فرهنگ و ارتباطات

شبکه اجتهاد: درباره مسئله «تعطیلی روز شنبه» و استفتائی که از آیت‌الله جوادی آملی انجام گردیده است، نکات چندی قابل طرح است که تقدیم ‌می‌شود. در این یادداشت، به عناوینی که می‌توانند خلاف شرع بودن «تعطیلی روز شنبه» را اثبات نماید، استدلال ‌می‌شود. تشبّه به یهود اولین عنوانی که به ذهن ‌می‌رسد و در کتب فقهی نیز موضوع احکام قرار …

شبکه اجتهاد: قرآن کریم دو دین یهود و نصارا را به عنوان ادیان وحیانی تایید کرده است؛ لکن به دلیل تحریفاتی که در آن دو پدید آمده است مسلمانان را از تبعیت و دوستی گزیدن اهل کتاب نهی کرده است. چون آنان نسبت به اهل ایمان خصومت و کینه‌ می‌ورزند. البته عداوت و دشمنی یهود شدت بیشتری دارد. زیرا در …

شبکه اجتهاد: «پنج شنبه و شنبه جابجا شد». این جمله احتمالا عده‌ای را بخنداند، نه حاج آقا، روزهای هفته که جابجا نمی‌شود. منظور “تغییر تعطیلی” است یا  “تغییر روز غیر کاری”. چه می‌شود کرد، اینها فرهنگ نمی‌فهمند. از معنای روزها سر در نمی‌آورند. اگر بهشان بگویید هر روز هفته یک روحی دارد، بر و بر نگاهت می‌کنند. اگر بگویی دین، …

شبکه اجتهاد: نضج فقه عقل گرایانه تیسیری، ترویج مقاصد الشریعه و توجه به مصلحت گرایی در فقه الاجتماع باعث بوجود آمدن فتواهای راهگشا در فقه سنتی اهل سنت بویژه در تعامل جامعه اسلامی با تازه مسلمانان و غرب شده است. مهمترین بستر فتواهای مصلحت گرایانه فقهای سنتی در مواجه با مسائل اجتماعی نوپدید جوامع مسلمان با غرب خود را نمایان …

اختصاصی شبکه اجتهاد: دین برای زمان اهمیت ویژه قائل است. اسلام به برخی زمان‌ها نگاه ارزشی دارد که توضیح آن در قالب چند مقاله تفصیلی از زوایای مختلف قابل بحث است. عناوینی چون «شب قدر، روز مبعث، عید غدیر، روز عاشورا، عید فطر، شب جمعه، روز جمعه، و…» نشان از نگاه خاص اسلام به برخی از زمان‌ها و جانمایی خاص …

اختصاصی شبکه اجتهاد: در بررسی‌های فقه فرهنگی، از جمله مسائل، آداب و سنت‌هایی است که موضوع آن‌ها زمان است و در حقیقت، زمان موضوع حکم شده است. مناقشات جاری در تعطیلات هفته در این چارچوب ملاحظاتی دارد که کوتاه و گذرا اشاره می‌شود: اوّلاً بر اساس تصریح قرآن کریم، زمان اتصاف دینی دارد. آیه شریفه عبارت است از: «إنّ عده …

شبکه اجتهاد: اجلاسیه کنگره جهانی حضرت رضا(ع)، با موضوع «عدالت برای همه، ظلم به هیچکس» امروز ۲۴ اردیبهشت۱۴۰۳ با حضور اندیشمندان اسلامی داخل و خارجی و با پیام مراجع معظم تقلید در تالار قدس حرم مطهر رضوی آغاز به کار کرد. همزمان با برگزاری این کنگره ۲۰ نشست تخصصی با ارائه مقالات منتخب در موضوع عدالت و سیره اجتماعی حضرت …

