حوزه علمیه خراسان و با همکاری مرکز تخصصی آخوند خراسانی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار‌ می‌‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، در این کارگاه حجت‌الاسلام والمسلمین مجتبی الهی خراسانی، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه مشهد و رئیس میز توسعه و توانمندسازی علوم …

شبکه اجتهاد: درباره کارکرد و خدمت‌رسانی طلاب علوم دینی حرف‌های بسیاری زده شده و گفتگوها و مناظرات مفصلی تاکنون برگزار شده است. از حضور در میان مردم، حل مشکلات آن‌ها، طرح‌هایی مثل امام محله تا فقه نظام ساز و تمدن ساز و ایجاد بستر فکری تمدن نوین اسلامی. همه این اهداف مقدس و لازم‌اند و هر طلبه‌‌‌‌ای فراخور علاقه و …

شرح روان کتاب «الفائق فی الاصول» به قلم حجت‌الاسلام علی ظهیری، توسط نشر حوزه به زیور طبع آراسته شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، پس از گذشت دو سال از ارائه کتاب شریف «الفائق فی الاصول» و تدریس آن در سطوح عالی حوزه‌های علمیه و همچنین استقبال ویژه طلاب گرامی، به همت دفتر فقه معاصر و توسط نشر حوزه، شرح …

اختصاصی شبکه اجتهاد: دومین نشست شبکه نوآوری‌های فقهی صراط با ارائه نظریه استاد محمدتقی شهیدی‌پور مبنی بر «عدم حجیت اطمینان» توسط حجت‌الاسلام والمسلمین سید حسن روحبخش و نقادی حجت‌الاسلام والمسلمین سیدفرید حاجی سیدجوادی و حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالله محمدی و داوری حجت‌الاسلام والمسلمین سید طاهر غفاری، در حوزه علمیه امام کاظم (ع) قم به صورت وبینار برگزار شد. در این نشست …

پژوهشگاه فقه نظام، فراخوان دو فصلنامه علمی تخصصی فقه نظام را منتشر کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، پژوهشگاه فقه نظام در نظر دارد با انتشار «دوفصلنامه علمی تخصصی فقه نظام» و اخذ مجوز‌های علمی، بستری مناسب برای ژرف کاوی و طرح مباحث نوین و بررسی مسائل نو پدید در عرصه فقه نظام فراهم آورد و اندیشه‌های نو و نقدهای عالمانه …

اختصاصی شبکه اجتهاد: نشست‌های تخصصی مدرسه عالی سطح چهار حوزه علمیه خراسان به مناسبت هفته پژوهش از ۲۲ تا ۲۷ آذرماه ۹۹ به صورت وبینار با حضور اساتید معظم حجج‌اسلام والمسلمین: سید محسن حسینی فقیه، مجتبی الهی خراسانی، محسن ملکی، سید علی دلبری، مهدی زمانی، سید علی طالقانی برگزار شد. همچنین، مراسم اختتامیه با سخنرانی آیت‌الله عبدخدایی به مناسبت روز …

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌ﷲ سید محمدمهدی موسوی ‌خلخالی (رضوان‌ﷲ‌علیه) فرزند آیت‌ﷲ سید فاضل در سال ۱۳۰۴ شمسی مصادف با ۱۳۴۴ هجری قمری در شهر رشت متولد شد، او پس از وفات پدرش به خاطر علاقه و سوابق خانوادگی و دعوت عمویش مرحوم آیت‌ﷲ سید محمد موسوی خلخالی در سال ۱۳۱۰ شمسی عازم نجف اشرف گردید و پس از گذراندن تحصیلات …

اینکه پذیرش خبر را منحصر کنیم به وثاقت راوی اشتباه است. ملاک پذیرش خبر وثاقت راوی است اما وثاقت فقط احتراز از کذب نیست بلکه شهرت و سرشناسی او هم مؤثر است. محققان غیرمسلمان هم درگیر این مسئله هستند و برای راستی آزمایی اخبار متعدد و گاه متناقض در این عصر ارتباطات و فضای مجازی تحقیقات و پژوهش‌هایی نموده و …

شبکه اجتهاد: تفقه باید از سطح «تکلیف» فراتر رود و وارد حوزۀ حکمت نیز بشود؛ یعنی فقه دین یا فقه جامع یا نظام استنباط شکل بگیرد؛ در این صورت، فقیه همان حکیم است و حکیمان همان فقیهان هستند. «اگر تفقّهِ فقیه از احکام فقهی و حوزۀ تکالیف، وارد فضای تفقّه در حوزۀ ارزش‌ها و توصیف‌ها نیز بشود، تفقّه او تبدیل …

اگر فقیهی می‌گوید من از آنچه ستاد کرونا می‌گوید تبعیت می‌کنم و هر موضوعی که آن‌ها لازم می‌دانند من هم به لزوم آن فتوا می‌دهم بر این اساس است که در موضوع شناسی باید به اهل فن اعتماد کنیم. «فاسئلوا اهل الذکر» معنایش فقط مراجعه به اهل‌بیت علیهم‌السلام در علوم الهی نیست؛ بله آن‌ها سرسلسله علوم‌‌‌اند اما در هر موضوعی، …

استاد رشاد با بیان اینکه فلسفه شریعت ذیل فلسفه دین تعریف می‌شود، اظهار کرد: شریعت عبارت از آن چیزی شد که در نفس‌الامر از ساحت الهی فرود آمده است، اما فقه معرفتی است که فقیه برای شناخت آن شریعت نفس‌الامری تلاش کرده است و همان چیزی که از ساحت الهی نازل شده را می‌شناسد. پس شریعت، «الفقه المنزل» است و …