باید تجدید نظر کرد که مکلف کیست؟ کسانی که قائل به اصالت فرد هستند تکلیف را فردی میدانند و کسانی که قائل به اصالت اجتماعی هستند تکلیف را به جامعه منحصر میکنند. ما قائلیم که فقه فردی نداریم. همه فقه اجتماعی است. ولی گاهی تکلیف بر عهده تمام جامعه است و گاهی فرد در جامعه مسئول است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سید منذر حکیم، استاد خارج حوزه علمیه قم در مدرسه تابستانه مفتاح ۲ که از سوی مؤسسه علوم اسلامی و مطالعات اجتماعی مفتاح برگزار شد، نظامهای اسلام را از منظر فقهی مورد بحث قرار داد و تأکید …
توضیحات بیشتر »فلسفه اصول فقه، تصویر جامعی ندارد!/ سید منذر حکیم
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین سید منذر حکیم، رئیس پژوهشکده «الذریه النبویه» در حوزه علمیه قم و پایهگذار گروه فقه تخصصی خانواده در جامعه المصطفی العالمیه است. او همچنین سرپرستی گروه تحقیق کتاب «الاصول العامه للفقه المقارن» تألیف شهید سیّد محمدتقی حکیم را نیز به عهده داشته و علاوه بر آن، آراء مرحوم آیتالله عبدالهادی فضلی را نیز مورد مداقه قرار داده است. سالها تدریس سطوح عالی اصول و فقه در حوزه علمیه قم و نگارش کتب متعدد در این حوزه، وی را یکی از مهمترین صاحب نظران دانش اصول فقه قرار داده است. او در این یادداشت شفاهی، به …
توضیحات بیشتر »با نگاه حداقلی به شریعت نمیتوان از «فقه نظام» سخن گفت/ آیا فقه سنتی میتواند پاسخگوی مسائل «نهاد خانواده» باشد؟
آیا فقه سنتی ما توانسته است بهطور معرفتی، پرسشهای مرتبط با نهاد خانواده را پاسخگو باشد؟ خیر؛ چون تابهحال چنین نگاه منسجمی وجود نداشته است. آیا میتوان گفت نفقه واجب است ولی اگر همسر مریض شد، درمانش واجب نیست؟! از همه مهمتر، آیا فقیهان ما اصل خانواده و حفظ نظام خانواده را مورد توجه قرار دادهاند؟ چنین گزارههای متضادی، ناشی از نبود این نگاه منسجم است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کرسی ترویجی عرضه و نقد ایده علمی با عنوان «فقه نظام خانواده؛ ماهیت شناسی و ساختار» از سلسله نشستهای گروه فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدّنی و مرکز آخوند خراسانی، صبح …
توضیحات بیشتر »کتاب «نظریه اعتبار قانونی در گذر از شخصیت گرایی» در بوته نقد
گفتگو درباره «اصول فقه» که دانشی کهن، پردامنه و نقشآفرین در عرصه استنباط احکام دینی و قوام شریعت است، در طول تاریخ وجود داشته و همچنان دغدغه صاحبنظران است. یکی از محورهای بایسته گفتوگوهای عالمانه که در بهروزرسانی و کارآمدی آن تأثیر جدّی دارد، سخن گفتن از پارادایمهای موجود و مطلوب در اصول فقه است. به جهت نقش پارادایم در پیشرفت و تحوّل یک دانش، گروه پژوهشی فقه کاربردی این مقوله را مورد اهتمام قرار داده است و اثری پژوهشی را در این راستا در معرض ملاحظه و ارزیابی اصحاب اندیشه قرار داده و محصول منتشر شده را در جلسهای …
توضیحات بیشتر »نظام فقهی خانواده باید نیازهای قانونی خانواده از بدو تشکیل تا انحلال را تأمین کند
حجتالاسلام سید منذر حکیم دستیابی به یک نظام فقهی واحد برای نهاد خانواده را ضروری دانست و گفت: ما معتقدیم که خانواده یک واحد اجتماعی است و نیازها و ابعاد متنوّعی دارد و برای کلّیه این ابعاد باید به یک منظومهای واحد دستپیدا کنیم که بتواند خانواده را از بدو تشکیل تا انحلال از لحاظ نیازهای قانونی تأمین کند. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «مبانی فقه نظام خانواده»، بعدازظهر دوشنبه ۱۰ اردیبهشتماه به همّت پژوهشگاه فقه نظام در شهر مقدّس قم در مدرسه مشکات برگزار شد؛ در این نشست علمی حجتالاسلام و المسلمین دکتر سید منذر حکیم مدیر گروه …
توضیحات بیشتر »هنوز نظام جامع خانواده نداریم/ نظام مدیریت خانواده با رویکرد فقهی تولید شود
مدیر گروه فقه تخصصی خانواده در جامعه المصطفی العالمیه با اشاره به اینکه در حوزه فقه خانواده خلأهایی وجود دارد که هنوز تعبیرنشده است، گفت: در واقع تحولات جهان نیازهای جدید برای خانواده و جامعه به وجود آورده است و شما براساس ضروریات زندگی ناچار به وصله و در عین حال مجبور شدید به قانونهای قبلی، قوانین مکمل بزنید. به گزارش شبکه اجتهاد، نخستین کارگاه آموزشی پژوهشی «فقه خانواده، مبانی و رویکردها» با حضور حجتالاسلام والمسلمین سید منذر حکیم، موسس و مدیر گروه فقه تخصصی خانواده در جامعه المصطفی العالمیه در قالب کارگاه آموزشی با حضور جمعی از پژوهشگران حوزه …
توضیحات بیشتر »فعالسازی نقش «سادات» در وحدت جهان اسلام
کمیسیون انساب نبوی سی و یکمین کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی با هدف بررسی فعال سازی نقش سادات در وحدت جهان اسلام برگزار و تأکید شد سادات میتوانند اساس وحدت میان مسلمانان باشند.
توضیحات بیشتر »«فقه خانواده» باید جایگاه شایسته خود را بیابد/ موضوع درس آینده را به مباحث خانواده اختصاص میدهم
آیتالله مرتضوی شاهرودی گفت: همانگونه که پس از انقلاب مباحث فقهی مهمی همچون حدود و دیات احیا شده و مورد اهتمام حوزههای علمیه و جامعه قرار گرفت، موضوع «فقه خانواده» نیز میتواند جایگاه شایستهی خود را بیابد.
توضیحات بیشتر »اصول فقه فعلی، نظام ساز نیست!
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین سید منذر حکیم، رئیس پژوهشکده «الذریه النبویه» در حوزه علمیه قم و پایهگذار گروه فقه تخصصی خانواده در جامعه المصطفی العالمیه است.
توضیحات بیشتر »چرا برخی با رویکرد مقارن در فقه، مخالفند؟
در ابتدا باید به این نکته توجه نمود که ما با اهل سنت اشتراکات فراوانو اختلافاتی جدی داریم که بندهاز آنمشترکات، به «فقه الوفاق» و از اختلافات، به «فقه الخلاف» تعبیر میکنم. فقه الوفاق دربردارنده مواردی است که در فقه مذاهب اهل سنت و فقه شیعه مورد اتّفاق و پذیرش همگان است، ولی فقه الخلاف در بردارنده موارد اختلافی فریقین است. به باور ما، اگرچه باید به هر دو پرداخته شود، ولی زیر ساخت مباحث فقهی را محکمات فقه -که در «فقه الوفاق» دیده میشوند- تشکیل میدهد. به دیگر سخن، نمیشود به فقه الخلاف بدون توجه به فقه الوفاق پرداخت، …
توضیحات بیشتر »