استاد خارج فقه حوزه قم ضمن اشاره به اینکه هنوز توانمندی هوش مصنوعی مشخص نشده است، توضیح داد با فرض اینکه این ابزار در آینده بتواند به فتاوی فقهی دسترسی پیدا کند، چرا فتاوایش حجیت و اعتبار شرعی ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «هوش مصنوعی و حجیت فتوا، قضا و قول خبره و کارشناس»، با سخنرانی استاد محمد قائینی …

مدیر گروه فقه ارتباطات، هنر و رسانه مرکز فقهی ائمه اطهار (علیهم السلام) نسبت به بند چهارم مصوبه نود و ششم شورای عالی فضای مجازی گفت: در این مصوبه مسئله‌شناسی مناسبی صورت نگرفته و این اشکال، کل مصوبه را تحت الشعاع قرار داده است. از دلایل ضعف مسئله‌شناسی می‌توان به «ارتباط ضعیف مسائل ذکر شده با مسائل حوزه فرهنگ، سبک …

شبکه اجتهاد: بخشی از سخنان امام موسی صدر دربارهٔ زنان لبنان و نحوهٔ برخورد با آنها وقتی حجاب و مسائل دینی را قبول ندارند، مرور می‌کنیم. سخنان امام از سخنرانی «ذوق و ابتکار در دعوت» که در سال ۱۳۴۰ در ایران ایراد شده، انتخاب شده است. متن کامل این سخنرانی در کتاب «نای و نی» منتشر شده است. قصهٔ زن …

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم معتقد است ما فقه معماری و فقه شهرسازی داریم همانطور که فقه پزشکی و فقه اقتصاد داریم، اما معماری اسلامی و شهر اسلامی همانند طب اسلامی و اقتصاد اسلامی حرف غلطی است! وی تصریح دارد که فقیه‌ نمی‌تواند ملتزم به این معنا شود شهر اسلامی به این معناست که اسلام بگوید خیابان کجا باشد، …

سیزدهمین شماره مجله فرهنگی تقریرات، با آثار و گفتاری از اندیشوران حوزه و دانشگاه با پروندهٔ ویژهٔ «زنان و روحانیون» چاپ و در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، سیزدهمین شماره دوفصلنامه «تقریرات» به صاحب امتیازی و مدیر مسئولی علی اشرف فتحی، در ایام نوروز ۱۴۰۳؛ با نوشته‌ها و گفتارهایی از: مرتضی معراجی، محمدرضا لبیب، مصطفی سلیمانی، بهجو …

شبکه اجتهاد: به مقتضاى اصل عدم نقل و استصحاب قهقرایى که اعتبار آن مورد تسالم است، روز نوروز اوّل فروردین ماه انتقال خورشید از برج حوت به برج حَمَل و نقطه اعتدال ربیعى است. با بررسى در متون دینى روشن می‌شود نوروز و آیین‌هاى ویژه آن مانند هدیه‌هاى نوروزى و احکام شرعى آن مانند غسل، نماز و روزه مستحبى بدون …

شبکه اجتهاد: داستان نوروز در متون روایی و فقهی از مبنای یکسانی برخوردار نیست، هرچند به تدریج شاهد بوده‌ایم که فقها به نظر یکسانی درباره آن دست یافته‌اند. تقریبا می‌شود گفت که در تمامی این متون، از «نوروز» با عنوان معرّب «نیروز» یاد شده است. هرچند برخی نیز معتقدند که این دو واژه با یکدیگر متفاوتند. منشأ بسیاری از تردیدهای …

اختصاصی شبکه اجتهاد: در خبرها آمده است: با اعلام رئیس کمیته داوران، مهسا قربانی در دیدار استقلال-پرسپولیس جزو داوران اتاق VAR است. نظرات در این باره مختلف است. در نگاه جزئی بین و غیر ترکیبی برخی می‌گویند: از آنجا که این بانوی محترم پوشش اسلامی دارد (یعنی بدن ولو با لباس ورزشی پوشیده شده است) پس عملی حرام رخ نداده، …

چهارمین همایش ملی فقه هنر با عنوان «فقه هنر و حکمرانی» در روزهای پایانی بهمن‌ماه در جوار حرم مطهر رضوی برگزار شد. این همایش دو روزه با حضور جمعی از علما، اساتید، دانشگاهیان، فرهیختگان و فقه‌پژوهان در محل تالار شیخ طبرسی سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی برپا شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در مراسم افتتاحیه ضمن پخش خلاصه …

اثر جدید استاد شیخ حیدر حب‌الله با عنوان «تعامل با دیگری از گفت‌وگوی عقلانی تا کرامت انسانی» در ۱۶۹ صفحه، به‌تازگی از سوی نشر نگاه معاصر به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، اثر حاضر مشتمل بر دو تحقیق است که یکی از آن‌ها برگرفته از یکی از فصول کتاب حب‌الله با عنوان «مسأله المنهج فی الفکر الدینی» …

شبکه اجتهاد: بر اساس اخبار رسانه‌ها در جشنواره امسال، جناب آقای شیخ‌طادی دو قطعه لباس (یک روسری و یک کراوات) به صحنه آورده و کراوات را با توضیحاتی به جناب وزیر ارشاد اهدا کردند. پیشینه فرهنگی ایشان در عرصه سینما و نیز سابقه علمی و تجربی در عرصه طراحی لباس، برای این کاربر کوچک محصولات هنری‌‌یشان، پرسشی را پدید آورده …

شبکه اجتهاد: مشروطه خواهی سکولار در ایران با موج سنگینی از تهمت و افتراء علیه روحانیت و دستگاه فقاهت همراه بود. تهمت ضدیت فقه و فقاهت با دانش و پیشرفت ذهنیت مردم و بویژه دانشگاهیان را تسخیر کرده بود. دستگاه فکری که پیش از مشروطیت امورات مملکتی را مستقیم و غیر مستقیم بر عهده داشت، اکنون به مخالف با علم …

اختصاصی شبکه اجتهاد: برخلاف حکم نمایش بدن زنان، احکام نشان‌دادن یا «نمایش رسانه‌ای بدن مردان» در فقه اسلامی کمتر موردتوجه قرار گرفته است. «نمایش بدن نیمه‌برهنه مردان» در رسانه، هم به‌صورت هنرهای نمایشی از قبیل فیلم، سریال و تئاتر و سینما امکان دارد و هم به‌صورت نمایش مسابقات ورزشی؛ نظیر شنا، کشتی و وزنه‌برداری. نوشته پیش‌رو، تلاش کرده دیدگاه‌های فقها …

با همه احترامی که برای این فقیهان قائلم و با همه اعترافی که به جهل فقهی خود دارم، معتقدم حتی در پخش زنده نیز تصویری که شما می‌بینید، باواسطه دوربین و ارسال پی‌درپی و سریع تصاویر گرفته شده از صحنه‌ای مثلاً کُشتی به شما می‌رسد و لذا همان حکم دیدن عکس یا فیلم از پیش گرفته شده را باید داشته …

شبکه اجتهاد: وایکینگ‌ها یا همان غارتگران دریایی، در جنوب اسکاندیناوی زندگی می‌کردند و برای گذران زندگی به سرزمین‌های مجاور هجوم می‌بردند؛ از سال ۷۰۰ تا ۱۱۰۰ میلادی. تولد غارت وایکینگی که در رسانه‌های عصر ما سعی در تحریف و تطهیر آن است، همزمان بود با تولدِ فرهیختگیِ اسلامی با ولادت امام صادق. اما امام علی النقی ملقّب به هادی از …

در گزارش امسال سیاسیون با اندکی تغییر نسبت به پارسال، به ترتیب رهبران جهان اسلام در کشورهای عربستان، ایران، قطر، اردن، امارات، ترکیه حائز رتبه‌های نخست شده‌اند، که رهبر فرزانه انقلاب حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای در صدر این لیست (دوّمین نفر) جای دارد. در سر لیست امسال نیز با اندک تغییراتی حضرت آیت‌الله سیستانی نفر یازدهم و سید حسن نصرالله …

شبکه اجتهاد: سال‌هاست که حوزه علمیه بحث معادل سازی مدارک حوزوی و دانشگاهی را در شورای عالی انقلاب فرهنگی پی گرفته است و اکنون طلاب سطح چهار حوزه می‌توانند از برخی مزایای مدرک دکتری مانند جذب به عنوان هیئت علمی و تدریس موقت استفاده کنند. همچنین طلاب با گرفتن سطح دو می‌توانند به عنوان لیسانسه، در کنکور کارشناسی ارشد و …

استاد حوزه علمیه قم درباره هوش مصنوعی و دینداری گفت: باید رساله توضیح‌المسائل هوش مصنوعی تدوین شود و فهرستی از واجبات و محرمات استفاده از هوش مصنوعی را در اختیار مخاطبان و جامعه متدین بگذارند؛ چراکه فقه و فقاهت نمی‌تواند نسبت به مسائل اجتماعی کلان بی‌تفاوت باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمهدی رفیع‌پور تهرانی، درباره هوش مصنوعی و …

اختصاصی شبکه اجتهاد: علامه شهید سیدمحمدباقر صدر را در حوزه‌ها بیشتر به دانش اصول می‌شناسند. آن هم با اثر ارزشمند «بحوث فی علم الاصول» مرحوم آیت‌الله شاهرودی و «مباحث الاصول» آیت‌الله سیدکاظم حائری، در دانشگاه و محیط روشنفکری اما «اقتصادنا» و «فلسفتنا» است که عامل شناخت شهید صدر است و در فضای عمومی هم معمولا شهید صدر و امام موسی …

این کتاب از سه فصل سنت‌های اخلاقی و معنوی، رفتاری و گفتاری، عملی  و معرفتی تشکیل شده است که شاکله اصلی سنت‌های کارآمد را تشکیل می‌دهد. نکته قابل توجه اینکه حوزه علمیه در تعریف دقیق خود به معنای حوزه سنتی بسیار متجدد و دارای روش‌های جدیدی است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیین رونمایی و بررسی کتاب «سنت‌های کارآمد حوزه علمیه …

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین علی رحمانی، مدیر مسئول شبکه علمی و اطلاع‌رسانی «اجتهاد» با جمعی از فضلاء و اصحاب رسانه‌های حوزوی و فعالان فضای مجازی دیدار و گفتگو کرد. در این هم‌اندیشی حجج‌اسلام نجمی، رئوفی، مهدوی، وکیلی، حسینی، برزگار و آقایان صفری و عامری حضور داشتند و در محورهایی چون: «نقد سازمان‌های حوزوی»، «شخصیت ‌پردازی»، «مراکز تمدنی اهل‌سنت»، «تحجر و …

شبکه اجتهاد: عرصه فضای مجازی در کشور دو ساحت جدی دارد. یکی ساحت حکمرانی و سیاست‌گذاری که سیاست‌های آن توسط ساختار رسمی حاکمیت اعمال و اجرا می‌شود و دوم عموم مردم و کاربران فضای مجازی. آنچه به‌سادگی قابل فهم و مشاهده است، حاکمیت براساس نیازها و اقتضائات و برنامه‌های خود تصمیماتی را اتخاذ می‌کند و از سوی دیگر مردم نیز …

هنر یعنی تبدیل امر ذهنی به عینی و خلق آثار هنری از دیرباز فقه را در موضوعات مختلف هنر به پاسخگویی طلبیده و گاه به پویایی فقه دامن زده است. نوشته حاضر با عنوان فقه هنر در دایره مسئله و پرسمان حاصل چهار نشست علمی است: اسم‌گرایی، کارکردگرایی و هویت‌گرایی در فقه و هنر؛ نقش انگیزه و محتوا در حلیت …